 |
| The caption reads: "Il Duce getting ready to inspect the Italian fleet" |
Πέντε χρόνια μετά την προβολή της ταινίας "Η Χιονάτη και οι 7 Νάνοι" (1937), την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία με κινούμενα σχέδια που υλοποιήθηκε από τον οργανισμό Walt Disney Productions, ένας Έλληνας σκιτσογράφος και αυτοδίδακτος animator, ο Σταμάτης Πολενάκης (1908-1997), σχεδιάζει και σκηνοθετεί την πρώτη ελληνική ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους με τίτλο
Ήταν χειμώνας του 1942 στη Σίφνο και μάλιστα στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
Ο Πολενάκης κατέφυγε στην πατρίδα του μετά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα (27 Απριλίου 1941).
Η ταινία κινηματογραφήθηκε τρία χρόνια αργότερα, το 1945, από τους Πρόδρομο Μεραβίδη και Παπαδούκα στα κινηματογραφικά εργαστήρια που είχε ιδρύσει ο πατέρας του πρώτου, Δημήτρης Μεραβίδης, στην οδό Πανεπιστημίου 56, όπου σήμερα βρίσκεται ο κινηματογράφος “Ιντεάλ”.
Η ταινία είναι μια αντιφασιστική σάτιρα, με τον Ντούτσε να προσπαθεί να καλύψει με ψέματα την ήττα του από τους Έλληνες.
Ευρήματα και σκηνοθετική τόλμη χαρακτηρίζουν αυτή την πρώτη ηρωική ελληνική προσπάθεια στο χώρο του animation.
Ο Στ. Πολενάκης ήταν απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και ασχολήθηκε με τη διαφημιστική μακέτα, τη γελοιογραφία και το ευθυμογράφημα.
Ο πιο γνωστός χαρακτήρας στις γελοιογραφίες του ήταν ο “Σπαγκοραμμένος”, που δημοσίευε επί σειρά ετών στο περιοδικό “Ρομάντσο”.
Αν και ο δρόμος είχε πλέον ανοίξει και η άνθηση του ελληνικού κινηματογράφου που θα ακολουθούσε τις δεκαετίες του ’50 και ’60 θα μπορούσε να συμπαρασύρει την παραγωγή του ελληνικού animation, εντούτοις παρέμεινε για σαράντα και πλέον χρόνια υπόθεση μεμονωμένων και ηρωικών προσπαθειών διαφόρων καλλιτεχνών με μεράκι, πάθος και πείσμα.
Η αδιαφορία των παραγωγών να συστήσουν οργανωμένες εταιρείες κινουμένων σχεδίων, όπως η “Finos Film”, η “Νόβακ Φιλμς”, η “Ανζερβός” για τις ταινίες με ηθοποιούς, οδήγησε τους περισσότερους επίδοξους δημιουργούς κινουμένων σχεδίων σε άλλες δραστηριότητες, και μετά το 1970 στην τηλεοπτική διαφήμιση.
Εκεί εκπαιδεύτηκαν στην τεχνική του animation, απέκτησαν πείρα στο art direction και το post production, αλλά δεν εξέλιξαν ιδιαίτερα τα αφηγηματικά τους μέσα και γνώσεις. Άλλοι πάλι στράφηκαν μετά από λίγες προσπάθειες στην εικονογράφηση, τη ζωγραφική, τη γραφιστική ή στις ταινίες live action.
 |
Ο Σταμάτης Πολενάκης σε σχέδιο του ομότεχνου Αιγυπτιώτη εξαδέλφου του Νάνου Ρωμάνου περίπου το 1950 |
