Το "σωματίδιο-θεός" έχει νονό ένα... δηλωμένο άθεο

Με… κομμένη την ανάσα περίμενε η επιστημονική κοινότητα αλλά και η παγκόσμια κοινή γνώμη την περασμένη Τρίτη τις ανακοινώσεις του CERN για την επιβεβαίωση της ύπαρξης του Μποζονίου του Χιγκς, ή αλλιώς του «Σωματιδίου-Θεός». Τελικά, φαίνεται ότι θα χρειαστεί λίγη ακόμα υπομονή μέχρι να επιβεβαιωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας η ύπαρξή του μέσα στο 2012, η οποία θα εξηγήσει πως δημιουργήθηκε το Σύμπαν και τι ακριβώς συνέβη λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) που οδήγησε στη γέννησή του, καθώς «ευθύνεται» για την ύπαρξη της μάζας, χωρίς την οποία δε θα υπήρχαν βαρυτικές δυνάμεις.

Η ζωή όμως του Πίτερ Χιγκς, «νονού» του διαβόητου σωματιδίου, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, θυμίζει περισσότερο μυθιστόρημα. Ο δρόμος άλλωστε από το «καταραμένο πράγμα», όπως το αποκαλεί ακόμα και σήμερα ο ίδιος ο 82χρονος Βρετανός φυσικός επιστήμονας, μέχρι το «σωματίδιο του Θεού», όπως το χαρακτηρίζουν όλοι οι υπόλοιποι είναι μακρύς, από το 1964 που προτάθηκε ως η λύση στο αίνιγμα της ύπαρξης της μάζας. Ο Χιγκς εξάλλου δεν ήταν ο μόνος, ούτε ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα της ύπαρξής του.

Τρεις ομάδες φυσικών σχεδόν ταυτόχρονα δημοσίευσαν τις ερμηνείες τους για την ύπαρξη της μάζας. Μια από αυτές ήταν και του Βρετανού καθηγητή στο πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου στη Σκοτία. Πρωτοποριακές και οι τρεις, αποπειράθηκαν να δώσουν το θεωρητικό υπόβαθρο, το οποίο θα έπρεπε να επιβεβαιωθεί και εργαστηριακά. Από τότε, πέρασαν σχεδόν 50 χρόνια και πλέον, αν πιστέψουμε όσα λένε οι ειδικοί στο CERN, είμαστε πολύ κοντά στα… αποκαλυπτήριά του.

Πως όμως μια δυσνόητη επιστημονική έννοια έχει γίνει θέμα συζητήσεων σε όλο τον κόσμο, ακόμα και ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση με την επιστήμη; Φαίνεται ότι το πομπώδες όνομα «Σωματίδιο-Θεός» πέτυχε το στόχο του. Σύλληψη του εκδότη του βιβλίου του βραβευμένου με Νομπέλ Φυσικής αμερικανού επιστήμονα Λίον Λέντερμαν, ο οποίος στο έργο του «Το σωματίδιο-Θεός: Αν το Σύμπαν είναι η απάντηση, ποια είναι η ερώτηση;», προκάλεσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον. 

«Για μένα το σωματίδιο αυτό θα παραμείνει ένα καταραμένο πράγμα», είπε ο Πίτερ Χιγκς σε μια ομιλία του που κυκλοφόρησε πριν μερικά χρόνια στο Διαδίκτυο και συμπλήρωσε: «Είμαι άθεος, πιστεύω στην Επιστήμη. Ακόμα και αν τελικά καταφέρουμε να το δούμε, δε σημαίνει ότι αυτόματα λύνονται όλες οι απορίες μας. Κατανοώ ότι η λέξη «Θεός» εξυπηρετεί τους δημοσιογράφους και κεντρίζει το ενδιαφέρον του κόσμου, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμα κενά για να συμπληρωθεί το παζλ της γέννησης του Σύμπαντος. Μπορεί επίσης να είμαι λάθος, αλλά τότε θα πρέπει να υπάρχει κάτι άλλο στη θέση του, οπότε θα απαλλαγώ μια και καλή και από το βάρος του «Θεού» στη θεωρία μου».

Ο Πίτερ Χιγκς δεν είναι και πολύ… φίλος με τον άλλο διάσημο Βρετανό επιστήμονα Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος είχε στοιχηματίσει 100 δολάρια ότι δεν υπάρχει το περίφημο μποζόνιο. Ο Χόκινγκ υποστήριξε ότι «θα είχε πλάκα αν το πείραμα των 3 δις ευρώ στο CERN δεν βρει ποτέ το σωματίδιο του Χιγκς», προκαλώντας την οργισμένη αντίδρασή του εκκεντρικού επιστήμονα: «Δε νομίζω ότι οι υπολογισμοί του Χόκινγκ είναι σωστοί», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα «Ντέιλι Τέλεγκραφ» πριν μερικά χρόνια και πέταξε και το… πάρθιο βέλος του, κατηγορώντας τον ούτε λίγο ούτε πολύ ότι αποτελεί έναν… τσαρλατάνο της επιστήμης: «Ο τρόπος με τον οποίο αναμιγνύει τις διάφορες θεωρίες, δεν γίνεται αποδεκτός από τους συναδέλφους του, αλλά από τους δημοσιογράφους που ενθουσιάζονται με ό,τι δεν καταλαβαίνουν, αρκεί να τους το πλασάρεις με ένα ωραίο περιτύλιγμα».

Με πολυσχιδή δράση, ο Πίτερ Χιγκς εκπλήσσει με τις επιλογές του, δείχνοντας ότι παραμένει αντισυμβατικός: Αν και συμμετείχε ενεργά σε εκστρατείες για τον πυρηνικό αφοπλισμό, ιδίως στις δεκαετίες του 70 και του 80, διαχώρισε τη θέση του όταν οι οργανώσεις που υποστήριζε στράφηκαν εν γένει κατά της πυρηνικής ενέργειας. Ο ίδιος είχε δηλώσει για την επιλογή του ότι δεν μπορούσε να δει κάποια εναλλακτική πρόταση στην κατεύθυνση των άλλοτε συνοδοιπόρων του, «εκτός αν θέλουν να επιστρέψουμε στα κεριά». Βαθιά πολιτικοποιημένος, είχε αρνηθεί να μεταβεί στο Ισραήλ για να παραλάβει ένα βραβείο το 2004, καθώς υποστήριζε τους αγώνες των Παλαιστινίων.

Ποιος είναι ο Πίτερ Χιγκς

Γεννήθηκε το 1929 στο Νιουκάσλ της Βρετανίας και σπούδασε στο King’s College του Λονδίνου. Η ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία συνεχίστηκε στο Εδιμβούργο, στο Κολέγιο Ιμπίριαλ και σε άλλα κορυφαία ιδρύματα. Αποσύρθηκε το 1996, εξακολουθεί όμως να ασχολείται σε καθημερινή βάση με τις θεωρίες του, ενώ ακόμα και στις μέρες μας «περνάει μια βόλτα» να δει τους φοιτητές, όπως λέει ο ίδιος. Έχει δυο γιους και έχει τιμηθεί με μια σειρά επάθλων για τη συνεισφορά του στη Φυσική. Το μόνο σχεδόν βραβείο που του διαφεύγει είναι το Νομπέλ. Αν βρεθεί το φερώνυμο μποζόνιο όμως, θα είναι πολύ κοντά να το λάβει, αν και πολλοί πιστεύουν ότι αυτό θα δοθεί στο CERN και όχι στον ίδιο.