Μάικλ Χέιστινγκς - Ο δημοσιογράφος που «διέγραψε» δύο στρατηγούς με την πένα του

Ο αμερικανός δημοσιογράφος Μάικλ Χέιστινγκς αποκάλυψε στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Rolling Stone ότι οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας χρησιμοποίησαν τεχνικές ψυχολογικών επιχειρήσεων κατά μελών του Κογκρέσου και της Γερουσίας, προκειμένου να τους επηρεάσουν θετικά για την αποστολή περισσότερων στρατιωτών και πολεμικού υλικού στο Αφγανιστάν.

Το ρεπορτάζ του Χέιστινγκς έκανε πάταγο στις ΗΠΑ και όλοι πλέον προδικάζουν ότι ο στρατηγός Ουίλιαμ Κάλντουελ θα ακολουθήσει τη μοίρα της ατιμωτικής αποστρατείας πέρσι το καλοκαίρι του ομόβαθμού του Στάνλει Μακρίσταλ, το προηγούμενο «θύμα» του Χέιστινγκς, ο οποίος έκανε ιδιαίτερα απαξιωτικά και αρνητικά σχόλια για τους πολιτικούς και κυρίως τον πρόεδρο Ομπάμα.

Και οι δύο στρατηγοί, ο μεν Κάλντουελ ως επικεφαλής εκπαίδευσης του αφγανικού στρατού, ο δε Μακρίσταλ ως επικεφαλής των νατοϊκών δυνάμεων στην πολύπαθη ασιατική χώρα, ήταν από τους πλέον υψηλόβαθμους στην ιεραρχία του στρατού των ΗΠΑ και διοικητές των νατοϊκών δυνάμεων στο Αφγανιστάν.

Ο Κάλντουελ διέταξε τα στελέχη των ψυχολογικών επιχειρήσεων να ετοιμάζουν λεπτομερή προφίλ για όσους πολιτικούς επισκέπτονταν το Αφγανιστάν, προκειμένου να είναι «κατάλληλα προετοιμασμένος» να τους υποδεχθεί. Εκτός όμως από μερικά μάλλον ανώδυνα στοιχεία, ο στρατηγός απαιτούσε από τους κατωτέρους του να εντοπίζουν τα «κενά» στο χαρακτήρα των πολιτικών, προκειμένου να πετυχαίνει ευκολότερα το στόχο του και να «παίζει» με τις αδυναμίες τους, καθιστώντας τους ευάλωτους σε πιέσεις.

Τα πράγματα όμως δεν εξελίχθηκαν όπως ο ίδιος θα περίμενε. Παρά το ότι οι ψυχολογικές «ακτινογραφίες» ήταν ιδιαίτερα ακριβείς και τού επέτρεπαν να χειραγωγεί τους πολιτικούς που έφταναν στην πρωτεύουσα Καμπούλ, οι ενστάσεις του αντισυνταγματάρχη Χολμς, επικεφαλής της μονάδας ψυχολογικού πολέμου, είχαν ως αποτέλεσμα την κατάρρευση της μηχανορραφίας.

Ο διοικητής της μονάδας διαμαρτυρήθηκε ότι οι εν λόγω επιχειρήσεις πρέπει να διεξάγονται αποκλειστικά εναντίον εχθρών και όχι αμερικανών πολιτών και ιδιαίτερα εκλεγμένων εκπροσώπων της χώρας. Το αποτέλεσμα ήταν να διαταχθεί από τον ίδιο τον Κάλντουελ πειθαρχική έγκληση του Χολμς,  το πόρισμα της οποίας κατέληγε ότι ο αντισυνταγματάρχης «έπινε εν ώρα υπηρεσίας και διατηρούσε ανάρμοστη σχέση με γυναίκα που υπηρετούσε στο επιτελείο του». Με αυτό τον τρόπο ο Κάλντουελ θέλησε να «φιμώσει» τον Χολμς και να αποκρύψει τις ψυχολογικές επιχειρήσεις.

Τελευταία ελπίδα δικαίωσης του Χολμς ήταν ο δημοσιογράφος. «Όταν διατάσσεται ψυχολογική επιχείρηση κατά πολίτη των ΗΠΑ, περνάμε τα όρια» σχολίασε ο αντισυνταγματάρχης και ο Χέιστινγκς σάρκασε απαντώντας ότι «για να επηρεάσει τους αμερικανούς πολίτες ο στρατός διαθέτει το γραφείο Δημοσίων Σχέσεων, δε χρειάζονται οι ψυχολογικές επιχειρήσεις». Εξιστορώντας με κάθε λεπτομέρεια την υπόθεση, ο Χολμς ένιωσε να φεύγει ένα βάρος από πάνω του, ενώ ο Χέιστινγκς ήταν σίγουρος ότι είχε στα χέρια του ένα «λαυράκι», όπως ονομάζονται στη δημοσιογραφία οι αποκλειστικές πληροφορίες. 

Το αποτέλεσμα των ψυχολογικών επιχειρήσεων πάντως ήταν να εγκριθεί ένα επιπλέον κονδύλι 2 δις δολαρίων για «εκπαίδευση του αφγανικού στρατού», το οποίο θα προστεθεί στα 11 δις που έχουν ήδη προϋπολογιστεί για το 2011 για τον ίδιο σκοπό.

WHO IS WHO

O Μάικλ Χέιστινγκς γεννήθηκε το 1980 και έχει εργαστεί σε διάφορα περιοδικά, όπως το Newsweek και το Gentlemen’s Quarterly. Ως ανταποκριτής σε εμπόλεμες ζώνες για το περιοδικό Rolling Stone, ο Χέιστινγκς έχει ήδη «κουρέψει» δύο στρατηγούς, αποκαλύπτοντας τις μεθόδους και τη νοοτροπία τους. Έχει γράψει ένα βιβλίο για την εμπειρία του θανάτου της αρραβωνιαστικιάς του, η οποία εργαζόταν σε μια μη κυβερνητική οργάνωση στη Βαγδάτη και σκοτώθηκε σε ενέδρα ανταρτών.

U133 last voyage. Η τελευταία αποστολή του U133. Ατύχημα ή σαμποτάζ;

Φωτογραφικά ντοκουμέντα από το βυθό της Αίγινας, αποκαλύπτουν την τραγική μοίρα του «χαμένου» υποβρυχίου

Η τελευταία αποστολή

Ακόμα και σήμερα, όταν έχει μπουνάτσα και η θάλασσα είναι αρυτίδωτη, η επιφάνειά της βόρεια της Αίγινας ιριδίζει, δείγμα του ότι υπάρχει πετρέλαιο. Από πού όμως προέρχεται; Τι είναι αυτό που κρύβεται στον Σαρωνικό, σε βάθος 78 μέτρων; Η διαλεύκανση του μυστηρίου μας οδηγεί στα μαύρα χρόνια της γερμανικής κατοχής, το 1942. Τότε, 69 χρόνια πριν, η Σαλαμίνα ήταν ο ναύσταθμος, στον οποίο ναυλοχούσαν πολεμικά σκάφη επιφανείας, αλλά και υποβρύχια των Γερμανών.

Ένα από αυτά, το U 133, ξεκίνησε στις 14 Μαρτίου του 1942 για μια απόρρητη αποστολή, η οποία έμελλε να είναι και η τελευταία του. Λίγη μόλις ώρα μετά τον απόπλου του από τη γερμανική βάση, μια φοβερή έκρηξη φώτισε τον ουρανό. Το υποβρύχιο εξαφανίστηκε κάτω από τα κύματα, κομματιασμένο από τη σφοδρότητα της έκρηξης, χωρίς κανένας από τα 45 μέλη του πληρώματος να προλάβει να σωθεί.

Φορτωμένο με 14 τορπίλες και 170 περίπου τόνους πετρέλαιο, το U133 ήταν έτοιμο να σπείρει τον όλεθρο και την καταστροφή στις συμμαχικές νηοπομπές που πάσχιζαν να κρατήσουν όρθιο το μέτωπο της Βόρειας Αφρικής και την αποκλεισμένη Μάλτα. Η μοίρα όμως τα έφερε αλλιώς και τελικά το υποβρύχιο έγινε ο υγρός τάφος του πληρώματός του, ένα μυστήριο που έμεινε ξεχασμένο, ένα αίνιγμα με αναπάντητα για δεκαετίες ερωτήματα και η αφορμή για πολλά σενάρια, πολλά από τα οποία θυμίζουν ταινίες επιστημονικής φαντασίας.

Αρκετές δεκαετίες αργότερα, ένας από τους αυτοδύτες που καταδύθηκαν στο ναυάγιο, μοιράζεται τις εμπειρίες του και αφηγείται τις εντυπώσεις από το θέαμα που αντίκρισε στα 78 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο Κώστας Θωκταρίδης, με εκατοντάδες δύσκολες καταδύσεις στο ενεργητικό του, φωτίζει τις άγνωστες πτυχές της αύτανδρης βύθισης του μοιραίου υποβρυχίου. «Αντικρίζοντας κανείς το U 133 νιώθει δέος βλέποντας ένα υποβρύχιο κομμένο κυριολεκτικά στα δύο, στο σημείο που κάποτε βρίσκονταν τα διαμερίσματα των ναυτών. Ο μειωμένος φυσικός φωτισμός σε αυτό το βάθος σε συνδυασμό με τα δίχτυα και  τα παραγάδια  που καλύπτουν τον υγρό τάφο του U 133, συμβάλλει στη δημιουργία ενός σκηνικού–θρίλερ. Ο εξερευνητής του ναυαγίου δεν ξέρει τι θα συναντήσει κολυμπώντας ανάμεσα στα συντρίμμια του υποβρυχίου». 

Ατύχημα ή σαμποτάζ;

Αντικρουόμενα και αντιφατικά τα αίτια της βύθισης, σύμφωνα με ποικίλες ιστορικές πηγές. Οι διαβαθμισμένες αναφορές της εποχής αναφέρουν ως αίτιο κάποιο λάθος ναυσιπλοΐας και την πρόσκρουση σε νάρκη, ενώ πηγές σε πολωνικά αρχεία αναφέρουν τη δράση του μεγαλωμένου στην Ελλάδα Γέρζι Ιβάνοφ, αθλητή του Ηρακλή Θεσσαλονίκης, προς τιμήν του οποίου δόθηκε το όνομα στο κλειστό γυμναστήριο «Ιβανώφειο», κατάσκοπου που δραστηριοποιήθηκε στην κατεχόμενη Ελλάδα και είχε συμμετάσχει σε πολλές επιχειρήσεις δολιοφθοράς κατά των Γερμανών. Η ιστορική έρευνα πεδίου καταδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας πλέον ότι το U 133 έπεσε θύμα νάρκης, καθώς εισήλθε σε επισημασμένο ναρκοπέδιο. Τι ήταν όμως αυτό που το έκανε να λοξοδρομήσει από τον ασφαλή δίαυλο και το οδήγησε πάνω στη νάρκη; Ήταν ένα απλό και συγχρόνως μοιραίο σφάλμα του πλοηγού, ή κάτι άλλο;

Στο βυθό από ελληνική νάρκη

«Ο πυργίσκος του υποβρυχίου ξεπροβάλει επιβλητικός «ντυμένος» στις  γκριζοπράσινες αποχρώσεις του βυθού», λέει ο κ. Θωκταρίδης. «Διακρίνονται το πυροβόλο του, τα περισκόπιά του που είναι κατεβασμένα και η ανθρωποθυρίδα που είναι ανοικτή. Ευρήματα που επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι το υποβρύχιο βρισκόταν στην επιφάνεια όταν έπεσε σε νάρκη. Μέσα στην ανθρωποθυρίδα του πυργίσκου ξεχωρίζει η σκάλα που οδηγεί στη γέφυρα του υποβρυχίου. Όλες οι άλλες ανθρωποθυρίδες είναι κλειστές όπως και οι τορπιλοσωλήνες».

Ο έμπειρος αυτοδύτης δίνει μια άλλη διάσταση στο ναυάγιο, καθώς φαίνεται ότι η καταβύθιση του γερμανικού υποβρυχίου πρέπει να πιστωθεί στις επιτυχίες του ελληνικού πολεμικού ναυτικού: «Καθώς περιπλανιόμαστε στα υποθαλάσσια μονοπάτια της ιστορίας κάτι κεντρίζει το ενδιαφέρον μας, σε μικρή απόσταση από το ναυάγιο. Πλησιάζουμε κοντά και διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για το αγκυροβόλιο 
της νάρκης που βύθισε το υποβρύχιο. Οι Γερμανοί πίστευαν ότι το U 133 διείσδυσε κατά λάθος στο γερμανικό ναρκοπέδιο και κατά συνέπεια βυθίστηκε από γερμανική νάρκη. Το συγκεκριμένο αγκυροβόλιο όμως παραπέμπει στη «νάρκη Μωραΐτη», μία νάρκη ελληνικής σύλληψης και κατασκευής ιδιαίτερα ισχυρή και αποτελεσματική αλλά άγνωστη μέχρι σήμερα στους περισσότερους από εμάς. Η ιστορική έρευνα επιβεβαιώνει τις υποψίες μας. Σύμφωνα με την απόρρητη διαταγή Κ 27/4332 του Γ.Ε.Ν. στις 23 Αυγούστου του 1940, κοινοποιήθηκε σχέδιο πόντισης ναρκοπεδίου στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το ναυάγιο. Την ημέρα της κήρυξης του πολέμου δόθηκε από το Γ.Ε.Ν. το εκτελεστικό σήμα της παραπάνω διαταγής για την πόντιση του ελληνικού ναρκοπεδίου. Τη νύχτα της 29ης προς την 30η Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε η πόντιση του ναρκοπεδίου με νάρκες Vickers και Μωραΐτη. Σύμφωνα δε, με τα αρχεία της Διοίκησης Ναρκαλιείας του Πολεμικού μας Ναυτικού οι Γερμανοί δεν κατήργησαν το ελληνικό ναρκοπέδιο. Το διατήρησαν και τοποθέτησαν παράλληλα προς αυτό δικά τους ναρκοπέδια, πριν και μετά το ελληνικό. Άρα το ελληνικό ναρκοπέδιο υπήρχε την ημέρα της βύθισης του U 133 και σύμφωνα με τις συντεταγμένες του ναυαγίου το γερμανικό υποβρύχιο βρίσκεται εντός των ορίων του». 

Η κατάδυση στο ναυάγιο

Στα ανοιχτά του ακρωτηρίου «Τούρλος» της Αίγινας, ένα πολυσύχναστο σήμερα πέρασμα, οι καταδύσεις είναι ιδιαίτερα απαιτητικές και κοπιώδεις, όχι μόνο λόγω του βάθους των 78 μέτρων στο οποίο βρίσκεται το ναυάγιο, αλλά και επειδή η ορατότητα είναι περιορισμένη και τα θαλάσσια ρεύματα είναι ισχυρά. Ο κ. Θωκταρίδης αφηγείται την απόκοσμη εμπειρία της «επίσκεψης» στον υγρό τάφο του U 133: «Οι θαλάσσιοι μικροοργανισμοί έχουν σχηματίσει ένα παχύ σκουρόχρωμο στρώμα πάνω στο σκαρί του ναυαγίου.  Ο χρόνος έχει αφήσει τα σημάδια του και η ξύλινη επένδυση του καταστρώματος δεν υπάρχει πλέον. Στο σημείο αυτό φαίνονται οι σωληνώσεις του υποβρυχίου. Στο λασπώδη βυθό γύρω από τα συντρίμμια κείτονται δύο τορπίλες και η άγκυρα που  έχει αποκολληθεί από την καδένα, ένα συμβολικό εύρημα αφού το  U 133 έχει ρίξει πλέον άγκυρα για πάντα στην υγρή αγκαλιά του Σαρωνικού».

Η μαρτυρία:«Το U133 είναι κομμένο στα δύο!»

«Είναι το ναυάγιο του  U 133 και είναι κομμένο στα δύο!», αναφέρει ο κ. Θωκταρίδης. «Το ένα κομμάτι σχηματίζει με το άλλο ορθή γωνία γι’ αυτό και το ηχοβολιστικό έδειχνε δύο στόχους. Η πλώρη που έχει αποκοπεί από το υπόλοιπο σκαρί του,  ακουμπά στο βυθό με την αριστερή πλευρά και σχηματίζει γωνία 90^ο με την  πρύμνη. Από τη δεξιά πλευρά της πλώρης λείπει η άγκυρα. Το υπόλοιπο ναυάγιο έχει αριστερή κλίση περίπου 30^ο», συμπληρώνει και επισημαίνει ότι «το κυρίως τμήμα του υποβρυχίου έχει αριστερή κλίση. Στον κλειστό κόλπο του Σαρωνικού  η ορατότητα υποβρυχίως είναι πολύ περιορισμένη ενώ τα ισχυρά υποθαλάσσια ρεύματα αυξάνουν το βαθμό δυσκολίας».

Χαρακτηριστικά του U 133

Τύπος VII C

Έτος καθέλκυσης 1941

Μήκος 67 μέτρα

Πλήρωμα 45 άνδρες

Οπλισμός 14 τορπίλες

Η ζωή ποδήλατο

Βγήκε λοιπόν ο υφυπουργός κ. Βούγιας να μας πει ότι για δοκιμαστική περίοδο τεσσάρων μηνών θα επιτρέπονται τα ποδήλατα στο μετρό της Αθήνας. Διευκρίνισε παράλληλα ότι αυτό θα ισχύει Τετάρτες και Κυριακές, για κάποιες ώρες και μόνο για δύο ποδήλατα ανά συρμό. Δηλαδή με απλά λόγια, φέξε μου και γλίστρησα. Προφανώς θα περιμένει να ακούσει το όνομά του στα δελτία ειδήσεων και στις επόμενες εκλογές να «τσιμπήσει» και μερικά ψηφαλάκια παραπάνω, αν και στη Θεσσαλονίκη μετρό ακούν και μετρό δε βλέπουν εδώ και μερικές δεκαετίες οι άνθρωποι και η ζωή τους όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, έχει γίνει… ποδήλατο και μάλιστα σε μόνιμη ανηφόρα.

Μιλώντας με συνειδητοποιημένους πολίτες που χρησιμοποιούν το ποδήλατο ως μεταφορικό μέσο και όχι ως χόμπι της Κυριακής, μου προξένησε εντύπωση η θυμηδία με την οποία αντιμετώπισαν τις εξαγγελίες του υφυπουργού. Αυτό που θεωρείται αυτονόητο σε πολλές πόλεις του εξωτερικού, εδώ ακόμα αντιμετωπίζεται ως φολκλορική νότα στην καθημερινή χυδαιότητα που βιώνουμε. Οι ποδηλατόδρομοι χαράσσονται χωρίς λογική και χωρίς σχεδιασμό. Οι ποδηλάτες αντιμετωπίζονται ως… εκκεντρικοί παλιμπαιδίζοντες μπούληδες με απωθημένα. Η κυκλοφοριακή αγωγή είναι άγνωστη έννοια.

Αντί να βρουν πραγματικά κίνητρα και να «εξορίσουν» τα αυτοκίνητα από το κέντρο της πόλης, καταφεύγουν σε επικοινωνιακά τερτίπια για να κερδίσουν λίγα λεπτά δημοσιότητας. Αντί να χαράξουν στρατηγική προώθησης και ανάπτυξης των μέσων μαζικής μεταφοράς, ανεβάζουν την τιμή του εισιτηρίου, ώστε να γίνουν απλησίαστα. Αντί να κοιτάξουν να τελειώσουν επιτέλους τα έργα αναβάθμισης της γραμμής του ηλεκτρικού Κηφισιάς-Πειραιά, τα οποία έχουν καθυστερήσει… μερικά χρόνια, ανακοινώνουν ποδήλατα με το… δελτίο.

Σίγουρα είναι ένα πρώτο βήμα, αν θέλουμε να είμαστε χαριτωμένα αφελείς. Όμως, επειδή στο ίδιο χωριό ζούμε όλοι μας, ας δούμε πως θα εφαρμοστεί στην πράξη η «πιλοτική περίοδος» του υφυπουργού και τα ξαναλέμε.

Καρότο, μαστίγιο και αρκουδιάρηδες

Γνωστό το παιχνίδι του καρότου και του μαστίγιου, το οποίο έχει πλέον αποκτήσει το χαρακτήρα του θεάτρου του παραλόγου. Πρώτα βγαίνουν οι εκπρόσωποι της τρόικας και μας λένε «ξεπουλήστε ό,τι σας απέμεινε για να ξεχρεώσετε», στη συνέχεια οι ίδιοι δηλώνουν σε εφημερίδες, κανάλια και όπου αλλού βρουν μικρόφωνο ότι «η Ελλάδα πρέπει να εκποιήσει θάλασσες, ακτές, βουνά και λαγκάδια», το μαστίγιο δηλαδή. Την ώρα που βγαίνουν οι βρικόλακες, τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, εκδόθηκε ανακοίνωση που μέσες-άκρες λέει ότι παρερμηνεύθηκαν οι δηλώσεις των υπαλλήλων της τρόικας, σας στηρίζουμε, συνεχίστε έτσι και λοιπά άλλα ωραία -το καρότο που λέγαμε.

Πίσω από το παιχνίδι των λέξεων και των δηλώσεων όμως κρύβεται η πραγματική τραγωδία της Ελλάδας: Οι δανειστές μάς βλέπουν σαν ένα πτώμα για σκύλευση, οι πιστωτές τρέχουν να αρπάξουν όσα προλάβουν πριν την τελική κατάρρευση και η κυβέρνηση για τα μάτια του κόσμου θυμάται να αντιδράσει «οργισμένα και αποφασιστικά», μερικές ώρες μετά -στα λόγια βέβαια.

Η ουσία είναι ότι η χώρα πλέον ελέγχεται και κυβερνάται από τους εντεταλμένους του τριγώνου του ΔΝΤ, της Ε.Ε. και της ΕΚΤ. Κάθε φορά που βαράνε το ντέφι, εμείς χορεύουμε, σαν τα νηστικά αρκούδια στις εμποροπανηγύρεις περασμένων δεκαετιών. Και καθόμαστε και ασχολούμαστε με τις λεκτικές ακροβασίες τους, την ώρα που η Ελλάδα στροβιλίζεται στη δίνη της ύφεσης που παρασέρνει ολοένα και περισσότερους.

Στην υγειά των κορόιδων

Ένας πρώην βουλευτής των Εργατικών στη Βρετανία, ο Έρικ Ίλσλεϊ, θα βλέπει τον κόσμο για τους επόμενους δώδεκα μήνες πίσω από της… φυλακής τα κάγκελα. Ο λόγος; Καταδικάστηκε επειδή «φούσκωνε» τους λογαριασμούς που καλύπτονται από τη Βουλή. Το ποσό που… τσέπωσε ο εν λόγω βουλευτής ανέρχεται στις 16 χιλιάδες ευρώ σε μια τριετία. Τα περισσότερα «τσιμπημένα» έξοδα αντιστοιχούσαν σε δημοτικούς φόρους, τηλεπικοινωνιακά τέλη και το κόστος συντήρησης του δεύτερου σπιτιού του.

Πως όμως αποκαλύφθηκε ο βουλευτής; Όταν οι ελεγκτικές αρχές απαίτησαν την υποβολή αποδείξεων για κάθε δαπάνη πάνω από 30 περίπου ευρώ, ο Ίλσλεϊ ξαφνικά σταμάτησε να πηγαίνει στο… ταμείο κάθε μήνα. Η συμπεριφορά του προβλημάτισε τους λογιστές του Κοινοβουλίου, οι οποίοι έκαναν έρευνα, με αποτέλεσμα ο βουλευτής να βρεθεί υπόλογος και εν τέλει κατηγορούμενος για διασπάθιση δημόσιου χρήματος.

Η συνέχεια, για την πραγματικότητα της Βρετανίας, δεδομένη: Τα ΜΜΕ έκαναν ρεζίλι τον κ. Ίλσλεϊ, το ίδιο του το κόμμα ζήτησε την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης και τον εξανάγκασε σε παραίτηση και οι δικαστικές αρχές του έριξαν μια… καμπάνα 12 μηνών.

Αν κάνουμε αναγωγή στα δικά μας, θα μας πιάσει θλίψη: Εδώ ποτέ και κανείς δεν φτάνει στο εδώλιο του κατηγορούμενου, εκτός αν πρόκειται για κάποιον ήδη πολιτικά «καμένο», οπότε διαρρέεται το όνομά του για να γίνεται κουβέντα, μέχρι να παραγραφεί το αδίκημα. Από τα εκατομμύρια ευρώ που έσπρωχναν σε μίζες τόσα χρόνια εταιρείες με συμφέροντα στην Ελλάδα,  ακόμα ψάχνουμε που κατέληξαν. Όσοι εμπλέκονται, κατηγορούν άλλους ότι «τα πήραν». Αποτέλεσμα; Διαιωνίζεται ένα κλίμα ατιμωρησίας, σήψης και σκοτεινών συναλλαγών, εδραιώνεται στην κοινή γνώμη η πεποίθηση ότι «όλοι ίδιοι είναι» και μετά αναρωτιόμαστε γιατί πάμε από το κακό στο χειρότερο.

Αν ο κ. Ίλσλεϊ ήταν Έλληνας, το πιθανότερο είναι ότι κάποιοι θα τον αντιμετώπιζαν ως τον «πρώτο μάγκα». 

Στη Βρετανία πάντως τον λένε κλέφτη.

«Δε μπορούσα να συνεχίσω να μεταδίδω διαστρεβλωμένη την αλήθεια»

Η αιγύπτια δημοσιογράφος Σαχίρα Αμίν παραιτήθηκε από το κρατικό δορυφορικό τηλεοπτικό δίκτυο «Nile TV», επειδή όπως δήλωσε η ίδια δεν άντεχε να μεταδίδει διαστρεβλωμένη την αλήθεια, με αφορμή τον τρόπο με τον οποίο ήταν υποχρεωμένη να καλύπτει τις διαδηλώσεις που συνεχίζονται στο Κάιρο, την Αλεξάνδρεια και άλλα αστικά κέντρα της Αιγύπτου. «Τη στιγμή που ο κόσμος στην πλατεία Ταχρίρ (Ελευθερίας) δεχόταν επιθέσεις από την αστυνομία και τους παρακρατικούς, το κανάλι στο οποίο εργαζόμουν μετέδιδε εικόνες μόνο από συγκεντρώσεις οπαδών του Μουμπάρακ και δε μας επιτρεπόταν να κάνουμε κανένα άλλο σχόλιο. Σαν να μην υπήρχαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στους δρόμους που ζητούν δικαιοσύνη και ελευθερία».

Το μπλακάουτ της ενημέρωσης στα κρατικά τηλεοπτικά δίκτυα της χώρας είναι κάτι που ήρθε σε ευθεία ρήξη με τις ηθικές αξίες της κ. Αμίν, η οποία σημείωσε ότι «δεν ήθελα να συνεχίσω να αποτελώ μέρος του μηχανισμού προπαγάνδας». Στην Αίγυπτο λειτουργούν οκτώ κρατικά τηλεοπτικά κανάλια. Αυτά με τη μεγαλύτερη θεαματικότητα είναι τα Κανάλια 1 και 2, τα οποία εκπέμπουν σε όλη τη χώρα, ενώ τα υπόλοιπα είναι τοπικής κυρίως εμβέλειας. Το 1998 εκτοξεύθηκε ο πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος της χώρας και το 2000 ο δεύτερος. Το κανάλι Nile TV (TV Νείλος) είναι ένα δορυφορικό ειδησεογραφικό δίκτυο και όπως και όλα τα υπόλοιπα είναι υπό τον απόλυτο έλεγχο του υπουργείου Επικοινωνιών της χώρας.

Η «γραμμή» του καθεστώτος είναι ότι οι διαδηλώσεις είναι έργο «ξένων δυνάμεων» και υποκινούμενες από «αλλότρια συμφέροντα». Αν και αρκετοί Αιγύπτιοι έχουν πρόσβαση και σε άλλες πηγές ενημέρωσης και αντιμετωπίζουν με καχυποψία όσα ακούν στην τηλεόραση, η συνεχής μετάδοση ειδήσεων από τα ελεγχόμενα από το καθεστώς Μέσα ότι «η κατάσταση είναι υπό έλεγχο» και στους δρόμους κυκλοφορούν «κακοποιά στοιχεία» και «εχθροί της Αιγύπτου», επηρεάζει εκείνους που ζουν μακριά από τις μεγάλες πόλεις της χώρας.

Η κ. Αμίν είναι ιδιαίτερα γνωστή στην Αίγυπτο, καθώς μετέδιδε δελτία ειδήσεων και ενημερωτικές εκπομπές τα τελευταία 20 περίπου χρόνια, ενώ οι επαφές της και οι συνεργασίες της με διεθνή μέσα ενημέρωσης την καθιστούν από τις πιο σοβαρές και αξιόπιστες επαγγελματίες.

Η ίδια, σχολιάζοντας την απόφασή της εξήγησε ότι δε μπορούσε να συνεχίσει να προσποιείται ότι δεν γίνεται τίποτε, όταν ο λαός είναι στους δρόμους και σημείωσε ότι όταν συζήτησε το θέμα με τους διευθυντές της, της είπαν ότι καλό είναι να αποφεύγει τις προσωπικές απόψεις και ό,τι άλλο θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπονομεύει το καθεστώς. Στις επανειλημμένες αντιδράσεις της, οι εντεταλμένοι του καθεστώτος στο κανάλι τής απάντησαν με… προαγωγή και αύξηση μισθού: «Θεώρησαν ότι με μερικά χρήματα παραπάνω και με διευθυντικό τίτλο θα με φίμωναν. Ήταν όμως κάτι που δε θα μπορούσε να αντέξει η συνείδησή μου» είπε η ίδια.

Και τι επιφυλάσσει το μέλλον για την κ. Αμίν; «Δεν ξέρω και δε μπορώ να απαντήσω. Αισθάνομαι όμως ότι είμαι ελεύθερη, έφυγε ένα μεγάλο βάρος από μέσα μου και λίγη τελικά σημασία έχει η δική μου ιστορία. Έτσι ή αλλιώς, την ιστορία τη γράφουν εκείνοι που αψηφούν την κρατική τρομοκρατία και βρίσκονται στους δρόμους διεκδικώντας το δίκιο τους».

WHO IS WHO

Η Ζαχίρα Αμίν σπούδασε οικονομία και κοινωνιολογία στο αμερικανικό πανεπιστήμιο του Καϊρου. Μετά το γάμο της μετακόμισε στο Αμπού Ντάμπι, όπου ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της ως παραγωγός στο ραδιόφωνο. Συνεργάστηκε με το CNN για την καθημερινή εκπομπή «World Report». Έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και θεωρεί ότι οι εμπειρίες που απέκτησε από την επαφή της με άλλες κουλτούρες τη βοήθησε να αποκτήσει ένα ευρύτερο πεδίο αντίληψης από αυτό της εικονικής τηλεοπτικής πραγματικότητας. Έχει επίσης συνεργαστεί με το BBC. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά τον Αχμέτ και την Αμίνα.

Στον κινηματογράφο η ζωή του ανθρώπου που ξεκίνησε την αραβική επανάσταση

Ο Μοχάμαντ Μπουαζίζι, ένας νέος άνεργος στην Τυνησία, έγινε η αφορμή για τις διαδηλώσεις που οδήγησαν στην εκδίωξη του ισόβιου προέδρου της χώρας Μπεν Άλι και οι οποίες με τη σειρά τους αποτέλεσαν την αφορμή για να ξεσπάσει η λαϊκή οργή που συμπαρασύρει στο διάβα της τα απολυταρχικά καθεστώτα της περιοχής. Τώρα, όπως ανακοίνωσε ο Ταρέκ Μπεν Άμαρ, διάσημος ομοεθνής του παραγωγός, ο άνθρωπος πίσω από κινηματογραφικές επιτυχίες όπως το «Ένας προφήτης, μα τι προφήτης» των Monty Python, αλλά και συναυλίες όπως η παγκόσμια τουρνέ του Μάικλ Τζάκσον το 1997, αποφάσισε να γυρίσει μια ταινία με ήρωα τον Μπουαζίζι.

Ο 26χρονος νέος, άνεργος και χωρίς προοπτικές, αγανακτισμένος από τα «μπαξίσια» που του ζητούσαν οι χωροφύλακες κάθε φορά που πουλούσε φρούτα χωρίς άδεια μικροπωλητή στην παραλιακή πόλη του Σίντι Μπου Σάιντ, για να βγάλει ένα πενιχρό μεροκάματο, δεν άντεξε τις συνεχόμενες προβολές και τα αδιέξοδα μιας ζωής χωρίς μέλλον στη βορειοαφρικανική χώρα. Έτσι, το Δεκέμβριο που μας πέρασε αποφάσισε να αυτοπυρποληθεί, για να στείλει ένα μήνυμα, το οποίο αποδείχτηκε τόσο ηχηρό, που ακούστηκε σε όλα τα αραβικά κράτη.

Ο Μπεν Άμαρ σχολίασε ότι ο Μπουαζίζι έγινε εθνικός ήρωας για τους Τυνήσιους, αλλά και σύμβολο για όλους όσοι αισθάνονται ότι καταπιέζονται από τις ανελεύθερες κυβερνήσεις της περιοχής: «Ο Μοχάμαντ έκανε την υπέρτατη θυσία και με αυτό τον τρόπο μας άνοιξε τα μάτια και τις καρδιές. Η πράξη του αποκτά μεγαλύτερη αξία, επειδή θυσιάστηκε ο ίδιος και δεν έβλαψε κάποιον άλλο με την πράξη του».

«Η τραγική του ιστορία αποτέλεσε τον καταλύτη για τις ιστορικές στιγμές που ζούμε» σημείωσε ο Τυνήσιος παραγωγός, καθώς το παράδειγμά του «πρέπει να μείνει χαραγμένο στις μνήμες και των κατοπινών γενεών, ως ο απλός άνθρωπος που άνοιξε το δρόμο σε εκατομμύρια άλλους».

Η ταινία, η οποία σύμφωνα με τον ίδιο θα θυμίζει το «Ζ» του Κώστα Γαβρά, θα βασιστεί σε βιογραφικά στοιχεία και λεπτομέρειες που θα παραχωρήσει στον αναγνωρισμένο παραγωγό η οικογένεια του 26χρονου. Τα έσοδα θα διατεθούν εξ ολοκλήρου στους συγγενείς του, θα γυριστεί στην Τυνησία και θα προβληθεί στο διεθνές κινηματογραφικό φεστιβάλ των Καννών το 2012.

Ο Μπεν Άμαρ, εκτός από κινηματογραφικός παραγωγός, είναι και ο ιθύνων νους πίσω από το δορυφορικό κανάλι Νέσμα, το μόνο τηλεοπτικό δίκτυο που κάλυψε ζωντανά και χωρίς διακοπή τις πρώτες διαδηλώσεις στη χώρα και συνέχισε να εκπέμπει παρά τις απειλές του καθεστώτος ότι θα το βγάλει εκτός «αέρα». Ο Μπεν Άμαρ εξήγησε ότι όλοι οι πολίτες της χώρας έχουν το δικαίωμα στην πληροφόρηση και τη συμμετοχή και πιστεύει ότι ο Μπουαζίζι προσωποποίησε τις αγωνίες μιας ολόκληρης κοινωνίας. 

WHO IS WHO
Μοχάμαντ Μπουαζίζι
Ο νεαρός Τυνήσιος αυτοπυρπολήθηκε και μετά από μερικές ημέρες υπέκυψε στα τραύματά του. Όλα ξεκίνησαν όταν για πολλοστή φορά του ζήτησαν «χαρτζιλίκι» οι αστυνομικοί που περιπολούσαν στην αγορά. Όταν αρνήθηκε, εκείνοι του πήραν τον πάγκο και τη ζυγαριά του και όταν διαμαρτυρήθηκε, τον χαστούκισαν. Παρά τις διαμαρτυρίες του, οι αρχές αδιαφόρησαν και έτσι αποφάσισε να πάρει ένα μπουκάλι οινόπνευμα και να αυτοπυρποληθεί. Ο θάνατός του αποτέλεσε νέα αρχή για εκατομμύρια ανθρώπους στις αραβικές χώρες.

Ταράκ Μπεν Άμαρ
Γεννημένος το 1946, ο Μπεν Άμαρ είναι μια αξιοσέβαστη προσωπικότητα στη χώρα του και διεθνώς αναγνωρισμένος για το καλλιτεχνικό του έργο. Έχει συμμετάσχει υπό διάφορες ιδιότητες, κυρίως ως παραγωγός, σε περισσότερα από 40 έργα, μεταξύ των οποίων ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» του Φράνκο Τζεφιρέλι, οι «Πειρατές» του Ρομάν Πολάνσκι και πολλά άλλα. Εκτός από την κινηματογραφική μεταφορά της ζωής του Μοχάμαντ Μπουαζίζι, ο Μπεν Άμαρ διευθύνει μια εταιρεία παραγωγής που χρηματοδοτεί ανεξάρτητες παραγωγές.

Αποπροσανατολισμός

Η επικαιρότητα είναι ένας αγώνας ενάντια στο χρόνο, μια αδυσώπητη κούρσα για την πιο πρόσφατη είδηση, μια διαρκής αναζήτηση για το «τι». Σήμερα, με την πληθώρα πηγών και μέσων, βομβαρδιζόμαστε καθημερινά με κάθε λογής ειδήσεις, άλλες φιλτραρισμένες, άλλες πρωτογενείς και άλλες μη εξακριβωμένες.

Μέσα σε αυτό τον κυκεώνα, πολλές φορές χάνεται το «πώς» και το «γιατί» που θα έπρεπε να συνοδεύουν το «τι» της κάθε είδησης. Δυστυχώς όμως ο κανόνας είναι η υπερπληροφόρηση, από ατάκτως ερριμένες ριπές επικαιρότητας, η οποία τελικά οδηγεί στον αποπροσανατολισμό, στην παραπληροφόρηση χωρίς αξιολόγηση και ερμηνεία.

Πρόσφατο παράδειγμα η υπόθεση της Ζίμενς, για την οποία ακούσαμε ότι πολλοί έβαλαν το δάχτυλο στο μέλι, αλλά τελικά κανείς δε φταίει, εκτός ίσως από τους «κακούς» Γερμανούς που έσπρωχναν εκατομμύρια ευρώ επί σειρά ετών, για να πάρουν τις εργολαβίες. Πριν προλάβει να κάτσει ο αχός του σκανδάλου, νάτοι οι μετανάστες που κατέλαβαν τη Νομική. Άρχισε η αποθέωση του παραλόγου, όπου ακούστηκαν τα μύρια όσα, μέχρι που άρχισε η εξέγερση στην Αίγυπτο.

Η οργή όμως παραμένει: Όσο επικρατεί η αίσθηση της ατιμωρησίας και της σύγχυσης, τόσο αυξάνεται η θερμοκρασία στη χύτρα της Ελλάδας. Και όταν σκάσει, όπως στην Αίγυπτο, ο χείμαρρος θα παρασύρει δίκαιους και άδικους στο διάβα του. 

Όταν η επανάσταση χωράει σε 120 χαρακτήρες…

«Η επανάσταση δε γίνεται στο Διαδίκτυο, αλλά μέσω αυτού», σημειώνει ένας ανώνυμος Αιγύπτιος στο Twitter, τη στιγμή που εκατομμύρια άνθρωποι κατευθύνονται στην πλατεία Ελευθερίας στο Κάιρο.

Σημείο των καιρών, για άλλη μια φορά, μετά και τα πρόσφατα γεγονότα στην Τυνησία,  η τεχνολογία δίνει το «βήμα» στους διαδηλωτές και τους βοηθά να επικοινωνήσουν άμεσα με τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς το «φίλτρο» των παραδοσιακών μέσων μαζικής επικοινωνίας.

Παρά την ολική «έκλειψη» των υπηρεσιών ίντερνετ στη χώρα, η οποία ξεκίνησε κατόπιν εντολής του Μουμπάρακ την περασμένη Παρασκευή και ολοκληρώθηκε χθες το βράδι, η λύση βρέθηκε άμεσα: Η σύμπραξη του διαδικτυακού κολοσσού της Google με το Twitter και την εταιρεία λογισμικού SayNow, δηλαδή «μίλα τώρα», προσφέρουν τη δυνατότητα στους Αιγύπτιους να στείλουν το μήνυμά τους από τις πορείες και τις διαδηλώσεις χωρίς να χρειάζεται καν σύνδεση στο Διαδίκτυο. Μια απλή τηλεφωνική κλήση και το μήνυμα μετατρέπεται από ήχο σε κείμενο.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρακολουθούν λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις μέσα από το Twitter, καθώς τα μηνύματα στο #Egypt ανεβαίνουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, σχεδόν 120 το λεπτό.

Προσωπικές μαρτυρίες γεμάτες συναίσθημα, αλλά και άμεση ενημέρωση για τις εξελίξεις σε όλες τις πόλεις της χώρας που γίνονται διαδηλώσεις, γίνονται πλέον μέρος του «παγκόσμιου χωριού», στο οποίο η έννοια του πολίτη-δημοσιογράφου αποκτά μια νέα διάσταση.