Σκανταλόπετρα: Η αρχαία βουτιά

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 4 του περιοδικού ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ που κυκλοφόρησε στις 10 Αυγούστου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιώργος Ρηγούτσος http://rigoutsosphotos.com

ΚΕΙΜΕΝΟ: Νικόλας Τρικοίλης,γιατρός Καταδυτικής Υπερβαρικής Ιατρικής

 KEIMENO: ΝΙΚΟΛΑΣ ΤΡΙΚΟΙΛΗΣ, γιατρός Καταδυτικής Υπερβαρικής Ιατρικής

PHOTO ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΗΓΟΥΤΣΟΣ http://rigoutsosphotos.com

Σκανταλόπετρα, από την αρχαιότητα στο σήμερα

Μια πανάρχαια τεχνική κατάδυσης γίνεται… παγκόσμια!

Η σκανταλόπετρα είναι ένα κομμάτι πέτρας, συνήθως μάρμαρο η γρανίτης, με στρογγυλεμένες γωνίες και υδροδυναμικό σχήμα,  βάρους από 8-14 κιλά, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι σφουγγαράδες από την αρχαιότητα μέχρι πριν από λίγα χρόνια, σαν βοηθητικό εργαλείο στις καταδύσεις τους.

Στην μια της άκρη υπάρχει μια τρύπα στην οποία είναι δεμένο ένα μακρύ σχοινί που ξετυλίγεται από την βάρκα κατά την κατάδυση και ξαναμαζεύεται κατά την ανάδυση. Σ' αυτήν είναι περασμένο και ένα μικρό σχοινί με μια θηλιά , την οποία περνά στον καρπό του ο σφουγγαράς, για να μπορεί να ελευθερώνει τα χέρια του χωρίς να χαθεί η σκανταλόπετρα και η σύνδεσή του με την βάρκα.

Μέχρι την δεκαετία του 1960, αρκετοί  σφουγγαράδες χρησιμοποιούσαν την πανάρχαια  μέθοδο κατάδυσης με σκανταλόπετρα.

• Ο γυμνός δύτης βουτούσε από την βάρκα κρατώντας την σκανταλόπετρα με τα δύο του χέρια και τον ένα καρπό περασμένο στην θηλιά.
• Στην διάρκεια της κατάδυσης χρησιμοποιούσε την σκανταλόπετρα σαν βάρος γιά να καταδύεται γρήγορα, σαν πηδάλιο γιά να αλλάζει κατεύθυνση και σαν φρένο γιά να επιταχύνει η να επιβραδύνει τον ρυθμό κατάδυσης.
• Όταν έφτανε στον βυθό, ελευθέρωνε τα χέρια του για να μαζέψει τα σφουγγάρια και όταν τελείωνε την δουλειά του έδινε το σχετικό σήμα στον βοηθό πάνω στη βάρκα, με το σκοινί που ήταν δεμένο στην σκανταλόπετρα.
• Τότε ο βοηθός, τραβώντας το σκοινί, ανέβαζε στην επιφάνεια τον σφουγγαρά που στηριζόταν στο σκοινί η και με τα πόδια του πάνω στην σκανταλόπετρα.

Όπως φαίνεται από αυτή τη μικρή περιγραφή η σκανταλόπετρα έχει πολλαπλό ρόλο. Είναι το αντίστοιχο των σημερινών βαρών που χρησιμοποιούνται στις καταδύσεις αλλά ταυτόχρονα είναι πηδάλιο, φρένο και βάση στήριξης κατά την ανάδυση. Ενώ το σχοινί που είναι δεμένη, εκτός των άλλων, είναι το μέσο επικοινωνίας με την βάρκα.
Η μέθοδος της κατάδυσης με σκανταλόπετρα έχει ιστορία χιλιάδων χρόνων. Ακριβώς γι' αυτό τον λόγο έφτασε σε μέγιστα επίπεδα τελειότητας και μέγιστα επίπεδα ασφάλειας. Το γεγονός ότι είναι μια σκληρή δουλειά αλλά και η βιομηχανοποίηση των καταδύσεων, οδήγησαν την κατάδυση με σκανταλόπετρα σε πλήρη εξαφάνιση. Οι Αγώνες Σκανταλόπετρας βοηθούν να διατηρηθεί ζωντανή αυτή η πανάρχαια τεχνική!

 Γνωρίζετε ότι…

Η ετυμολογία της σκανταλόπετρας δεν έχει σχέση με την ελληνική λέξη «σκανδάλη», αλλά με την ιταλική «scandaglio» που σημαίνει «βαθύμετρο».

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ:

http://www.skandalopetra.com

Παράβυσσος: Ο υποβρύχιος φωτογράφος Νίκος Σαμαράς "μιλάει" μέσα από βραβευμένες του φωτογραφίες

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΑΜΑΡΑΣ 

http://www.underwater-photography.gr/

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΡΑΜΠΕΑ ΙΑΤΡΙΔΟΥ

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 4 του περιοδικού ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ που κυκλοφόρησε στις 10 Αυγούστου 2013

Just a passenger - Στρυμωνικός κόλπος

Οι συμβιώσεις, οι συγκατοικήσεις και οι συνεργασίες στο βυθό είναι εντυπωσιακές, αναπάντεχες και πολλές φορές επικίνδυνες! Τυφλές γαρίδες εργάτες με μικρά ψαράκια τσιλιαδόρους, καθαριστές γαρίδες με τεράστιες σμέρνες, μικρά ψαράκια που βρίσκουν καταφύγιο στα πλοκάμια μιας ανεμώνης ή μιας μέδουσας όπως σε αυτή τη φωτογραφία. Στον αγώνα για επιβίωση η συμβίωση είναι πολλές φορές απαραίτητη και για έναν υποβρύχιο φωτογράφο μοναδική ευκαιρία να φωτογραφίσει τους υποβρύχιους λαθρεπιβάτες. Βραβείο Mention artistique στον σημαντικότερο διεθνή διαγωνισμό  υποβρύχιας φωτογραφίας και βιντεοσκόπησης Festival Mondial De L'Image Sous Marine (France).

Festival: Festival Mondial De L'Image Sous Marine (France)

Place/Category: PRIX OCEAN GEOGRAPHIC SOCIETY "Image de meduse": Mention artistique

Aristocracy of Sea – Σιθωνία Χαλκιδικής

Ο αριστοκράτης των θαλασσών, ο τζέντλεμαν διακριτικός και ντροπαλός ιππόκαμπος δε χαρίζει εύκολα πορτραίτα. Στα ελάχιστα κλάσματα δευτερολέπτου από το καδράρισμα στο κλικ της μηχανής έχει στρέψει το σώμα και το βλέμμα του αλλού! Η μεγάλη κατάρα του υποβρύχιου φωτογράφου είναι να έχει επιλέξει ευρυγώνιο φακό και να συναντήσει έναν προθυμο μικροσκοπικό κύριο να περιμένει στο τέλειο σημείο. Τότε ο πειραματισμός και η δοκιμή του καινούργιου ακόμα και με θεωρητικά ακατάλληλο φακό μπορεί να οδηγήσει σε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Πρώτη θέση στη κατηγορία  Macro στο διαγωνισμό International Underwater Photography Contest ''CITTA' DI VENEZIA'' (Italy - Venezia)

Festival: International Underwater Photography Contest ''CITTA' DI VENEZIA'' (Italy - Venezia)

Place/Category: Mediterraneo Macro: 1st Place

Angel – Σιθωνία Χαλκιδικής

Δύσκολη διαδικασία η περιγραφή με λέξεις  για την ομορφιά του μικρού σαλαχιού που η συνήθως κρυμμένη στην άμμο μορφή του μοιάζει με πρόσωπο χαμογελαστού αγγέλου. Ροζ, θαλασσιά, ασημί χρώματα στο σώμα και χρυσοκονδυλιές στα πτερύγια σαν φτερά με χρυσόσκονη δεν αφήνουν κανέναν ασυγκίνητο και κάνουν την υποβρύχια φωτογράφιση σπουδαία που μπορεί να μεταφέρει την εικόνα στην επιφάνεια. Πρώτη θέση στη κατηγορία DSLR - Mediterranean Macro στο διαγωνισμό ACQUA 2013 - International Underwater Art Competition (Italy - Rome).

Festival: ACQUA 2013 - International Underwater Art Competition (Italy - Rome)

Place/Category: DSLR - Mediterranean Macro: 1st Place

Dark knight – Σιθωνία Χαλκιδικής

Μια μικρή σαλιάρα, κοινό είδος στη θάλασσα της Μεσογείου θυμίζει με το θάρρος της τα πασίγνωστα Clownfishes των τροπικών νερών που μπορεί να είναι αξιαγάπητα και πανέμορφα αλλά δε διστάζουν να γίνουν επιθετικά προκειμένου να υπερασπιστούν τη φωλιά τους. Ατάραχη στο φακό όρθωσε τα πτερύγια και τις κεραίες της για να γίνει τρομακτική και έτσι με βλέμμα μοντέλου κέρδισε το πρώτο βραβείο στη κατηγορία Macro στο ετήσιο διεθνές φεστιβάλ MARMARA UNDERWATER FESTIVAL (Turkey).

Festival: MARMARA UNDERWATER FESTIVAL (Turkey)

Place/Category: Macro: 1st Place

Candy girl - Nudibranch "Hypselodoris bullockii" / Lembeh Indonesia

Σίγουρα κάτω από το νερό ο υποβρύχιος φωτογράφος δε μπορεί να ξέρει το φύλο του πλάσματος που ποζάρει στο φακό του, αλλά ορισμένες φορές στη διάρκεια της φωτογράφισης ή της επεξεργασίας πλάθει ιστορίες για τους πρωταγωνιστές. Τα γυμνοβράγχια στη στενή ηφαιστιογενή λωρίδα του Λέμπε της Ινδονησίας είναι τόσα πολλά και τόσο πολύχρωμα που φέρνουν στο μυαλό ένα κουτί με ζαχαρωτά. Πρώτη θέση στη κατηγορία Macro, στο διεθνή διαγωνισμό Festisub Festival De L'Image Sous Marine (Neuchâtel – Switzerland)

Festival: Festisub Festival De L'Image Sous Marine (Neuchâtel - Switzerland)

Place/Category: Macro: 1st Place

Seahorse silhouette

O ιππόκαμπος αγαπήθηκε από τη τέχνη όσο κανένα άλλο πλάσμα της θάλασσας, από τη μυθολογία ως και τη σύγχρονη εποχή. Η ντροπαλότητά και η ομορφιά του όπως και η σπανιότητα του και η δυσκολία να τον συναντήσεις σε μια κατάδυση είναι τα στοιχεία που τον κάνουν τόσο  ξεχωριστό. Ένας αφοσιωμένος υποβρύχιος φωτογράφος μπορεί να περάσει και 2 ώρες σε βάθος που δε ξεπερνά τα 3 μέτρα φωτογραφίζοντας αποκλειστικά έναν ιππόκαμπο! Η στιγμή που ο φωτογράφος με περισσή αγένεια τον ακολουθεί και τον φωτογραφίζει στα μεσόνερα με τον ήλιο που δύει στο πέλαγος για φωτοστέφανο ξεπλένει κάθε ενοχή για τη παρουσία και την ενόχληση. Τρίτη θέση στον διεθνή διαγωνισμό υποβρύχιας φωτογραφίας και κινηματογράφησης "Our World Underwater ".

Festival: "Our World Underwater " international underwater photography and video competition (USA)

Place/Category: Macro Traditional: 3rd Place

Fly away – Σιθωνία Χαλκιδικής

Από τα πιο τρυφερά πλάσματα της Μεσογείου είναι αυτή η μικρογραφία σαλαχιού με το κόκκινο πορφυρό χρώμα στο σώμα, που όταν το βλέπεις στον αμμώδη βυθό μοιάζει με τριαντάφυλλο και μόλις αντιληφθεί τη παρουσία σου ανοίγει τα απαλά του φτερά και κολυμπά με προσπάθεια σαν να απογειώνεται. Η φωτογραφία είναι μια σύνθεση τριών συνεχόμενων λήψεων και έχει βραβευθεί με Honorable Mention στον διαγωνισμό "Through The Lens 2012" SDAA/MIDE 2012 International Competition (AustralAsia)

Festival: "Through The Lens 2012" SDAA/MIDE 2012 International Competition (AustralAsia)

Place/Category: uw3some: Honorable Mention

The way out – Παγασητικός κόλπος, Μπλε σπηλιές

Με το πέρασμα των χρόνων τα ζευγάρια που καταδύονται μαζί επικοινωνούν κάτω από το νερό με ένα απλό κοίταγμα ή ένα απλό νεύμα. Το αποτέλεσμα μιας υποβρύχιας  φωτογραφίας ίσως ακόμη και η σύλληψή της εκτός αν είναι αποτέλεσμα καθαρής τύχης προκύπτει από τη συνεργασία. Το μοντέλο πρέπει να έχει άψογες καταδυτικές ικανότητες , αίσθηση του χώρου στο νερό, άριστη πλευστότητα και κίνηση ειδικά στις σπηλιές και κυρίως αίσθηση της θέσης του στο κάδρο. Όταν όλα αυτά δουλεύουν σωστά το GRAND PRIZE σε έναν διαγωνισμό όπως αυτός του Scuba Diving Magazine International Annual Contest (USA) δεν είναι άπιαστο όνειρο!

Festival: Scuba Diving Magazine International Annual Contest (USA)

Place/Category: GRAND PRIZE Winner

Alien Spaceship – Κασσάνδρα Χαλκιδικής

Μια υδρομέδουσα Pandea conica σαν μικρό διαστημόπλοιο του νερού είναι πολύ δύσκολο να τη διακρίνει κανείς ακόμη και με μάσκα. Πρέπει να ξέρει πότε και που θα τη βρει, συνήθως σε ρηχά νερά να χορεύει με τα λεπτά εύθραυστα πλοκάμια της σαν δαντέλες στο τέλος της διάφανης  καμπανούλας που αγκαλιάζει το πορφυρό της σώμα.  Bronze medal

Festival: ONE EYELAND Photography Awards (India)

Place/Category: Nature/Underwater: Bronze

FINSWIMMER – Θεσσαλονίκη πισίνα Κολυμβητικού Ομίλου Καλαμαριάς

Ο πρωταθλητής της Τεχνικής Κολύμβησης Δημήτρης Παπουτσής, φωτογραφήθηκε στη λήξη της προπόνησης μαζί με άλλους συναθλητές με σκοπό τη προώθηση του αθλήματος. Από το εντυπωσιακό σετ των αθλητών αυτή ξεχώρισε και ταξίδεψε στην άλλη άκρη της υδρογείου, εκτέθηκε στο μουσείο Oceanside Museum of Art της Καλιφόρνια και οι χιλιάδες επισκέπτες του έμαθαν μέσα από μια φωτογραφία τι είναι τεχνική κολύμβηση και τι μονοπέδιλο. Πρώτη θέση στη κατηγορία Diver στο διαγωνισμό Masters of Underwater Photography (California)

Festival: Oceanside Museum of Art (OMA) / Masters of Underwater Photography (California)

Place/Category: Diver/ 1st Place

Γυμνοβράγχιο "Cratena peregrina" – Σιθωνία Χαλκιδικής

Τα γυμνοβράγχια είναι οι μικροσκοπικοί σούπερ σταρ των θαλασσών με τα εντυπωσιακά τους χρώματα και τις νωχελικές τους κινήσεις στο νερό να κερδίζουν αναγνώστες, δύτες και υποβρύχιους φωτογράφους. Αυτή η φωτογραφία είναι ξεχωριστή γιατί είναι ένα παράδειγμα του αποτελέσματος που μπορεί να πάρει κάποιος όχι με τον ακριβό εξοπλισμό αλλά με την επιμονή. Πολλές φορές ο υποβρύχιος φωτογράφος μένει μόνος στα ρηχά στο τέλος της κατάδυσης και επιμένει να φωτογραφίζει ώσπου το αποτέλεσμα να είναι το τέλειο. Δεν είναι και η πιο ευχάριστη παρέα για τους δύτες αναψυχής που περιμένουν στο σκάφος! Η φωτογραφία έχει κερδίσει το τρίτο βραβείο στη κατηγορία Macro, στον έγκριτο διεθνή διαγωνισμό υποβρύχιας φωτογραφίας του Μαϊάμι.

Festival: Miami's Rosenstiel School of Marine and Atmospheric Science (Miami)

Place/Category: Macro / 3rd Place

Μύθος και πραγματικότητα: Πόσο συχνά σκέπτονται το σεξ οι άνδρες και οι γυναίκες;

Κάθε πότε περνάει από το μυαλό σας το σεξ, αν ανήκετε στο «ισχυρό φύλο»; Ο διαδεδομένος αστικός μύθος θέλει τους άνδρες να το σκέφτονται κάθε επτά δευτερόλεπτα, η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική, όπως αποκαλύπτει έρευνα του πανεπιστημίου του Οχάιο στις ΗΠΑ, χωρίς όμως να απειλείται η πρωτοκαθεδρία τους στις… πικάντικες σκέψεις, σε σύγκριση με τις γυναίκες.

Σύμφωνα με τους ειδικούς ψυχολόγους που πραγματοποίησαν τη μελέτη, οι άνδρες σκέφτονται κατά μέσο όρο το σεξ κάθε 28 λεπτά, δηλαδή 34,2 φορές τη μέρα, εξαιρουμένου του οκτάωρου βραδινού ύπνου, ενώ οι γυναίκες 18,6 φορές, δηλαδή κάθε 51 λεπτά. Τα ποσοστά αυτά αντιστοιχούν στο μέσο όρο ανδρών και γυναικών, καθώς υπήρξαν και παραδείγματα ανδρών που είχαν σχεδόν μόνιμα στραμμένο το μυαλό τους στο σεξ με 388… ροζ σκέψεις, αλλά και γυναικών που έτρεχε ο λογισμός τους σε ερωτικό… περιεχόμενο ακόμα και 140 φορές τη μέρα. Εκτός όμως από τον έρωτα, άνδρες και γυναίκες έχουν και πιο… πεζές σκέψεις, για το φαγητό και τον ύπνο, επιτρέποντας έτσι στους ειδικούς να φιλοτεχνήσουν ένα διαφορετικό πορτρέτο των δύο φύλων.

Σεξ.. μαμ και… νάνι

Οι επιστήμονες αξιολόγησαν τις απαντήσεις φοιτητών και φοιτητριών ηλικίας 18 έως 25 ετών, από τους οποίους ζήτησαν να καταγράφουν κάθε φορά που σκέπτονταν το σεξ, το φαγητό και τον ύπνο επί μια εβδομάδα. Οι γυναίκες σκέπτονται το φαγητό περίπου 15 φορές τη μέρα, δηλαδή κάθε 62 λεπτά περίπου και τον ύπνο κάθε 72 λεπτά, δηλαδή 13,4 φορές ημερησίως. Οι άνδρες από την άλλη πλευρά, εστιάζουν στο φαγητό κάθε 38 λεπτά, ή 25 φορές τη μέρα και στον ύπνο κάθε 33 λεπτά.

«Η έρευνά μας καταρχήν κατέρριψε τα στερεότυπα που θέλουν κυρίως τους άνδρες αλλά και σε μικρότερο βαθμό τις γυναίκες να έχουν τη σκέψη τους μόνιμα στραμμένη στο σεξ. Η σημασία της ερωτικής σκέψης είναι μεν πολύ σημαντική ανεξαρτήτως φύλου, αλλά το ενδιαφέρον εύρημα είναι ότι οι άνδρες σκέπτονται πολύ συχνότερα τις φυσικές τους ανάγκες, όπως το σεξ, το φαγητό και ο ύπνος», σχολίασε η Δρ. Τέρι Φίσερ, καθηγήτρια ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Οχάιο που ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας. «Από την άλλη πλευρά όμως, ας μην παραβλέπουμε ότι ίσως το θέμα να είναι ταμπού για τις γυναίκες και έτσι αποφεύγουν να καταγράψουν την πραγματική συχνότητα των σκέψεών τους», επεσήμανε η ίδια.

Οι ειδικοί πάντως επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει «σωστό» και «λάθος» στις ερωτικές σκέψεις μας, στο βαθμό τουλάχιστον που δε γίνονται εμμονή. «Είναι απολύτως φυσιολογικό να περιστρέφεται κάθε τόσο το μυαλό μας γύρω από τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου και δεν υπάρχει μέτρο που να μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους. Αντίθετα, σκοπός της έρευνας είναι να καταδείξει ότι η νοητική δραστηριότητα ανδρών και γυναικών έχει ομοιότητες, αλλά και διαφορές, τουλάχιστον ως προς τη συχνότητα ερωτικών σκέψεων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα διάφορα στερεότυπα πρέπει να επιβεβαιώνονται», παρατήρησε η Δρ. Φίσερ.

ΒΟΧ ΑΡΙΘΜΟΙ

Οι άνδρες σκέπτονται το σεξ:

Κάθε 28 λεπτά, δηλαδή 34,2 φορές τη μέρα

Οι άνδρες σκέπτονται το φαγητό

Κάθε 38 λεπτά, ή 25 φορές τη μέρα

…και τον ύπνο κάθε 33 λεπτά.

Οι γυναίκες σκέπτονται το σεξ

Κάθε 51 λεπτά, δηλαδή 18,6 φορές τη μέρα

Το φαγητό

περίπου 15 φορές τη μέρα, δηλαδή κάθε 62 λεπτά περίπου

και τον ύπνο

κάθε 72 λεπτά, δηλαδή 13,4 φορές ημερησίως

Υψηλότερη συχνότητα ερωτικών σκέψεων (από τους συμμετέχοντες στην έρευνα)

388 φορές για άνδρα

140 φορές για γυναίκα

ΠΗΓΗ: Ohio State University

H ιστορία μιας φωτογραφίας - Μάριος Λώλος: "Είδα στα μάτια της τη γενιά που αντιστέκεται"

*Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 4 του περιοδικού ΓΕΩΤΡΟΠΙΟ, στις 10/08/2013

"Στο πρόσωπο της κοπέλας είδα τη νέα γενιά που αντιστέκεται και έχει όνειρα. Είδα την καθαρή ματιά μιας γενιάς που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας σε όλη την Ευρώπη. Μιας γενιάς χωρίς μέλλον, αλλά που θέλει να ελπίζει και να μάχεται για τα δικαιώματά της. Το «κλικ» αυτό είναι από τη μαθητική εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008, στα γεγονότα που ακολούθησαν τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου.

Εκτός από τα επίπεδα ρεκόρ της νεανικής ανεργίας, έχουμε και το παράδοξο να σπουδάζουν και να βγαίνουν στην κοινωνία χωρίς ελπίδα να βρουν δουλειά, πτυχιούχοι άνεργοι δηλαδή.

Η φωτογραφία αυτή είναι για μένα ένα θετικό μήνυμα: Μέσα στα μάτια της κοπέλας βλέπω φως στο τούνελ, βλέπω την ελπίδα σε αυτούς τους μαύρους καιρούς που βιώνουμε όλοι μας. Γιατί η αντίσταση δεν είναι μια παθητική στάση, αλλά αντίθετα σημαίνει συμμετοχή, ευαισθησία, αλληλεγγύη, τα «συστατικά» δηλαδή που χρειάζονται σε μια κοινωνία για να διατηρήσει την ανθρωπιά και τη συνοχή της". 

ΜΑΡΙΟΣ ΛΩΛΟΣ

Μια αλλιώτικη ξενάγηση παρέα με... ολογράμματα

Η δημοτική αρχή του Υόρκ στη Βρετανία υλοποίησε ένα πρόγραμμα που απευθύνεται στους επισκέπτες, αλλά και τους κατοίκους της πόλης, συνδυάζοντας την τεχνολογία με την ιστορία. Πρόκειται για μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, η οποία διανέμεται δωρεάν και εμφανίζει ολογράμματα ανθρώπων από αλλοτινές εποχές, θυμίζοντας ένα ιδιότυπο κυνήγι θησαυρού, καθώς ο επισκέπτης ακολουθεί μια πορεία στην πόλη και ανακαλύπτει στοιχεία για το παρελθόν της. 

Η ιστορική αυτή πόλη της Βρετανίας αποτέλεσε σημαντικό διοικητικό κέντρο, ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή και στόχος της εφαρμογής είναι να προκαλέσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών, οι οποίοι μέσα από την οθόνη του τηλεφώνου τους μπορούν να φωτογραφηθούν πλάι σε ένα ρωμαίο λεγεωνάριο, σε μεσαιωνικές φιγούρες ιπποτών, ή όποιο άλλο από τα συνολικά 22 ολογράμματα που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα σημεία της πόλης.

«Η ιδέα είναι να προσεγγίσουμε και τη νεότερη γενιά που φαίνεται προσκολλημένη στο κινητό της» εξήγησε στην εφημερίδα «Independent» ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της πόλης Τζέιμς Αλεξάντερ. «Εκτός από τα πολύ θετικά σχόλια που λαμβάνουμε από εκείνους που χρησιμοποίησαν την εφαρμογή, είναι γεγονός ότι έτσι αυξάνουμε το ενδιαφέρον εκείνων που θέλουν να μάθουν περισσότερα για την ιστορία της πόλης και ευελπιστούμε ότι θα εμπλουτίσουμε τη συλλογή και με άλλες φιγούρες και γιατί όχι ακόμα και κτίρια αλλοτινών εποχών».

ΠΗΓΗ: The Independent

Τα δελφίνια έχουν μνήμη καλύτερη και από ελέφαντα

Τα δελφίνια, και όχι οι ελέφαντες, έχουν το καλύτερο μνημονικό του ζωικού βασιλείου, σύμφωνα με νέα έρευνα του πανεπιστημίου του Σικάγο στις ΗΠΑ. Οι ειδικοί αναφέρουν ότι τα πανέξυπνα θηλαστικά είναι σε θέση να θυμηθούν τις «φωνές» των όμοιών τους για τουλάχιστον 20 χρόνια, κάτι το οποίο ιδιαίτερα εντυπωσιακό καθώς ακόμα και ορισμένοι άνθρωποι δεν έχουν την αντίστοιχη δεξιότητα.

Κάθε δελφίνι έχει ένα χαρακτηριστικό σφύριγμα, το οποίο οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι η «υπογραφή» του και δεν αλλάζει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Οι ήχοι αυτοί είναι μοναδικοί και είναι πολύ πιο αξιόπιστοι για την αναγνώριση από την εξωτερική εμφάνιση. 

Έτσι, οι άνθρωποι, που συνήθως βασίζονται σε οπτικά ερεθίσματα για να αναγνωρίσουν έναν παλιό γνωστό, είναι πολύ πιθανότερο να κάνουν λάθος, αφού η εξωτερική εμφάνιση αλλάζει σημαντικά με το πέρασμα του χρόνου!  «Η έρευνά μας δείχνει ότι τα δελφίνια έχουν τη δυνατότητα να έχουν αναμνήσεις από το παρελθόν τους και να θυμούνται τους γνωστούς τους ανεξάρτητα από το φύλο τους ή το χρόνο που έχουν περάσει μαζί τους. 

Είναι η πρώτη μελέτη που αποδεικνύει ότι η κοινωνική μνήμη, όπως ονομάζεται, μπορεί να διαρκέσει για τουλάχιστον 20 χρόνια για μη ανθρώπινα είδη» αναφέρει χαρακτηριστικά ο δρ. Τζέισον Μπρακ, από το πανεπιστήμιο του Σικάγο.

Για τις ανάγκες της μελέτης του, ο ειδικός από τις ΗΠΑ συγκέντρωσε τις ηχογραφήσεις 53 δελφινιών, που ζουν σε έξι διαφορετικά κέντρα θαλάσσιων θηλαστικών στις ΗΠΑ. Τα ζώα αυτά έχουν ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στην αιχμαλωσία και κατά διαστήματα βρέθηκαν στις ίδιες εγκαταστάσεις. 

Όταν ο επιστήμονας έπαιζε ηχογραφήσεις δελφινιών, που ήταν άγνωστα στα θηλαστικά, εκείνα δεν αντιδρούσαν καθόλου και μετά από λίγη ώρα βαριόντουσαν και αποχωρούσαν. Μόλις, όμως, άκουγαν το κάλεσμα ενός δελφινιού, που είχαν γνωρίσει κάποια στιγμή στη ζωή τους, έδειχναν αμέσως ενδιαφέρον, αναζητούσαν το παλιό τους σύντροφο και προσπαθούσαν να τον καλέσουν! 

Πηγή: University of Chicago

Γιατί μας αρέσει να... μισούμε το γείτονα

Οι σχέσεις καλής γειτονίας περνούν και αυτές τη δική τους… κρίση, καθώς έρευνα στη Βρετανία κατέδειξε ότι τουλάχιστον έξι στους δέκα χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας ως «κακούς γείτονες» και αποφεύγουν συστηματικά οποιαδήποτε σχέση με αυτούς, με τα αισθήματα, όπως φαίνεται από τα ευρήματα της έρευνας, να είναι… αμοιβαία.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 2000 ανθρώπων, κάθε κοινωνικού και οικονομικού υπόβαθρου, για λογαριασμό μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας. «Θέλαμε να αποκρυπτογραφήσουμε τις ανθρώπινες σχέσεις που αναπτύσσονται σε επίπεδο γειτονιάς, γιατί πολλές από τις υποθέσεις που καλούμαστε να χειριστούμε, αφορούν σε περιπτώσεις φθοράς ιδιοκτησιών, οι οποίες στο συντριπτικό τους ποσοστό οφείλονται σε… χέρι γείτονα του παθόντος», εξήγησε ο Φιλ Ουόρτον, υπεύθυνος της εταιρείας και συμπλήρωσε: «Καταρτίσαμε έναν κατάλογο με τους κύριους λόγους που προκαλούν «ψυχροπολεμικό» κλίμα μεταξύ των γειτόνων και όσο και αν κάποιοι φαίνονται μάλλον συνηθισμένοι, υπάρχουν και άλλα αίτια που αν μη τι άλλο προκαλούν έκπληξη».

Από την άλλη πλευρά, θέλοντας να μετριάσει κατά κάποιο τρόπο τα δυσάρεστα συμπεράσματα της έρευνας, η ασφαλιστική εταιρεία έδωσε στη δημοσιότητα και το «εγχειρίδιο καλής γειτονίας», μια σειρά συμβουλών που αποσκοπούν να αμβλύνουν τις γειτονικές διαφορές.

Οι κακές σχέσεις με τους γείτονες επιβαρύνουν δραματικά την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τον Κλιντ Τόμπσον, ψυχολόγο στο πανεπιστήμιο της Γλασκόβης: «Εκτός από τις προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχολογία μας που προκαλεί η διαρκής διαμάχη με τους γείτονες, υπάρχει και μια σειρά άλλων πιο σημαντικών παραμέτρων που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας, όπως για παράδειγμα το ότι οι καλές σχέσεις δημιουργούν ένα αίσθημα κοινότητας και ασφάλειας».

Οι ειδικοί πάντως τονίζουν ότι σε κάθε περίπτωση οι γείτονες που βρίσκονται στα… μαχαίρια, πρέπει να αποκαθιστούν τις σχέσεις τους με αμοιβαίες υποχωρήσεις, έστω και αν απαιτείται η παρέμβαση άλλων γειτόνων, υπό την απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια να μην είναι και εκείνοι… μαλωμένοι. 

Οι κακοί γείτονες…

1.        Παρκάρουν μπροστά από το σπίτι σας

2.        Ο σκύλος τους γαυγίζει συνέχεια

3.        Ο κήπος, βεράντα, αυλή τους είναι εστία ρύπανσης

4.        Διαπληκτίζονται μεγαλόφωνα συνεχώς

5.        Κάνουν πάρτι συχνότερα από εσάς

6.        Τα κατοικίδιά τους κάνουν την ανάγκη τους στον κήπο, αυλή, βεράντα σας

7.        Τα παιδιά τους κάνουν φασαρία

8.        Δεν σας αρέσει η… φυσιογνωμία τους

9.        Δε φροντίζουν το σπίτι τους

10.     Ψήνουν κοψίδια συχνά στον κήπο, αυλή, βεράντα

11.     Πετούν σκουπίδια όπου βρουν

12.     Τα δέντρα-φυτά στον κήπο, αυλή, βεράντα κόβουν τη θέα σας

13.     Τα παιδιά τους πετούν τη μπάλα στον κήπο, αυλή, βεράντα σας

14.     Επιδεικνύουν τον πλούτο τους

15.     Κρυφοκοιτάζουν στον κήπο, αυλή, βεράντα σας ή ακόμα και στο σπίτι σας

16.     Κλέβουν την αλληλογραφία σας

17.     Είναι αδιάκριτοι με τους επισκέπτες σας

18.     Δε σέβονται τις ώρες κοινής ησυχίας

19.     Έχουν την τηλεόραση συνεχώς αναμμένη στη διαπασών

20.     Έχουν αντίθετες με τις δικές σας πολιτικές πεποιθήσεις

Πώς να είσαι σωστός γείτονας

1.        Συστήσου στους γείτονες

2.        Σεβάσου τον τρόπο ζωής τους

3.        Προσοχή στις μεσοτοιχίες και τους θορύβους

4.        Μην αφήνεις τα κατοικίδιά σου να ενοχλούν

5.        Σεβάσου τους χώρους στάθμευσης

6.        Ενημέρωσε τη γειτονιά αν σκοπεύεις να κάνεις πάρτι

7.        Να είσαι ευγενικός

Η ζέστη ανάβει τα αίματα

Η ζέστη φέρνει βία

Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι ξηρασίες και άλλα φυσικά φαινόμενα φαίνεται ότι έχουν άμεση σχέση με την έξαρση της βίας σε διάφορες περιοχές του Κόσμου, σύμφωνα με επιστήμονες του πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ στις ΗΠΑ. Οι ειδικοί αξιολόγησαν 60 μελέτες σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες περιλάμβαναν δεδομένα εκατοντάδων ετών. «Διαπιστώσαμε την άμεση σχέση της Κλιματικής Αλλαγής και της αύξησης των συγκρούσεων, γεγονός που καταδεικνύει ότι διαχρονικά το περιβάλλον διαδραματίζει πολύ μεγάλο ρόλο τόσο στην καθημερινότητα των ανθρώπων, όσο και στη συμπεριφορά του», σημείωσε ο καθηγητής Μάρσαλ Μπερκ που ηγήθηκε της επιστημονικής ομάδας.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η πρόσφατη ξηρασία στην Ινδία, η οποία προκάλεσε εκρηκτική αύξηση ενδοοικογενειακής βίας, την ίδια ώρα που ο καύσωνας στις ΗΠΑ συνοδεύτηκε από πολλά κρούσματα επιθέσεων, ληστειών, δολοφονιών και βιασμών. Κατά το παρελθόν, παρόμοια φαινόμενα παρατηρήθηκαν και στην Αφρική, αλλά και την Ευρώπη.

Το επόμενο βήμα των ειδικών είναι να εντοπίσουν την ακριβή φύση αυτής της σχέσης, της επίδρασης δηλαδή του κλίματος στην ανθρώπινη συμπεριφορά. «Το προφανές είναι ότι οι κλιματικές αλλαγές επηρεάζουν άμεσα τις οικονομικές συνθήκες. Η ξηρασία για παράδειγμα επηρεάζει άμεσα τις αγροτικές οικονομίες και έτσι τα μέλη αυτών των κοινωνιών, σε περίπτωση που πληγεί η σοδειά τους, επιλέγουν πολύ πιο εύκολα να εξεγερθούν», εξήγησε σχετικά ο καθηγητής Μπερκ και συμπλήρωσε: «Το δεύτερο ζήτημα είναι να διασαφηνιστεί η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στη συμπεριφορά του ανθρώπου. Ήδη έχουμε σαφείς ενδείξεις ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας σε ένα μέρος προκαλεί αντίστοιχη αύξηση στα επίπεδα επιθετικότητας των ανθρώπων».

Με δεδομένο ότι τα μοντέλα πρόγνωσης της Κλιματικής Αλλαγής αναφέρουν ότι η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου μέχρι το 2100, οι επιστήμονες προβλέπουν ότι τα εγκλήματα κατά της ζωής θα σημειώσουν άνοδο κατά 15%, ενώ οι ένοπλες συρράξεις θα εκτοξευθούν κατά 50% σε μερικά σημεία της Γης.

Το επιστημονικό επιτελείο του Μπέρκλεϊ πάντως αναφέρει ότι χρειάζονται περισσότερες μελέτες, καθώς υπάρχουν και άλλες παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη, όπως η πυκνότητα του πληθυσμού, οι διασυνοριακές διενέξεις και το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας από ασθένειες.

ΠΗΓΗ: University of California, Berkeley

Διαθέτουμε GPS στο…κεφάλι μας

Για πρώτη φορά εντοπίστηκαν εξειδικευμένα εγκεφαλικά κύτταρα, τα οποία έχουν λειτουργία… GPS, βοηθούν δηλαδή στον προσανατολισμό του ανθρώπου σε ένα άγνωστο περιβάλλον, σύμφωνα με διεπιστημονική ομάδα από τα πανεπιστήμια του Ντρέξελ, της Πενσιλβάνια, του UCLA και άλλων ιδρυμάτων. Αν και προ διετίας είχαν εντοπιστεί κύτταρα με παρόμοια λειτουργία σε ποντίκια, η επιβεβαίωση ότι υπάρχουν και στον ανθρώπινο εγκέφαλο, θεωρείται ότι θα ανοίξει το δρόμο για μια σειρά εξατομικευμένων θεραπειών  σε ανθρώπους που πάσχουν από εκφυλιστικές νόσους του εγκεφάλου, όπως το Αλτσχάιμερ.

 Είναι ήδη γνωστό ότι μερικά ζώα χρησιμοποιούν τρία διαφορετικά είδη κυττάρων για να προσανατολισθούν στον χώρο: κύτταρα κατεύθυνσης, τα οποία ενεργοποιούνται όταν το ζώο κοιτάζει προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, κύτταρα τοποθεσίας, τα οποία ενεργοποιούνται μόνο σε συγκεκριμένα γεωγραφικά σημεία και κύτταρα πλέγματος, τα οποία ενεργοποιούνται κατά τακτά χρονικά διαστήματα καθώς το ζώο κινείται στον χώρο και δείχνουν τη σχετική θέση του ζώου σε σχέση με άλλες τοποθεσίες.

Όλα αυτά τα κύτταρα στέλνουν πληροφορίες στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, όπου σχηματίζονται οι μνήμες κι έτσι το ζώο, μέσα από αυτήν τη συνδυασμένη κυτταρική δραστηριότητα, δημιουργεί «χάρτες» που το βοηθούν να προσανατολίζεται. Μέχρι σήμερα είχαν ανακαλυφθεί σε ανθρώπους κύτταρα κατεύθυνσης και τοποθεσίας, αλλά όχι πλέγματος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Τζόσουα Τζέικομπς της Σχολής Βιοϊατρικής Μηχανικής και Συστημάτων Υγείας του πανεπιστημίου Ντρέξελ της Φιλαδέλφεια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροεπιστημών «Nature Neuroscience» σύμφωνα με το New Scientist, μελέτησαν 14 επιληπτικούς που είχαν ήδη εμφυτευμένα ηλεκτρόδια στον εγκέφαλό τους για θεραπευτικούς λόγους.

Οι επιστήμονες κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητα των εθελοντών, ενώ αυτοί έπαιζαν σε έναν φορητό υπολογιστή ένα βιντεοπαιγνίδι, στο οποίο έπρεπε να κινηθούν με ένα εικονικό ποδήλατο σε έναν εικονικό ανοιχτό χώρο, αναζητώντας διάφορα αντικείμενα, τα οποία μετά έπρεπε να θυμηθούν πού είχαν βρει. 

ΠΗΓΗ: Nature Neuroscience

Απεργία…μυστήριο για τους μπαμπουίνους

Κάθονται απαθείς, με τις πλάτες τους γυρισμένες στους επισκέπτες, ενώ αδιαφορούν ακόμα και για το αγαπημένο τους έδεσμα, τα μήλα, που τούς προσφέρουν οι φύλακές τους. Πρόκειται για μια αγέλη 112 μπαμπουίνων που φιλοξενείται σε ζωολογικό κήπο της Ολλανδίας και εδώ και μερικές ημέρες προβληματίζει με τη συμπεριφορά της ειδικούς και επισκέπτες. 

Αν και τα ζώα αυτά επιδεικνύουν συνήθως έντονη κοινωνική συμπεριφορά και αντιδρούν στα ερεθίσματα, τώρα πλέον προτιμούν την πλήρη έλλειψη αντίδρασης και κάθονται ακίνητα. Οι ειδικοί είναι ιδιαίτερα προβληματισμένοι, γιατί δε μπορούν να αποκρυπτογραφήσουν τα αίτια της ξαφνικής αυτής μετάπτωσης στη συμπεριφορά τους. 

«Έχει ξανασυμβεί κατά το παρελθόν, όταν ο αρχηγός της αγέλης ήταν στενοχωρημένος για κάποιο λόγο και όλη η αγέλη ακολούθησε το παράδειγμα του ηγέτη της. Τότε είχαμε διαπιστώσει ότι οι μπαμπουίνοι αντέδρασαν επειδή πιθανόν είδαν κάποιο φυσικό θηρευτή τους σε κάποιο μπλουζάκι επισκέπτη, τη φωτογραφία δηλαδή ενός λιονταριού, το οποίο έχουν συνδυάσει με τον εχθρό τους στη Φύση. Τώρα όμως δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα τι συμβαίνει», αναγκάστηκε να παραδεχθεί ο εκπρόσωπος του ζωολογικού κήπου Ουάιμπρεν Λάντμαν.

ΠΗΓΗ: Het Nieuwsblad

Τα μονοπάτια της Σίφνου αποκαλύπτονται...

 Πυξίδα πορείας

Ο χαρτογράφος της TERRAIN Στέφανος Ψημένος μας αποκαλύπτει τα μυστικά των τόπων που χαρτογραφεί.

ΣΙΦΝΟΣ

Ο παράδεισος των περιπατητών

Κάποιος άγγελος προστάτεψε αυτό το νησί των Κυκλάδων και διασώθηκαν μέχρι τις μέρες μας άθικτα περισσότερα από 350 χιλιόμετρα μονοπατιών και πέτρινων καλντεριμιών! Όταν ο Δήμος Σίφνου ανέθεσε στην TERRAIN τον καθαρισμό και τη σηματοδότηση 35 χιλιομέτρων μονοπατιών, δεν ξέραμε ποια να διαλέξουμε!

Η μικρούλα Σίφνος βρίσκεται περικυκλωμένη από "δυνατούς παίκτες" της τουριστικής σκηνής. Η Σέριφος στα βορειοανατολικά τραβάει σαν μαγνήτης όλους όσους αναζητούν μαγευτικές παραλίες. Η Πάρος και η Αντίπαρος στα ανατολικά είναι ο καλύτερος προορισμός για όσους θέλουν και κοσμική ζωή, θαυμάσια εστιατόρια και μπαράκια μαζί με τις μαγευτικές παραλίες. Η Σίκινος, η Φολέγανδρος και η Κίμωλος στα νότια είναι τα αγαπημένα μέρη για όσους αναζητούν ήρεμες διακοπές και αυθεντική κυκλαδίτικη ατμόσφαιρα. Και η Μήλος στα νοτιοανατολικά είναι το μεγάλο νησί που τα έχει όλα και συμφέρει. Γιατί να επιλέξει κανείς τη Σίφνο; Εγώ που έρχομαι εδώ διακοπές για περισσότερα από 20 χρόνια, έχω να σας απαριθμήσω πολλούς λόγους για αυτή μου την προτίμηση - την αγάπη, ακόμα καλύτερα. Τον καλύτερο από αυτούς όμως, τον ανακάλυψα και εγώ πολύ πρόσφατα. Είναι τα θαυμάσια μονοπάτια της, τα καλύτερα σε όλο το Αιγαίο!

Ξωκλήσια-καταφύγια

Η πρώτη επαφή μου με αυτά τα μονοπάτια έγινε το 2008, όταν τα περπάτησα ένα προς ένα μαζί με τους δύο χαρτογράφους της TERRAIN, τον Μιχάλη Μαρτζούκο που μάλιστα είναι και Σιφνιός και τα ήξερε σαν την τσέπη του, και τον Σπύρο Παναγιωτόπουλο, για να τα χαρτογραφήσουμε με τα GPS μας και να φτιάξουμε τον πεζοπορικό χάρτη της Σίφνου της TERRAIN, στη λεπτομερή κλίμακα 1:20.000. Πρόκειται για μονοπάτια που διασχίζουν πανέμορφα τοπία της ενδοχώρας, σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν δρόμοι. 

Είναι γενικά σε καλή κατάσταση, γιατί τα χρησιμοποιούν οι Σιφνιοί για να πηγαίνουν στα κτήματά τους, και κυρίως για να πηγαίνουν στα δεκάδες ξωκλήσια που είναι σκορπισμένα σε κάθε γωνιά του νησιού, και τα οποία οι ντόπιοι τα φροντίζουν καλύτερα και από τα σπίτια τους. Μπορείς να δεις μια ανοικοκύρευτη αυλή στη Σίφνο, αλλά ξωκλήσι απεριποιήτο δεν θα δεις ούτε ένα! 

Τα περισσότερα είναι χτισμένα σε σημεία με εξαιρετική θέα, έχουν πλακοστρωμένα μπαλκόνια, στέρνες όπου μαζεύουν το νερό της βροχής, και δίπλα τους ένα σπιτάκι πλήρως εξοπλισμένο με εμφιαλωμένο νερό, μαγειρικά σκεύη, γκαζάκι ή κουζινάκι πετρογκάζ, είδη διατροφής όπως μακαρόνια κ.λπ. φυλαγμένα σε ντουλάπια, τραπέζι, καρέκλες, ακόμα και κρεβάτια, όπως ένα κανονικό σπίτι, μόνο που είναι ξεκλείδωτο, ανοιχτό στους οδοιπόρους! Τα γλυκύτατα αυτά καταφύγια ψυχής και σώματος βρίσκονται δίπλα στα μονοπάτια, και από μόνα τους είναι λόγοι για να έρθει κανείς για πεζοπορία στη Σίφνο. Υπάρχει κι ένα πολύ καλό βιβλίο-οδηγός για τα ξωκλήσια της Σίφνου, που έχει τον τίτλο "Στ' Αη Νηγιά τ' ανήφορο". Το έχει γράψει ο Σιφνιός Γιώργος Παπαπαύλου, και είναι διαθέσιμο στα βιβλιοπωλεία του νησιού.

Οι αρχαίοι πύργοι-φρυκτωρίες

Όμως το δίκτυο των μονοπατιών της Σίφνου σας δίνει τη δυνατότητα να επισκεφθείτε και άλλα σημαντικά αξιοθέατα, όπως τους αρχαίους πύργους-φρυκτωρίες που είναι διασκορπισμένοι σχεδόν σε κάθε λοφοκορφή της Σίφνου. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί περισσότεροι από 75 τέτοιοι αρχαίοι πύργοι (χτισμένοι από τον 6ο ως τον 3ο π.Χ. αιώνα), άλλοι διατηρημένοι θαυμάσια σε ύψος πολλών δόμων και άλλοι ένα σωρός από πέτρες. Οι Σιφνιοί κάθε Ιούνιο, την Κυριακή της Πεντηκοστής (την παραμονή του Αγίου Πνεύματος), πηγαίνουν στους πύργους και τους "ανάβουν", αναβιώνοντας την αρχαία λειτουργία τους, που ήταν η μετάδοση μηνυμάτων με το άναμμα φωτιάς.

Ένας ναός της λαϊκής γαστρονομίας

Το άλλο "μαγικό" με την πεζοπορία στη Σίφνο είναι τα ταβερνάκια και τα εστιατόρια που υπάρχουν στις αφετηρίες και στους τερματισμούς των σηματοδοτημένων μονοπατιών, αλλά και σε όλους τους οικισμούς του νησιού. Ο Νίκος Τσελεμεντές, ο γνωστός σεφ που συνέταξε το διασημότερο βιβλίο συνταγών στην Ελλάδα, ήταν Σιφνιός, και η γαστρονομική παράδοση που "ζύμωσε" αυτόν τον άνθρωπο εξακολουθεί να είναι ζωντανή στο νησί.

Στις Καμάρες, το λιμάνι της Σίφνου, η σταθερή αξία μέσα στο χρόνο είναι η ταβέρνα του "Σίμου" με τυπικά πιάτα της ελληνικής κουζίνας, και ο εντυπωσιακός "Ισαλος" όπου ο Νίκος και ο Θοδωρής Πολενάκης δημιουργούν τα πιο "ψαγμένα" πιάτα στο νησί (κριθαράκι με καραβίδες, φάβα με σος μαρμελάδας, μπρουσκέτα με χταπόδι, και άλλα τέτοια).

Στην πρωτεύουσα του νησιού, την Απολλωνία, οι επιλογές είναι πολλές, η μία καλύτερη από την άλλη: το "Κουτούκι του Αποστόλη" έχει το καλύτερο μαστέλο (ντόπιο κατσίκι στο πήλινο, με πατάτες) και εξαιρετική ρεβυθάδα, το παλιό καφενείο του "Δρακάκη" έχει εξαιρετικά μαγειρευτά (αν έχει, δοκιμάστε τις εξαίσιες μελιτζάνες με τυρί) και μεζέδες του ούζου (ρεβυθοκεφτέδες-όνειρο!) και ο "Ωκύαλος" έχει κουζίνα υψηλού επιπέδου με τις ανάλογες τιμές.

Στον Πλατύ Γιαλό, υπάρχει το καφέ "Αριάδνη", δίπλα στη θάλασσα, όπου μπορείτε να παραγγείλετε και το εξαιρετικό πιάτο ημέρας, το "Στέκι", και το ιταλικό "Mamma mia" του Ιταλού σεφ Pipo που φτιάχνει πίτσες και ζυμαρικά όπως του έμαθε η μαμά του (εξ ου και το όνομα του μαγαζιού).

Στον Αρτεμώνα, στο κέντρο του νησιού, υπάρχει ένα δεύτερο "Mamma Mia" (αδελφάκι του πρώτου), αλλά το παλιό καλό εστιατόριο και πρώτη επιλογή σας εδώ είναι "ΤοΧρυσό" που το έχει η κυρά Μαρία και τα παιδιά της, με εξαιρετικά τηγανητά κολοκυθάκια καιτηγανητές μελιτζάνες, και τη μαγική καλασούνα (μια τυρόπιτα -όνειρο!)

Ένα άλλο καλό εστιατόριο εδώ, με ωραίο κήπο, είναιτο "Περιβόλι". Στο Βαθύ, η καλύτερη επιλογή σας είναι το "Τσικάλι" του Φρατζέσκαρου, στην αμμουδιά δυτικά από το παραλιακό εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, με τα τραπέζια της κυριολεκτικά στην άμμο. Ο Φρατζέσκαρος προμηθεύεται τυρί από τους ντόπιους τυροκόμους, κρέατα από τους βοσκούς του Προφήτη Ηλία και λαχανικά από τα περιβόλια του νησιού, και ό,τι φτιάχνει είναι λουκούμι.

Τα σημαδοτημένα μονοπάτια της Σίφνου.

Η πρώτη φάση της δημιουργίας δικτύου σηματοδοτημένων μονοπατιών στη Σίφνο από την TERRAIN ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2011 και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012. Ένα χρόνο νωρίτερα, είχε προηγηθεί μια μικρής έκτασης σηματοδότηση 3 μονοπατιών στη Σίφνο από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τα οποία πήραν την αρίθμηση 1, 2 και 3.  

Σε συνεργασία με τον Δήμο Σίφνου, η ΤERRAIN επέλεξε τα επόμενα τέσσερα μονοπάτια που θα εντάσσονταν στο δίκτυο, μεσυνολικό μήκος 36 χλμ., και με την αρίθμηση 4, 5, 6 και 8. Έχει γίνει ο σχεδιασμός και έχουν συνταχθεί τα Τεχνικά Δελτία για τρία ακόμα μονοπάτια, που αποτελούν την μελλοντική επέκταση του δικτύου και έχουν την αρίθμηση 7, 9 και 10. 

Στις εργασίες καθαρισμού και σηματοδότησης των μονοπατιών συμμετείχαν ενεργά πολλοί ντόπιοι, με υλικά, υποστήριξη και εθελοντική εργασία. Εμπευστής και ψυχή του έργου σε όλα τα στάδιά του είναι ο δήμαρχος Σίφνου,κος Αντρέας Μπαμπούνης, που έχει ένα ξεκάθαρο όραμα και ένα καλά μελετημένο σχέδιο για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού, το οποίο υλοποιεί με σύνεση και υψηλό αίσθημα ευθύνης.

Μονοπάτι 4: ΠλατύςΓιαλός - ΌρμοςΦυκιάδας - Προφήτης Ηλίας Κοντού - Πλατύς Γιαλός (μήκος 9 χλμ., χρόνος πορείας 3-4 ώρες). Κύριο στοιχείο αυτού του μονοπατιού είναι το εντυπωσιακό δάσος από κέδρους που έχει θεριέψει και σκεπάζει όλη τη νότια άκρη της Σίφνου. Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, οι ντόπιοι έκοβαν ξύλα σε αυτά τα δάση, για καύσιμη ύλη στα καμίνια των κεραμικών εργαστηρίων.Τώρα που τα εργαστήρια αυτάλειτουργούν μεσύγχρονους φούρνουςκαι έχει σταματήσει η υλοτομία, τα κεδροδάση τηςΣίφνου έχουνξαναγεννηθεί, όμορφα και πυκνά όπως παλιά.Στον μυχό του όρμουτηςΦυκιάδας υπάρχει μια όμορφη παραλία, συνήθως ερημική αφού δεν είναι προσβάσιμη με δρόμο.

Μονοπάτι 5:Καταβατή - Βαθύ (μήκος 7 χλμ.,χρόνος πορείας 2.30-3 ώρες). Η ομορφιά αυτού του μονοπατιού είναι τα παλιά αγροτικά τοπία πουδιασχίζει, τόσο στην περιοχή τουΤαξιάρχη τηςΣκάφης (εγκαταλειμμένο μοναστήρι από το οποίο σώζεται μόνο το καθολικό) όσο και στην περιοχήτου Μαύρου Χωριού.Είναι εύκολο μονοπάτι, στο μεγαλύτερο μήκος του κατηφορικό (η αφετηρία του είναιστα 240 μ. υψόμετρο, και ο τερματισμός του στην παραλία στη δυτική άκρη του Βαθιού).Το ομορφότερο ξωκλήσι στη διαδρομή αυτή είναι η  Παναγιά του Νήγιου (Ήλιου, στη σιφνέικη διάλεκτο) και υπάρχει και μιαπηγή με δροσερό νερό για να ξεδιψάσετε, η πηγή Καλαμίτσι, περίπου700 μ.νότια από το ξωκλήσι του Αγίου Πολυκάρπου.

Μονοπάτι 6:Απολλωνία - Παναγιά Τόσο Νερό - Φλάμπουρο - Καταβατή (μήκος 13 χλμ.,χρόνος πορείας 6-7 ώρες). Αυτό είναι το μονοπάτι με τα ωραιότερα ξωκλήσια, και την πιο εντυπωσιακήθέα! Είναι αρκετά μεγάλο, αλλά δεν είναι κουραστικό.Η μόνη δυσκολία του είναι το ανηφορικό τμήμα από το Θεολόγο του Μονγκού μέχρι τον Άγιο Ελευθέριο του Κάμπα, και από την Παναγιά Τόσο Νερό μέχρι την Αγία Μαρίνα.Αν όμως έχετε δυνάμεις και χρόνο, μπορείτε να κάνετε και μια ανηφορική παράκαμψη 1,5 χλμ. και να ανεβείτε στον Προφήτη Ηλία τον Αψηλό που είναι χτισμένος πάνω στην ψηλότερη κορυφή τηςΣίφνου (682 μ.).Στην περιοχή Φλάμπουρο, στους νότιους πρόποδες του Προφήτη Ηλία, λίγο μετά το ξωκλήσι τηςΑγίας Μαρίνας, το μονοπάτι περνάει δίπλα απότ ηστάνη του Μανώλη, όπου μπορείτε να αγοράσετε εξαιρετικό τυρί.

Μονοπάτι 8:ΑγίαΆννα - ΆγιοςΣώστης (μήκος 4,5 χλμ, χρόνοςπορείας 2 - 2.30 ώρες).Το εύκολο μονοπάτι (αλλά υπολογίστε και τον αντίστοιχο χρόνο για την επιστροφή σας).Το σημαντικό του αξιοθέατο βρίσκεται στοντερματισμό του, και είναι τα αρχαία χρυσωρυχεία στο ακρωτήριο του Αγίου Σώστη.Το τελευταίο σκέλος του μονοπατιού είναι πλακοστρωμένο καλντερίμι, και αυτό αρχαίο, αφού από εδώ κατέβαιναν οι αρχαίοι μεταλλωρύχοι για να πάνε να εργαστούν στις μεταλλευτικέςστοές.

Διαμονή

ΣτηΣίφνο ευτυχώς δεν υπάρχουν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες. Ακόμα και το πολυτελές ξενοδοχείο "Ελιές" στοΒαθύ (www.eliesresorts.com, ένα από τα πολυτελέστερα στις Κυκλάδες) είναι αρμονικά ενταγμένο στο τοπίο.Στις Καμάρες, το λιμάνι του νησιού όπου υπάρχει και μια από τις ωραιότερες αμμουδερές παραλίες της Σίφνου, η καλύτερη επιλογή σας είναι τα "Σιφνέικα Κονάκια" της Μαρίας Κόμη, μια αρχοντική μονάδα με εξαιρετικά φιλόξενη ατμόσφαιρα και πολύ λογικές τιμές. 

Εδώ επίσης βρίσκεται και το μοναδικό κάμπινγκ του νησιού, το κάμπινγκ "Μάκης" με πυκνή σκιά, πεντακάθαροσε κάθε γωνιά του και με απαστράπτουσες τουαλέτες.Στο κέντρο του νησιού, στο Άνω Πετάλι, βρίσκεται το ωραίο ξενοδοχείο "Petali Village" (www.sifnoshotelpetali.com), της οικογενείας Βερνίκου που κατάγεται από το νησί και η οποία έχει και δύο ακόμα αξιόλογες μονάδες, το "Verina" στον Πλατύ Γιαλό και το "Verina Astra".Το καλύτερο από όλα όμως, σας το φυλάξαμε για το τέλος: είναι το δημιούργημα του Ισπανού αρχιτέκτονα Δαυίδ Γκονζάλες, ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα υψηλής αισθητικής, το "Καμαρωτή" (www.kamaroti.com), σε μια πλαγιά ανατολικά από τον Άγιο Λουκά, στο δρόμο προς Παναγία Πουλάτη. Δεν υπάρχουν λόγια για να το περιγράψουν (ή μάλλον υπάρχουν, αλλά δεν αρκεί αυτός ο χώρος), μόνο όταν το δείτε από κοντά θα καταλάβετε.

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος 3 του περιοδικού ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ, στις 3 Αυγούστου 2013