Πλανήτης Γη: Σε μη αναστρέψιμη τροχιά καταστροφής

Δραματική προειδοποίηση για τον κίνδυνο ολικής καταστροφής της βιοποικιλότητας του πλανήτη, με ανυπολόγιστες συνέπειες και για την επιβίωση του ανθρώπινου γένους εξέπεμψε ο ΟΗΕ λίγες ημέρες πριν την παγκόσμια συνδιάσκεψη για το περιβάλλον, η οποία θα διεξαχθεί στο Ρίο της Βραζιλίας από τις 20 μέχρι τις 22 Ιουνίου.

Οι ειδικοί επιστήμονες της UNEP, της υπηρεσίας περιβάλλοντος του ΟΗΕ, αξιολόγησαν 90 διαφορετικούς δείκτες της «υγείας» της Γης και των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων που την επηρεάζουν και διαπίστωσαν ότι μόλις σε τέσσερις από αυτούς παρουσιάζεται «σημαντική πρόοδος»: Η παραγωγή καυσίμων χωρίς μόλυβδο, η καθολική απαγόρευση χημικών ουσιών που καταστρέφουν το στρώμα του όζοντος στην ατμόσφαιρα, η αυξανόμενη πρόσβαση περιοχών του αναπτυσσόμενου κόσμου σε πόσιμο νερό και οι έρευνες για την υποβάθμιση των Ωκεανών είναι οι μόνοι τομείς που καταγράφουν ικανοποιητική πρόοδο, με τους υπόλοιπους 84 να κυμαίνονται από τη «στασιμότητα», μέχρι τη «ραγδαία υποβάθμιση».

«Αν συνεχιστεί η τάση αυτή, αν οι δομές παραγωγής και κατανάλωσης των φυσικών αποθεμάτων δεν προσαρμοστούν στις σημερινές συνθήκες, τότε είναι σχεδόν βέβαιο ότι σύντομα, μέσα στα επόμενα χρόνια, θα αντιμετωπίσουμε μια μη αναστρέψιμη κατάσταση σε πολλούς τομείς», σχολίασε ο Άκιμ Στάινερ, εκτελεστικός διευθυντής της UNEP και συμπλήρωσε: «Εκτός από το οικονομικό κόστος της καταστροφής του περιβάλλοντος το οποίο σήμερα σε ετήσια βάση εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 870 δις ευρώ, οι κυβερνήσεις θα κληθούν να διαχειριστούν μια κολοσσιαία καταστροφή βιβλικών διαστάσεων».

Αν και έχουν υπογραφεί περισσότερες από 700 διακρατικές ή διεθνείς συμφωνίες, με αντικείμενο την προστασία του περιβάλλοντος από το 2007 μέχρι σήμερα, δεν έχει επιτευχθεί μια ευρεία συναίνεση με τη συμμετοχή των κύριων ρυπαντών της Γης, των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας, της Ινδίας, του Καναδά και της Ιαπωνίας, η οποία θα αποτελούσε και τον «οδηγό» για μια νέα Συνθήκη, επισημαίνει ο ΟΗΕ στην έκθεσή του.

Τι γίνεται στην Ευρώπη

Αν και η έκθεση του ΟΗΕ σημειώνει ότι η Γηραιά Ήπειρος βρίσκεται στην «πρώτη γραμμή» των διεθνών προσπαθειών για τον περιορισμό της Κλιματικής Αλλαγής, η οικονομική κρίση που πλήττει τις χώρες της Ευρώπης έχει ως αποτέλεσμα να τίθεται το περιβάλλον σε δεύτερη μοίρα. 

Οι τομείς στους οποίους η Ε.Ε. παίρνει «κόκκινη κάρτα» είναι η ποιότητα του αέρα, η προστασία της βιοποικιλότητας και των υδάτινων πόρων, η διαχείριση των απορριμμάτων και η εσωτερική μετανάστευση από αγροτικές περιοχές προς τα αστικά κέντρα που αγγίζει το 22%, το υψηλότερο ποσοστό παγκοσμίως. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται άμεσα για τον πρόωρο θάνατο 6 εκατομμυρίων ανθρώπων ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο και με τους σημερινούς ρυθμούς εκπομπών αερίων που συντελούν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, η μέση θερμοκρασία στον πλανήτη θα αυξηθεί κατά 3 τουλάχιστον βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100. Ο ΟΗΕ τονίζει επίσης ότι αν και οι Ωκεανοί καλύπτουν περισσότερο από το 70% της επιφάνειας της Γης, μόλις το 1,6% αυτών προστατεύεται αποτελεσματικά.

Το πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ «προβλέπει» το μέλλον

Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ στις ΗΠΑ διαμόρφωσαν ένα υπολογιστικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο η ανθρωπότητα σήμερα εκμεταλλεύεται αλόγιστα το 43% της έκτασης του πλανήτη. Με δεδομένη την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κατά δύο δις ανθρώπους μέχρι το 2050, το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 50% μέχρι το 2025. 

«Η ανθρωπότητα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι», αναφέρει ο καθηγητής Τόνι Μπαρνόσκι. «Έχουμε δύο εναλλακτικές, είτε να προσαρμοστούμε στα δεδομένα, ή να συνεχίσουμε στον ίδιο ρυθμό. Η ανθρωπότητα θα επιβιώσει, αλλά οι επιπτώσεις θα είναι τέτοιες που τα παιδιά και τα εγγόνια μας θα δουν τις ζωές τους να υποβαθμίζονται δραματικά», καταλήγει ο καθηγητής.

Το «τοπ 10» των δεικτών

Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου

Υποβάθμιση Ωκεανών

Μικροσωματίδια και ποιότητα αέρα

Έκθεση ανηλίκων σε δηλητηριώδεις χημικές ουσίες

Διαδικασία παραγωγής τροφίμων

Καταστροφή δασών και βιοτόπων

Πρόσβαση και διαχείριση πηγών πόσιμου νερού

Διαχείριση απορριμμάτων

Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Ραγδαία υποβάθμιση αστικών και περιαστικών κέντρων

ΠΗΓΗ