«Δεν περίμενα ποτέ ότι είναι τόσο όμορφο να πιάνεις… πάτο»

  

Με το μήνυμα «όλα τα συστήματα είναι ΟΚ», θυμίζοντας τα λόγια των αστροναυτών της NASA λίγο πριν πατήσουν για πρώτη φορά στη Σελήνη, ο διάσημος σκηνοθέτης Τζέιμς Κάμερον καταδύθηκε με επιτυχία χθες το πρωί στο βαθύτερο σημείο του πλανήτη μας, 10.898 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, στην Τάφρο των Μαριανών στον Ειρηνικό Ωκεανό, με ειδικά κατασκευασμένο βαθυσκάφος.

Ο 57χρονος Κάμερον έγινε ο πρώτος άνθρωπος που κατάφερε να καταδυθεί μόνος του στην άβυσσο, 52 χρόνια μετά το αντίστοιχο επίτευγμα δύο ατόμων, του Ελβετού ωκεανογράφου Ζακ Πικάρ και του Αμερικανού αξιωματικού του πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ Ντον Ουόλς το 1960, με το βαθυσκάφος «Τεργέστη». Το βαθυσκάφος του 1960 είχε μείνει μόλις 20 λεπτά στο βαθύ σκοτάδι των Μαριανών, ενώ ο αυστραλιανής κατασκευής «Διεκδικητής της Αβύσσου», όπως… βαπτίστηκε το βαθυσκάφος του Κάμερον, παρέμεινε σχεδόν τρεις ώρες στο βυθό, μαγνητοσκοπώντας απόκοσμες εικόνες και συλλέγοντας μορφές ζωής που πιθανότατα θα δούμε για πρώτη φορά.

Η κάθοδος προς το βυθό διάρκεσε δύο ώρες και 36 λεπτά, ενώ η ανάδυση μόλις 70 λεπτά. Ο σκηνοθέτης δεν έκρυβε τον ενθουσιασμό του, μέσω των μηνυμάτων που έστελνε από βάθος 11 σχεδόν χιλιομέτρων: «Δεν περίμενα ποτέ ότι είναι τόσο όμορφο να πιάνεις… πάτο», σημείωσε χαριτολογώντας και έσπευσε να συμπληρώσει: «Ανυπομονώ να μοιραστώ με όλους σας όλα όσα είδα στο βυθό». Για τον πολυβραβευμένο σκηνοθέτη, η εξερεύνηση του πλέον δυσπρόσιτου σημείου του πλανήτη μας αποτελούσε όνειρο ζωής, όπως δήλωσε στο BBC: «Μεγάλωσα την εποχή που ο άνθρωπος έκανε τα πρώτα του βήματα στο Διάστημα και ο Κουστό εξερευνούσε τους Ωκεανούς. Ήθελα και εγώ να συμμετάσχω σε ένα τόσο σημαντικό εγχείρημα και έτσι αποφάσισα να κατέβω μόνος μου στο βαθύτερο σημείο του πλανήτη μας».

Το βάρους 11 τόνων και μήκους 7 μέτρων βαθυσκάφος του Κάμερον χαρακτηρίστηκε «κάθετη τορπίλη» που επιτρέπει την ταχύτατη κατάδυση και κατασκευάστηκε για να αντέχει πιέσεις που αντιστοιχούν σε 1000 φορές την ατμοσφαιρική πίεση στην επιφάνεια της θάλασσας. Ο «Διεκδικητής της Αβύσσου» είναι εξοπλισμένος με κάμερες που κινηματογράφησαν την κατάδυση με υψηλή ευκρίνεια και μπορούν να αποδώσουν τρισδιάστατα όσα «είδε» στα βάθη που βρέθηκε. Επίσης διαθέτει ειδικούς βραχίονες, για να συλλέξει δείγματα από το βυθό.

Η αποστολή, συγχρηματοδοτήθηκε από το National Geographic και την ελβετική εταιρεία ρολογιών Rolex, και ακόμα και ο 80χρονος σήμερα Ντον Ουολς, ο μοναδικός επιζών από την κατάδυση του 1960, δήλωσε ενθουσιασμένος από τη νέα αυτή κατάκτηση της αβύσσου: «Ο συνδυασμός των ικανοτήτων του Κάμερον να αφηγείται ιστορίες που συναρπάζουν, όπως φαίνεται από τις ταινίες και τα ντοκιμαντέρ του που σπάνε τα ταμεία, με την έφεσή του στην εξερεύνηση, πέτυχαν το ακατόρθωτο, να επιστρέψει ο άνθρωπος εκεί που είχε να πάει περισσότερο από μισό αιώνα».

Οι αποστολές στην Τάφρο των Μαριανών πάντως έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, αν και όχι πάντα για αμιγώς ερευνητικούς και επιστημονικούς σκοπούς: Μη επανδρωμένα υποβρύχια ρομπότ «χτενίζουν» την άβυσσο, ψάχνοντας για κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου και άλλες πλουτοπαραγωγικές πηγές, σε μια περιοχή που έχει μπει στο επίκεντρο των ΗΠΑ, αλλά και της Κίνας.

ΒΟΧ

Ο αντίλογος

Παρά το ότι το εντυπωσιακό επίτευγμα του Κάμερον συγκέντρωσε όλα τα φώτα της δημοσιότητας, δεν είναι λίγοι εκείνοι που διατηρούν τις επιφυλάξεις τους για την επιστημονική διάσταση του εγχειρήματός του: «Τα επανδρωμένα βαθυσκάφη, όπως αυτό του Κάμερον, έχουν μάλλον περιορισμένες δυνατότητες έρευνας, ακριβώς επειδή περιέχουν… άνθρωπο μέσα τους», εξηγεί ο Δρ. Άλαν Τζέιμσον. «Αντιθέτως, τα μη επανδρωμένα ρομποτικά βαθυσκάφη παραμένουν για μεγαλύτερη διάρκεια στο βυθό, συλλέγουν περισσότερα δεδομένα και φυσικά κοστίζουν πολύ λιγότερο».

Οι… ανταγωνιστές

Ο Κάμερον δεν είναι ο μόνος που επιδιώκει να είναι ο μοναδικός κάτοχος του ρεκόρ ατομικής βαθύτερης κατάδυσης, καθώς και ο Βρετανός πολυεκατομμυριούχος Σερ Ρίτσαρντ Μπράνσον, ιδιοκτήτης της Virgin, αλλά και ο Έρικ Σμιτ της Google χρηματοδοτούν την κατασκευή αντίστοιχων βαθυσκαφών. Μια άλλη εταιρεία από τις ΗΠΑ, η “Triton Submarine” σχεδιάζει την κατασκευή τουριστικού υποβρυχίου που θα μεταφέρει επισκέπτες με… βαθιές τσέπες στην Τάφρο των Μαριανών, καθώς το εισιτήριο θα κοστίζει περίπου 200.000 ευρώ.

Τζέιμς Κάμερον

Ο 58χρονος σκηνοθέτης ταινιών όπως ο «Εξολοθρευτής», ο «Τιτανικός», η «Άβυσσος» και το «Άβαταρ» μεταξύ άλλων έχει προταθεί για έξι βραβεία Όσκαρ και έχει κερδίσει τρία. Τα συνολικά έσοδα που έχουν αποφέρει οι ταινίες και τα ντοκιμαντέρ του ξεπερνούν τα 4,5 δις ευρώ, με τον «Τιτανικό» και το «Άβαταρ» να είναι οι πιο επικερδείς ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Η Τάφρος των Μαριανών

Με μήκος περίπου 2.550 χιλιομέτρων, η Τάφρος των Μαριανών φτάνει σε μέγιστο βάθος σχεδόν 11.000 μέτρων. Αν το Έβερεστ, το ψηλότερο όρος του Κόσμου βρισκόταν στην Τάφρο, θα έβλεπε την κορυφή του 1,6 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η πίεση στο μέγιστο βάθος ισούται με 11.250.000 κιλά ανά τετραγωνικό μέτρο, η οποία… συρρίκνωσε το βαθυσκάφος κατά 6 σχεδόν εκατοστά.