Ένας Έλληνας στο Νότιο Πόλο για 365 μέρες!

Με το θερμόμετρο να παραμένει κολλημένο στους -33 βαθμούς Κελσίου και με τον Ήλιο να μη δύει ούτε στις 4 τα ξημερώματα, ο γιατρός Ευάγγελος Καϊμακάμης απολαμβάνει το… καλοκαίρι στο Νότιο Πόλο.

Είναι ο μοναδικός Έλληνας που συμμετέχει στο πρωτοποριακό πρόγραμμα της ESA, της Ευρωπαϊκής Αεροδιαστημικής Υπηρεσίας, στη βάση «Κονκόρντια» της Ανταρκτικής. «Δε γίνεται να μην αντιληφθείς το πολικό ψύχος με το που κατεβαίνεις από το αεροπλάνο», σημειώνει χαριτολογώντας ο ίδιος στην ιστοσελίδα της ESA.

Ο κ. Καϊμακάμης είναι ένας από τους 10.000 περίπου επιστήμονες που δήλωσαν συμμετοχή στην ESA για την επάνδρωση της «Κονκόρντια» και ο πρώτος Έλληνας που έκοψε το νήμα του τερματισμού. 

Η πειραματική αυτή βάση αποσκοπεί στη μελέτη των ακραίων συνθηκών και των επιπτώσεών τους στον άνθρωπο, με στόχο να αξιοποιηθούν τα ευρήματα σε μελλοντικές διαστημικές αποστολές. 

«Έχω την τιμή αλλά και την ευθύνη να είμαι μέλος αυτής της αποστολής και να πάρω μια γεύση από τη ζωή των πρωτοπόρων εξερευνητών του Νότιου Πόλου. Έτσι, βρίσκομαι εδώ, μερικές δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα από το σπίτι και την οικογένειά μου, ζώντας σε μια ήπειρο μοναδικής ομορφιάς και αισθανόμενος κάπως… εκτός του πλανήτη μας, όπως τουλάχιστον είχα συνηθίσει να τον βλέπω».

Ως γιατρός, ο Έλληνας επιστήμονας έχει ως αντικείμενο την αξιολόγηση των ψυχολογικών, αλλά και σωματικών επιπτώσεων της απομόνωσης, της επιβίωσης σε ακραίες συνθήκες, των περιορισμένων πόρων και των συνθηκών πλήρους σκότους για τέσσερις μήνες, όσο δηλαδή διαρκεί ο βαρύς ανταρκτικός χειμώνας.

«Για έναν άνθρωπο που κατάγεται από μια χώρα της Μεσογείου όπως εγώ, είναι εκπληκτικό το ότι ο Ήλιος δε δύει ποτέ αυτή την περίοδο», εξηγεί ο ίδιος, καθώς από το Νοέμβριο μέχρι το Φεβρουάριο ο Νότιος Πόλος απολαμβάνει το δικό του… καλοκαίρι. «Η βάση είναι σαν πολύβουο μελίσσι. Σήμερα βρίσκονται εδώ περίπου 50 άτομα, αλλά σε λίγες μέρες θα παραμείνουμε μόλις 15», συμπληρώνει ο Λαρισαίος γιατρός, ο οποίος προετοιμάζεται για τις πιο συναρπαστικές 365 ημέρες της επιστημονικής του σταδιοδρομίας μέχρι σήμερα.

Μετά από ένα μακρύ και κοπιαστικό ταξίδι από την Ελλάδα, με ενδιάμεσους σταθμούς τη Φρανκφούρτη, τη Σιγκαπούρη, το Σίδνεϊ, το Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας και τη βάση Μακμέρντο της Ανταρκτικής, ο κ. Καϊμακάμης προσγειώθηκε στη βάση Τέρρα Νόβα, όπου παρέμεινε αποκλεισμένος για μια εβδομάδα, πριν τελικά καταφέρει να φτάσει στον τελικό του προορισμό, την «Κονκόρντια». 

«Σε εννιά ημέρες έφτασα τις 35 ώρες πτήσης, από τις οποίες οι τελευταίες ήταν σε αεροσκάφος με… χιονοπέδιλα αντί για τροχούς, το οποίο προσγειώθηκε κυριολεκτικά στους πάγους στη μέση του πουθενά», συνεχίζει την αφήγησή του ο κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. «Το ταξίδι ήταν μια περιπέτεια, οπότε φαντάζομαι πόσο μεγάλη πρόκληση θα είναι να ξεχειμωνιάσω στο Νότιο Πόλο. Το τοπίο είναι καταπληκτικό, από τα παγόβουνα που έβλεπα στα ανοιχτά της Ανταρκτικής, στις συναντήσεις με τους πιγκουίνους και τις φώκιες στη Μακμέρντο, μέχρι τις απολύτως επίπεδες εκτάσεις στα υψίπεδα που βρίσκεται η Κονκόρντια. Η ορατότητα είναι καταπληκτική και σκέφτομαι το νυχτερινό ουρανό που θα απολαμβάνω σε μερικούς μήνες, όταν πέσει το μόνιμο σκοτάδι».

Η επιστημονική διάσταση της αποστολής του Έλληνα γιατρού είναι πολύ σημαντική, όπως εξηγεί ο ίδιος: «Το να ζεις και να εργάζεσαι υπό τόσο αντίξοες συνθήκες και παράλληλα να έχεις να αντιμετωπίσεις το συνεχές σκοτάδι και την απομόνωση είναι άθλος, αλλά παράλληλα παρουσιάζει πολύ μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Η Κονκόρντια είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη στη Γη στο οποίο μπορούμε να εξομοιώσουμε τις συνθήκες που επικρατούν στη Σελήνη ή τον Άρη και τα συμπεράσματα από τα πειράματα θα βοηθήσουν μελλοντικές διαστημικές αποστολές» και συνεχίζει: « Γι αυτόν ακριβώς το λόγο η ESA χρηματοδοτεί κάθε χρόνο την παρουσία ενός ερευνητή γιατρού, έτσι ώστε να καταγραφούν επιστημονικά οι επιπτώσεις τόσο στο σώμα, όσο και το πνεύμα των άλλων μελών της αποστολής».

Η πλησιέστερη βάση είναι η ρωσική «Βοστόκ», σε απόσταση περίπου 600 χιλιομέτρων, περισσότερο δηλαδή από όσο απέχει ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός από τη Γη. Η βάση Κονκόρντια βρίσκεται σε ένα υψίπεδο στα 3.233 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. «Με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι το οξυγόνο στον αέρα είναι αραιότερο και πρέπει να συνηθίσω να αναπνέω βαριά και να κουράζομαι ευκολότερα, τουλάχιστον μέχρι ο οργανισμός μου να προσαρμοστεί στις συνθήκες», αναφέρει ο κ. Καϊμακάμης. «Περιμένω με ανυπομονησία να ξεκινήσουμε το επιστημονικό μας έργο και να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις!» καταλήγει ο Έλληνας… κάτοικος του Νότιου Πόλου.

Για περισσότερες πληροφορίες:

http://kaimakamis.wordpress.com/

http://blogs.esa.int/concordia/