Συνελήφθη το... μποζόνιο του Χιγκς

Τέλος στο… κυνήγι του άπιαστου σωματιδίου, του μποζονίου του Χιγκς, μετά από 45 χρόνια θεωρητικών προσεγγίσεων και ερευνών και αρχή για την κατανόηση των βασικών αρχών της δημιουργίας του Σύμπαντος και της ύπαρξης της μάζας, έθεσε η ιστορική ανακοίνωση των επιστημόνων του CERN, του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το ποσοστό επιβεβαίωσης της ύπαρξής του, αντιστοιχεί σε ανακάλυψη νέου σωματιδίου, το οποίο ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά της θεωρίας που διατύπωσε πρώτος ο Βρετανός επιστήμονας Πίτερ Χιγκς το 1964, σύμφωνα με την οποία ερμηνεύεται ο τρόπος με τον οποίο τα σωματίδια συνενώνονται για να δημιουργήσουν άστρα, πλανήτες αλλά και την ίδια τη Ζωή. Χωρίς το σωματίδιο του Χιγκς, τα σωματίδια που απαρτίζουν το Σύμπαν θα παρέμεναν μια «άμορφη σούπα».

Εφόσον επιβεβαιωθεί πέραν πάσης αμφιβολίας η ανακάλυψη, διαδικασία η οποία θα διαρκέσει μερικούς ακόμα μήνες μέχρι το τέλος του 2012, η θεωρητική διατύπωση που έχουν αναπτύξει οι Φυσικοί για τα βασικά συστατικά του Σύμπαντος, γνωστή ως «Καθιερωμένο Πρότυπο», θα ανοίξει το δρόμο για την ερμηνεία της δημιουργίας του.

«Αν κρώζει σαν πάπια, μοιάζει με πάπια και περπατά σαν πάπια, τότε είναι… πάπια» σχολίασε ο Όλιβερ Μπουχμίλερ, επιστήμονας που συμμετείχε στις έρευνες, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να καταδείξει ότι ακόμα και αν χρειάζονται περαιτέρω έρευνες που θα επιβεβαιώσουν τα αρχικά ευρήματα, οι πιθανότητες να κάνουν λάθος είναι μόλις μία στα δύο εκατομμύρια. «Χωρίς το πεδίο Χιγκς τίποτα στο Σύμπαν δεν θα είχε μάζα αφού η ύπαρξη του πεδίου αυτού δίνει σε όλα τα άλλα σωματίδια την μάζα τους. Το πεδίο αυτό μπορεί να παρομοιαστεί με μια παχύρρευστη «θάλασσα» μέσα στην οποία «κολυμπάνε» όλα τα σωματίδια. Ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο τα διάφορα σωματίδια «κολυμπάνε» μέσα στο πεδίο αυτό, παίρνουν και την δεδομένη μάζα του είδους τους», παρατηρεί ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος, Διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου.

Ο άνθρωπος και το… μποζόνιό του
Στην ιστορική παρουσίαση του CERN ήταν παρών και ο Πίτερ Χιγκς, ο οποίος δεν έκρυψε τη συγκίνησή του, καθώς δάκρυα κυλούσαν από τα μάτια του τη στιγμή της ανακοίνωσης: «Δεν περίμενα ότι θα γινόταν αυτό όσο είμαι ζωντανός», δήλωσε ο ίδιος και έσπευσε να συμπληρώσει, με μια δόση χιούμορ, όπως συνηθίζει: «Θα πω τώρα στην οικογένειά μου να βάλει μια σαμπάνια στο ψυγείο».

Η ζωή του Πίτερ Χιγκς, «νονού» του διαβόητου σωματιδίου, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, θυμίζει περισσότερο μυθιστόρημα. Ο δρόμος άλλωστε από το «καταραμένο πράγμα», όπως το αποκαλεί ακόμα και σήμερα ο ίδιος ο 83χρονος Βρετανός φυσικός επιστήμονας, μέχρι το «σωματίδιο του Θεού», όπως το χαρακτηρίζουν όλοι οι υπόλοιποι είναι μακρύς, από το 1964 που προτάθηκε ως η λύση στο αίνιγμα της ύπαρξης της μάζας.

Φαίνεται ότι το πομπώδες όνομα «Σωματίδιο-Θεός» πέτυχε το στόχο του. Σύλληψη του εκδότη του βιβλίου του βραβευμένου με Νομπέλ Φυσικής αμερικανού επιστήμονα Λίον Λέντερμαν, ο οποίος στο έργο του «Το σωματίδιο-Θεός: Αν το Σύμπαν είναι η απάντηση, ποια είναι η ερώτηση;», προκάλεσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον. «Για μένα το σωματίδιο αυτό θα παραμείνει ένα καταραμένο πράγμα», είπε ο Πίτερ Χιγκς σε μια ομιλία του που κυκλοφόρησε πριν μερικά χρόνια στο Διαδίκτυο και συμπλήρωσε: «Είμαι άθεος, πιστεύω στην Επιστήμη. Κατανοώ ότι η λέξη «Θεός» εξυπηρετεί τους δημοσιογράφους και κεντρίζει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμα κενά για να συμπληρωθεί το παζλ της γέννησης του Σύμπαντος. Μπορεί επίσης να κάνω λάθος, αλλά τότε θα πρέπει να υπάρχει κάτι άλλο στη θέση του, οπότε θα απαλλαγώ μια και καλή και από το βάρος του «Θεού» στη θεωρία μου».

Ποιος είναι ο Πίτερ Χιγκς
Γεννήθηκε το 1929 στο Νιουκάσλ της Βρετανίας και σπούδασε στο Κινγκς Κόλετζ του Λονδίνου. Η ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία συνεχίστηκε στο Εδιμβούργο, στο Κολέγιο Ιμπίριαλ και σε άλλα κορυφαία ιδρύματα. Αποσύρθηκε το 1996, εξακολουθεί όμως να ασχολείται σε καθημερινή βάση με τις θεωρίες του, ενώ ακόμα και στις μέρες μας «περνάει μια βόλτα» να δει τους φοιτητές, όπως λέει ο ίδιος. Έχει δυο γιους και έχει τιμηθεί με μια σειρά επάθλων για τη συνεισφορά του στη Φυσική. Το μόνο σχεδόν βραβείο που του διαφεύγει είναι το Νομπέλ.

Έχασε το… στοίχημα
Ο Πίτερ Χιγκς δεν είναι και πολύ… φίλος με τον άλλο διάσημο Βρετανό επιστήμονα Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος είχε στοιχηματίσει 100 δολάρια ότι δεν υπάρχει το περίφημο μποζόνιο. Ο Χόκινγκ υποστήριξε ότι «θα είχε πλάκα αν το πείραμα των 3 δις ευρώ στο CERN δεν βρει ποτέ το σωματίδιο του Χιγκς», προκαλώντας την οργισμένη αντίδρασή του εκκεντρικού επιστήμονα: «Δε νομίζω ότι οι υπολογισμοί του Χόκινγκ είναι σωστοί», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα «Ντέιλι Τέλεγκραφ» πριν μερικά χρόνια και πέταξε και το… πάρθιο βέλος του, κατηγορώντας τον ούτε λίγο ούτε πολύ ότι αποτελεί έναν… τσαρλατάνο της επιστήμης: «Ο τρόπος με τον οποίο αναμιγνύει τις διάφορες θεωρίες, δεν γίνεται αποδεκτός από τους συναδέλφους του, αλλά από τους δημοσιογράφους που ενθουσιάζονται με ό,τι δεν καταλαβαίνουν, αρκεί να τους το πλασάρεις με ένα ωραίο περιτύλιγμα».

Με πολυσχιδή δράση, ο Πίτερ Χιγκς εκπλήσσει με τις επιλογές του, δείχνοντας ότι παραμένει αντισυμβατικός: Αν και συμμετείχε ενεργά σε εκστρατείες για τον πυρηνικό αφοπλισμό, ιδίως στις δεκαετίες του 70 και του 80, διαχώρισε τη θέση του όταν οι οργανώσεις που υποστήριζε στράφηκαν εν γένει κατά της πυρηνικής ενέργειας. Ο ίδιος είχε δηλώσει για την επιλογή του ότι δεν μπορούσε να δει κάποια εναλλακτική πρόταση στην κατεύθυνση των άλλοτε συνοδοιπόρων του, «εκτός αν θέλουν να επιστρέψουμε στα κεριά». Βαθιά πολιτικοποιημένος, είχε αρνηθεί να μεταβεί στο Ισραήλ για να παραλάβει ένα βραβείο το 2004, καθώς υποστήριζε τους αγώνες των Παλαιστινίων.