Τρύπα στον πάγο, βάθους 3 χιλιομέτρων...

Αποστολή κάτω από τους αιώνιους πάγους της Ανταρκτικής, πάχους τριών περίπου χιλιομέτρων, εκεί που κρύβεται μια από τις 387 λίμνες της, ετοιμάζουν Βρετανοί επιστήμονες. Στόχος τους είναι να εντοπίσουν στη λίμνη Έλσουερθ άγνωστες μέχρι στιγμής μορφές ζωής, αλλά και να μάθουν περισσότερα για τις κλιματολογικές συνθήκες που διαμόρφωσαν το Νότιο Πόλο σε ένα από τα πιο αφιλόξενα μέρη του πλανήτη.  

Το εγχείρημα είναι πολύ δύσκολο, όχι μόνο λόγω του ψύχους, καθώς η μέση θερμοκρασία δεν ξεπερνά τους -25 βαθμούς Κελσίου, αλλά επίσης διότι οι επιστήμονες θα μείνουν σε σκηνές για διάστημα σχεδόν 12 μηνών, όσο δηλαδή θα διαρκέσει η αποστολή. Η λίμνη Έλσουερθ έχει μήκος 10 χιλιομέτρων και πλάτος περίπου 3 χιλιομέτρων και βρίσκεται απομονωμένη από την επιφάνεια τουλάχιστον εδώ και 125 χιλιάδες χρόνια. Λόγω των θερμών πηγών που υπάρχουν στον πυθμένα της, η λίμνη δεν έχει παγώσει και οι ειδικοί θεωρούν πως αποτελεί ένα φυσικά «σφραγισμένο» περιβάλλον, το οποίο πιθανότατα θα επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις.

«Αν η αποστολή στεφθεί από επιτυχία», σημείωσε στο BBC ο καθηγητής Μάρτιν Σίγκερτ, από το πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, «θα μάθουμε πολλά για το παρελθόν της Γης και θα κατανοήσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς αν λιώσουν οι πάγοι, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει από 3 έως και 7 μέτρα».

Το δυσκολότερο τεχνικά κομμάτι της αποστολής είναι η χρήση του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί, ώστε να επιτευχθεί η διάτρηση των πάγων. Για το λόγο αυτό, κατασκευάστηκε ένα ειδικό τρυπάνι, το οποίο θα εκτοξεύει βραστό νερό υπό πίεση, προκειμένου να ανοίξει μια οπή, μέσα από την οποία θα περάσουν ειδικοί συλλέκτες που θα πάρουν δείγματα του νερού της λίμνης, αλλά και ιζήματος από τον πυθμένα της.

Αγώνας δρόμου

Μέχρι στιγμής, αν και έχουν εντοπιστεί εκατοντάδες λίμνες κάτω από τους πάγους, δεν έχει γίνει κάποια απόπειρα «επίσκεψης» σε αυτές. Οι Βρετανοί δεν είναι οι μόνοι πάντως που προγραμματίζουν αποστολές εξερεύνησης των λιμνών της Ανταρκτικής. Αντίστοιχες κινήσεις κάνουν και οι ΗΠΑ και η Ρωσία, σε έναν ιδιότυπο αγώνα δρόμου, με έπαθλο επιστημονικές απαντήσεις, αλλά και πιθανά αξιοποιήσιμα ενεργειακά αποθέματα, όπως γίνεται στο Βόρειο Πόλο, για τα πλούτη του οποίου ερίζουν αρκετές χώρες, υπό το μανδύα της επιστημονικής έρευνας.