Όταν και το BBC παραπλανεί...

Υποτίθεται ότι είναι το σπίτι της πολικής αρκούδας στην Αρκτική (με τετράγωνη πόρτα;;;)...

Τα πολυβραβευμένα ντοκιμαντέρ του BBC για τη Φύση είναι... αφύσικα κάποιες φορές, όπως αναγκάστηκαν να παραδεχτούν οι ίδιοι οι παραγωγοί του. 


Η σειρά Frozen Planet (παγωμένος πλανήτης) περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη γέννα μιας πολικής αρκούδας, υποτίθεται στο φυσικό της περιβάλλον. Τελικά, όπως ομολόγησαν οι συντελεστές της σειράς, η "διαδικασία" κινηματογραφήθηκε σε ένα ζωολογικό κήπο της Ολλανδίας και όχι στην Αρκτική. 


Το χειρότερο βέβαια είναι ότι σε καμμία περίπτωση το BBC δε διευκρίνιζε ποιες σκηνές ήταν "ελεγχόμενες" και ποιές όχι, παραπλανώντας έτσι σκόπιμα τους τηλεθεατές. Ο παρουσιαστής Σερ Ντέιβιντ Άτενμπρω προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, ισχυρίστηκε ότι "κάποιες φορές πρέπει να χρησιμοποιούμε κινηματογραφικές μεθόδους στα ντοκιμαντέρ, για να μη χαλάει η ατμόσφαιρα, καθώς είναι πολύ δύσκολο να βάλουμε κάμερα στη φωλιά μιας αρκούδας που ετοιμάζεται να γεννήσει"

...αλλά τελικά ήταν στην Ολλανδία, σε ένα ζωολογικό κήπο...

Το ίδιο συνεβη και με μια σειρά άλλων σκηνών, όπως μια κάμπια που πάγωνε σταδιακά σε εργαστήριο και όχι στη φύση, όπως αναφέρθηκε σε επεισόδιο που προβλήθηκε στις αρχές του περασμένου μήνα. 

... εκεί που γεννήθηκαν τα αρκουδάκια

Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που πλήττεται η αξιοπιστία του BBC, καθώς έχει μια "παράδοση" στη χειραγώγηση εικόνων, με πιο πρόσφατη την περίπτωση της "απελευθέρωσης" της Λιβύης. Σε επεισόδιο του "Blue Planet", σειράς ντοκιμαντέρ για τους υδάτινους θησαυρούς του πλανήτη μας, η γέννα ενός αστακού κινηματογραφήθηκε σε ενυδρείο και όχι στη θάλασσα όπως άφηνε τους τηλεθεατές να πιστέψουν ο αειθαλής παρουσιαστής. 


Ηθικό δίδαγμα; Συμβαίνουν και στις καλύτερες των δημοσιογραφικών οικογενειών, να μην αφήνουν δηλαδή την... αλήθεια να τους χαλάσει μια... ωραία ιστορία

Τα μυστικά της Μεσογείου από τον Κουστώ

Της Αρετής Νταραδήμου 

Τα μυστικά της Μεσογείου, θα μας αποκαλύψει αύριο, ο νεότερος γιός του διάσημου Γάλλου ωκεανογράφου και κινηματογραφιστή, Ζακ – Υβ Κουστώ, Πιέρ. Καλεσμένος του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Δικαίου, Επιστήμης και Τεχνολογίας, του Ιδρύματος Ευγενίδου, αλλά και της ομάδας δράσης «Ωκεανοί», ο Πιέρ – Υβ Κουστώ θα βρίσκεται αύριο Τρίτη και 13 στο Πλανητάριο, προκειμένου να προλογίσει το 45λεπτο ντοκιμαντέρ «Τα μυστικά της Μεσογείου». Το ντοκιμαντέρ αυτό, πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον υδροβιολόγο Ένρικ Σάλα για λογαριασμό του National Geographic και με αφορμή τα 100 χρόνια από την γέννηση του Ζακ – Υβ Κουστώ. Και μπορεί η μέρα να θεωρείται… γρουσούζικη, όπως όμως αναφέρει ο κ Κουστώ «Δεν είμαι δεισιδαίμων, αντιθέτως, θα έλεγα ότι βρίσκω τη συγκυρία και την σύμπτωση αυτή πραγματικά υπέροχη».

Η στενή σχέση της οικογένειας Κουστώ με την Ελλάδα, ξεκίνησε από τον… πατριάρχη, Ζακ – Υβ Κουστώ. «Τον πατέρα μου τον γοήτευε ιδιαιτέρως η Ελλάδα και η Ελληνική μυθολογία. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, το ότι ονόμασε Καλυψώ το πλοίο του». Άλλωστε, είναι γνωστό το γεγονός, ότι ο Ζακ – Υβ Κουστώ είχε καταγράψει τον υποβρύχιο πλούτο της Ελλάδας εκτενώς, ενώ ανάμεσα στα ντοκιμαντέρ του, ξεχωρίζουν τόσο εκείνο για τους Σφουγγαράδες της Καλύμνου, όσο και εκείνο για τον Βρετανικό, το αδελφό πλοίο του Τιτανικού, που βρίσκεται μεταξύ Κέας και Μακρονήσου. Όμως και ο Πιέρ – Υβ Κουστώ δηλώνει λάτρης της Ελλάδας, αφού όπως λέει στον ΕΤ «Ομολογώ ότι αυτό το έντονο ενδιαφέρον για την Ελλάδα και τη Μυθολογία της, πέρασε από τον πατέρα μου και σε εμένα». Για τον λόγο αυτό, όπως υποστηρίζει και ο ίδιος, περνά μεγάλο μέρος του χρόνου του στη Σαντορίνη, η οποία αποτελεί έναν από τους αγαπημένους προορισμούς της Μεσογείου για τον νεαρό Γάλλο.

Το σημαντικότερο κομμάτι του ντοκιμαντέρ, αφορά στη σύγκριση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανάμεσα στις λήψεις του σπουδαίου Γάλλου ωκεανογράφου και κινηματογραφιστή Ζακ – Υβ Κουστώ και τις πρόσφατες του νεότερου γιού του και του υρδοβιολόγου Ένρικ Σάλα. «Οι διαφορές ανάμεσα στη Μεσόγειο των δεκαετιών του ’50, του ’60 και του ’70 με την Μεσόγειο του σήμερα, είναι πραγματικά εντυπωσιακές» λέει στον ΕΤ ο κ Κουστώ, ενώ υπογραμμίζει ότι «βλέποντας τα αρχεία του πατέρα μου και τις λήψεις που τραβήξαμε εμείς, μπορούμε να αντιληφθούμε τη μεγάλη καταστροφή που έχει συντελεστεί. Η υπεραλίευση, στην οποία οφείλεται περίπου το 50% των καταστροφών, τα μολυσμένα ποτάμια, που εκβάλουν στη Μεσόγειο, αλλά και τα διάφορα απόβλητα από τις κοντινές πόλεις, έχουν δυστυχώς αφήσει το στίγμα τους με την πάροδο των ετών».

Στόχος του Πιέρ-Υβ Κουστώ και της Ομάδας Δράσης «Ωκεανοί», είναι να παρουσιαστεί η σημερινή κατάσταση των ωκεανών, αλλά και να υπάρξει ένας εντονότερος προβληματισμός για τη θαλάσσια προστασία της και τη συνύπαρξη του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον. «Η ουσία των προσπαθειών μας είναι η αφύπνιση των συνειδήσεων. Εάν δεις δίπλα σου κάτι που δεν σου αρέσει, όπως η καταστροφή των θαλασσών στην προκειμένη περίπτωση, μην περιμένεις από κάποιον άλλον να δράσει, κάντο εσύ ο ίδιος, μαζί με άλλα άτομα που μοιράζονται τις απόψεις σου». Αυτό ακριβώς προσπαθεί να κάνει και το δίκτυο www.cousteaudivers.org, το οποίο δημιούργησε ο Πιέρ – Υβ Κουστώ. «Το δίκτυο φέρνει σε επαφή δύτες από ολόκληρο τον κόσμο. Είναι άλλωστε εκείνοι που βλέπουν με τα ίδια τους τα μάτια τι ακριβώς συμβαίνει στις θάλασσες και τους ωκεανούς και αυτοί είναι που μέσα από τον διάλογο με όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές». 

Box 1 – Αυγερινοπούλου

Μέλος της ομάδας «Ωκεανοί», όπως άλλωστε και ο κ Σάλα, είναι η Αναπληρώτρια Υπεύθυνη του τομέα Πολιτικής Ευθύνης Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας, Βουλευτής Επικρατείας, κα Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, η οποία με αφορμή την πρωτοβουλία της για τη δημόσια προβολή του ντοκιμαντέρ, υποστηρίζει ότι «Η Ελλάδα θα μπορούσε να στηριχτεί σε σημαντικό βαθμό στους θαλάσσιους πόρους της, και γι’ αυτό θα πρέπει να εφαρμόσει συγκεκριμένη στρατηγική για την αξιοποίηση και προστασία τους». Άλλωστε, όπως αναφέρει η βουλευτής, «Μέσα στο 2010, η Ελλάδα απορρόφησε μόνο το 0,3% των κοινοτικών κονδυλίων για την αλιεία και το 3,4% για το περιβάλλον. Είναι αδήριτη ανάγκη να σχεδιάσουμε οργανωμένα την προστασία των θαλάσσιων φυσικών μας πόρων σε όλη την επικράτεια και να αξιοποιήσουμε όλα τα σχετικά διαθέσιμα κονδύλια προς όφελος της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας και της προστασίας του περιβάλλοντος».

Box 2 – Info

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη με δελτία εισόδου. Η διανομή των δελτίων θα ξεκινήσει στις 19:00 της ίδιας ημέρας, στο ταμείο εισόδου του Πλανηταρίου (από οδό Πεντέλης 11, Π. Φάληρο) και έως εξαντλήσεως των θέσεων.

Καρχαρίες στα σαγόνια του... ανθρώπου

Της Νατάσας Παυλοπούλου

Κάθε μέρα, τις πρώτες πρωϊνές ώρες τα δρομάκια που οδηγούν στο Σέουνγκ Γουάν -το δημοφιλές εμπορικό κέντρο του Χονγκ Κονγκ- μπλοκάρουν από τα φορτηγάκια που φθάνουν από το λιμάνι. Σε μία επαναλαμβανόμενη ιεροτελεστία οι πόρτες ανοίγουν, οι οδηγοί ξεφορτώνουν τόνους ολόκληρους από…αποξηραμένα πτερύγια καρχαρία και τα καλύτερα είδη στολίζονται (!) και τοποθετούνται στη βιτρίνα. 

Στην πολύβουη αυτή αγορά πωλούνται κάθε χρόνο 10 χιλιάδες τόνοι πτερυγίων από καρχαρία, ενώ σύμφωνα με την οργάνωση WWF στο Χονγκ Κονγκ καταλήγει η μισή περίπου παγκόσμια «αιματοβαμμένη σοδειά». Το εμπόρευμα φθάνει στο λιμάνι από 145 χώρες του κόσμου, με πρώτες στη λίστα των προμηθευτών την Ινδία, την Ινδονησία και την Ισπανία. Την ώρα που η μία μετά την άλλη οι χώρες προωθούν απαγορεύσεις στη βάναυση πρακτική της αφαίρεσης πτερυγίων από καρχαρίες, οι Ασιάτες λατρεύουν την «καρχαριόσουπα». Σύμβολο πλούτου και «νοστιμιά» για την ελίτ σερβίρεται σε γάμους και  ειδικές περιστάσεις και είναι απόλυτα συνυφασμένη με τη γαστριμαργική τους παράδοση.

 Κάθε χρόνο 73 έως και 100 εκατομμύρια καρχαρίες υπολογίζεται ότι βρίσκουν το θάνατο για τα πτερύγιά τους, τα οποία πωλούνται σε πολυτελή εστιατόρια κυρίως της Κίνας και του Χονγκ Κονγκ, με την τιμή τους να ξεκινά από τα 230 περίπου ευρώ το κιλό.

Το κυνήγι καρχαρία έχει εντατικοποιηθεί από τη δεκαετία του 70, ενώ ο ζωμός από πτερύγια καταναλώνεται κατά κύριο λόγο στο νότο της Κίνας, στην επαρχία Γκουαντονγκ, όπως επίσης στη Σιγκαπούρη και την Ταϊβάν.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου  καθώς 180 είδη του ψαριού θεωρούνται απειλούμενα, ενώ 30 από αυτά πιστεύεται ότι είναι κοντά στην ολική εξαφάνιση.

Φρίκη προκαλεί η πρακτική της αφαίρεσης των πτερυγίων. Οι ψαράδες τα αφαιρούν –συχνά με μία καυτή μεταλλική λεπίδα- και πετούν τους καρχαρίες πίσω στη θάλασσα,  όπου πεθαίνουν με πολύ αργό και βασανιστικό τρόπο: αιμορραγούν μέχρι θανάτου, πεθαίνουν από ασφυξία ή καταβροχθίζονται από άλλα ψάρια. Οι Κινέζοι πιστεύουν μάλιστα –ίσως για να διώξουν τις ενοχές τους- ότι τα πτερύγια…ξαναφυτρώνουν, πράγμα που δεν ισχύει.

Πρόσφατα ο μεγιστάνας Ρίτσαρντ Μπράνσον ένωσε τις δυνάμεις του με τον Κινέζο αστέρα του NBA Γιάο Μινγκ κατά της κατανάλωσης «καρχαριόσουπας». Σε βίντεο της διεθνούς οργάνωσης για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ζώων WildAid απηύθυναν από κοινού έκκληση στους Ασιάτες «να  σταματήσουν να αγοράζουν, για να σταματήσουν να σκοτώνουν». Ο διάσημος μπασκετμπολίστας παραδέχθηκε μάλιστα ότι μέχρι το 2006 απολάμβανε και ο ίδιος σούπα καρχαρία, έκτοτε όμως αποφεύγει ακόμη και τις εκδηλώσεις, όπου σερβίρεται.

Το τελευταίο διάστημα η εκστρατεία για την προστασία του καρχαρία έχει ενταθεί. Δεκάδες σικ εστιατόρια, αλλά και πολυτελή ξενοδοχεία της Ασίας όπως η αλυσίδα Peninsula ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι σταματούν να σερβίρουν καρχαρία, ενώ η ΕΕ –η οποία προμηθεύει την Ασία με το 15% των πτερυγίων που καταναλώνει- , πρότεινε την επιβολή καθολικής απαγόρευσης στην αφαίρεση πτερυγίων καρχαρία από όλα τα αλιευτικά στα ύδατα της ΕΕ και από τα αλιευτικά που είναι εγγεγραμμένα στο ευρωπαϊκό νηολόγιο, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Στόχος της ρύθμισης είναι να κλείσει το «παραθυράκι» της νομοθεσίας, που χορηγεί σε ορισμένες χώρες δικαιώματα αλιείας καρχαριών αρκεί το σώμα και τα πτερύγια του καρχαρία να εκφορτώνονται στο λιμάνι και το συνολικό βάρος των πτερυγίων να μην ξεπερνά το 5% του βάρους των καρχαριών που αλιεύτηκαν.

  

ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ...

Η παράδοση της κατανάλωσης καρχαρία στην Κίνα χάνεται στα βάθη των αιώνων και εντοπίζεται στη δυναστεία των Σονγκ (960-1280), όταν η κατανάλωση του περιζήτητου ζωμού ήταν αποκλειστικό προνόμιο του αυτοκράτορ

Στην πολιτεία Βικτόρια της Αυστραλίας ο καρχαρίας χρησιμοποιείται στο πιάτο fish and chips, ενώ και στην Ινδία, καρχαρίες-μωρά (!) πωλούνται στις τοπικές αγορές. Επειδή η σάρκα τους δεν έχει αναπτυχθεί, στο μαγείρεμα σπάει σε σκόνη και στη συνέχεια τηγανίζεται σε λάδι και μπαχαρικά. Οι Ισλανδοί ζυμώνουν κρέας καρχαρία  και παράγουν το hákarl, το οποίο θεωρείται εθνικό πιάτο.

Το 2010 η Χαβάη έγινε η πρώτη πολιτεία των ΗΠΑ που απαγορεύσε την κατοχή, την πώληση, το εμπόριο ή τη διανομή των πτερυγίων του καρχαρία.  

Η ονομασία "καρχαρίας" προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κάρχαρον (= πριόνι), λόγω του σχήματος και της διάταξης της οδοντοστοιχίας του

Οι καρχαρίες μπορεί να συνοδεύονται από σειρά στερεοτύπων ως ζώα επιθετικά και αιμοβόρα, στην πραγματικότητα όμως παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διατήρηση του θαλάσσιου οικοσυστήματος

Η κρυφή κόλαση του Παραδείσου: Η «βόμβα» στις Μαλδίβες

Στις Μαλδίβες, έναν τροπικό παράδεισο στον Ινδικό Ωκεανό, μια τοξική «βόμβα» δείχνει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο την ανευθυνότητα του ανθρώπου και την έλλειψη σεβασμού στο περιβάλλον. Το νησιωτικό σύμπλεγμα κοραλλιογενών υφάλων βρίσκεται λίγα μόλις μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και είναι συνυφασμένο με ειδυλλιακές εικόνες. Πίσω όμως από τις γυαλιστερές διαφημιστικές καταχωρήσεις και τις φωτογραφίες από μαγευτικές παραλίες, κρύβεται μια «βόμβα». Το τεχνητό νησί Τιλαφούσι, σε απόσταση αναπνοής από την πρωτεύουσα Μαλέ, είναι ο σκουπιδότοπος για όλες τις ξενοδοχειακές μονάδες που υπάρχουν στα διάφορα άλλα νησιά. 

Εκατοντάδες τόνοι απορριμμάτων ξεφορτώνονται εκεί κάθε μέρα, χωρίς καμία επεξεργασία ή διαλογή. Ο τεράστιος όγκος σκουπιδιών καταλήγει στη θάλασσα, ρυπαίνοντάς την, ενώ η τοπική κυβέρνηση αδυνατεί να ελέγξει έστω και στοιχειωδώς τις ξενοδοχειακές μονάδες που φιλοξενούν τουρίστες κυρίως από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Οι εικόνες μιλούν από μόνες τους και θυμίζουν χωματερές στη χώρα μας, η οποία κάθε τόσο σύρεται στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, πληρώνοντας υπέρογκα πρόστιμα και χάνοντας πολύτιμα κονδύλια για την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων.

Οι Μαλδίβες όμως θα πληρώσουν ακριβά την αύξηση της στάθμης της θάλασσας από την τήξη των πάγων που προκαλείται από την άνοδο της θερμοκρασίας. Τα νησιά είναι από τους πρώτους «υποψήφιους» για εξαφάνιση, αναγκάζοντας τους κατοίκους τους να μετατραπούν σε «οικομετανάστες».

  

«Μικρό καλάθι» για τη σύνοδο στο Ντέρμπαν για το κλίμα

Μικρή χαραμάδα αισιοδοξίας αφήνει η Σύνοδος για το Κλίμα που ολοκληρώνεται σήμερα στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής, καθώς φαίνεται ότι οι μεγάλοι «παίκτες», οι χώρες δηλαδή που εκπέμπουν ετησίως το 50% των αερίων που συντελούν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου δεν είναι πρόθυμες να συμφωνήσουν σε ένα κοινό πλαίσιο δράσης. Οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία, παίζοντας ένα παιχνίδι εντυπώσεων και αναβλητικότητας, προσπαθούν να αποφύγουν ρητές δεσμεύσεις, τη στιγμή που η Ε.Ε. ζει στη σκιά της κατάρρευσης του ευρώ και οι συνασπισμοί των νησιωτικών κρατών και των χωρών του αναπτυσσόμενου κόσμου δείχνουν να είναι οι μόνοι που πράγματιθέλουν άμεσες και δεσμευτικές λύσεις. Με τη συμφωνία του Κιότο να εκπνέει τυπικά σε λίγους μήνες, πολλοί θεωρούν πως ήδη είναι αργά για την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής.

«Οι διαπραγματευτές των χωρών κινούνται σε… παράλληλα σύμπαντα» δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο «Ασοσιέϊτιντ Πρες» ο Ίβο ντε Μπερ, ο κορυφαίος αξιωματούχος του ΟΗΕ για το κλίμα, ο οποίος παραιτήθηκε πέρσι το καλοκαίρι από τη θέση του, βλέποντας ότι οι διαπραγματεύσεις είχαν βαλτώσει. Αν και δίνει το «παρών» στη Διάσκεψη του Ντέρμπαν, ο ντε Μπερ είναι απαισιόδοξος για την έκβαση της, θεωρώντας ότι το κοινό ανακοινωθέν που θα εκδοθεί αργότερα σήμερα, απλά θα περιέχει κάποια ευχολόγια και διαπιστώσεις, χωρίς σαφείς στόχους και χρονοδιαγράμματα. «Κανείς δε φαίνεται να αντιλαμβάνεται την αίσθηση του κατεπείγοντος», καταλήγει ο ντε Μπερ.

Η δίνη της ύφεσης έχει συμπαρασύρει και το περιβάλλον, με πολλές χώρες να τοποθετούν πλέον χαμηλά στις προτεραιότητές τους τη χάραξη μιας κοινής στρατηγικής. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες πλήττονται από τον «πόλεμο του Ευρώ» και με τη Σύνοδο Κορυφής σε εξέλιξη, προτιμούν να εστιάσουν στην αποκλιμάκωση της χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Η Ελλάδα

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση αξιολόγησης της Germanwatch και του Climate Action Network, την οποία έδωσε στη δημοσιότητα η «Μεσόγειος SOS», για τις επιδόσεις των χωρών στην κλιματική αλλαγή, βρισκόμαστε σχεδόν στον … πάτο καθώς καταλαμβάνουμε την προτελευταία θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ στην παγκόσμια κατάταξη κατρακυλήσαμε από την 43^η στην 47^η θέση, σε σύγκριση με το 2010.

Η Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, παρουσίασε εµπεριστατωµένα τις προβλεπόμενες κλιματικές και περιβαλλοντικές μεταβολές, αποτίμησε το κόστος των μεταβολών αυτών για την ελληνική οικονομία και εκτίμησε το κόστος των μέτρων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Ο διοικητής της ΤτΕ Γιώργος Προβόπουλος, σημείωσε ότι «τα αποτελέσματα της µελέτης καταδεικνύουν όχι µόνο την ανάγκη δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και την ανάγκη για συνέχιση της έρευνας, που θα βοηθήσει και θα προσφέρει την κατάλληλη κατεύθυνση τις επόμενες δεκαετίες στο έργο της προσαρμογής».

 Δυστυχώς όμως, οι προεκλογικές εξαγγελίες για «πράσινη ανάπτυξη» και για ενίσχυση των εναλλακτικών πηγών, αποδείχθηκαν και αυτές, όπως και τόσες άλλες, κούφια λόγια σε φυλλάδια και ομιλίες, ενώ και  η χρήση του τέλους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τη χρηματοδότηση ορυκτών καυσίμων και μονάδων συμπαραγωγής καταδεικνύει την απουσία οποιουδήποτε ενιαίου σχεδίου σε εθνικό επίπεδο, πέρα από τις ληστρικές φοροεπιδρομές.

Τι είναι ο Δείκτης Κλιματικών Επιδόσεων

Ο Δείκτης Κλιματικών Επιδόσεων, όπως ονομάζεται, αξιολογεί και συγκρίνει 58 χώρες που είναι από κοινού υπεύθυνες για περισσότερο από το 90% των εκπομπών ρύπων παγκόσμια. Είναι χαρακτηριστικό, ότι για ακόμα ένα χρόνο οι τρεις πρώτες θέσεις στον Δείκτη Κλιματικών Επιδόσεων παραμένουν άδειες καθώς καμία χώρα δεν έχει συνεισφέρει επαρκώς στη συγκράτηση της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε λιγότερο από 2 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Η  Σουηδία βρίσκεται στην τέταρτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης του Δείκτη Κλιματικών Επιδόσεων, ενώ Αγγλία και Γερμανία στην πέμπτη και έκτη αντιστοίχως. Η έκθεση τονίζει, ότι η οικονομική κρίση είχε μια ακούσια επίπτωση στις εκπομπές ρύπων καθώς ΗΠΑ, Ιρλανδία και Ισπανία μείωσαν τις εκπομπές ρύπων τους και ανέβηκαν κάποιες θέσεις. Ωστόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται ακόμα πολύ χαμηλά - στην 52^η θέση - εξαιτίας της ισχνής πολιτικής βούλησης σε θέματα κλιματικής αλλαγής και της πολύ υψηλής ενεργειακής τους πολιτικής.

Η αξιολόγηση των πολιτικών για την κλιματική αλλαγή στην Κίνα είναι γεμάτη αντιφάσεις. Ενώ η Κίνα σε απόλυτους αριθμούς παραμένει η πρώτη χώρα σε εκπομπές ρύπων, με το χάσμα μάλιστα να αυξάνεται σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες που ακολουθεί στη δεύτερη θέση, φαίνεται να ενισχύει παράλληλα εντατικά τις επενδύσεις σε ΑΠΕ. Η έκθεση προβλέπει, πως η Κίνα που βρίσκεται τώρα στην 57η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, θα βελτιώσει σημαντικά τη θέση της μέσα στα επόμενα χρόνια.

Στην τελευταία θέση παραμένει για ακόμα μια χρονιά η Σαουδική Αραβία ενώ Τουρκία, Πολωνία και Κροατία διεκδικούν κάποιες από τις χαμηλότερες θέσεις. Υπενθυμίζεται πως η Πολωνία, που είχε αναλάβει την προεδρία της ΕΕ το περασμένο καλοκαίρι, μπλόκαρε την πρόταση για αύξηση του στόχου μείωσης των εκπομπών ρύπων της ΕΕ από 20% σε 30%.

ΠΗΓΗ: ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Η βδομάδα που πέρασε 5-10 Δεκεμβρίου

Πετρέλαιο γιοκ

Η μείωση στις παραγγελίες πετρελαίου θέρμανσης φτάνει στο 50% στην περιφέρεια και στο 25% στην Αθήνα, σε σύγκριση με πέρσι. Η ανέχεια οδηγεί όλο και περισσότερους σε λύσεις από το… παρελθόν, με ξυλόσομπες, τζάκια, μαγκάλια, πολλές κουβέρτες και αερόθερμα να έχουν την τιμητική τους. Άλλη μια… φαεινή ιδέα του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης καταδίκασε εκατομμύρια συνανθρώπους μας σε τριτοκοσμικές συνθήκες επιβίωσης και οδήγησε παράλληλα σε μεγάλη απώλεια εσόδων τα κρατικά ταμεία.

Μερκοζί στις Βρυξέλλες

Πίσω από τα χαμόγελα και τις αβροφροσύνες των δύο εταίρων, Γαλλία και Γερμανία διαγκωνίζονται για τη θέση ισχύος στη νέα Ευρώπη που σχεδιάζουν για όλους τους υπόλοιπους, χωρίς όμως αυτούς. Η χαρακτηριστική ανικανότητα και οι αλλεπάλληλες αναβολές, δε δείχνουν μόνο ότι το πολιτικό δυναμικό της Γηραιάς Ηπείρου αποδεικνύεται κατώτερο των περιστάσεων, αλλά πολύ περισσότερο ότι το όραμα της ενοποίησης και του δικαιώματος στην αξιοπρέπεια μετατρέπεται πλέον σε εφιάλτη της ευρωπαϊκής αποσύνθεσης.

Για μια… τρύπια δεκάρα

Επιστροφή στις… τρύπιες δεκάρες προ των πυλών; Η εκδίωξη της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα υφίσταται και η ίδια μετά από μερικούς μήνες, φαίνεται ολοένα και πιο πιθανή. Οι ψίθυροι στους διαδρόμους των Βρυξελλών γίνονται πλέον κραυγές. Ο Γάλλος πρώην Πρόεδρος Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν το δήλωσε ευθέως, το ίδιο και μεγαλόσχημοι παράγοντες της… δικτατορίας των αγορών.

Παιδόφιλος στην Κρήτη

Σοκ και αποτροπιασμός από τις «δραστηριότητες» ενός προπονητή μπάσκετ στην Κρήτη, ο οποίος φέρεται να έχει ασελγήσει εις βάρος δεκάδων ανηλίκων αγοριών. Το κατηγορητήριο βαρύ, το ίδιο και το μούδιασμα στην τοπική κοινωνία του Ρεθύμνου που είδε αθώες παιδικές ψυχές να κατασπαράσσονται από τις αρρωστημένες ορέξεις του 47χρονου. Αν και θεωρείται δεδομένο ότι στην φυλακή θα… καλοπεράσει, πόσες αντίστοιχες περιπτώσεις υπάρχουν άραγε σε όλη την Ελλάδα;

Λουκέτα

Τελικά οι μόνοι που θα μείνουν να δουλεύουν στην Ελλάδα είναι όσοι πωλούν… λουκέτα, καθώς τουλάχιστον 60.000 επιχειρήσεις βρίσκονται ένα βήμα πριν το κλείσιμο. Βαρύ «κατηγορώ» από τους εμπόρους για τις επιλογές της κυβέρνησης που χωρίς σχέδιο και με επιχείρημα ότι «μας επιβάλλουν τα μέτρα οι ξένοι» έχει φορτώσει με φόρους, τη στιγμή που το Δημόσιο οφείλει προς εκείνους πολλά χρήματα. Ζούμε στο κράτος του παραλόγου, τον εχθρό της ανάπτυξης που παράγει ελλείμματα και ανέργους.

Χωρίς περίθαλψη

Αποκαλυπτικό το ρεπορτάζ της εφημερίδας που κρατάτε στα χέρια σας, σύμφωνα με το οποίο εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι μένουν χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Ο δελφίνος υπουργός Υγείας που ακονίζει τα νύχια του για τη μάχη της διαδοχής στο κόμμα του μπορεί να είναι «υπερήφανος» για το έργο που κάνει στον τομέα ευθύνης του, αλλά αν συνεχίσει έτσι δε θα έχει πια δεξαμενή ψηφοφόρων, αφού στον Παράδεισο -εκεί δηλαδή που θα καταλήξουν χιλιάδες αβοήθητοι συνέλληνες- δεν… ψηφίζουν.

Έξαρση εγκληματικότητας

Αν και μια βόλτα στους δρόμους αρκεί για να το διαπιστώσει κανείς, η αύξηση της εγκληματικότητας στα μεγάλα αστικά κέντρα είναι πρωτοφανής. Κατά 82% αυξήθηκαν οι ληστείες στην Αθήνα την τελευταία διετία και σχεδόν κατά 20% οι ανθρωποκτονίες. Η ατάκα του παλιού ελληνικού κινηματογράφου «Σικάγο γίναμε» μπορεί πλέον να… εξελληνιστεί: Η Ελλάδα γέμισε… Αθήνες.

Το Facebook εξέθεσε και τον... μπαμπά του

Ακόμα και ο ιδρυτής του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ έπεσε θύμα των κενών ασφαλείας και της ελλιπούς προστασίας των προσωπικών δεδομένων της δημοφιλούς ιστοσελίδας κοινωνικής δικτύωσης. Τουλάχιστον 14 φωτογραφίες, άλλες με τη συμβία του Πρισίλα Τσαν και φίλους στο σπίτι τους, άλλες με τον ίδιο να ποζάρει υπερήφανος με μια… νεκρή κότα στο χέρι και κάποιες με το σκύλο του έχουν κατακλύσει το Διαδίκτυο, εκθέτοντας έτσι με τον πιο γλαφυρό τρόπο, ότι ούτε ο ίδιος ο 27χρονος αμερικανός δισεκατομμυριούχος δεν είναι σε θέση να προστατέψει την ιδιωτικότητά του.

Η διαβόητη προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζει το Facebook τα προσωπικά δεδομένα των 800 και πλέον εκατομμυρίων ενεργών χρηστών, μέσα από μια δαιδαλώδη, δύσχρηστη και εν τέλει αποτρεπτική πολιτική προστασίας του απορρήτου έχει δεχθεί πολλές επικρίσεις από οργανώσεις προστασίας των προσωπικών δεδομένων σε όλο τον κόσμο. Μόλις την προηγούμενη βδομάδα η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ χαρακτήρισε «ανεπαρκείς» και «δυσνόητες» τις αλλαγές στις ρυθμίσεις του Facebook και κατηγόρησε τους υπεύθυνους, μεταξύ των οποίων και τον Ζάκερμπεργκ, ότι χρησιμοποιούν «παραπλανητικές πρακτικές». Δεν είναι άλλωστε λίγες οι περιπτώσεις που άνθρωποι έχασαν τις εργασίες τους από φωτογραφίες και άλλες πληροφορίες που ανάρτησαν στην ιστοσελίδα και θεωρήθηκαν προσβλητικές από τους προϊσταμένους τους.

Οι φωτογραφίες αναρτήθηκαν αρχικά στην ιστοσελίδα http://imgur.com με τον τίτλο «Είναι καιρός να κλείσεις τα κενά ασφαλείας». Σύμφωνα με το Cnet που θεωρείται από τις πλέον έγκυρες τεχνολογικές ιστοσελίδες, η διαδικασία υποκλοπής των φωτογραφιών είναι πολύ πιο εύκολη από την αντίστοιχη για την προστασία τους, μέσω των περιορισμών πρόσβασης που προσφέρει το Facebook. «Το γεγονός αυτό δείχνει από μόνο του πόσο σοβαρά λαμβάνουν υπόψη τους τα ζητήματα προστασίας του ιδιωτικού απορρήτου», σχολίασε ένας χρήστης στο φόρουμ των αναγνωστών.

Οι ειδικοί πάντως συμβουλεύουν όσους δεν μπορούν να μην αναρτούν προσωπικά τους στοιχεία στο Διαδίκτυο να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με αυτά, καθώς κάθε πληροφορία μπορεί να υποκλαπεί, είτε λόγω κενών στην προστασία, είτε από κακόβουλους χάκερ που εισβάλλουν στην ιδιωτικότητα των υπολοίπων.

Το βαθύτερο σημείο της Γης

Η Υδρογραφική Υπηρεσία των ΗΠΑ πραγματοποίησε την ακριβέστερη μέτρηση του βάθους στην Τάφρο των Μαριανών στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η άβυσσος Τσάλεντζερ όπως ονομάζεται, φτάνει στα 10.994 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, τη στιγμή που παλιότερες μετρήσεις  κυμαίνονταν από τα 10.900 μέχρι τα 11.000 μέτρα, δύο σχεδόν χιλιόμετρα περισσότερο δηλαδή από το ύψος του Έβερεστ που είναι το ψηλότερο βουνό του Κόσμου.

Οι ειδικοί επιστήμονες μελέτησαν με ειδικά ηχοβολιστικά συστήματα όλη την Τάφρο και δημιούργησαν τον πρώτο τρισδιάστατο χάρτη της σε υψηλή ανάλυση που επιτρέπει την ακριβή της χαρτογράφηση. Μάλιστα, εντοπίστηκε μια ακόμα άβυσσος, σε απόσταση περίπου 200 χιλιομέτρων από το Τσάλεντζερ, με την ονομασία HMRG Deep που φτάνει στα 10.809 μέτρα βάθος.

Το μεγαλύτερο εμπόδιο που κλήθηκαν να υπερπηδήσουν οι ειδικοί ήταν η διαφορά της θερμοκρασίας και της πυκνότητας του νερού, παράγοντες οι οποίοι «ξεγελούν» τις συσκευές και αποδίδουν λανθασμένες μετρήσεις.

Οι λόγοι για τους οποίους οι ΗΠΑ επιδεικνύουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ακριβή χαρτογράφηση της Τάφρου είναι οικονομικοί, καθώς θέλουν να επεκτείνουν την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της νήσου Γκουάμ, βασιζόμενοι στα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την έρευνα.

Οι επιστήμονες πάντως δηλώνουν εντυπωσιασμένοι από τα ευρήματα των ερευνών, διότι για πρώτη φορά μπορούν να δουν την απεικόνιση σπάνιων γεωλογικών φαινομένων, με την κίνηση των τεκτονικών πλακών, στους υπολογιστές τους. 

ΒΡ εναντίον Χαλιμπέρτον για το... λογαριασμό της καταστροφής

Η καταστροφή που προκάλεσε ο πετρελαϊκός κολοσσός ΒΡ στον Κόλπο του Μεξικού, πέρσι, όταν εξερράγη εξέδρα άντλησης πετρελαίου, με απολογισμό 11 νεκρούς, διαρροή 780 εκατομμυρίων λίτρων αργού πετρελαίου και καταστροφικές συνέπειες στο οικοσύστημα μεταφέρθηκε στις αίθουσες των δικαστηρίων των ΗΠΑ.

Η BΡ προσέφυγε κατά της εταιρείας Χαλιμπέρτον, στην οποία διετέλεσε από το 1995 μέχρι το 2000 πρόεδρος ο Ντικ Τσένι, μετέπειτα αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, υπό τον Μπους τον Β’ κατηγορώντας την ευθέως ότι αρχικά απέκρυψε και στη συνέχεια σκόπιμα κατέστρεψε ενοχοποιητικά για την ίδια στοιχεία που αφορούσαν στα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τη διάνοιξη και ασφάλιση της γεώτρησης στον πυθμένα του Κόλπου του Μεξικού.

Αν και η Χαλιμπέρτον έσπευσε να καταρρίψει τις κατηγορίες, ισχυριζόμενη ότι ήταν «ανάξιες λόγου», ειδικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι εν όψει των δικαστικών αναμετρήσεων για το ύψος των αποζημιώσεων που πρέπει να δοθούν και οι οποίες σύμφωνα με εκτιμήσεις αγγίζουν κατ’ αρχήν τα 12 δις ευρώ οι δύο εταιρείες μάχονται να αποκτήσουν το πλεονέκτημα και το μικρότερο μερίδιο στα ποσά που θα πρέπει να αποδοθούν στους πληγέντες.

Το «μήλο της έριδος» των δύο είναι το ειδικό τσιμέντο, παραγωγής της Χαλιμπέρτον, που χρησιμοποιήθηκε για τη στερέωση του πηγαδιού και το οποίο σύμφωνα με τη ΒΡ ήταν κατώτερο των προδιαγραφών, με αποτέλεσμα η αστοχία του να προκαλέσει την καταστροφή. Επιβαρυντικό στοιχείο, σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζει η ΒΡ, είναι το ότι η πρώτη έσπευσε να εξαφανίσει όλα τα αποτελέσματα των ελέγχων, αλλά ακόμα και τα φυσικά δείγματα που χρησιμοποιήθηκαν. Η Χαλιμπέρτον από την πλευρά της υποστηρίζει ότι η ΒΡ ζήτησε αλλαγές της τελευταίας στιγμής στις προδιαγραφές του κονιάματος.

Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που οι δύο εταιρείες εμπλέκονται σε οικονομικά και οικολογικά σκάνδαλα, με πιο γνωστή την υπόθεση των συμβολαίων ανοικοδόμησης για το Ιράκ ύψους σχεδόν 8 δις ευρώ που κέρδισε η… μόνη υποψήφια εταιρεία, η Χαλιμπέρτον, η οποία διατηρούσε στενές σχέσεις με τον τότε αντιπρόεδρο των ΗΠΑ. Η ΒΡ από την πλευρά της, κατηγορείται για τις σκιώδεις δραστηριότητές της στην εξόρυξη πετρελαίου στον αναπτυσσόμενο κόσμο, οι οποίες προκαλούν περιβαλλοντικές αλλά και ανθρωπιστικές τραγωδίες. Η καταστροφή του Κόλπου του Μεξικού είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως για πλωτή εξέδρα άντλησης και από τις μεγαλύτερες διαρροές ανεξαρτήτως προέλευσης.

Βρέθηκε η «Δίδυμη Γη»

Η Γη φαίνεται ότι απέκτησε… δίδυμο πλανήτη, σε απόσταση 600 ετών φωτός από εμάς, τον Kepler 22-b. Μεγαλύτερος κατά 2,4 φορές σε σύγκριση με τον πλανήτη μας και με σταθερή θερμοκρασία 22 βαθμών Κελσίου, ο Kepler 22-b, ο οποίος βρίσκεται προς την κατεύθυνση των αστερισμών της Λύρας και του Κύκνου, θα μπορούσε -υπό προϋποθέσεις- να φιλοξενεί άγνωστες μορφές ζωής, καθώς αποτελεί τον κοντινότερο… συγγενή του «Γαλάζιου Πλανήτη» μας. Επιστήμονες που μελετούν τον πλούτο των δεδομένων που στέλνει το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ σημείωσαν ότι δεν έχουν ακόμα επιβεβαιώσει τη σύστασή του, αν αποτελείται δηλαδή κυρίως από βράχους, αέρια ή υγρά.

«Παρότι έχουμε ήδη ανακαλύψει εκατοντάδες πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος, ο Kepler 22-b ξεχωρίζει, γιατί είναι ο πρώτος που διαθέτει χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα της Γης», αναφέρει στον «Ε.Τ.» ο κ. Κανάρης Τσίγκανος, πρόεδρος του αστεροσκοπείου Αθηνών και καθηγητής φυσικής του πανεπιστημίου Αθηνών και συνεχίζει: «Το σημαντικότερο όλων, είναι το γεγονός ότι βρίσκεται σε αυτή που αποκαλούμε φιλόξενη ζώνη, δηλαδή, την περιοχή εκείνη ενός ηλιακού συστήματος, όπου η απόσταση από τον Ήλιο είναι τέτοια που επιτρέπει στον πλανήτη να διαθέτει νερό σε υγρή μορφή. Μέχρι σήμερα βρίσκαμε πλανήτες σαν τον Δία, δηλαδή τεράστιους αέριους γίγαντες. Έτσι λοιπόν, ο συγκεκριμένος πλανήτης πληροί τις προϋποθέσεις για την ύπαρξη ζωής. Αν και ακόμη δεν είναι γνωστή η σύστασή του, παρόλα αυτά, βρισκόμαστε στη σωστή κατεύθυνση».

Ο πλανήτης Kepler 22-b βρίσκεται περίπου 15% εγγύτερα στον Ήλιο του συστήματός του σε σύγκριση με την απόσταση της Γης από τον Ήλιο και κάθε έτος ε΄χει διάρκεια 290 ημερών. Επειδή όμως η ακτινοβολία του… εξωγήινου Ήλιου είναι κατά 25% μικρότερη, η θερμοκρασία στον Kepler 22-b διατηρείται σε σταθερά επίπεδα, γεγονός που επιτρέπει την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή. Αν και η μάζα του δεν έχει ακόμα γίνει γνωστή, οι επιστήμονες εικάζουν ότι είναι κατά 36 φορές μικρότερη της Γης, βάσει των πρώτων στοιχείων που ανέλυσαν.

Το τηλεσκόπιο Κέπλερ

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ της NASA εκτοξεύτηκε το 2009 και εξετάζει ένα συγκεκριμένο πεδίο του ουρανού, στο οποίο βρίσκονται περίπου 150 χιλιάδες άστρα. Μελετώντας την απειροελάχιστη σκιά που προκαλεί το πέρασμα ενός πλανήτη μπροστά από το άστρο του, δηλαδή μπροστά από τον Ήλιο του, το τηλεσκόπιο είναι σε θέση να εντοπίζει και να ταυτοποιεί νέους πλανήτες. Με αυτή τη διαδικασία έχει ήδη εντοπίσει 2.236 υποψήφιους πλανήτες, από τους οποίους περίπου 200 έχουν το μέγεθος της Γης. Τα πρόσφατα ευρήματα των αστρονόμων έδωσαν μια νέα κατεύθυνση στις έρευνες, καθώς η ύπαρξη πλανητών με παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνα της Γης φαίνεται τελικά ότι είναι πιο συχνή από όσο πίστευαν οι ειδικοί.   

Βρήκαν πότε πέθανε η… Νεκρά Θάλασσα

Η Νεκρά Θάλασσα… στέγνωσε τελείως πριν από 120 χιλιάδες χρόνια, σύμφωνα με επιστήμονες που μελέτησαν ιζήματα προερχόμενα κάτω από τον πυθμένα της, ένα φαινόμενο που θα μπορούσε να επαναληφθεί σχετικά σύντομα, όπως υποστηρίζουν επιστήμονες. Το γεγονός αυτό φωτίζει τις δραματικές αλλαγές που προκαλούνται από τις γεωλογικές και κλιματολογικές συνθήκες στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και προβληματίζει ιδιαίτερα την επιστημονική κοινότητα, καθώς σήμερα η κλιματική αλλαγή και οι υδροβόρες ανθρωπογενείς δραστηριότητες μειώνουν τη στάθμη της κατά ένα μέτρο περίπου ετησίως.

Σήμερα, η Νεκρά Θάλασσα τροφοδοτείται κυρίως από ποταμούς που διατρέχουν το Ισραήλ, τη Συρία και την Ιορδανία, καθώς οι βροχοπτώσεις στην περιοχή είναι εξαιρετικά σπάνιες. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι αυξανόμενες ανάγκες σε άρδευση και ύδρευση, αλλά και οι βιομηχανίες λιπασμάτων και άλατος που δραστηριοποιούνται στα παράλιά της απειλούν άμεσα την ίδια την ύπαρξή της.

Η καθηγήτρια Εμι Ίτο από το πανεπιστήμιο της Μινεάπολης των ΗΠΑ δήλωσε στο BBC ότι η αποξήρανση της Νεκράς Θάλασσας πριν από 120 χιλιάδες χρόνια προκλήθηκε χωρίς να παρέμβει ο άνθρωπος. Σήμερα όμως η κατάσταση είναι τελείως διαφορετική: «Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να την εξαφανίσουμε μια ώρα αρχύτερα. Υπάρχουν πολιτικές επιπλοκές, γιατί το νερό και η απουσία του θα εξελιχθούν σε αιτίες πολέμου σε μια ήδη επιβαρυμένη περιοχή, όπως είναι η Μέση Ανατολή».

Η Νεκρά Θάλασσα βρίσκεται 423 μέτρα χαμηλότερα από τη στάθμη της Μεσογείου και το μέγιστο βάθος της είναι 370 περίπου μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Πολυεθνική ομάδα ειδικών από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Ιαπωνία, την Ελβετία και τη Νορβηγία έκαναν γεωτρήσεις σε βάθος 235 μέτρων στο υπέδαφος του πυθμένα της με ειδικά γεωτρύπανα το 2010, προκειμένου να συλλέξουν δείγματα βράχων και ιζήματος.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκάδων χιλιάδων ετών -διάστημα εξαιρετικά σύντομο για τα γεωλογικά δεδομένα- η στάθμη και το μέγεθός της σημείωσαν μεγάλες διακυμάνσεις. Πριν από 25 χιλιάδες χρόνια έφτασε στην μεγαλύτερη έκτασή της, με ύψος κατά 260 μέτρα περισσότερο από σήμερα, καλύπτοντας όλη την περιοχή μέχρι και τη λίμνη της Γαλιλαίας.

Η Λίμνη Ασφαλτίτις, όπως ήταν γνωστή στους Αρχαίους Έλληνες, λόγω του παχύρρευστου υγρού που ανάβλυζε σε διάφορα σημεία της αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό και η απουσία ζωής στα νερά της της έχουν αποδώσει τη σημερινή της ονομασία. Με αλατότητα 31,5% και πυκνότητα που αγγίζει τα 1,24 κιλά ανά λίτρο, η πλευστότητα γίνεται… παιχνίδι καθώς επιτρέπει την παραμονή των κολυμβητών στην επιφάνεια χωρίς κόπο. 

Ο πρώτος πλήρης χάρτης του Νότιου Πόλου χωρίς… πάγους

Χάρτης που απεικονίζει με μεγάλη λεπτομέρεια, βουνά, κοιλάδες και το πετρώδες έδαφος της Ανταρκτικής, κάτω από τους πάγους που το καλύπτουν, δόθηκε στη δημοσιότητα για πρώτη φορά από επιστήμονες που συνδύασαν δεδομένα δεκαετιών από δορυφόρους, επίγειες και εναέριες χαρτογραφήσεις, αλλά και μετρήσεις.

Μόλις το 1% των βραχωδών όγκων ξεχωρίζει από τους πάγους σήμερα, καθώς τα αιώνια χιόνια έχουν πάχος από μερικές δεκάδες μέτρα, μέχρι αρκετά χιλιόμετρα, σκεπάζοντας κάθε γεωλογική μορφολογία του Νότιου Πόλου.

Ο χάρτης δείχνει τις υψομετρικές διαφορές, την υφαλοκρηπίδα αλλά και τις διακυμάνσεις στην κάλυψη από πάγους της επιφάνειας της πιο αφιλόξενης για τον άνθρωπο περιοχής του κόσμου. Με τη βοήθεια ηχοβολιστικών συσκευών οι γεωλόγοι διαπίστωσαν ότι η οροσειρά Γκαμπούρτσεφ, με τις βουνοκορφές της να ξεπερνούν τα 3.000 μέτρα, βρίσκονται «θαμμένα» κάτω από ένα χιλιόμετρο πάγου.

Οι ειδικοί θεωρούν πως ο νέος αυτός χάρτης είναι ένα πολύτιμο βοήθημα στην κατανόηση των επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής στο Νότιο Πόλο, καθώς η τήξη των πάγων έχει πλέον λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Παράλληλα, μελετούν τις επιπτώσεις της διάβρωσης που προκαλούν οι πάγοι, αλλά και τον υδρολογικό κύκλο που διαμορφώνει την επιφάνεια του Νότιου Πόλου. 

Παρόμοιος χάρτης είχε συνταχθεί το 2001, ο οποίος όμως είχε βασιστεί σε 1,9 σημεία μέτρησης. Ο νέος χάρτης περιλαμβάνει περισσότερα από 27 εκατομμύρια σημεία, γεγονός που επέτρεψε στους επιστήμονες να «δουν» τι κρύβεται κάτω από τους πάγους με ακρίβεια ενός μέτρου.

Αν και ο λόγος της δημιουργίας του χάρτη ήταν καθαρά επιστημονικός, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι θα αποτελέσει ένα ακόμα «όπλο» για τις κυβερνήσεις των χωρών που επιβουλεύονται τα ενεργειακά αποθέματα που βρίσκονται στην περιοχή

«Ανάσταση» για τον πρόγονο του ελέφαντα

Τα μαμούθ, οι τριχωτοί πρόγονοι του ελέφαντα,  οι οποίοι εξαφανίστηκαν πριν από πέντε με δέκα χιλιάδες χρόνια, ετοιμάζονται να… ξαναγεννηθούν μέσα στην επόμενη πενταετία, με τη βοήθεια της κλωνοποίησης. Μετά την ανακάλυψη ενός άκρου ενός ενήλικου μαμούθ στη καλυμμένη από πάγους Σιβηρία, ειδικοί από πανεπιστήμια της Ρωσίας και της Ιαπωνίας, θεωρούν πως ο μυελός που βρέθηκε στο οστό και διατηρήθηκε σε σχεδόν άριστη κατάσταση, θα αποδώσει το απαραίτητο γενετικό υλικό για την πραγματοποίηση του εγχειρήματος.

Οι επιστήμονες θα αφαιρέσουν κύτταρα του μαμούθ, τα οποία θα εμφυτεύσουν σε ωάριο ελέφαντα, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα κλωνοποιημένο έμβρυο. Στη συνέχεια θα τοποθετήσουν το έμβρυο σε θηλυκό ελέφαντα, έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η κύηση που θα φέρει στον κόσμο ένα πλάσμα που έζησε δεκάδες χιλιάδες χρόνια πριν την εποχή μας. Η Κλιματική Αλλαγή, η οποία προκαλεί την ταχύτατη τήξη των αιώνιων πάγων στις τούνδρες της Σιβηρίας, αποκαλύπτει όλο και περισσότερα «μυστικά» της απόμερης περιοχής και αποτελεί ένα πεδίο με μεγάλο ενδιαφέρον για τους παλαιοντολόγους και  γενετιστές.

Ο τρόπος κλωνοποίησης

Δεν είναι η πρώτη φορά πάντως που συζητείται ένα τέτοιο σχέδιο, καθώς και το 2007, όταν είχε βρεθεί και πάλι στη Σιβηρία ένα μωρό μαμούθ ηλικίας μόλις ενός μηνός, πολλοί θεώρησαν ότι το DNA του θα ήταν δυνατόν να αξιοποιηθεί. Η πραγματικότητα όμως διέψευσε τους επιστήμονες, καθώς ο γενετικός κώδικας ήταν μερικώς κατεστραμμένος, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η κλωνοποίηση. Από τότε όμως, όπως εξηγεί ο Ακίρα Ιριτάνι του πανεπιστημίου του Κιότο στην Ιαπωνία, υπήρξε μεγάλη πρόοδος τόσο στην αξιοποίηση του DNA, όσο και στις μεθόδους κλωνοποίησης. Το κυριότερο εμπόδιο που κλήθηκαν να υπερπηδήσουν οι ειδικοί είναι η αλλοίωση του γενετικού υλικού, λόγω των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών. Το 2008 ομάδα Ιαπώνων επιστημόνων κατάφερε να κλωνοποιήσει με επιτυχία ένα ποντίκι, από κύτταρα που διατηρήθηκαν σε βαθιά κατάψυξη για 16 χρόνια.

Τι θα γίνει το μαμούθ;

Παρά το ότι οι επιστήμονες παρουσιάζονται αισιόδοξοι για την έκβαση της «ανάστασης» που επιδιώκουν, τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Η απόπειρα κλωνοποίησης σκύλων στη Νότια Κορέα, όπου χρησιμοποιούνται κυρίως ως… εδέσματα στην τοπική κουζίνα, απέτυχε, με μόλις δύο γεννήσεις κουταβιού σε 1100 εμφυτεύσεις εμβρύων. Ο πιο διάσημος… κλώνος παραμένει το πρόβατο «Ντόλλυ», η οποία γεννήθηκε το 1996 και έζησε για 7 χρόνια στο ινστιτούτο γενετικής του Ρόσλιν στο Εδιμβούργο της Σκωτίας.

Οι επιστήμονες πάντως, εφόσον το πείραμα στεφθεί από επιτυχία, σκοπεύουν να διατηρήσουν το μαμούθ σε ελεγχόμενο περιβάλλον, έτσι ώστε να το μελετήσουν, αποσκοπώντας να βρουν τις απαντήσεις στους λόγους που ώθησαν τους… παππούδες των σύγχρονων ελεφάντων στην εξαφάνιση, καθώς δεν είναι ακόμα απολύτως σαφές αν εξαφανίστηκαν λόγω του εντατικού κυνηγιού από τον προϊστορικό άνθρωπο, ή από άλλη μη ανθρωπογενή αιτία. 

Τουρίστες πάνε στον Τιτανικό

Υποβρύχια «επίσκεψη» στον Τιτανικό, σε βάθος τεσσάρων περίπου χιλιομέτρων, προσφέρει εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων, με αφορμή τα εκατό χρόνια από το πιο διάσημο ναυάγιο. Τον προσεχή Απρίλιο -στις 15 του μηνός- συμπληρώνεται ένας αιώνας από το μοιραίο εκείνο βράδι του 1912, όταν το πολυτελές υπερωκεάνιο που συνέδεε λιμάνια της Ευρώπης με τη Νέα Υόρκη, προσέκρουσε σε παγόβουνο στο παρθενικό του ταξίδι και συμπαρέσυρε στο βυθό περίπου 1500 επιβάτες, δημιουργώντας έτσι ένα μύθο που έμελλε να εμπνεύσει κινηματογραφικά έργα και δεκάδες συγγραφείς μέχρι σήμερα, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.

Αν και ένα εισιτήριο για μια από τις δύο -συν τον χειριστή του βαθυσκάφους- θέσεις επιβατών κοστίζει περίπου 50 χιλιάδες ευρώ, για μια κατάδυση συνολικής διάρκειας περίπου 10 ωρών, ήδη ογδόντα άνθρωποι έσπευσαν να αποκτήσουν σειρά προτεραιότητας, τόσο από τις ΗΠΑ, όσο και από την Ιαπωνία και χώρες της Ευρώπης. Οι τυχεροί επιβάτες θα είναι σε θέση να δουν ό,τι απομένει από το πλοίο μέσα από φινιστρίνια διαμέτρου μερικών μόλις εκατοστών, ώστε να αντέχουν την πίεση τεσσάρων χιλιομέτρων θάλασσας πάνω από τα κεφάλια τους. Η κάθοδος προς το ναυάγιο διαρκεί περίπου δυόμισι ώρες, η αιώρηση πάνω από αυτό διαρκεί λίγο περισσότερο από 45 λεπτά και η ανάδυση στην επιφάνεια είναι ένα ταξίδι περίπου 7 ωρών. Το μόνο μειονέκτημα του βαθυσκάφους είναι ότι δε διαθέτει… τουαλέτα και επομένως οι επιβάτες θα πρέπει να είναι εξοπλισμένοι με… ιώβεια υπομονή.

Το εμπόριο της μνήμης του Τιτανικού, με έσοδα πολλών εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, αναμένεται να κορυφωθεί τους πρώτους μήνες του 2012, με δεκάδες κρουαζιερόπλοια να προσφέρουν ταξίδια στο δρομολόγιο του Τιτανικού, με στάση στο ακριβές στίγμα της βύθισής του. Νέα βιβλία ετοιμάζονται να εκδοθούν, με στοιχεία που προέκυψαν το τελευταίο διάστημα από τη μελέτη αντικειμένων που ανασύρθηκαν από το βυθό, ενώ η έκθεση με θέμα το διάσημο ναυάγιο θα ξεκινήσει μια ακόμα παγκόσμια περιοδεία.

Η εταιρεία Deep Ocean Expeditions, η οποία προσφέρει τη δυνατότητα επίσκεψης με βαθυσκάφος ικανό να αντέχει τις τεράστιες πιέσεις σε τέτοια βάθη σκοπεύει να διακόψει τις τουριστικές αποστολές το καλοκαίρι του 2012, αν και αφήνει ένα… παράθυρο ανοιχτό, με τη χρήση ενός ρωσικού βαθυσκάφους.

Επιστήμονες αλλά και φίλοι του ναυαγίου πάντως αντιτίθενται σφόδρα στη νέα εμπορευματοποίηση του ναυαγίου, επειδή η ανθρώπινη παρουσία αφήνει τα ίχνη της στην περιοχή, αλλά και διότι πολλές φθορές έχουν προκληθεί από την πρόσκρουση μη επανδρωμένων βαθυσκαφών στο κουφάρι του Τιτανικού.

Στο κόστος της υποβρύχιας επίσκεψης περιλαμβάνεται επίσης μια κρουαζιέρα διάρκειας δύο εβδομάδων, με παρουσιάσεις ειδικών για το θρυλικό πλοίο και δείπνο με το μενού της τελευταίας βραδιάς, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εταιρείας. 

Δύτης έμεινε 48 ώρες υποβρυχίως

Έσπασε το ρεκόρ παραμονής κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας ο αμερικανός δύτης από τη Φλόριντα Άλεν Σέροντ, καθώς πέρασε 48 ώρες, 8 λεπτά και 7 δευτερόλεπτα, καταρρίπτοντας προηγούμενο ρεκόρ για πέντε ολόκληρα (!) λεπτά.

Ο 45χρονος αυτοδύτης είναι κάτοχος και του αντίστοιχου ρεκόρ σε λίμνη, με υποβρύχια παραμονή 120 ωρών (πέντε ημερών), 14 λεπτών και 11 δευτερολέπτων από το Σεπτέμβριο του 2011, το οποίο πιστοποιήθηκε και από το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες.

Αν αναρωτιέστε τις παραμέτρους της επίδοσης του εκκεντρικού δύτη, τα στοιχεία είναι τα ακόλουθα:

Στόχος του ήταν να ευαισθητοποιήσει τους συμπολίτες του σε ένα είδος τεχνητού υφάλου που τοποθετήθηκε στην περιοχή και χρησιμοποιεί ηλιακή ενέργεια για να επιταχύνει την ανάπτυξη των κοραλιών.

Ανά δύο ώρες οι δύτες ασφαλείας του έφερναν νέες μπουκάλες με ατμοσφαιρικό αέρα, σοκολατούχα και ισοτονικά ροφήματα, τα οποία κατανάλωνε φορώντας μάσκα που κάλυπτε όλο το πρόσωπό του και διέθετε ειδική συσκευή επικοινωνίας, την οποία κατασκεύασε ο ίδιος. Άλλοι δύτες, παρά τα θαλάσσια ρεύματα, παρέμεναν μαζί του, ώστε να διασφαλίσουν ότι όλα κυλούν ομαλά και κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Το βάθος που παρέμενε ήταν περίπου έξι μέτρα και η θερμοκρασία της θάλασσας ήταν στους 25 βαθμούς.

Προκειμένου να μην υποστεί υποθερμία, ο Σέροντ έκανε κάποιες σύντομες υποβρύχιες βόλτες, αν και το περισσότερο διάστημα παρέμενε γονατιστός στο βυθό, ή αγκαλιά με τον... τεχνητό ύφαλο, ώστε να μην παρασυρθεί από το ρεύμα.

Περισσότερα εδώ: