Φάλαινες οι προϊστορικές… αγελάδες

Οι φάλαινες, τα γιγάντια θηλαστικά των θαλασσών, ξεκίνησαν τη ζωή τους ως… προϊστορικές αγελάδες. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε διεπιστημονική ομάδα που μελέτησε τη γενετική αλληλουχία των κητωδών και διαπίστωσε με έκπληξη ότι υπάρχουν πολλά κοινά, αλλά και σημαντικές γονιδιακές μεταλλάξεις, με πολλά είδη, μεταξύ των οποίων και ο άνθρωπος.

Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση  Nature Genetics,  οι φάλαινες, όπως και άλλα κητώδη που ζουν στους Ωκεανούς της Γης, ξεκίνησαν την ύπαρξή τους, πριν από 54 περίπου εκατομμύρια χρόνια ως… απόγονοι ενός θηλαστικού που ζούσε στις αχανείς πεδιάδες και τα παραθαλάσσια λιβάδια του πλανήτη μας. Η… επιστροφή των φαλαινών στις θάλασσες, από εκεί δηλαδή που ξεπήδησε για πρώτη φορά η ζωή στη Γη, σύμφωνα με την επικρατούσα μέχρι σήμερα θεωρία, πραγματοποιήθηκε χάρη σε μια σειρά γενετικών προσαρμογών στο νέο περιβάλλον, με βασικότερη τη δυνατότητα επιβίωσης σε συνθήκες έλλειψης οξυγόνου.

Ενώ για παράδειγμα ο άνθρωπος δε μπορεί να επιζήσει σε συνθήκες παρατεταμένης υποξίας, καθώς σε ελάχιστο χρόνο χάνει τις αισθήσεις του και συνηθέστερο αποτέλεσμα είναι η εγκεφαλική βλάβη και ο θάνατος, αντίθετα οι φάλαινες ανέπτυξαν ένα σύστημα που όχι μόνο ελέγχει τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα τους, αλλά πολύ περισσότερο περιορίζει τις αρνητικές επιπτώσεις στον οργανισμό τους. Παράλληλα, ο οργανισμός τους έχει προσαρμοστεί σε ακραίες εναλλαγές πίεσης, αλλά «χάνει» σε αισθήσεις όπως η όσφρηση, η γεύση και η τριχοφυϊα, χαρακτηριστικά που μάλλον κρίθηκαν… περιττά κατά την εξέλιξη των ειδών στο νέο τους περιβάλλον.

Υπάρχουν όμως ακόμα κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των φαλαινών που επιμένουν να θυμίζουν ότι οι μακρινοί τους πρόγονοι ήταν… στεριανοί. Τα πτερύγιά τους διαθέτουν οστά που θυμίζουν τα αντίστοιχα θηλαστικών όπως ο ιπποπόταμος και η αγελάδα, παρά το ότι έχουν περάσει δεκάδες εκατομμύρια χρόνια.

ΠΗΓΗ: Nature Genetics