100 χρόνια Τιτανικός: Οι μύθοι και οι αλήθειες του πιο θρυλικού ναυαγίου όλων των εποχών

Σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 100 χρόνια από το μοιραίο βράδι της 14^ης Απριλίου 1912, όταν ο Τιτανικός στο παρθενικό του ταξίδι συνάντησε τη Νέμεσή του και βυθίστηκε σε βάθος 4 σχεδόν χιλιομέτρων στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό, μετά από πρόσκρουση σε παγόβουνο, παρασέρνοντας στην άβυσσο 1517 ανθρώπους, επιβάτες και μέλη του πληρώματος.

Ακόμα και σήμερα, το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης διατηρείται αμείωτο και μετά από εκατοντάδες βιβλία, ταινίες και ντοκιμαντέρ με θέμα τον Τιτανικό, νέα στοιχεία έρχονται στην επιφάνεια για να φωτίσουν τις τελευταίες στιγμές του υπερωκεάνιου που είχε χαρακτηριστεί «αβύθιστο» από τις εφημερίδες της εποχής. Το πιο πρόσφατο επίτευγμα των επιστημόνων είναι η τρισδιάστατη χαρτογράφηση του βυθού, στον οποίο απεικονίζονται με ανατριχιαστική λεπτομέρεια τα κομμάτια του ναυαγίου, αλλά και μικρότερα συντρίμμια που βρίσκονται διασκορπισμένα σε μεγάλη ακτίνα γύρω από την πλώρη και την πρύμνη του.

Όπως ήταν αναμενόμενο, η μαύρη επέτειος προκαλεί και έντονο ενδιαφέρον σε συλλέκτες, οι οποίοι δε διστάζουν να… αποχωριστούν σεβαστά ποσά για να αποκτήσουν κάποιο από τα αναμνηστικά του πλοίου που διατίθενται σε δημοπρασίες και στις δύο όχθες του Ατλαντικού. Από καρέκλες καταστρώματος και επιστολόχαρτα με το θυρεό της εταιρείας «Λευκός Αστήρ», μέχρι… κάρβουνα από το μηχανοστάσιο και σκουριασμένα κομμάτια από το ίδιο το ναυάγιο περιμένουν τους νέους τους ιδιοκτήτες.

Οι μύθοι και οι θεωρίες συνομωσίας

Η επίσημη εξήγηση του ναυαγίου, τόσο από την εξέταση στα σχέδια ναυπήγησης, όσο και από τα στοιχεία που προέκυψαν από τις μαρτυρίες των επιζώντων, είναι μάλλον απλή. Μετά την πρόσκρουση στο παγόβουνο, στις 11:40 το βράδυ της 14^ης Απριλίου, η θάλασσα άρχισε να εισρέει σε πέντε τμήματα της πλώρης. Την ίδια ώρα ένα ακόμα τμήμα της πλώρης άρχισε να βάζει νερά. Το κύτος του πλοίου χωριζόταν σε 16 τμήματα, τα οποία όμως δε σφραγίζονταν από υδατοστεγείς μπουκαπόρτες, ενώ και τα χωρίσματα δεν έφταναν μέχρι το πάνω κατάστρωμα. Έτσι, άρχισαν να πλημμυρίζουν διαδοχικά, οδηγώντας το πλοίο στο βυθό. Η έλλειψη ικανού αριθμού σωστικών μέσων, η μεγάλη ταχύτητα με την οποία έπλεε το υπερωκεάνιο και η μάλλον κακή ποιότητα της ναυπήγησης και των κατασκευαστικών υλικών που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτή ήταν επίσης σημαντικοί παράγοντες που προκάλεσαν τη γρήγορη βύθισή του και το μεγάλο αριθμό θυμάτων.

Η διατήρηση όμως της ιστορίας του Τιτανικού στον… αφρό εδώ και 100 χρόνια, σε αντίθεση με το ίδιο το πλοίο που βρίσκεται στο βυθό, οφείλεται και στα δεκάδες σενάρια –πολλά από τα οποία είναι τόσο… εξωφρενικά που βρίσκουν πολλούς ένθερμους υποστηρικτές, άρχισαν να κυκλοφορούν αμέσως μετά τη βύθισή του και συνεχίσουν να βρίσκουν… ευήκοα ώτα ακόμα και σήμερα.

Η μοιραία φωτιά

Μια φωτιά που σιγόκαιγε στα σωθικά του Τιτανικού, στις αποθήκες κάρβουνου που χρησιμοποιούνταν για τους ατμολέβητες, προκάλεσε έκρηξη η οποία το έριξε πάνω στο παγόβουνο. Η πυρκαγιά, σύμφωνα με τους θιασώτες της συγκεκριμένης θεωρίας, ξεκίνησε στις 2 Απριλίου και δεν κατασβέστηκε επειδή το πλοίο έπρεπε να φτάσει στη Νέα Υόρκη το συντομότερο δυνατόν. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο καπετάνιος Σμιθ είχε δώσει την εντολή να πλεύσει «πρόσω ολοταχώς», αγνοώντας τις προειδοποιήσεις για την ύπαρξη παγόβουνων στην πορεία του.

Ο δίδυμος… αδελφός του Τιτανικού

Μια αγαπημένη θεωρία των συνομωσιολόγων για δεκαετίες ήταν ότι δε βυθίστηκε ο Τιτανικός, αλλά ο δίδυμος αδελφός του ο… Ολυμπιακός. Το RMS Olympic είχε συγκρουστεί το 1911 με ένα πολεμικό πλοίο και είχε υποστεί σημαντικές αβαρίες. Προκειμένου να λάβουν την αποζημίωση από τις ασφαλιστικές εταιρείες, οι επικεφαλής του «Λευκού Αστέρος» άλλαξαν κρυφά τα ονόματα των δύο πλοίων και έστειλαν το Olympic σε ταξίδι χωρίς επιστροφή. Τελικά, η αυτοψία του ναυαγίου, από τον Μπομπ Μπάλλαρντ και άλλους, 70 χρόνια μετά τη βύθισή του, κατέδειξε ότι στο κύτος, και τις προπέλες υπήρχε ο αριθμός «401» που αντιστοιχούσαν στο κύτος του Τιτανικού. Ο Ολυμπιακός είχε τον αντίστοιχο αριθμό «401».

Το γερμανικό υποβρύχιο

Πριν την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, καπετάνιος γερμανικού υποβρυχίου και παράλληλα συγγενής ενός εκ των ιδιοκτητών του Τιτανικού συμφώνησε να τορπιλίσει το πλοίο για να μοιραστούν τις αποζημιώσεις από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Το ότι κανείς από τους επιζώντες δεν άκουσε κάποια έκρηξη και για τα δεδομένα της εποχής ήταν μάλλον ακατόρθωτο να στηθεί «ενέδρα θανάτου» από υποβρύχιο, καθιστά αυτή τη θεωρία, απλά σενάριο επιστημονικής φαντασίας

Η κατάρα των Φαραώ

Μούμιες, κατάρες και χαμένοι θησαυροί αποτελούν τα συστατικά για μια ταινία με πρωταγωνιστή τον… Ιντιάνα Τζόουνς. Να όμως που «κολλάει» άψογα και στη βύθιση του Τιτανικού. Ο διάσημος ιστορικός και αρχαιολόγος της εποχής Λόρδος Κάντερβιλ ταξίδευε συντροφιά με μια… μούμια, η κατάρα της οποίας έστειλε τον Τιτανικό στον υγρό του τάφο. Μετά τη δημοφιλή «κατάρα του Τουταγχαμών» που ακολούθησε μερικά χρόνια αργότερα, πολλοί θεωρούν ότι η μούμια του Τιτανικού έφερε κακοτυχία στο πλοίο.

Το λάθος του τιμονιέρη

Μια ενδιαφέρουσα θεωρία, η οποία μάλιστα είναι και… τελευταίας εσοδείας, είναι η μαρτυρία του μοναδικού επιζώντα από τους ανώτερους αξιωματικούς του πλοίου. Σύμφωνα με τη δισέγγονη του Τσαρλς Λαϊτόλερ, ο τιμονιέρης του πλοίου, μόλις άκουσε το συναγερμό, πανικοβλήθηκε και έστρεψε το πλοίο δεξιά προς το παγόβουνο, αντί να «κόψει» το τιμόνι όλο αριστερά.  Ο λόγος που ο Λαϊτόλερ δεν αποκάλυψε την αλήθεια, αν και βρισκόταν στη γέφυρα τη στιγμή της πρόσκρουσης, ήταν ότι δεν ήθελε να φαλιρίσει η εταιρεία και να χάσουν τη δουλειά τους χιλιάδες ναυτικοί που εργάζονταν στα άλλα πλοία της. Η μόνη που γνώριζε την αλήθεια ήταν η σύζυγος του αξιωματικού, η οποία την εκμυστηρεύθηκε στη δισέγγονή της.