Η "Οδύσσεια" του Ομήρου

 ΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΛΩΝ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ"

Έφτασε στο Κέντρο Διάσωσης στις 22 Ιουνίου 2007 τυφλωμένος και στα δυο του μάτια από κακόβουλα χέρια!

Τον βρήκαν οι εθελοντές του ΑΡΧΕΛΩΝ στο Μαυροβούνι Γυθείου και τον ονόμασαν «Όμηρο». Είναι μια μεγάλη αρσενική θαλάσσια χελώνα Caretta caretta, περίπου 45 κιλά.
Οι εθελοντές του Κέντρου Διάσωσης την περιέθαλψαν με πολύ αγάπη και προσοχή. Την τάιζαν στο στόμα για 2 χρόνια μέχρι που έμαθε να εντοπίζει μόνος του την τροφή (καλαμάρια) στην δεξαμενή του.

Η απελευθέρωσή του όμως στην απέραντη θάλασσα θεωρήθηκε αδύνατη μια και δεν θα μπορούσε να τραφεί μόνος του.

Το φθινόπωρο του 2009, ο υπεύθυνος του Κέντρου Διάσωσης Παύλος Τσάρος, ξεκίνησε μια μεγάλη προσπάθεια για να του βρει τον κατάλληλο χώρο φιλοξενίας για το υπόλοιπο της ζωής του.

Το ενυδρείο Blue Reef Aquarium στο Newquay της Κορνουάλης (Βρετανία) δέχθηκε να γίνει το «σπίτι» του και έτσι ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια της μεταφοράς του.

Ο «Όμηρος» είναι ένα διεθνώς απειλούμενο άγριο ζώο και προστατεύεται από διεθνείς κανονισμούς. Έπρεπε να ολοκληρωθούν πολλές τυπικές διαδικασίες και να κατασκευαστεί ένα ειδικό κουτί μεταφοράς για αεροπορικές πτήσεις.

Οι εθελοντές που τον φρόντιζαν τον μετέφεραν με πολύ προσοχή στο αεροδρόμιο ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ και τον παρέδωσαν στις υπηρεσίες της British Airways.

Οι άνθρωποι του αεροδρομίου τον φρόντισαν όσο περισσότερο γινόταν (τους ευχαριστούμε πολύ!) και σε λίγες ώρες βρισκόταν στο Χίθροου.

Η παρουσία του στο ενυδρείο αυτό και η ιστορία του θα διακηρύσσει πάντοτε ότι αφ’ ενός μεν η ανθρώπινη βαναυσότητα που τον τύφλωσε, δεν έχει όρια, αφ’ ετέρου δε ότι η επιμονή και η πίστη στις ιδέες και στα ιδανικά μπορούν πάντοτε να δώσουν την καλύτερη λύση.

Ο «Όμηρος» θα στέλνει πάντοτε το μήνυμα των εθελοντών του ΑΡΧΕΛΩΝ για την προστασία κάθε απειλούμενου πλάσματος της φύσης και θα διδάσκει το ευρύ κοινό ότι δεν πρέπει ποτέ να σταματήσουμε τις προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος.

~~~~

Μαζί με την έλευση του καλοκαιριού, πληθαίνουν οι θαλάσσιες χελώνες που φτάνουν στα νερά της χώρας μας είτε για να αναπαραχθούν είτε για να τραφούν.

Για την θαλάσσια χελώνα όμως, πολλές “περιπέτειες” μπορεί να αποβούν μοιραίες.  

Αυτοί οι ευγενικοί ταξιδιώτες αντιμετωπίζουν πολλούς κινδύνους κατά τη διάρκεια όλων αυτών των διαδρομών. Ταχύπλοα σκάφη, δίχτυα και παραγάδια, υποβάθμιση των περιοχών ωοτοκίας και του θαλάσσιου περιβάλλοντος γενικότερα, συνθέτουν ένα παζλ κινδύνων που μόνο αδιάφορους δεν πρέπει να μας αφήνει. 

Ακόμα, οι ηθελημένοι τραυματισμοί θαλασσίων χελωνών αποτελούν μεν μία εξαίρεση στο κανόνα, αλλά δεν παύουν να εγείρουν ερωτηματικά.

Με τη βοήθεια πολιτών και υπεύθυνων ψαράδων, και οι δύο μέλη του Εθνικού Δικτύου Διάσωσης, καταφέρνουμε να σώσουμε δεκάδες θαλάσσιες χελώνες κάθε χρόνο.

Ο ΑΡΧΕΛΩΝ λειτουργεί επίσης πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για πάνω από δέκα χιλιάδες μαθητές ετησίως, σε καθημερινή βάση (οργανωμένες επισκέψεις κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης) ενώ ο καθένας μπορεί να κάνει μια ξεχωριστή βόλτα στη 3η Μαρίνα Γλυφάδας το Σαββατοκύριακο, 11:00-17:00 (είσοδος ελεύθερη).

Αν βρείς μία τραυματισμένη ή νεκρή θαλάσσια χελώνα, θα πρέπει να μεταφερθεί στην ξηρά (πρέπει πάντοτε να σηκώνουμε τις χελώνες από το καβούκι και ποτέ από τα πτερύγια ή το κεφάλι) και να ενημερωθούν αμέσως οι λιμενικές αρχές και ο ΑΡΧΕΛΩΝ ( 210 8944444) ώστε να ληφθούν οι απαραίτητες οδηγίες.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: Όλες οι χελώνες πρέπει να μετακινούνται με προσοχή. Είναι πιθανό η χελώνα να μοιάζει νεκρή, αλλά στην πραγματικότητα να βρίσκεται σε κατάσταση νάρκης, ειδικά κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Αν η χελώνα είναι μπερδεμένη σε δίχτυ ή με πετονιά, πρέπει προσεκτικά να τα απομακρύνεις ή να τα κόψεις.

Αν η χελώνα έχει καταπιεί αγκίστρι, ΜΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕΙΣ ΝΑ ΤΡΑΒΗΞΕΙΣ ΤΟ ΑΓΚΙΣΤΡΙ Η ΤΗΝ ΠΕΤΟΝΙΑ και ΜΗΝ ΚΟΨΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΑΦΗΣΕΙΣ ΤΗΝ ΧΕΛΩΝΑ ΝΑ ΦΥΓΕΙ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΜΕ ΤΟ ΑΓΚΙΣΤΡΙ ΚΑΡΦΩΜΕΝΟ ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ ΤΗΣ.

Το Κέντρο Διάσωσης στη Γλυφάδα και οι θαλάσσιες χελώνες.

Το Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών δημιουργήθηκε το 1994 από τον ΑΡΧΕΛΩΝ με συνεργασία και υποστήριξη του Δήμου Γλυφάδας. Είναι το μοναδικό «νοσοκομείο» για θαλάσσιες χελώνες στη χώρα μας.  Οι τραυματισμένες χελώνες στέλνονται εδώ από όλες τις παράκτιες περιοχές της Ελλάδας με την βοήθεια ψαράδων, ντόπιων, και λιμενικών που τις βρίσκουν και φροντίζουν για την μεταφορά τους.

Δυστυχώς όπως μας ενημερώνει το Πανελλήνιο Δίκτυο Διάσωσης (τηλ.:2108944444) που συντονίζει ο ΑΡΧΕΛΩΝ,  πάνω από 400 θαλάσσιες χελώνες δεν φτάνουν στο Κέντρο Διάσωσης κάθε χρόνο, είναι ήδη νεκρές όταν βρίσκονται στις παραλίες και τις θάλασσες της Ελλάδας.

Η νοσηλεία των απειλούμενων αυτών ζώων της θάλασσας (21 αυτή τη στιγμή) βασίζεται στην εθελοντική προσφορά εργασίας δεκάδων ανθρώπων απ’ όλα τα μέρη του κόσμου. 

Οι Εθελοντές Διάσωσης και Περίθαλψης αφιερώνουν πολλές εβδομάδες της ζωής τους στην φροντίδα των τραυματισμένων χελωνών για να τις δουν μια μέρα να επιστρέφουν στο απέραντο γαλάζιο!

Ο ΑΡΧΕΛΩΝ συνεργάζεται με αλιευτικούς συλλόγους, φορείς, την πολιτεία και ιδιώτες με σκοπό να μειωθεί η θνησιμότητα των θαλάσσιων χελωνών και να διατηρηθεί το είδος τους, ενώ η περιβαλλοντική εκπαίδευση αποτελεί σημαντικότατη δραστηριότητα προς την επίτευξη αυτού του στόχου.

Η θέση του Κέντρου Διάσωσης στην 3^η μαρίνα Γλυφάδας, το καθιστά σημαντικό προορισμό για περιβαλλοντική εκπαίδευση. Πάνω από 17.000 επισκέπτες, μαθητές και ενήλικες όλων των ηλικιών, επισκέπτονται το Κέντρο Διάσωσης κάθε χρόνο για να δουν αυτούς τους αρχαίους θαλασσοπόρους και να μάθουν τι σημαίνει πως “απειλούνται με εξαφάνιση.”

Ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ ιδρύθηκε πριν 30 χρόνια με σκοπό την προστασία της θαλάσσιας χελώνας και των οικοσυστημάτων της και την ενημέρωση του κοινού γι’ αυτές και τις απειλές που αντιμετωπίζουν. Είναι μη κυβερνητικό και μη κερδοσκοπικό σωματείο, ενώ δεν λαμβάνει καμία κυβερνητική ή ευρωπαϊκή επιδότηση παρότι η προστασία της θαλάσσιας χελώνας αποτελεί ηθική, νομική, και συνταγματική υποχρέωση της πολιτείας.

Για περισσότερες πληροφορίες:

ΑΡΧΕΛΩΝ, Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας

Κεντρικά Γραφεία:

Σολωμού 57, 104 32 ΑΘΗΝΑ, Τηλ/fax: 210 5231342

e-mail: stps@archelon.gr

Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών:

3η Μαρίνα Γλυφάδας, 166 75 Γλυφάδα, Τηλ/fax: 210 8944444

e-mail: rescue@archelon.gr

Εθνικό Δίκτυο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών:

210 89 44 444, 6941 511 511

www.archelon.gr

Ο "ψιθυριστός θάνατος" στο βυθό του Αιγαίου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ & ΚΕΙΜΕΝΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΗΓΟΥΤΣΟΣ

www.rigoutsosphotos.com
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ"

Σε βάθος 34 μέτρων στα ανοιχτά της Νάξου, σε απόσταση περίπου μισού ναυτικού μιλίου από τις ακτές, βρέθηκε από αυτοδύτες το 2007 ένα διθέσιο αεροσκάφος Μποφάιτερ. Βασισμένοι σε μαρτυρίες ψαράδων, αλλά και κατοίκων του νησιού που είχαν δει την κατάρριψή του το 1943, οι αυτοδύτες «χτένισαν» το βυθό μέχρι να το εντοπίσουν. 

Ο «ψιθυριστός θάνατος», όπως το αποκαλούσαν οι Γερμανοί, λόγω του ήχου των κινητήρων του, ήταν ένα αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων, το οποίο διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις επιχειρήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε όλα σχεδόν τα θέατρα των μαχών.

Η βουτιά στο αεροπλάνο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην όμορφη Νάξο με τις ατέλειωτες αμμουδιές και τον αιγαιοπελαγίτικο χαρακτήρα είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες καταδυτικές και φωτογραφικές εξορμήσεις στην περιοχή. Με δεδομένο ότι το αεροσκάφος βρίσκεται στα 34 μέτρα βάθος και με χρόνο παραμονής στο βυθό 20 λεπτά, οι φωτογραφικές μας μηχανές έπρεπε να πάρουν «φωτιά» αν θέλαμε να έχουμε καλές φωτογραφίες για να θαυμάζουμε στις χειμωνιάτικες βραδιές που έρχονται. 

Είναι ευνόητο στην καταδυτική κοινότητα  ότι το μόνο που πρέπει να παίρνουμε από αυτά τα ναυάγια-μνημεία πλέον, είναι φωτογραφίες και αναμνήσεις. Να μην μπαίνουμε λοιπόν στον πειρασμό να βγάζουμε έστω και μια βίδα για την προσωπική μας συλλογή και βέβαια να αποφεύγουμε  να αγγίζουμε το γέρικο, εύθραυστο σκαρί και γενικά να το ταλαιπωρούμε.

Καθώς το πλησιάζουμε παρατηρούμε ότι το σημείο που έχει «ακουμπήσει» το αεροπλάνο είναι αμμώδης βυθός με αποτέλεσμα το «σώμα» του να  βρίσκεται σχεδόν σε ακέραιη κατάσταση. Μοιάζει να προσγειώθηκε εκεί με φροντίδα και επιδεξιότητα, αλλά φυσικά κάτι τέτοιο ανήκει μόνο στη σφαίρα της φαντασίας μας μιας και κανένα αεροπλάνο δεν θα «διάλεγε» για διάδρομο προσγείωσής του τα 34 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Τη βίαιη κατάρριψή του αποδεικνύει ένα κομμάτι από το πηδάλιο πάνω από τα ουραία πτερύγια που λείπει, καθώς και μερικές τρύπες στα πλαϊνά του που το αεροσκάφος αποκόμισε κατόπιν  μιας  σκληρής επίθεσης που δέχτηκε  από αντιαεροπορικά πυρά και που προκάλεσε την πτώση του.Στο χώρο όπου άλλοτε καθόταν ο συγκυβερνήτης τότε, τώρα μερικοί σαργοί έχουν βρει καταφύγιο, ένα μεγάλο δε σφουγγάρι έχει φυτρώσει ακριβώς στο σημείο που εκείνος ακουμπούσε το κεφάλι του. Ανάμεσα στις δύο θέσεις των πιλότων ένας μικρός ιστός έχει γίνει η βάση για δυο σφουγγάρια, ένα μαύρο και ένα κόκκινο, δημιουργώντας έναν έντονο  χρωματικό συνδυασμό όπως μόνο  η φύση ξέρει να παρέχει.

Ο κώνος στο ρύγχος του αεροπλάνου, κατασκευασμένος από λεπτό μέταλλο, έχει διαβρωθεί και βρίσκεται πεσμένος στο πλάι.

Κάτω από το φως των φλας μας τονίζονται τα πολύχρωμα πορτοκαλοκόκκινα σφουγγάρια που έχουν καταλάβει τον χώρο του κινητήρα  κάνοντας τον  να μοιάζει στη μικρή οθόνη της ψηφιακής μας μηχανής σα να φλέγεται ακόμα. Με τη σκέψη μας να τριγυρνάει στο πως θα ένιωσε ο πιλότος του στις δύσκολες  στιγμές της κατάρριψής του, αν και ο ίδιος ευτυχώς επέζησε, δεν μπορούμε παρά να θαυμάσουμε το πως η φύση και τα πλάσματα του βυθού  ξαναδίνουν νόημα σε αυτό το κουφάρι και πως όσο και να προσπαθήσει ο άνθρωπος με την απληστία και την παράλογη βία που τον διακατέχει ορισμένες φορές να αφανίσει τη ζωή, ευτυχώς δεν το καταφέρνει. 

Όμως η ώρα στο βυθό περνάει γρήγορα και πρέπει να μπούμε στη διαδικασία της ανάδυσης. Κατά την  πορεία μας προς την επιφάνεια κι ενώ τραβάμε ακόμα μερικά μακρινά πλάνα συνειδητοποιούμε πως είμαστε στην αφύσικη στάση να «πετάμε» εμείς πάνω από ένα αεροπλάνο! Άλλωστε μια  μαγική  ικανότητα της κατάδυσης είναι να  καταργεί τους συνηθισμένους σε όλους μας φυσικούς νόμους. 

Μετέτρεψε στη φαντασία μας το βυθό σε αεροδιάδρομο, τα ψάρια και τα σφουγγάρια του ναυαγίου σε πλήρωμα και επιβάτες μίας πτήσης που μοιάζει να έχει φτάσει στον τελικό της προορισμό με ασφάλεια και ηρεμία μιας κι αυτός δεν ήταν άλλος από την απέραντη γαλάζια θάλασσα που περιβάλλει τις ακτές και τα νησιά μας.

Τεχνικά χαρακτηριστικά:

Κατασκευαστής: Bristol Aeroplane

Τύπος: Bristol Beaufighter TF Mk Χ

Πλήρωμα: Διμελές

Μήκος: 12,70μ.

Άνοιγμα πτερύγων: 17,63μ.

Μέγιστη ταχύτητα: 512 χλμ. / ώρα

Ακτίνα δράσης: 2913 χλμ. μέγιστη.

Οπλισμός: 4 πολυβόλα Hispano 20 χιλ.,

4 εξωτερικά πολυβόλα 303 των 7,7 χιλ. στη δεξιά πτέρυγα,

2 εξωτερικά πολυβόλα 303 των 7,7 χιλ. στην αριστερή,

4 ρουκέτες RP-3, 41 κιλών ανά πτέρυγα ή 1 βόμβα 113 κιλών ανά πτέρυγα,

1 μυδραλιοβόλο Vickers GO ή 303 Browning στη θέση του πλοηγού,

1 Τορπίλη 457χιλ.

Όχι άλλο κάρβουνο - το καύσιμο του χθες που υπονομεύει το παρόν και το μέλλον

Τροφοδότησε το θαύμα της Βιομηχανικής Επανάστασης αλλάζοντας για πάντα την ιστορία ολόκληρης της ανθρωπότητας, όχι όμως χωρίς τίμημα. Περισσότερο από έναν αιώνα μετά, ο φόρος υποτέλειας που πληρώνουμε στο «Βασιλιά Άνθρακα» έχει μετατραπεί στον χειρότερο εφιάλτη για τον πλανήτη και για ολόκληρη την ανθρωπότητα

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΤΑΚΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, Υπεύθυνος ενέργειας και κλιματικών αλλαγών Greenpeace Hellas  

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ" 

Σήμερα περισσότεροι από 10 δις τόνοι εκπομπών CO₂ εκλύονται κάθε χρόνο από την καύση του άνθρακα, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 40% των εκπομπών  που προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ο άνθρακας αποτελεί τη βασικότερη αιτία για την υπερθέρμανση του πλανήτη και η απεξάρτησή μας από αυτόν θα κρίνει σε σημαντικό βαθμό αν θα καταφέρουμε να αποτρέψουμε μία κλιματική κρίση.

Το καύσιμο του χθες

Στην Ελλάδα κάποιοι παραβλέπουν ότι ο άνθρακας είναι μία εξαιρετικά ακριβή επιλογή. Ευτυχώς στην υπόλοιπη Ευρώπη και πολλά άλλα σημεία του πλανήτη, γνωρίζουν ότι η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η επιβάρυνση της υγείας έχουν (και) οικονομικό κόστος. 

Για το λόγο αυτό, όλο και περισσότερες χώρες υιοθετούν αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία που ουσιαστικά καθιστά αδύνατη την κατασκευή ανθρακικών σταθμών. Πλέον είναι αδύνατον να κατασκευαστεί νέος σταθμός σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Μεγ. Βρετανία και ο Καναδάς. Η Δανία έχει στόχο να κλείσει και την τελευταία ανθρακική μονάδα της ως το 2035 και να τροφοδοτείται αποκλειστικά με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Στην έκθεσή της προς το Υπουργείο Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής της Μεγάλης Βρετανίας, η συμβουλευτική εταιρία Poyry καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι σχεδόν απίθανο να υλοποιηθούν μελλοντικά σχέδια για νέες ανθρακικές μονάδες σε Γερμανία, Ολλανδία και Ισπανία, πλην αυτών που βρίσκονται ήδη σε στάδιο κατασκευής.

Η εξέλιξη αυτή δεν περιορίζεται μόνο στις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης. Το τελευταίο διάστημα υπήρξε μπαράζ ανακοινώσεων από την Παγκόσμια Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Αμερικανική Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών ότι σταματούν τη χρηματοδότηση σταθμών άνθρακα, ιδιαίτερα στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Ακόμα και η Κίνα πολύ πρόσφατα έδειξε ότι αρχίζει να σκέφτεται διαφορετικά το ενεργειακό της μέλλον: η επαρχία του Πεκίνου ανακοίνωσε ότι ως το 2017 θα έχει κλείσει και τον τελευταίο ανθρακικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και συνολικά θα μειώσει στο μισό την κατανάλωση άνθρακα. 

Οι ντροπιαστικές εικόνες που πολύ συχνά κάνουν το γύρω του κόσμου δείχνοντας ένα Πεκίνο «πνιγμένο» στο νέφος, μάλλον έφεραν την κινέζικη ηγεσία προ των ευθυνών της. Δεν το γνωρίζουν πολλοί, αλλά περίπου η μισή ατμοσφαιρική ρύπανση που μαστίζει την πρωτεύουσα της Κίνας προέρχεται από την καύση άνθρακα.

Τι γίνεται στην Ελλάδα

Η χώρα μας από τη δεκαετία του 1950 άρχισε να αξιοποιεί εντατικά τα εγχώρια κοιτάσματα λιγνίτη για ηλεκτροπαραγωγή. Σήμερα ο λιγνίτης παραμένει το βασικό καύσιμο, με τα μεγάλα εργοστάσια της ΔΕΗ να βρίσκονται σε ΒΔ Μακεδονία και Μεγαλόπολη. Περίπου 200.000 στρέμματα έχουν μετατραπεί (ή έχουν δεσμευτεί για να μετατραπούν) σε ανοιχτά λιγνιτωρυχεία, ενώ κάθε χρόνο περισσότεροι από 40 εκ. τόνοι CO₂ εκλύονται στην ατμόσφαιρα από τα λιγνιτικά εργοστάσια της ΔΕΗ, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 80% των εκπομπών του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και περίπου το 40% ολόκληρης της χώρας.

Ωστόσο, οι κλιματικές αλλαγές δεν είναι η μόνη πληγή που αφήνει ο άνθρακας. Σύμφωνα με πανευρωπαϊκές μελέτες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, αλλά και του Πανεπιστημίου της Στουτγάρδης (για λογαριασμό της Greenpeace), η λιγνιτική ρύπανση στην Ελλάδα ευθύνεται κάθε χρόνο για περισσότερους από 1.200 πρόωρους θανάτους με ετήσιο κόστος για την εθνική οικονομία 2,3-3,9 δις €. Αυτό είναι το ‘κρυφό’ κόστος του λιγνίτη, αυτό δηλαδή που πληρώνουμε, χωρίς ποτέ να εμφανίζεται στους λογαριασμούς της ΔΕΗ.

Παρά τα δεδομένα που συνηγορούν υπέρ της καθαρής ενέργειας (την περίοδο 2009 – 2012 η αγορά ηλιακής ενέργειας απασχολούσε περισσότερους εργαζομένους από τη ΔΕΗ) ακόμα και σήμερα υπάρχουν σχέδια για την κατασκευή νέων λιγνιτικών μονάδων σε Πτολεμαΐδα και Φλώρινα. Αν υλοποιηθεί ένα τέτοιο σενάριο η χώρα θα έχει εγκλωβιστεί σε ένα ενεργειακό μονοπάτι για τις επόμενες δεκαετίες, με καταστροφικές περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις.

Μία «ενεργειακή Επανάσταση» θα συνέβαλε τα μέγιστα στην πολυπόθητη «επανεκκίνηση της οικονομίας»: μείωση των δαπανών για αγορές εισαγόμενων καυσίμων και ενίσχυση των εισοδημάτων, προσέλκυση νέων επενδύσεων μηδενικού άνθρακα, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και της καινοτομίας.

Δερβίσηδες σε έκσταση - Η ιστορία πίσω από μια φωτό του Ιάσονα Αθανασιάδη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ & ΚΕΙΜΕΝΟ: ΙΑΣΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ

Με τους φωτογράφους συνταξιδιώτες μου, ταξιδέψαμε δυο μέρες μέχρι να φτάσουμε στο μικρό συνοριακό Κουρδικό χωριό σκαρφαλωμένο στα βουνά που ξεχωρίζουν το Ιράν από το Ιράκ.

Αν και η υπόλοιπη χώρα ζούσε στους ρυθμούς της Ashoura, του μεγαλύτερου θρησκευτικού γεγονότος στο Σιιτικό Ιράν, το συγκεκριμένο χωριό ανήκει σε Σουνίτες Μουσουλμάνους, και μάλιστα μυστικιστικής χροιάς.

Έτσι, ενώ το υπόλοιπο Ιράν αυτομαστιγωνόταν σε τεράστιες πένθιμες πορείες, ένα τσούρμο δερβίσηδων κατευθυνόταν προς το νεκροταφείο του χωριού για να συμμετάσχει σε ένα φεστιβάλ ατελείωτης αγάπης προς το Θείο, αφιερωμένο στην ταπείνωση του εαυτού ως πρώτο βήμα προς την εξουδετέρωση του εγώ.

Αποδεχόμενος με τη σειρά μου μια παρόμοια σεμνότητα, κύλησα στο έδαφος μπροστά από τους δυο δερβίσηδες οι οποίοι, σε μια θρησκευτική έκσταση κλόνιζαν τα μακριά μαλλιά τους, και απαθανάτισα την στιγμή με φόντο έναν μουντό, πένθιμο ουρανό.

Ο Ιάσων Αθανασάδης ειναι δημοσιογραφος και φωτογραφος με βαση την Κωνσταντινούπολη και  καλυπτει την Ανατολικη Μεσογειο, απο τη Βορεια Αφρικη μεχρι το Levant/Sham.

Δεν ψήνει... καφέ το ρολόι που γίνεται και τηλέφωνο και υπολογιστής και... Star Trek

Ο διευθύνων σύμβουλος της Samsung Τζέι Κέι Σιν διέκοψε την παρουσίαση των νέων προϊόντων της εταιρείας, όταν ακούστηκε το κουδούνισμα ενός τηλεφώνου.

Ζητώντας συγγνώμη από το ακροατήριό του στη διεθνή έκθεση ηλεκτρονικών ειδών του Βερολίνου, ο Νοτιοκορεάτης σήκωσε τον καρπό του χεριού του και άρχισε να συνομιλεί με το… ρολόι του. 

Αυτό τον ευφάνταστο τρόπο επέλεξε για να αποκαλύψει το νέο δημιούργημα της Samsung, το Galaxy Gear, το οποίο θα κυκλοφορήσει στην αγορά στα τέλη Σεπτεμβρίου. Με δυνατότητες διασύνδεσης «έξυπνου» κινητού, πλοήγησης στο Διαδίκτυο, ανάγνωσης εγγράφων, φωτογραφικής μηχανής και πλήρους μενού φωνητικών εντολών, το… «εξάρτημα», όπως αποδίδεται το όνομά του στα ελληνικά, είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό ρολόι.

Η κορεσμένη αγορά ηλεκτρονικών ειδών αναζητά εναγωνίως κάθε φορά ένα νέο προϊόν που θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των καταναλωτών και τα ρολόγια-πολυεργαλεία φαίνεται ότι αποτελούν το νέο πεδίο οξείας επιχειρηματικής αντιπαράθεσης των κολοσσών της πληροφορικής. Ήδη η Sony είχε παρουσιάσει νωρίτερα φέτος το δικό της μοντέλο, ενώ αναμένονται αντίστοιχα από την Apple και άλλες εταιρείες μέχρι το τέλος του χρόνου.

«Σε λίγα χρόνια, συσκευές όπως αυτή της Samsung θα αποτελούν καθημερινό αξεσουάρ όλο και περισσότερων ανθρώπων. Γιατί να κουβαλάς φορητό υπολογιστή, ταμπλέτα ή ακόμα και κινητό, όταν μπορείς να εκτελέσεις όλες τις εφαρμογές με το ρολόι σου;» αναρωτήθηκε ρητορικά ο Μάθιου Κουκ, στέλεχος μεγάλης διαφημιστικής εταιρείας. Είναι δεδομένο ότι οι άνθρωποι υιοθετούν άμεσα κάθε τεχνολογικό επίτευγμα που διευκολύνει την καθημερινότητά τους, σύμφωνα με τον ίδιο: «Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών θα οδηγήσει σύντομα σε μειωμένες τιμές και αυξημένες επιδόσεις, ενώ παράλληλα θα στείλει στο… αρχείο τις πιο ογκώδεις και δύσχρηστες από αυτές».

Το Gear έχει επίσης τη δυνατότητα ασύρματης σύνδεσης με άλλες ηλεκτρονικές συσκευές της Samsung -γεγονός που ίσως αποτελέσει εμπόδιο στην ευρεία αποδοχή του από τους καταναλωτές που προτιμούν προϊόντα άλλων εταιρειών-, μεταξύ των οποίων υπολογιστές, τηλέφωνα και βάσεις δεδομένων. «Δεν είναι απαραίτητα αρνητικό το ότι η εταιρεία επέλεξε να «παντρέψει» το Gear με τα δικά της «παιδιά», τηλέφωνα και υπολογιστές», σχολίασε η αναλύτρια Καρολίνα Μιλανέζι στο BBC. «Είναι ακριβώς το ίδιο μοντέλο που ακολουθεί εδώ και χρόνια η Apple, η οποία δημιουργεί ένα δικό της «οικοσύστημα» διασύνδεσης των γκάτζετ της και δεδομένου ότι η Samsung είναι πλέον στην κορυφή με βάση τις πωλήσεις και το μερίδιο αγοράς, είναι λογικό να θέλει να δημιουργήσει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων».

Αυτό που μένει να αποδειχθεί είναι το κατά πόσο οι απανταχού της Γης… γκατζετάκηδες θα σπεύσουν να το αποκτήσουν, δεδομένου ότι η αρχική του τιμή εκτιμάται ότι θα αγγίζει τα 250 ευρώ.

Τέλος εποχής για τη Nokia

Τέλος εποχής σήμανε για τη φινλανδική Nokia, μια από τις πλέον εμβληματικές εταιρείες κατασκευής κινητών τηλεφώνων, μετά από την ανακοίνωση της εξαγοράς της από τη Microsoft, έναντι 5,44 δις ευρώ. Η εν πολλοίς αναμενόμενη επιχειρηματική αυτή κίνηση εκτίναξε χθες κατά 45% την τιμή της μετοχής της Nokia και καταδεικνύει τη στρατηγικής σημασίας στροφή της Microsoft από την ανάπτυξη λογισμικού, ηλεκτρονικών προγραμμάτων δηλαδή κυρίως για επιτραπέζιους υπολογιστές, στην «αρένα» της κινητής τηλεφωνίας, με τους μεγάλους «παίκτες», τη Samsung, την  Apple, αλλά και τη Google με το λογισμικό Android για «έξυπνα» κινητά να διατηρούν τη μερίδα του λέοντος της αγοράς.

Παρά τις απογοητευτικές επιδόσεις της Nokia κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2013, με τις πωλήσεις της να ανέρχονται στα 60,9 εκατ. τεμάχια παγκοσμίως σημειώνοντας κάμψη κατά 27% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012, ο διευθύνων σύμβουλος της Microsoft Στιβ Μπάλμερ δήλωσε στο BBC ότι «η εξαγορά αυτή είναι ένα μεγάλο βήμα προς το μέλλον και δεδομένου ότι συνεργαζόμασταν την τελευταία διετία, δημιουργώντας λογισμικό για έξυπνα κινητά της Nokia, έχουμε πλέον ένα ισχυρό όπλο στη διάθεσή μας».

Η διαδικασία της απορρόφησης της Nokia από τη Microsoft εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές του 2014, ενώ το επαγγελματικό μέλλον των 32.000 περίπου χιλιάδων εργαζομένων της πρώτης είναι ακόμα ασαφές, με τους ιθύνοντες της δεύτερης να αναφέρουν ότι σε πρώτη φάση δεν πρόκειται να υπάρξουν μαζικές απολύσεις. Το ενδεχόμενο πάντως της εκ βάθρων αναδιάρθρωσης της Nokia είναι πιθανό, όπως σημειώνουν έγκριτοι αναλυτές, γεγονός που θα σημάνει και δραστική μείωση του προσωπικού της εταιρείας.

Ο Εντ Μόρις, αναλυτής σε μεγάλη τεχνολογική ιστοσελίδα των ΗΠΑ χαρακτήρισε την εξαγορά της Nokia ως «το αναπόφευκτο τέλος μιας ωραίας ιστορίας», αλλά παράλληλα διατήρησε τις επιφυλάξεις του για το αν θα είναι αρκετή για να αλλάξει το τοπίο της κινητής τηλεφωνίας: «Η κυριαρχία του λογισμικού Android που χρησιμοποιούν τα περισσότερα κινητά παγκοσμίως είναι δεδομένη, ακολουθεί η Apple, ενώ πλέον η Blackberry υποχωρεί δραματικά και τα Windows για κινητά δε φαίνεται να έχουν τη διείσδυση που η Microsoft ανέμενε, ώστε να γίνουν πραγματικά σημαντικοί παίκτες στην παγκόσμια αγορά».

ΒΟΧ Που χάθηκε το… τραίνο

Παρά το ότι η Nokia έχει κυκλοφορήσει μερικά από τα πλέον ευπώλητα κινητά όλων των εποχών, με χαρακτηριστικές περιπτώσεις το μοντέλο 1100 που κατέχει το ρεκόρ πωλήσεων με 250 εκατ. τεμάχια και το 3210 που έφτασε στα 160 εκατομμύρια, η έλευση των «έξυπνων» κινητών και κυρίως των iPhone, αλλά και εκείνων που χρησιμοποιούν λογισμικό Android, έφερε τη Nokia στο ρόλο του… παρατηρητή των εξελίξεων. Μερικές αποτυχημένες εμπορικά συσκευές διεύρυναν το χάσμα, ενώ τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα από τις συχνές αλλαγές στην κορυφή της ιεραρχίας της εταιρείας, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να μεταβάλλεται συχνά η στρατηγική της.

ΒΟΧ Αλλαγές και στη διοίκηση

Μετά την πρόσφατη ανακοίνωση της επικείμενης αποχώρησης του Στιβ Μπάλμερ από την ηγεσία της Microsoft το 2014, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι ο επικεφαλής της Nokia Στίβεν Ίλοπ, ο οποίος άλλωστε προέρχεται από τη Microsoft, θα αποτελέσει το επόμενο «μεγάλο κεφάλι» της μητρικής πλέον εταιρείας, γνωρίζοντας εκ των έσω τις προοπτικές ανάπτυξης της Nokia ως βραχίονα της Microsoft.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΓΡΑΦΗΜΑ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

1871: Ιδρύεται η Nokia και για τον επόμενο αιώνα κατασκευάζει ελαστικά αυτοκινήτων, γαλότσες και καλώδια.

1987: Κυκλοφορεί το πρώτο κινητό της, το Mobira Cityman που ζυγίζει 1 κιλό.

1992: Κυκλοφορεί το πρώτο κινητό GSM, το Nokia 1011.

2000: Η χρηματιστηριακή της αξία ανέρχεται στα 186 δις ευρώ. Σήμερα μόλις αγγίζει τα 11 δις.

2003: Κυκλοφορεί το μοντέλο 1100, το οποίο πουλάει 250 εκατ. τεμάχια, καθιστώντας το την πλέον δημοφιλή ηλεκτρονική συσκευή όλων των εποχών.

2011: Υιοθετεί το λογισμικό Windows για κινητά.

2013: Εξαγοράζεται έναντι μόλις 5,44 δις ευρώ από τη Microsoft.

Πωλήσεις κινητών παγκοσμίως (Β’ τρίμηνο 2013)
Κατασκευαστής	Πωλήσεις (σε εκατ. τεμάχια)	Ποσοστό της αγοράς
Samsung	107.5	24.7%
Nokia	60.9	14%
Apple	31.9	7.3%
LG	17	3.9%
ZTE	15.2	3.5%
Others	202.3	46.5%

Βρήκαν ναυάγιο με θησαυρό σε βάθος μόλις 5 μέτρων

Η καταιγίδα της 30ης Ιουλίου του 1715 χτύπησε με μανία τα 12 πλοία της αρμάδας που επέστρεφε στην Ισπανία, φορτωμένη με χρυσάφι και άλλα πολύτιμα αγαθά που είχαν πλιατσικολογήσει οι κονκισταδόρες με τη βοήθεια των ιεραπόστολων. 

Τα 11 από τα 12 πλοία βούλιαξαν, 1000 περίπου ναύτες πνίγηκαν σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων από τις ακτές της Φλόριντα. Αμύθητα πλούτη λέγεται ότι βρίσκονται ακόμα στο βυθό της "Χρυσής Ακτής", όπως ονομάζεται από τότε και δεκάδες επίδοξοι εκατομμυριούχοι αναζήτησαν τα τελευταία 300 χρόνια την τύχη τους στο βυθό.

Πριν από λίγες μέρες, μια οικογένεια επαγγελματιών χρυσοθήρων του βυθού ανακάλυψε σε βάθος μόλις 5 μέτρων και σε μικρή απόσταση από την ακτή χρυσά νομίσματα και μια αλυσίδα, η αξία των οποίων εκτιμάται στα 300.000 δολάρια.

Μια ζωή γεμάτη εξερευνήσεις, συνδυασμένη με μπόλικη δόση τύχης, έχει αποδώσει στην οικογένεια Σμιτ μεγάλα κέρδη, με το μεγαλύτερο από αυτά να είναι, όπως λένε και τα μέλη της "ότι περνάμε πολύ χρόνο μαζί". Και το χρυσάφι όμως είναι ένα αρκούντως ικανό κίνητρο πάντως.

Διαβάστε εδώ:

Ρεκόρ διάπλου του Ατλαντικού για το πλοίο του… Ήλιου

Μόλις 22 ημέρες χρειάστηκε το Planet Solar για να διασχίσει τον Ατλαντικό, χρησιμοποιώντας μόνο ηλιακή ενέργεια για την πρόωσή του. Το πρωτότυπο σκάφος του πανεπιστημίου της Γενεύης, το οποίο ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και έφτασε στη Βρετανία, πραγματοποίησε σειρά πειραμάτων κατά τον διάπλου του ωκεανού και η επιτυχία του ταξιδιού ανοίγει το δρόμο για την ανάπτυξη παρόμοιων σκαφών, ακόμα και για εμπορικούς πλόες. Αντίστοιχα, ένα ιστιοφόρο παρόμοιου μεγέθους χρειάζεται τουλάχιστον 35 ημέρες για να ολοκληρώσει ένα αντίστοιχο ταξίδι, υπό την προϋπόθεση ότι οι άνεμοι είναι ούριοι.

Το… ηλιόπλοιο έχει μήκος 35 και πλάτος 23 μέτρα και διαθέτει 512 τετραγωνικά μέτρα ηλιακών συλλεκτών στην επιφάνειά του, οι οποίοι παράγουν 480 κιλοβάτ ηλεκτρικού τη μέρα και φορτίζουν τις μπαταρίες ιόντων λιθίου για τη λειτουργία των μηχανών του. Σε περίπτωση θαλασσοταραχής οι συλλέκτες αναδιπλώνονται αυτόματα, έτσι ώστε να μη θέσουν σε κίνδυνο το σκάφος. Το Planet Solar είναι εντελώς αθόρυβο και δε χρησιμοποιεί καθόλου καύσιμα. Ακόμα και αν η ηλιοφάνεια είναι περιορισμένη λόγω κλιματολογικών συνθηκών, οι συσσωρευτές του επιτρέπουν να διατηρήσει ενεργειακή αυτονομία με μειωμένη ταχύτητα για 48 ώρες.

Με μέγιστη ταχύτητα τους 14 κόμβους και εννιαμελές πλήρωμα, το Planet Solar είναι ένα από τα θαύματα της σύγχρονης μηχανικής. Εξοπλισμένο με υπερσύγχρονο εξοπλισμό για τη μελέτη του Ρεύματος του Κόλπου και των επιπτώσεών του τόσο στο θαλάσσιο οικοσύστημα όσο και στις ηπειρωτικές περιοχές της Ευρώπης και των ΗΠΑ, οι επιστήμονες κατάφεραν  να αποκομίσουν πολύτιμα δεδομένα που θα φωτίσουν τα μυστικά του Γκαλφ Στριμ. «Δοκιμάσαμε σε πραγματικές συνθήκες μια σειρά οργάνων που κατασκευάσαμε ειδικά γι αυτό το ταξίδι», σημείωσε ο καθηγητής Μάρτιν Μπένιστον του πανεπιστημίου της Γενεύης και συμπλήρωσε: «Είμαστε πλέον έτοιμοι να επεξεργαστούμε αυτά τα δεδομένα, αλλά παράλληλα δώσαμε και ένα ισχυρό μήνυμα για τις δυνατότητες που παρέχει η ηλιακή ενέργεια, ακόμα και για υπερατλαντικά ταξίδια».

ΒΟΧ

ΜΗΚΟΣ 35 ΜΕΤΡΑ

ΠΛΑΤΟΣ 23 ΜΕΤΡΑ

512 ΤΕΤ. ΜΕΤΡΑ ΗΛΙΑΚΩΝ ΣΥΛΛΕΚΤΩΝ

14 ΚΟΜΒΟΙ ΑΝΩΤΑΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ

22 ΜΕΡΕΣ ΔΙΑΡΚΕΣΕ Ο ΔΙΑΠΛΟΥΣ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ

Και ύστερα... έφυγαν οι μέλισσες

 

 ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ

Της Μυρτώ Πισπίνη Υπεύθυνη Εκστρατείας για τη Γεωργία και τις Μέλισσες Greenpeace Hellas

Συνήθως όταν μας πλησιάζει μια μέλισσα δεν την καλωσορίζουμε, από φόβο μη μας κεντρίσει. Στην πραγματικότητα όμως, συμβαίνει το αντίθετο: οι μέλισσες κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από εμάς και τις πρακτικές της μοντέρνας βιομηχανικής κοινωνίας. Από τι όμως κινδυνεύουν;

Το Σύνδρομο Κατάρρευσης των Μελισσοσμηνών (CCD- Colony Collapse Disorder) είναι ένα φαινόμενο που έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στη Β. Αμερική και την Ευρώπη. Ενδεικτικά, από το 2006 μέχρι σήμερα στις ΗΠΑ έχουν αφανιστεί 10 εκατομμυρία κυψέλες αξίας $200 η καθε μία ενώ η αντικατάστασή τους στοίχισε στους μελισσοκόμους $2δις[1]. Στην Ευρώπη, τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται δραματική μείωση του αριθμού των κοινών και των άγριων μελισσών. Μεταξύ 1985 και 2005 χάθηκε το 16% των κυψελών των κοινών μελισσών, με την Αγγλία, Γερμανία, Τσεχία και Σουηδία να έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες απώλειες.[2]

Γιατί εξαφανίζονται;

Το πρόβλημα είναι σύνθετο και επιστημόνες γνωρίζουν ότι οι μέλισσες αφανίζονται λόγω μιας σειράς παραγόντων, με κυριότερους,  τη βιομηχανική εντατική γεωργία με την αλόγιστη χρήση εντομοκτόνων, μυκητοκτόνων και φυτοφαρμάκων, τις κλιματικές αλλαγές, την καταστροφή των βιότοπων και τη μόλυνση του περιβάλλοντος, τα παράσιτα.

Πρόσφατη έκθεση της Greenpeace[3] ανέδειξε ως μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τις μέλισσες τα χημικά φυτοφάρμακα υψηλής τοξικότητας που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανικές καλλιέργειες που επισκέπτονται οι μέλισσες για να πάρουν το νέκταρ και τη γύρη. Τα πολύ επικίνδυνα εντομοκτόνα και ιδιαίτερα μια κατηγορία αυτών, τα νεονικοτινοειδή, έχουν την ιδιότητα να απορροφώνται από το φυτό και να κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη του. 

Βασιζόμενη σε πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία, η Greenpeace έχει ξεχωρίσει επτά από τα νεονικοτινοειδή ως τα πιο επικίνδυνα για την υγεία των μελισσών: imidacloprid, thaimetoxam, clothianidin, fipronil, clorpyriphos, cypermethrin, και deltamethrin. Όταν οι μέλισσες τα προσλαμβάνουν από τη γύρη και το νέκταρ σε δόσεις θανατηφόρες, βλάπτεται το νευρικό τους σύστημα και οδηγούνται στο θάνατο στον αγρό. Δηλαδή οι μέλισσες κυριολεκτικά εξαφανίζονται, αφού δεν γυρνάνε ποτέ πίσω στην κυψέλη.

Επίσης, τα φυτοφάρμακα εξασθενούν τον οργανισμό των μελισσών και δεν μπορούν να αντισταθούν στα  παράσιτα  όπως τα βαρρόα (Varroa destructor) και τα νοζέμα (Νοsema ceranae), τα οποία επιφέρουν υψηλή θνησιμότητα στις μέλισσες.

Σε υποθανάτιες δόσεις, οι επιπτώσεις είναι ποικίλες και συνοψίζονται σε επιδράσεις στη φυσιολογία (προβλήματα ανάπτυξης ή δυσμορφία  της μέλισσας) , διαταραχές στη βοσκή με εμφανείς επιπτώσεις στην ικανότητα μάθησης, μνήμης και πλόηγησης, διαταραχές στη διατροφική συμπεριφορά λόγω μείωσης της όσφρησης τους, μείωση των μαθησιακών τους ικανοτήτων να αναγνωρίζουν τα άνθη και τη φωλιά τους, έλλειψη προσανατολισμού και άλλα.  

Μία ακόμα απειλή είναι οι ολοένα περισσότερες μονοκαλλιέργειες που προωθεί η βιομηχανική γεωργία και που έχουν οδηγήσει στη μείωση της βιοποικιλότητας και την καταστροφή πλούσιων οικοσυστημάτων. Οι μονοκαλλιέργειες αποτελούν μεγάλο κίνδυνο γιατί οι μέλισσες για να επιβιώσουν θα πρέπει να τρέφονται από μία μεγάλη ποικιλία ανθοφόρων φυτών. Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό επηρεάζει τις μέλισσες που ζουν σε μελίσσια και ακόμα περισσότερο τις άγριες μέλισσες, οι οποίες χρειάζονται αδιατάρακτους βιότοπους για να χτίσουν τις φωλιές τους.

Και αν εξαφανιστούν;

Ελάχιστοι από εμάς συνειδητοποιούμε το ανεκτίμητο έργο των μελισσών. Η επικονίαση, η γονιμοποίηση δηλαδή του άνθους για να γίνει καρπός, είναι το πολυτιμότερο αγαθό που προσφέρουν οι μέλισσες στον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Φαντάζεστε το καλοκαίρι χωρίς καρπούζι, πεπόνι, αγγουράκι, κολοκυθάκι και μελιτζάνα; Και όχι μόνο αυτά, αλλά και δεκάδες άλλα αγαπημένα μας φρούτα και λαχανικά εξαρτώνται από τις μέλισσες για την επικονίασή τους. Οι μέλισσες είναι απαραίτητες για την παραγωγή της τροφής μας, αφού είναι οι βασικοί επικονιαστές. Και άλλα έντομα, όπως οι άγριες μέλισσες και οι πεταλούδες εκτελούν επίσης πολύτιμο επικονιαστικό έργο. Πάνω από το 35% της παγκόσμιας παραγωγής τροφής εξαρτάται από τα έντομα-επικονιαστές. Από τα 100 είδη καλλιεργειών, τα οποία παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής, 71 επικονιάζονται από τις μέλισσες. Στην Ευρώπη μόνο, πάνω από 4.000 λαχανικά μεγαλώνουν χάρη στην ακούραστη δουλειά των μελισσών. Επομένως, χωρίς την επικονίαση, η τροφή που καταλήγει στο πιάτο μας θα ήταν πολύ λιγότερη, καθώς το 1/3 των καλλιεργειών βασίζεται σε αυτήν.

Η εξαφάνιση των μελισσών όμως θα έχει και καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία, αν αναλογιστούμε ότι η οικονομική αξία της επικονίασης των μελισσών αποτιμάται σε € 265 δις το χρόνο παγκοσμίως. Χωρίς τις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές η γεωργία θα γίνει πάρα πολύ ακριβή εώς αδύνατη.

Σώστε τις μέλισσες!  

Για να σωθούν οι μέλισσες, το πρώτο βήμα είναι να εφαρμοστούν νόμοι που απαγορεύουν τη χρήση των χημικών που αφανίζουν τις μέλισσες. Τους τελευταίους μήνες η πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ψήφισαν υπέρ της μερικής απαγόρευσης τεσσάρων επικίνδυνων νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων για δύο χρόνια: των imidacloprid και clothianidin που παράγονται από την Bayer, του thiametoxam της Syngenta και του Firponil της BASF. Η εφαρμογή αυτής της απόφασης και η απόσυρση των φυτοφαρμάκων από την αγορά, είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για να σώσουμε τις μέλισσες, αλλά δεν είναι αρκετό.

Στην Ελλάδα, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δίστασε να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή απαγόρευση των πρώτων τριών νεονικοτινοειδών και απείχε της ψηφοφορίας. Χρειάζεται λοιπόν εμείς να θυμίσουμε στον αρμόδιο Υπουργό μας την αξία των μελισσών για τη γεωργία και τη διατήρηση της σπάνιας ελληνικής βιοποικιλότητας. Αυτή θα πρέπει να είναι η πρώτη τους προτεραιότητα, ώστε να εφαρμοστεί -επιτέλους- ένα βιώσιμο αγροτικό μοντέλο που θα μας βγάλει από την τωρινή κρίση.

Η Greenpeace ζητά την πλήρη απαγόρευση των νεονικοτινοειδών και την παράλληλη λήψη μέτρων για την προώθηση της βιώσιμης οικολογικής γεωργίας, η οποία συμβάλλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην αγροτική γη. Βήματα όπως η προστασία των οικοσυστημάτων που είναι ακόμη ανέπαφα, η δημιουργία φρακτών από θάμνους και δέντρα και περιοχών με άγρια λουλούδια, μαζί με δίκτυα βιοτόπων, μπορεί να βοηθήσουν τις μέλισσες. Η “αμειψισπορά”, η εναλλαγή δηλαδή καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι, μειώνει την πίεση των παράσιτων στα χωράφια και είναι ένα ακόμα μοντέλο φιλικής προς τις μέλισσες γεωργίας. Τα εθνικά πάρκα και οι κήποι με ντόπια φυτά ωφελούν τις μέλισσες, με την προϋπόθεση όμως ότι αποφεύγονται τα χημικά φυτοφάρμακα και προστατεύεται η ποικιλία σε φυτά και δέντρα.

Ένωσε τη φωνή σου[4] με αυτές χιλιάδων ανθρώπων από όλο τον κόσμο, υπογράφοντας το αίτημα για την απαγόρευση των χημικών φυτοφαρμάκων που απειλούν τις μέλισσες και την προώθηση της βιώσιμης γεωργίας. Όσο πιο πολλοί υπογράψουν, τόσο περισσότερο θα επηρεάσουμε τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες που μπορούν να δράσουν για την προστασία των μελισσών και της διατροφής μας.

---

[1] Υπουργείο Γεωργίας ΗΠΑ USDA http://www.usda.gov/documents/ReportHoneyBeeHealth.pdf

[2] Κατάσταση και τάσεις των επικονιαστών στην Ευρώπη (Status and trends of European pollinators)

STEP-project, www.step-project.net

[3] Η έκθεση της Greenepeace (στα αγγλικά) “Bees in decline – a review of factors that put pollinators and agriculture in Europe at risk” εδώ: www.bees-decline.org

[4] http://savethebees.gr/

Στην κορυφή Νεραϊδοράχη του Χελμού - Ατελείωτα άστρα

ΚΕΙΜΕΝΟ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΕΣΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ

Μεσημέρι Ιουνίου στην Αθήνα...η ζέστη αποπνικτική. Το θερμόμετρο στο αυτοκίνητο δείχνει ήδη 37 βαθμούς...πολύ σύντομα όμως θα βρισκόμαστε σε ένα μέρος “μαγικό”. 

Κορυφή Νεραϊδοράχη του όρους Χελμού, πάνω από το χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων. Προορισμός που ελπίζουμε να μας φέρει μια ανάσα από τα άστρα...

Το σημείο αυτό επιλέχθηκε από το Αστεροσκοπέιο Αθηνων για να τοποθετήσει το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο των Βαλκανίων και το δεύτερο σε μέγεθος σε ολόκληρη την Ευρώπη, τον Αρίσταρχο προς τιμή του αρχαίου μαθηματικού και αστρονόμου, του πρώτου που τοποθέτησε τον ήλιο στο κέντρο του ηλιακού συστήματος και την γη να περιστρέφεται γύρω του. 

Η συγκεκριμένη τοποθεσία επελέγει καθώς είναι από τα σκοτεινότερα σημεία της Ευρώπης, η φωτορύπανση από τις μεγάλες πόλεις είναι η μικρότερη δυνατή καθώς αυτές βρίσκονται κρυμένες πίσω από βουνά, η ύπαρξη του χιονοδρομικού κέντρου εξασφαλίζει την πρόσβαση σε αυτό 365 μέρες τον χρόνο και λόγω του υψομέτρου (2340μ) το τηλεσκόπιο βρίσκεται πάνω από τα σύννεφα τις περισσότερες μέρες του χρόνου.

Οι τελευταίες ετοιμασίες ολοκληρώθηκαν και είμαστε έτοιμοι...Το θέαμα είναι μοναδικό, οι εικόνες είναι “έξω” από αυτόν τον κόσμο. Άστρα, ατελείωτα άστρα, άλλα πιο φωτεινά άλλα πιο αχνά και στο κέντρο ο Γαλαξίας να περιδιαβαίνει τον νυχτερινό ουρανό. 

Με την νύχτα να έχει φτάσει σχεδόν στο μέσο της, έκανε την εμφάνιση της και η Σελήνη σε ένα μοναδικό αποτύπωμα λάμψης...και στην συνέχεια η ομίχλη που ήρθε και σκέπασε μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα τα πάντα...σαν να μας έλεγε “μέχρι εδώ, αρκετά είδατε...”.Και μετά αναμονή, αναμονή να έρθει το πρωϊ να διαλυθεί η ομίχλη για να μπορέσουμε σιγά σιγά να κατέβουμε...για να ζεσταθούμε λίγο, το θερμόμετρο στο αυτοκίνητο δείχνει 4 βαθμούς...

ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΕΣΗΣ