Lena Tsopouropoulou: The Greek woman who photographed the wreck of the "Britannic", the Titanic's sister ship

The Britannic as a hospital ship
CREDIT National Maritime Museum

The Titanic is a shipwreck that has attracted the interest of millions of people worldwide for over 100 years, since her sinking back in 1912.

Read the Greek version here:
http://pierrekosmidis.blogspot.gr/2013/02/blog-post.html

Few are aware though that her sister ship the Britannic, sunk during WW1 in the Aegean Sea, Greece, on November 21st, 1916, with the loss of 30 persons out of the 1065 people on board and is now resting on the seabed in almost perfect condition.

A sonar profile of the Britannic, as she rests on the seabed

A Greek diving mission brought, from a depth of 120 meters, images from a shipwreck resting in the Aegean for almost 100 years.

The “Greek Woman of the Abyss,” Lena Tsopouropoulou recorded through her lens images of a ship almost 260 meters long.

The strait between Makronissos and Kea islands, just a few miles from the Temple of Poseidon on the southern tip of Attica, is one of the busiest sea passages, since antiquity with a history of 2500 years of navigation.

The “Greek Woman of the Abyss,” Lena Tsopouropoulou

“Victim” of the First World War, the Britannic was retrofitted into a hospital ship and sank after hitting a German mine that had been laid in late October of 1916 by the German submarine U 73 and stayed for decades forgotten until the famous French oceanographer Jacques-Yves Cousteau located and identified it in 1975.

Since then, several diving and scientific expeditions have visited the wreck, which is of great interest, both because of its almost perfect condition, almost 100 years after the sinking, and because of its historical and archaeological significance.

Unlike the “Titanic” that dragged more than 1,500 people at the bottom of the sea, the “Britannic” was more… merciful since just 30 people perished with her.

“The Britannic is a major wreck with a great history,” says Mrs. Lena Tsopouropoulou and adds:

“Diving the wreck is a unique experience, the size of the ship left me speechless. It took a while until I started taking pictures”.

Mrs. Lena Tsopouropoulou highlighted the technical difficulties that the project presented: “The conditions are very demanding, both technically and for photography. It is a great challenge to be able to capture photographically such a wreck and to be able to give an overall picture of the ship”.

A scuba diver hovers in front of the Britannic

The “identity” of the Britannic

The “Britannic”, one of three almost identical ocean liners of the shipping company “White Star”, (the other two being the “Titanic” which sank in 1912 and the “Olympic” which was sold for scrap in the 1920s) is synonymous with luxury transatlantic voyages in the early 20th century.

Launched in February 1914

Requisitioned in December 1915

Sank in November 1916

Registered length: 259.80 meters

Gross registered tonnage: 48,158

Cruising speed: 21 knots

Massimo Bondone: The Italian deep sea explorer and his long list of WW2 Wrecks

Massimo Domenico Bondone, 58, based in Genoa, Italy, started scuba diving at the age of 18 and has since discovered or identified a wide variety of wrecks, including WW2 ships and submarines. 

Mr. Bondone is a modern seafarer, one of the few Italian divers who have dived around mainland Italy, as well as in southern France and the islands of Corsica, Sardinia and Sicily, looking for wrecks, documenting their history and preserving the memory of the sailors who were lost with these vessels. 

He is riding the waves with a rib fitted with all the equipment needed and with a team of friends, visits the wrecks and tries to find their stories.

Mr. Bondone notes that the most important finds and identifications are Bengasi and San Marco in Sardinia, Nina and UJ2208 in Genoa where he lives, U455 (identified), Geierfels and Freienfels, Kreta, Brandenburg (found, still to be identified).

Mr. Bondone's deepest dive was at 168 mts, 420' rt, real bottom time 20' plus descent (had 7 dives at this depth). 

"At short / medium  term i'm planning to dive the Brandenburg at 195 metres, finish SS Kreta's documentation at 170 metres and find more information on Freienfels and Geierfels, at 137 metres, the Fusina, north of Carloforte in Sardinia". 

Here is what Massimo Bondone has to say about his significant findings:

You recently discovered Kreta off Livorno. How important was this find and how difficult a dive in such a great depth (preparations, dive plan, gas mix etc.)

Diving the SS Kreta was a true milestone for me. With a minimal team, every dive must be prepared very carefully, we only have one shot when we are in the open sea, 25 miles from shore.

Thanks to more than 20 deep dives on the two wrecks near Gorgona Island, I had no problems of any kind, with the appropriate level of surface and in-water support from my friend divers and support team.

If you want to go really deep, you have to be very careful, prepared and move in step by step, as every serious diver knows.

Which is the most impressive wreck you dived and why?

Well, a standard answer could be ... the next :-)

Seriously though, I think it is the Brandenburg wreck. In 2015 we had only one shot there, but it went wrong for technical reasons and I don't like to leave an incomplete "job" behind me.

Looking in the past, I have a really strong bond with the wrecks around the island of Sardinia, maybe because I sailed thousand of miles to do those dives, it was an age of pure adventure,with less planning than today.

How important is it to show the history of the wrecks and preserve their memory?

I am a strong believer that the wrecks are still alive, they are a link from past to present.

If we don't find them, identify them and document their story, we lose the history of the ships and the men who built them and sailed with them.

We don't have much time, maybe a few decades and then time and the elements of Nature will prevail.

I believe that history is not only made by masters and admirals, the last sailor too must be remembered.

We live in the third millennium, technology helps us to push the limits, we MUST use technology to leave a trail for those who come after us to follow.

All historical information and details come from AIDMEN (Associazione Italiana Documentazione Marittima e Navale), the Italian Association of Maritime and Naval Documentation. They are helpful and very skilled historians and their role is very important for the identification of the wrecks. 

The German Uboat U455 was not found by me, but I am the one that has identified the Uboat in a definitive manner.

In a few words ,thanks to the suggestion of the President of Aidmen, I compared the arrangement and number of the scuppers with the one shown on Groener , a very reliable book on German Navy.

Another diving team found the Freienfels, I found the Geierfels and identified both of them.

ALL PHOTOS COURTESY OF THEIR RESPECTIVE OWNERS

Κατάδυση στο σπήλαιο της Μελισσάνης, Κεφαλλονιά

Night dive, νυχτερινή κατάδυση

"Ψάρεψε" αεροσκάφος αξίας 22 εκ. ευρώ

Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΗΣ ΑΥΤΟΔΥΤΗΣ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΕΛΚΥΣΗ ΤΟΥ MIRAGE 2000 ΣΤΑ ΑΝΟΙΧΤΑ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ

«Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής.  Ιδιαίτερα στις μέρες μας είναι μια αναγκαιότητα ένα μήνυμα αισιοδοξίας στις δύσκολες στιγμές που περνά η χώρα μας, η οποία αντιμετωπίζει κρίσιμα οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά προβλήματα» Ανδρέας Ανδρικόπουλος, ερασιτέχνης αυτοδύτης

Ο Ανδρέας Ανδρικόπουλος είναι ένας 35χρονος ερασιτέχνης αυτοδύτης, με ειδική εκπαίδευση που τού επιτρέπει καταδύσεις σε μεγάλα βάθη. Είναι ο ένας από τους δύο εθελοντές που συμμετείχαν αφιλοκερδώς στο δύσκολο έργο της ανέλκυσης ενός διθέσιου Mirage 2000 της πολεμικής αεροπορίας, το οποίο είχε καταπέσει στα ανοιχτά της Σάμου, ευτυχώς χωρίς να θρηνήσουμε θύματα.

Οι εικόνες ανεπανάληπτες, οι εντυπώσεις μοναδικές. 


Ο κ. Ανδρικόπουλος περιγράφει στον «ΤτΚ» λεπτό προς λεπτό την εμπειρία του: «Στις 17 Ιουνίου ο φίλος και εκπαιδευτής μου στις τεχνικές καταδύσεις επί σειρά ετών Σπύρος Κόλλας ζητάει να τον βοηθήσω εθελοντικά στην ανέλκυση του Mirage 2000 από βάθος 75μ. Λαμβάνοντας υπόψη την επικινδυνότητα του  εγχειρήματος, χωρίς δισταγμό λέω το ναι. Ακολουθεί ολονύχτια προετοιμασία εξοπλισμού, δημιουργία πλάνων κατάδυσης και εφεδρικών, μίξης κατάλληλων αερίων βυθού και αποσυμπίεσης, εφεδρείες και ο τελικός έλεγχος».

Η αφιλοκερδής συμμετοχή των δύο αυτοδυτών έδωσε μεγάλη ηθική ικανοποίηση στους ίδιους, αλλά και στην ευρύτερη καταδυτική κοινότητα, καθώς πρόβαλλε με ιδιαίτερα θετικό τρόπο τη διάθεση προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο της πλειοψηφίας όσων ασχολούνται ερασιτεχνικά με την αυτόνομη κατάδυση: «Είναι μεγάλη χαρά και τιμή για έναν ερασιτέχνη αυτοδύτη να μπορεί να προσφέρει στην πατρίδα του τις ικανότητές του και την εμπειρία του όταν αυτό απαιτείται. 


Παράλληλα αποκτά σημαντικές εικόνες όταν συναναστρέφεται με ειδικούς όπως αυτούς της πολεμικής αεροπορίας. Παρά την επικινδυνότητα τέτοιων εγχειρημάτων η προσφορά της εθελοντικής συμμετοχής είναι μια μοναδική ευκαιρία να αξιοποιήσεις δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο σου, να συνεργαστείς με ανθρώπους από όλο τον κόσμο και να βιώσεις αξίες όπως η επικοινωνία, η συνύπαρξη, η αλληλεγγύη και η ομαδικότητα. Ο εθελοντισμός είναι στάση ζωής.  Ιδιαίτερα στις μέρες μας είναι μια αναγκαιότητα ένα μήνυμα αισιοδοξίας στις δύσκολες στιγμές που περνά η χώρα μας, η οποία αντιμετωπίζει κρίσιμα οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά προβλήματα», εξηγεί ο κ. Ανδρικόπουλος.

Το χρονικό της ανέλκυσης

Το πολεμικό αεροσκάφος «κάθεται» στο βυθό της Σάμου και οι δύο βαθυδύτες σχεδιάζουν την κάθοδο στην άβυσσο μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Ένα λάθος άλλωστε μπορεί να αποβεί μοιραίο και να καταδικάσει την επιχείρηση σε οδυνηρή αποτυχία, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Ξεκινάει η ελεύθερη πτώση στην απεραντοσύνη του Αιγαίου: 10 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, 20, 30, 40… «Η ιδέα πως θα αντικρίσω ένα Mirage 2000 σε αυτό το βάθος μου δημιουργεί μια συγκρατημένα ευχάριστη προσμονή. 60μ. και το βλέπω. Η ορατότητα είναι κακή και τα ρεύματα υποβρυχίως ισχυρά. Καταστάσεις που κάνουν το έργο μας ακόμα πιο δύσκολο και τα συναισθήματα έντονα. Διακρίνω τον κινητήρα, συνεχίζουμε και βρίσκομαι ακριβώς πίσω του. Μια εικόνα μοναδική, το Mirage «κάθεται» στο βυθό με μια ελαφριά κλίση λες και είναι έτοιμο να απογειωθεί από ένα αχανή υδάτινο διάδρομο», συνεχίζει την εξιστόρησή του στον «ΤτΚ» ο κ. Ανδρικόπουλος.

Η διαδικασία της ανέλκυσης, ιδίως στις συνθήκες που επικρατούν σε τέτοια βάθη, δεν είναι απλή: «Ένα στιγμιαίο στρες ένιωσα να με διαπερνάει αντιλαμβανόμενος το βαθμό δυσκολίας του εγχειρήματος, καθώς είχαμε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα που ήταν ο περιορισμένος χρόνος σε αυτό το βάθος σε συνδυασμό με μια πολύπλοκη διαδικασία ασφάλισης του αεροσκάφους προκειμένου να φτάσει στα αβαθή με ασφάλεια. Μετά από 2 καταδύσεις και 3 ώρες παραμονής μας υποβρυχίως όλοι οι ιμάντες ήταν ασφαλισμένοι για το τελικό στάδιο της ανέλκυσης».

Η αντίστροφη μέτρηση ξεκινάει. Το πλήρωμα επιφανείας παρακολουθεί με προσοχή και περιμένει το «ΟΚ» του καπετάνιου για να ξεκινήσει η ανέλκυση. Το Mirage ξεκολλάει από τον πυθμένα της θάλασσας χωρίς να σπάσει. Η αποστολή είναι επιτυχής! Τα συναισθήματα απερίγραπτα: «Ένα κύμα ευφορίας και ευχαρίστησης ένιωσα να με κατακλύζει για το ότι μπόρεσα να προσφέρω της ικανότητές μου προς όφελος της πατρίδας μου και παράλληλα στιγμές προσωπικής δικαίωσης για την χρονοβόρα διαδικασία εκπαίδευσής μου στα μικτά αέρια με την ταυτόχρονη αναγνώριση από τον εκπαιδευτή μου», λέει ο κ. Ανδρικόπουλος.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Την Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011, ολοκληρώθηκε η μεταφορά του αεροσκάφους Mirage 2000 το οποίο είχε καταπέσει σε θαλάσσια περιοχή στο Νοτιοδυτικό άκρο της Σάμου στις 9 Ιουνίου. Η αποστολή ήρθε σε πέρας χάρη στη συνεργασία της Μοίρας Κινητών Ομάδων της 206 Πτέρυγας Αεροπορικών Υποδομών με την ομάδα έμπειρων τεχνικών της 114 Πτέρυγας Μάχης καθώς και τα στελέχη του 4ου ΕΤΕΘ του Στρατού Ξηράς, του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος. Επιπλέον συμμετείχαν αφιλοκερδώς οι βαθυδύτες κ. Σπυρίδων Κόλλας και κ. Ανδρέας Ανδρικόπουλος και ο κ. Απόστολος Κυπραίος, με το επαγγελματικό του αλιευτικό σκάφος.

Η επιχείρηση περιλάμβανε τις παρακάτω φάσεις:

• Εντοπισμός της θέσης του αεροσκάφους με τη χρήση του υποβρύχιου ρομπότ Remotely Operated Underwater Vechicle (ROV) της Κινητής Ομάδα Συντήρησης Υποβρυχίων και Θαλασσίων Εγκαταστάσεων (ΚΟΣΥΘΕ).
• Ασφάλιση, ανέλκυση και μεταφορά σε ασφαλές βάθος.
• Ανέλκυση σε πλωτή εξέδρα με χρήση ειδικών φορέων.
• Εκτέλεση διαδικασιών αντιδιαβρωτικής προστασίας.
• Φόρτωση στο αρματαγωγό "Ρόδος" του ΠΝ και μεταφορά στην Χαλκίδα από όπου μεταφορτώθηκε σε πλατφόρμα για μεταφορά στην114 ΠΜ.

Το αεροσκάφος τοποθετήθηκε στο υπόστεγο της Μοίρας Συντήρησης Βάσης όπου ομάδες τεχνικών θα αξιολογήσουν την κατάσταση της ατράκτου και των επιμέρους συστημάτων του.

Ανδρέας Ανδρικόπουλος, ερασιτέχνης βαθυδύτης

«Από την πρώτη στιγμή μου έκανε πολύ θετική εντύπωση το υψηλό επίπεδο κατάρτισης και επαγγελματισμού των μηχανικών της Π.Α. στην Τανάγρας που μας υπέδειξαν τα κύρια σημεία πρόσδεσης και τα εναλλακτικά. Αυτό που αποτέλεσε για μένα την ευχάριστη έκπληξη ήταν το υψηλό αίσθημα ευθύνης, η φιλική αντιμετώπιση και το ευχάριστο κλίμα που επικρατούσε καθ’ όλη την διάρκεια της αποστολής στην Σάμο από όλα τα μέλη της Κ.Ο.Σ.Υ.Θ.Ε. και τους μηχανικούς της. Είμαι υπερήφανος για τους πιλότους της Π.Α. αφού για άλλη μια φορά αποδείξανε για ποιο λόγο θεωρούνται από τους κορυφαίους στον κόσμο. Πραγματοποιώντας τους κατάλληλους ελιγμούς, οι 2 χειριστές σώθηκαν και το αεροσκάφος αξίας 22.000.000 Ευρώ είναι στη βάση του για να αξιολογηθεί η κατάστασή του».

 ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ/CREDIT: WWW.HAF.GR KAI Α. ΑΝΔΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ