"Οι ιδέες μετράνε, όχι τα πτυχία"

Είναι μόλις 16 ετών και κατάφερε να εφευρέσει ένα πρωτοποριακό διαγνωστικό αισθητήρα που κοστίζει ελάχιστα και εντοπίζει έγκαιρα και με ακρίβεια τον καρκίνο του παγκρέατος, δίνοντας έτσι ελπίδα ζωής και πλήρους ίασης σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Πρόκειται για τον Τζακ Αντράκα από το Κράουνσβιλ του Μέριλαντ στις ΗΠΑ, ο οποίος βρέθηκε για ένα διήμερο στην Αθήνα, προκειμένου να παρουσιάσει στο διαδραστικό συνέδριο TedMed live Athens 2013 το όραμά του για το μέλλον των ιατρικών διαγνώσεων.

«Μέσω του Διαδικτύου τα πάντα είναι δυνατά. Έμαθα τι είναι το πάγκρεας, του οποίου αγνοούσα την ύπαρξη, μέσω της wikipedia, της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας και του google, της μηχανής αναζήτησης. Δε χρειάζεται να έχεις πτυχία, οι ιδέες μετράνε», ανέφερε στην παρουσίασή του ο έφηβος που άλλαξε το χάρτη του ιατρικού «πολέμου» κατά του καρκίνου με την εφεύρεσή του. «Μακάρι όλοι, με αφορμή μια προσωπική τους περιπέτεια, να ασχοληθούν με κάτι που θα βοηθήσει την Ανθρωπότητα», συμπλήρωσε ο Τζακ, ο οποίος μετά το θάνατο ενός οικογενειακού φίλου από καρκίνο του παγκρέατος αποφάσισε να ασχοληθεί μέχρι να βρει την απάντηση.

Η θνησιμότητα, λόγω της κακοήθους αυτής ασθένειας, οφείλεται -πέραν των άλλων επιπλοκών που προκαλεί- στο ότι η διάγνωση γίνεται όταν πλέον η νόσος βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Η πορεία όμως προς την υλοποίηση της ιδέας του κάθε άλλο παρά εύκολη ήταν, όπως εκμυστηρεύθηκε ο ίδιος στο πολυπληθές ακροατήριο: «Απευθύνθηκα σε 200 ερευνητικές ομάδες και έλαβα 199 απορρίψεις, μέχρι τη στιγμή που ο καθηγητής ογκολογίας Δρ. Ανίρμπαν Μάιτρα, στο πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, με προσκάλεσε στο εργαστήριο του για να με βοηθήσει να αναπτύξω το διαγνωστικό αισθητήρα. Αν ένας έφηβος κατάφερε κάτι τέτοιο, φανταστείτε τι μπορείτε να πετύχετε εσείς», είπε ο Αντράκα κλείνοντας την ομιλία του, λίγο πριν ξαναμπεί στο αεροπλάνο, αυτή τη φορά για να συναντηθεί για μια ακόμα φορά με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα. Επόμενος στόχος του; «Συμμετέχω στο διαγωνισμό Tricorder X, με στόχο να αναπτύξω μια συσκευή σε μέγεθος κινητού τηλεφώνου, η οποία θα εντοπίζει και θα ταυτοποιεί 15 διαφορετικές παθήσεις».

Πως λειτουργεί

Η βασική ιδέα του Αντράκα ήταν να «στοχοποιήσει» συγκεκριμένες πρωτεΐνες προκειμένου να εντοπίζει έγκαιρα ασθένειες, όπως ο καρκίνος του παγκρέατος. Το αίμα ενός ασθενούς, ακόμα και αν η νόσος βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και είναι δύσκολα ανιχνεύσιμη με τις υπάρχουσες διαγνωστικές μεθόδους, περιέχει χιλιάδες πρωτεΐνες μεταξύ των οποίων και τη μεσοθηλίνη. Ο νεαρός εφευρέτης σκέφτηκε να αναμίξει αντισώματά της με ειδικούς αγώγιμους νανοσωλήνες άνθρακα. Με το μίγμα αυτό επάλειψε διηθητικό χαρτί, το ίδιο που χρησιμοποιείται σε άλλα τεστ αίματος και στη συνέχεια έλεγχε την αγωγιμότητά του. Όσο πιο ασθενές ήταν το ηλεκτρικό σήμα που «εξέπεμπε» το χαρτί, τόσο περισσότερη ήταν η μεσοθηλίνη, γεγονός που καταδείκνυε με ακρίβεια σχεδόν 100% την εκδήλωση της ασθένειας. Αντίστοιχοι αισθητήρες για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών, των πνευμόνων, αλλά και άλλων ασθενειών, θα βασιστούν ακριβώς στην ίδια ιδέα, η οποία συνίσταται στην ύπαρξη βιολογικών δεικτών στα ανθρώπινα όργανα που «προδίδουν» την ασθένεια ήδη από τα πρώτα της στάδια, ακόμα και αν δεν υπάρχει καμία άλλη ένδειξη ή υποψία που να προειδοποιεί τον ασθενή και τους γιατρούς.

Αριθμοί

Κόστος του αισθητήρα: 2 ευρώ

Διάρκεια τεστ: 5 λεπτά

168 φορές πιο γρήγορα από τα υπάρχοντα διαγνωστικά εργαλεία

400 φορές πιο ακριβές από τα υπάρχοντα

ΒΟΧ

Το συνέδριο TedMed live Athens 2013 πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση, του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας και του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.