Translate

Δευτέρα 29 Ιουλίου 2013

Οι φτερωτοί τουρίστες του καλοκαιριού









Δημοσιεύθηκε το Σάββατο 27 Ιουλίου 2013, στο "Γεωδρόμιο", τεύχος 2. 

Μικρές ιστορίες για τα πουλιά που επιλέγουν να περάσουν το καλοκαίρι τους στην Αττική, να φωλιάσουν και να μεγαλώσουν τα μικρά τους, από τους εθελοντές του προγράμματος Παρακολούθησης της Ορνιθοπανίδας των Υγροτόπων της Αττικής, που υλοποιεί η Ορνιθολογική από το 2008.

Βαλτόπαπια (Aythya nyroca) – Εθνικό πάρκο Σχινιά Μαραθώνα
Λίγος κόσμος γνωρίζει ότι στον γνωστό για τη δημοφιλή παραλία του Σχοινιά, υπάρχει ένας θαυμάσιος υγρότοπος, ο σημαντικότερος της Αττικής, χαρακτηρισμένος μάλιστα σαν εθνικό πάρκο εδώ και αρκετά χρόνια.
Ένας από τους λόγους για τους οποίους έχει μεγάλη αξία ο υγρότοπος είναι η αναπαραγωγή της Βαλτόπαπιας. Σε πρόσφατη επίσκεψή μου στον υγρότοπο ένιωσα μεγάλη χαρά όταν παρατήρησα αρκετά νεαρά Βαλτοπαπάκια που επισφράγιζαν την πολύ επιτυχημένη φετινή αναπαραγωγή του είδους. Ένας θηλυκός Καλαμόκιρκος –  αρπακτικό των υγροτόπων -  πανικόβαλλε την οικογένεια που παρατηρούσα, αναγκάζοντας την να μετακινηθεί σε σημείο πιο ασφαλές, δεν έδειξε όμως πολύ επίμονο ενδιαφέρον και συνέχισε την περιπολία του πάνω από τον καλαμιώνα.
Φέτος χάρη στις πολλές βροχές του χειμώνα ο υγρότοπος κρατάει πολύ νερό ακόμη και τώρα, γεγονός πολύ σπάνιο και πολύ ευνοϊκό για την αναπαραγωγή των υδρόβιων – αλλά και των υπόλοιπων - ειδών . Η Βαλτόπαπια είναι είδος απειλούμενο σε παγκόσμιο επίπεδο και προστατευόμενο. Πανευρωπαϊκά δεν αναπαράγονται πάνω από 16.000 ζευγάρια, εκ των οποίων μερικές εκατοντάδες στην Ελλάδα και κάποιες δεκάδες στον Σχοινιά!
Μιχάλης Κωτσάκης, εθελοντής

Ψευταηδόνι (Cettia cetti) – Υγρότοπος Βραυρώνας

Τα Ψευταηδόνια φωλιάζουν σε όλους τους υγρότοπους της Αττικής, στην Βραυρώνα όμως ο πληθυσμός τους είναι τόσο πυκνός που δίκαια μπορούμε να του απονείμουμε τον τίτλο του πιο κοινού πουλιού. Φωλιάζει στα αρμυρίκια, τους σχίνους και τα άλλα δέντρα και θάμνους του υγρότοπου, ενώ το βρίσκουμε ακόμα και σε πιο «στεγνά» σημεία, όπως η μακκία βλάστηση των λόφων που περιβάλλουν τον υγρότοπο. Αποτελεί μόνιμο κάτοικο της περιοχής, συμπεριφέρεται σαν το Αηδόνι, το τραγούδι του όμως είναι ουσιαστικά ένα δυνατό «ξέσπασμα» μερικών δευτερολέπτων, που σε τίποτα δεν θυμίζει το γλυκόλαλο Αηδόνι που έχει περίπου το ίδιο χρώμα και μέγεθος.
Φυσικά το ότι είναι κοινό δεν σημαίνει με τίποτα ότι θα το δούμε και εύκολα, αφού πολύ σπάνια αφήνει την ασφάλεια της πυκνής βλάστησης. Είναι συχνό το φαινόμενο να ακούμε μέχρι και πέντε πουλιά δίπλα μας και να μην μπορούμε να δούμε ούτε ένα! Μόνο την άνοιξη, μπορούμε να δούμε τα πιο θαρραλέα αρσενικά να ξεμυτίζουν, στην προσπάθειά τους να εντυπωσιάσουν τα θηλυκά της γειτονιάς!
Λευτέρης Σταύρακας, εθελοντής


Κιτσικόλη (Cisticola juncidis) - Υγρότοπος Λούτσας
Περνώντας κοντά από τον υγρότοπο, ακόμα και από το λεωφορείο της γραμμής, δεν είναι δυνατόν να μην ακούσει το τραγούδι της Κιστικόλης, το χαρακτηριστικό ζιπ-ζιπ-ζιπ, ενώ πετά κυματιστά. Τουλάχιστον 10 ζευγάρια αναπαράγονται στην ευρύτερη περιοχή του υγροτόπου, περιλαμβάνοντας αμπελώνες, ελαιώνες και φυσικά εξοχικές κατοικίες. Παρά την μεγάλη όχληση, λόγω της γνωστής πολυσύχναστης παραλίας, της έντονης οικοδομικής δραστηριότητας μέχρι πρότινος (η γύρω περιοχή είναι εντός σχεδίου), η μικρή Κιστικόλη (με βάρος μόλις 8 γραμμάρια) καταφέρνει σε πείσμα όλων των αντιξοοτήτων να επιβιώνει με επιτυχία.
Την περίοδο αναπαραγωγής το αρσενικό πετά στα 20 μέτρα και μετά βουτά προς το έδαφος, ενώ ταυτόχρονα ακούγεται ένα μονότονο "ζιπ-ζιπ-ζιπ» από το πρωί μέχρι το βράδυ. Χαρακτηριστικό του είναι ότι το αρσενικό χτίζει διάφορες ελλιπείς φωλιές οι οποίες στη συνέχεια ολοκληρώνονται από το θηλυκό. Τρέφεται με μεγάλες ποσότητες εντόμων όπως κουνούπια και μύγες που τα πιάνει πετώντας, για το λόγω αυτό είναι και η παρουσία της είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην περιοχή, λόγω της μεγάλης πυκνότητας πληθυσμών των επιβλαβών αυτών εντόμων.
Σπύρος Σκαρέας, εθελοντής



Σταχτοσουσουράδα  (Motacilla cinerea) –  Ρέμα Πικροδάφνης

Δύσκολο να το πιστέψει κάποιος, ωστόσο ακόμη και σε ένα ρέμα σε αστικό περιβάλλον η βιοποικιλότητα μπορεί να είναι εντυπωσιακή, συνήθως κυρίως στις μεταναστευτικές περιόδους, φθινόπωρο και άνοιξη αλλά και τον χειμώνα. Αντίθετα τα είδη που φωλιάζουν είναι αρκετά λιγότερα, ωστόσο δεν λείπουν και αυτά.
Είχα ενδείξεις από παλιότερες χρονιές ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να φωλιάζει κάποιες χρονιές στο ρέμα η Σταχτοσουσουράδα. Πολλά άτομα ξεχειμωνιάζουν στο ρέμα, κανονικά όμως αρχές της άνοιξης φεύγουν για τα ορεινά ρέματα, όπου και αναπαράγονται. Οπότε ήταν μεγάλη η έκπληξή μου όταν αρχικά στις καταγραφές του Μαρτίου παρατηρούσα ακόμη το είδος, ενώ τον Απρίλιο το αρσενικό είχε πλέον μεταμορφωθεί με το αναπαραγωγικό του φτέρωμα. Η αγωνία μεγάλωνε μέχρι που στις καταγραφές του Μαΐου επιβεβαιώθηκε η υποψία με την παρουσία νεαρού!
Μιχάλης Κωτσάκης, εθελοντής



Ποταμοσφυριχτής (Charadrius dubius) - Ρέμα Ραφήνας
Το Ρέμα Ραφήνας είναι ιδανικό για περιπάτους και παιχνίδι στο διπλανό πάρκο Καραμανλή. Εάν λοιπόν στη βόλτα σας ακούσετε ένα χαρακτηριστικό τσιριχτό «πίου-πίου» και δείτε ένα μικρό πουλάκι να ξεπετάγεται από τα ρηχά νερά, τότε μην αναρωτηθείτε: δεν είναι ο «Πίου» της γνωστής διαφήμισης, αλλά ο Ποταμοσφυριχτής, το μικρό παρυδάτιο που αναπαράγεται με επιτυχία τα τελευταία χρόνια στις εκβολές του ρέματος.
Είναι από τα μικρότερα παρυδάτια πουλιά με μέγεθος 14-15 εκατοστά. Το πάνω μέρος του φτερώματος έχει γκρίζο-καστανό χρωματισμό, ενώ το στήθος και η κοιλιά είναι λευκά. Ο λαιμός είναι λευκός, ο οποίος όμως περιβάλλεται από μαύρο κολάρο και το ράμφος μικρό και κοντό. Πολύ χαρακτηριστικοί είναι οι κίτρινοι οφθαλμικοί δακτύλιοι, που περικλείονται από μια μαύρη περιοχή σε μορφή μάσκας.
Θα το παρατηρήσουμε συνήθως κάτω κοντά στις εκβολές του ρέματος, δηλαδή από την γέφυρα στην Οδό Ευβοϊκού και κάτω. Κάθε χρόνο, περίπου 2-3 ζευγάρια αναπαράγονται στο ρέμα. Εάν υπάρχει χώμα και πετραδάκια στο μέσο του ρέματος θα πάει εκεί, αλλιώς εάν είναι βαθειά, θα σταθεί στα βοτσαλάκια της παραλίας.

Σπύρος Σκαρέας, εθελοντής

Στο βυθό της Μακρονήσου - Τα ναυάγια από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα "αφηγούνται" την ιστορία τους


























Δημοσιεύθηκε το Σάββατο 27 Ιουλίου 2013, στο "Γεωδρόμιο", τεύχος 2. 

Η Μακρόνησος, στα νότια της Αττικής έχει πλούσια ιστορία. Η νήσος «Ελένη» σύμφωνα με τη μυθολογία, επειδή εκεί αποβιβάστηκε η ωραία Ελένη της Ιλιάδας του Ομήρου, η μετέπειτα γνωστή ως νήσος «Κρανάη» σύμφωνα με το Στράβωνα, δηλαδή το σημερινό Μακρονήσι, είναι τόπος που έχει συνδεθεί άρρηκτα με θυελλώδεις περιόδους της νεότερης ελληνικής Ιστορίας. 

Εκεί μεταφέρθηκαν Τούρκοι αιχμάλωτοι των Βαλκανικών Πολέμων το 1912, εκεί βρέθηκαν σε καραντίνα οι πρώτοι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, εκεί κρατήθηκαν σε στρατόπεδα κατά τη διάρκεια του αδελφοκτόνου εμφυλίου στρατιωτικοί και πολιτικοί κρατούμενοι. Κάθε σπιθαμή γης μαρτυράει το παρελθόν.

Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι και ο βυθός της Μακρονήσου είναι εξίσου πλούσιος, τόσο σε φυσική ομορφιά, όσο και σε ναυάγια που μαρτυρούν ότι από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας πολλά πλοία δεν κατάφεραν να φτάσουν στον προορισμό τους και χάθηκαν για πάντα κάτω από τα κύματα. Κύριος «ένοχος» είναι ένας ύφαλος στα βόρεια της Μακρονήσου, η Τρυπητή όπως ονομάζεται. 

Σε σχετικά μικρή απόσταση από τις ακτές, βρίσκεται ένας ύπουλος εχθρός κάθε πλοίου, λίγα μόλις μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας: Μια ξέρα που σαν άλλη Καλυψώ αιχμαλωτίζει για πάντα τα καράβια που θα βρεθούν στη ρότα της.

Η κατάδυση
Ετοιμαζόμαστε πάνω στο φουσκωτό για την κατάδυση στην Τρυπητή. Ένας τελευταίος έλεγχος του εξοπλισμού, οι μπουκάλες είναι γεμάτες αέρα, οι ρυθμιστές πλευστότητας και αναπνοής λειτουργούν κανονικά, η φωτογραφική μηχανή είναι έτοιμη να… πάρει «φωτιά». Ένα τελευταίο νεύμα ΟΚ και… μπλουμ.

Αρχίζει η κάθοδος στα βαθυγάλανα νερά του Αιγαίου. Βάθος κατάδυσης από 18 έως 30 περίπου μέτρα και η ορατότητα, όπως πάντα σχεδόν, είναι τέλεια. Περίεργοι υπήκοοι του βασιλείου του Ποσειδώνα, οι μόνιμοι κάτοικοι του βυθού, περιεργάζονται τους αυτόνομους δύτες και μας συντροφεύουν στην υποβρύχια εξερεύνηση.

Ο ύφαλος είναι γεμάτος ψήγματα του παρελθόντος. Άμορφες μάζες λαμαρίνας από κάποια σχετικά πρόσφατα ναυάγια είναι διάσπαρτες ανάμεσα στα βράχια της ξέρας. Ανάμεσά τους, θραύσματα αμφορέων που μαρτυρούν ότι στο ίδιο ακριβώς σημείο, πριν από χιλιάδες χρόνια κάποιο αρχαίο εμπορικό σκαρί βρήκε τη Νέμεσή του.

Ήταν 10 Ιουνίου του 1980, όταν το «ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ VI», ένα φορτηγό πλοίο που μετέφερε γενικό φορτίο και είχε αποπλεύσει από τη Χαλκίδα με προορισμό τη Λιβύη, «ξύρισε» την Τρυπητή και βρέθηκε μισοβυθισμένο. Το πλήρωμα διασώθηκε, όπως και μέρος του φορτίου, το πλοίο όμως χαρακτηρίστηκε ως «τεκμαρτή ολική απώλεια».

Λίγο καιρό αργότερα το μεγαλύτερο μέρος του κόπηκε και πουλήθηκε για παλιοσίδερα, μεγάλα τμήματά του αναπαύονται όμως ακόμα στο βυθό. Η πλώρη, τμήματα του καταστρώματος και της κουπαστής, οι προπέλες και άλλα αντικείμενα έχουν πλέον γίνει φιλόξενες εστίες για κάθε λογής οργανισμούς. Κάθε βλέμμα είναι και ένα τέλειο κάδρο που δημιούργησε η Φύση, με καμβά τα ναυάγια. Ο Ήλιος σε τέτοιο βάθος είναι ακόμα λαμπρός. Τα παιχνιδίσματα του φωτός με τις σκιές προκαλούν και τον πιο αρχάριο φωτογράφο να πατήσει το «κλικ» της κάμερας.

Πλέουμε υποβρυχίως με τη χρήση της αυτόνομης αναπνευστικής συσκευής και ανάμεσα στα σίδερα βλέπουμε και τους μάρτυρες μιας αλλοτινής εποχής. Κομμάτια αμφορέων που κάποτε μετέφεραν κρασί, ελιές και άλλα αγαθά, υποδηλώνουν ότι η θαλάσσια αυτή περιοχή αποτελούσε από την αρχαιότητα έναν εξαιρετικά σημαντικό θαλάσσιο δίαυλο, όπως ακριβώς είναι και σήμερα.

Μια υποβρύχια χορογραφία
Ο χρόνος στο βυθό έχει άλλη διάσταση: Κάθε στιγμή φαίνεται ότι διαρκεί μια αιωνιότητα. Το μυαλό προσπαθεί να χωρέσει τις εικόνες μοναδικής ομορφιάς. Όταν έρθει η στιγμή της ανάδυσης, όλοι οι αυτοδύτες επιδιδόμαστε σε μια υποβρύχια… χορογραφία. Με ήρεμες κινήσεις κατευθυνόμαστε προς την επιφάνεια και με το βγάζουμε το κεφάλι μας έξω τα επιφωνήματα χαράς σκεπάζουν ακόμα και τα κρωξίματα των γλάρων που πετούν γύρω μας.


Ο «αδελφός» του Τιτανικού 
Είναι ίσως το πιο ξακουστό ναυάγιο των ελληνικών θαλασσών, κυρίως λόγω του… αδελφού του: Πρόκειται για το «Britannic», ένα υπερωκεάνιο που είχε δύο στενούς συγγενείς: Το διάσημο «Titanic», τον Τιτανικό που βυθίστηκε τον Απρίλιο του 1912 και το «Olympic», τον… «Ολυμπιακό» που βρήκε άδοξο τέλος σε κάποιο διαλυτήριο πλοίων, όταν τον ξεπέρασε η εποχή του. Ο «Βρεταννικός», επιταγμένος από το Βρετανικό Ναυαρχείο και μετασκευασμένος σε πλωτό νοσοκομείο, βυθίστηκε το Νοέμβριο του 1916, μέσα στον κυκεώνα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μετά από πρόσκρουση σε νάρκη που είχε ποντίσει γερμανικό υποβρύχιο ανάμεσα στη Μακρόνησο και την Κέα. Από τους 1066 επιβάτες και πλήρωμα χάθηκαν μόλις 30, πριν το θηριώδες για την εποχή του υπερωκεάνιο των 270 περίπου μέτρων βυθιστεί σε βάθος 120 περίπου μέτρων. Πέρασαν πολλές δεκαετίες μέχρι να εντοπιστεί από τον διάσημο Ζακ-Ιβ Κουστό το 1975. Σήμερα πλέον, το ναυάγιο του «Βρεταννικού» αποτελεί πόλο έλξης για ειδικά εκπαιδευμένους αυτοδύτες από κάθε γωνιά του κόσμου, οι οποίοι επισκέπτονται το κουφάρι του πλοίου που βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση στο βυθό. 

Πέμπτη 25 Ιουλίου 2013

Τα δελφίνια έχουν… ονοματεπώνυμο



Τα δελφίνια έχουν… ονοματεπώνυμο και επικοινωνούν μεταξύ τους με χαρακτηριστικούς ήχους, που θυμίζουν σφύριγμα. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξαν επιστήμονες στο πανεπιστήμιο Σεντ Άντριους στη Σκοτία, οι οποίοι ηχογράφησαν δελφίνια και στη συνέχεια τα έβαλαν να ακούσουν τους ήχους. Σε όλες τις περιπτώσεις, τα δελφίνια «απαντούσαν» στο όνομά τους, τον ήχο δηλαδή που αποτελούσε την ηχητική τους «ταυτότητα». «Εδώ και πολύ καιρό υποπτευόμασταν ότι τα πανέξυπνα αυτά θαλάσσια θηλαστικά διαθέτουν έναν εξελιγμένο κώδικα επικοινωνίας. Με το πείραμα που κάναμε στα ανοιχτά της Σκοτίας, διαπιστώσαμε ότι είναι σε θέση να αναγνωρίζουν, αλλά και να απαντούν στους ήχους του κάθε μέλους της οικογένειάς τους», σημείωσε ο καθηγητής Βίνσεντ Γιάνικ, που ηγήθηκε της έρευνας.

Ο λόγος για τον οποίο τα δελφίνια εξελίχθηκαν ώστε να «συνομιλούν» μεταξύ τους με συγκεκριμένους ήχους και ονόματα είναι επειδή ζουν σε ένα περιβάλλον που απαιτεί και άλλες μορφές επικοινωνίας, εκτός από την οπτική επαφή. Τα σφυρίγματα των δελφινιών ακούγονται σε απόσταση ως και 20 χιλιόμετρα, ανάλογα με το βάθος της θάλασσας, αλλά και τη συχνότητα του ήχου. Κάθε δελφίνι έχει ένα ξεχωριστό ήχο, το οποίο λειτουργεί ως «ταυτότητα» και έτσι τα υπόλοιπα μέλη του κοπαδιού είναι σε θέση να γνωρίζουν τη θέση του, ακόμα και αν έχει απομακρυνθεί από τα υπόλοιπα.

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, καταδεικνύει όχι μόνο τη σύνθετη κοινωνική ζωή των δελφινιών, αλλά πολύ περισσότερο ότι είναι το μόνο είδος, εκτός του ανθρώπου, που είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται το όνομά του, αλλά και εκείνα των συγγενών και άλλων μελών του κοπαδιού του.


ΠΗΓΗ: Proceedings of the National Academy of Sciences

Τετάρτη 24 Ιουλίου 2013

Ενάλιοι αρχαιολόγοι εντόπισαν 44 χαμένα υποβρύχια


Ομάδα αυτοδυτών, υπό την καθοδήγηση του ενάλιου αρχαιολόγου Μάρκ Ντάνκλι, κατάφεραν να εντοπίσουν 44 υποβρύχια, 3 βρετανικά και 41 γερμανικά που χάθηκαν κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου στις νότιες και τις ανατολικές ακτές της Βρετανίας.

Η μελέτη των αρχείων της εποχής αποκάλυψε πολλά στοιχεία για τις μοιραίες αποστολές των υποβρυχίων αυτών, ενώ καταδύσεις σε σημεία που υποψιάζονταν ότι υπάρχουν τα ναυάγια αποκάλυψαν νέα δεδομένα.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι πολλά από τα υποβρύχια που χάθηκαν αύτανδρα, βρίσκονται σε βάθη μόλις 15 μέτρων, αν και η ακριβής τους θέση ήταν μέχρι πρόσφατα άγνωστη. 

Διαβάστε εδώ, εκεί, παραπέρα

Παρασκευή 19 Ιουλίου 2013

"Απενεργοποιούν" το Σύνδρομο Down


Ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να «απενεργοποιηθεί» το επιπλέον χρωμόσωμα που προκαλεί το Σύνδρομο Ντάουν βρέθηκε από Αμερικανούς επιστήμονες της ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για γονιδιακές θεραπείες που θα εξαλείψουν στο μέλλον το Σύνδρομο. Παράλληλα, θα επιτρέψει την ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών σε ανθρώπους που παρουσιάζουν τη χρωμοσωμική αυτή ιδιαιτερότητα, σύμφωνα με την έρευνα, η οποία δημοσιεύεται στο τρέχον τεύχος της έγκριτης επιστημονικής επιθεώρησης Nature.

Κάθε άνθρωπος γεννιέται με 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων, από τα οποία τα δύο  καθορίζουν το φύλο. Οι άνθρωποι με Σύνδρομο Ντάουν εμφανίζουν τρία, αντί για δύο, αντίγραφα του χρωμοσώματος 21, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό τους στα 47. Το Σύνδρομο προκαλεί μια σειρά συμπτωμάτων, όπως μαθησιακές δυσκολίες και άλλες εγκεφαλικές δυσλειτουργίες, ενώ ευθύνεται και για καρδιακά και αιματολογικά νοσήματα.

Οι γονιδιακές θεραπείες έχουν δοκιμαστεί σε ασθένειες που προκαλεί ένα «ελαττωματικό» γονίδιο, αλλά μέχρι σήμερα φαινόταν σχεδόν απίθανο να «απενεργοποιηθούν» οι επιπτώσεις ενός χρωμοσώματος, ανέφερε στο BBC η Δρ. Τζιάν Λόρενς, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του πανεπιστημίου. «Η μελέτη μας κατέδειξε ότι υπάρχει τρόπος να μελετήσουμε την κυτταρική δομή του Συνδρόμου, έτσι ώστε να προχωρήσουμε στη δημιουργία των κατάλληλων εργαλείων για την αντιμετώπισή του, δηλαδή φαρμακευτικών ουσιών. Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα δεν υπήρχε κάτι παρόμοιο, είναι ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη. Η ομάδα κατέδειξε ότι είναι εφικτό να χρησιμοποιήσουμε ένα μόλις γονίδιο για να διορθώσουμε τη συμπεριφορά ενός ολόκληρου χρωμοσώματος». Η ίδια πάντως φρόντισε να συμπληρώσει ότι «δεν ισχυριζόμαστε ότι θα είναι επιτυχημένη η διαδικασία, το ότι όμως βρήκαμε έναν τρόπο να κάνουμε αυτό που φαινόταν αδύνατο, είναι από μόνο του μια ελπιδοφόρα εξέλιξη».

Η διαδικασία
Η επιστημονική ομάδα στις εργαστηριακές της μελέτες χρησιμοποίησε βλαστοκύτταρα ενός ανθρώπου με Σύνδρομο Ντάουν, στα οποία τοποθέτησε ένα γονίδιο που ονομάζεται XIST. Το συγκεκριμένο γονίδιο, υπό κανονικές συνθήκες, «απενεργοποιεί» ένα από τα δύο χρωμοσώματα Χ που υπάρχουν στα θηλυκά έμβρυα, έτσι ώστε να μην εμφανίζονται διπλά. Το ίδιο γονίδιο, όπως φάνηκε από τις κλινικές δοκιμές, είναι σε θέση να εξουδετερώνει το επιπλέον χρωμόσωμα 21, διορθώνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τα «προβλήματα» που δημιουργούνται κατά την ανάπτυξη του εμβρύου.

Η ανακοίνωση της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης χαιρετίστηκε από την επιστημονική κοινότητα ως μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις για την αντιμετώπιση του Συνδρόμου, χωρίς βεβαίως να παραγνωρίζεται ότι θα χρειαστούν αρκετά χρόνια μέχρι να ολοκληρωθούν και να τελειοποιηθούν όλες οι σχετικές μελέτες. 

ΒΟΧ Η ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ
Ανεκτίμητης αξίας για την θεραπεία πολλών ασθενειών χαρακτηρίζει ο μοριακός βιολόγος-γενετιστής κ. Γιώργος Νασιούλας την ανακάλυψη των Αμερικανών επιστημόνων και εξηγεί στον ΕΤ: «Αν σήμερα  μπορούμε να καταστήσουμε ένα χρωμόσωμα σιωπηλό-δηλαδή να εμποδίσουμε την έκφραση του-στο μέλλον θα μπορέσουμε να διεισδύσουμε μέσα στο χρωμόσωμα και να απενεργοποιήσουμε επιλεκτικά σημεία του, τα οποία αντιστοιχούν σε μεμονωμένα γονίδια. Έτσι θα θεραπεύσουμε όχι μόνο το σύνδρομο Down- που ούτως ή άλλως μπορεί να αποφευχθεί χάρη στον προγεννητικό έλεγχο αλλά και  βαριές μορφές νοητικής υστέρησης, την εκφυλιστική άνοια τύπου Αλτσχάιμερ και εντέλει τις διάφορες μορφές καρκίνου. Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς «ντόρος» με τις γονιδιακές θεραπείες για πληθώρα ασθενειών αλλά παρότι  αυτές- θεωρητικά τουλάχιστον-  φαντάζουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, στην πράξη δεν θα υλοποιηθούν ποτέ. Κι αυτό διότι δεν έχουμε τα «εργαλεία» να προσθέσουμε έξτρα γονίδια στον ανθρώπινο γονιδίωμα, οπότε οι γονιδιακές θεραπείες θα μείνουν για πάντα «όραμα». Αντίθετα απενεργοποιώντας  ελαττωματικά γονίδια, που δεν θέλουμε να εκφράζονται, θα πετύχουμε μια εναλλακτική θεραπεία, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί σε ανθρώπους. 

ΒΟΧ ΑΡΙΘΜΟΙ
·          1 παιδί στα 770 γεννιέται με σύνδρομο Down στη χώρα μας
·          13.909 άνθρωποι υπολογίζεται ότι ζουν με σύνδρομο Down στη χώρα μας, σύμφωνα με εκτιμήσεις ξένων ερευνητών.
·          50 χρόνια ο μέσος όρος ζωής των ανθρώπων με σύνδρομο Down, παρότι αρκετοί άνθρωποι με τη νόσο έχουν ζήσει και περισσότερα από 70 έτη
·          1 στις 2000 πιθανότητες έχει να φέρει στον κόσμο παιδί με σύνδρομο Down μια γυναίκα όταν είναι 20 ετών ενώ μετά τα 40 το ποσοστό αυτό είναι 1 στις 1000 ή και λιγότερο
·          91–93% των κυήσεων στην Ευρώπη διακόπτονται, όταν οι γονείς αντιλαμβάνονται ότι το παιδί τους θα πάσχει από σύνδρομο Down σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Προληπτικής Ιατρικής του Λονδίνου