Σκάβουν για το χαμένο Spitfire, 75 χρόνια μετά τη συντριβή του

Στις 22 Νοεμβρίου του 1940, ο πιλότος της Ροδεσιανής Πολεμικής Αεροπορίας Χάρολντ Πένκεθ κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης με το Σπιτφάϊερ του, αποκόπηκε από το σχηματισμό, βούτηξε προς το έδαφος και καρφώθηκε με μεγάλη ταχύτητα σε αγρό νότια του Πίτερμπρο της Βρετανίας.

Αν και δεν αποσαφηνίστηκαν ποτέ τα αίτια της συντριβής, τα εντεταλμένα όργανα που έκαναν τις έρευνες πιθανολόγησαν ότι είτε υπήρξε δυσλειτουργία του συστήματος παροχής οξυγόνου, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τις αισθήσεις του ο πιλότος, είτε κάποια άλλη μηχανική βλάβη έριξε ακυβέρνητο το αεροσκάφος.

Τα λείψανα του άτυχου 20χρονου πιλότου, ή ότι είχαν απομείνει από αυτά, ξεθάφτηκαν από την τρύπα βάθους 2 και πλέον μέτρων που προκλήθηκε από τη συντριβή, αλλά το Σπιτφάηαρ παρέμεινε θαμμένο για 75 χρόνια.

Τώρα πλέον, μετά τον εκ νέου εντοπισμό του, εμπειρογνώμονες ετοιμάζονται να ανασύρουν τμήματα του ιστορικού αεροσκάφους, μεταξύ των οποίων τα πυροβόλα και τη μηχανή του, προκειμένου να εκτεθούν σε Μουσείο.

Διαβάστε εδώ

Ξετυλίγοντας το μυστήριο, με αφορμή ένα έργο του Γιώργου Μώρη

  

Ο διακεκριμένος και ιδιαίτερα ταλαντούχος σχεδιαστής ιστορικών αεροσκαφών Γιώργος Μώρης απεικόνισε την επίθεση ενός Μπρίστολ Μπλένεμ της τότε 13ης Μοίρας Ελαφρού Βομβαρδισμού (13 MΕΒ) κατά ενός εχθρικού υποβρυχίου.

Κατά μια εκδοχή, στις 28 Ιουλίου το Blenheim IV Ζ9550 με πλήρωμα τους Ανθυποσμηναγό Ι. Παπουτσή, Ανθυποπλοίαρχο Ι. Παπαδιαμαντόπουλο και Σμηνία Φ. Σαρίδη, έπληξαν με δύο βόμβες βυθού ένα εχθρικό υποβρύχιο προκαλώντας του ζημιές.

Μυστήριο όμως καλύπτει την ταυτότητα του υποβρυχίου, το οποίο ισχυρίζεται ότι χτύπησε το Μπλένεμ της 13 ΜΕΒ. Τι εθνικότητας ήταν, γερμανικό ή ιταλικό; Τι ζημιές του προξένησε; Ερωτήματα όπως αυτά, προβληματίζουν ακόμα και σήμερα τους φιλίστορες ερευνητές, οι οποίοι έχουν πρόσβαση στα πολεμικά αρχεία της περιόδου αυτής.

Η 13 ΜΕΒ ήταν μία από τις τρεις πολεμικές μοίρες αεροσκαφών της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας, που έδρασαν στην Μέση Ανατολή, κάτω από Βρετανική Διοίκηση. 

Η 13 ΜΕΒ ήταν ο πρώτος στρατιωτικός σχηματισμός αμέσως μετά την Κατοχή της Ελλάδας από τον Άξονα (Απρίλιος-Μαϊος 1941).

Μετά την επιτυχή έκβαση για την Ελλάδα του Ελληνοϊταλικού πολέμου και την αντεπίθεση των ελληνικών δυνάμεων στην υπό Ιταλική "προστασία" Αλβανία, ακολούθησε η εισβολή της ναζιστικής Γερμανίας μέσω των βουλγαρικών συνόρων, τον Απρίλιο του 1941. 

Ακολούθησε η κατάρρευση του μετώπου με την Ελλάδα να βρίσκεται τελικά υπό την Κατοχή του Άξονα.

Στις 15 Απριλίου, η Ελληνική Βασιλική Αεροπορία τέθηκε ουσιαστικά εκτός μάχης κάτω από τη συνεχή πίεση της αριθμητικά και ποιοτικά ανώτερης Γερμανικής Λουφτβάφφε.

Παρ' όλα αυτά ένας μικρός στολίσκος από πέντε αεροσκάφη Avro Anson κατάφερε να διαφύγει στην υπό Βρετανικό έλεγχο Αίγυπτο. 

Αυτά τα αεροσκάφη υπήρξαν η βάση της 13ης Μοίρας Ελαφρού Βομβαρδισμού που δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 1941 στη Μέση Ανατολή. 

Η δημιουργία της Μοίρας είχε ιδιαίτερη σημασία για τον Ελληνισμό καθώς υπήρξε η πρώτη στρατιωτική Μονάδα που ιδρύθηκε και ύψωσε την ελληνική σημαία εκτός Ελλάδας από την έναρξη της κατοχής, δηλώνοντας έτσι συμβολικά ότι ήταν αποφασισμένη και δεν είχε παραδοθεί στον αγώνα κατά του Άξονα.

Τους επόμενους μήνες ιδρύθηκαν και δύο ακόμη μοίρες αεροσκαφών, οι 335η και 336η Μοίρες Δίωξης.

Πρώτος Διοικητής της Μοίρας υπήρξε ο Επισμηναγός Σπυρίδων Δακόπουλος, ενώ το προσωπικό της αποτελούνταν από βετεράνους της 13ης Μοίρας Ναυτικής Συνεργασίας και της 32ης Μοίρας Βομβαρδισμού. 

Η πρώτη αποστολή της ανατέθηκε στις 14 Ιουλίου 1941.

Τον Δεκέμβριο του 1941 η Μοίρα απέκτησε αεροσκάφη Bristol Blenheim Mk IV και είχε βάση το αεροδρόμιο Δεκέιλα, κοντά στην Αλεξάνδρεια. 

Τους επόμενους μήνες αποκτήθηκε και τα πια εξελιγμένη Blenheim Mk V. Οι αποστολές που εκτελούσε αφορούσαν κυρίως συνοδεία νηοπομπών στην Ανατολική Μεσόγειο. 

Κατά τη διάρκεια του 1942 οι κύριες αποστολές αφορούσαν ανθυποβρυχιακή επιτήρηση, ενώ σε πολλές περιπτώσεις σημειώθηκαν επιθέσεις εναντίον εχθρικών υποβρυχίων.

Από τις αρχές του 1943 οι Μοίρα πετούσε με τα πιο εξελιγμένα βομβαρδιστικά Martin Baltimore. 

Εκτός των ανθυποβρυχιακών ερευνών, εκτελούνταν και αποστολές αναγνώρισης και βομβαρδισμού κατά γερμανικών στόχων στα κατεχόμενα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη. 

Τον Νοέμβριο του 1942 εκτέλεσε σφοδρό βομβαρδισμό στο λιμάνι της Σούδας, που το χρησιμοποιούσαν τότε οι Γερμανοί ως ναυτική τους βάση.

Η 13η Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού, για το διάστημα που έδρευε στη Μέση Ανατολή, εκτέλεσε συνολικά 1.600 αποστολές ενώ σημείωσε 4.550 ώρες πτήσης.

Διαβάστε εδώ για τη 13 ΜΕΒ

Δύτες των Φιορδ: Απόκοσμες εικόνες από τα ναυάγια στην άκρη της Γης

Οι συνθήκες στους βυθούς της Νορβηγίας είναι ιδανικές, αν είσαι... ναυάγιο. 

Οι χαμηλές θερμοκρασίες, η απουσία θαλασσίων ρευμάτων, η μικρή παρουσία μικροοργανισμών που αποσυνθέτουν τις οργανικές ουσίες, είναι παράγοντες που επιτρέπουν σε ναυάγια δεκάδων ή ακόμα και εκατοντάδων ετών να παραμένουν σχεδόν ανέπαφα.

Ένα από αυτά αποτέλεσε και το πεδίο έρευνας μιας ομάδας Νορβηγών αυτοδυτών, των Fjords Underwater Explorers, οι οποίοι καταδύθηκαν σε ένα ναυάγιο σε βάθος 100 μέτρων, για το οποίο μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ότι είναι το S/S Centric. 

Η αυτοψία όμως του ναυαγίου και η σύγκριση με τα ιστορικά τεκμήρια της εποχής, κατέδειξε ότι μάλλον δεν επρόκειτο γι αυτό το πλοίο, το οποίο είχε βυθιστεί το 1915 από τορπιλισμό υποβρυχίου, αλλά για το S/S Ely, ένα άλλο πλοίο που είχε ναυπηγηθεί το 1888 και βυθίστηκε μετά από πρόσκρουσή του σε νάρκη. 

Δείτε εδώ

Ένα 20δόλαρο από ναυάγιο του 1865 πουλήθηκε έναντι μόλις... 24.570 δολαρίων

Το ναυάγιο του SS Brother Jonathan το 1865 παρέσυρε στο βυθό μεγάλο αριθμό χρυσών νομισμάτων, από τα οποία τα 1207 ανελκύσθηκαν από κυνηγούς θησαυρών.

Ένα από αυτά τα νομίσματα, ένα χρυσό 20δόλαρο του 1865, σε άριστη κατάσταση, πωλήθηκε έναντι μόλις... 24.570 δολαρίων σε δημοπρασία του οίκου Μπώναμζ στο Λος Άντζελες.

Η σπανιότητα των συγκεκριμένων νομισμάτων είναι δεδομένη, καθώς η πλειοψηφία όσων έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα ήταν σε ναυάγια πλοίων της εποχής.

Διαβάστε εδώ

Τζέμα Σμιθ: Η πρώτη αυτοδύτρια που καταδύθηκε στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων

H Gemma Smith σε διάλειμμα επιφανείας Photo Credit: Michael Tsimperopoulos

Η Βρετανίδα αυτοδύτρια Gemma Smith είναι η πρώτη γυναίκα που καταδύθηκε στο παγκοσμίως γνωστό Ναυάγιο των Αντικυθήρων, στο οποίο βρέθηκαν μερικά από τα πιο σημαντικά αρχαία γλυπτά που έχουν ανελκυσθεί από το βυθό της θάλασσας, καθώς και ο περίφημος μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο αρχαιότερος αναλογικός υπολογιστής στον κόσμο.

Η Gemma αναφέρει χαρακτηριστικά ότι "θέλω να πω σε κάθε γυναίκα που σκέφτεται να κάνει καταδύσεις, να είναι ατρόμητη. Μην αφήνετε τις απόψεις των άλλων να σας κάνουν να διστάσετε. Ο υποβρύχιος κόσμος είναι μαγευτικός, οπότε μην χάσετε την ευκαιρία να το βιώσετε!"

Η Τζέμμα σε κατάδυση Photo Credit: Brett Seymour

Τον Οκτώβριο του 1900 μια ομάδα σφουγγαράδων με επικεφαλής τον Δημήτριο Κοντό αποφάσισε να περιμένει να κοπάσει καταιγίδα στο νησί των Αντικυθήρων. όσο διάστημα βρέθηκαν στο υπήνεμο σημείο. άρχισαν τις καταδύσεις για να μαζέψουν σφουγγάρια.

Ένας από τους σφουγγαράδες, ήταν ο πρώτος που είδε ένα ναυάγιο στα 45 μέτρα, αλλά τρομοκρατημένος ανέβηκε όσο πιο γρήγορα μπορούσε στην επιφάνεια.  

Περιέγραψε τη σκηνή που αντίκρυσε στο βυθό, σαν ένα σωρό από πτώματα και άλογα που βρίσκονται στον πυθμένα της θάλασσας. 

Ο καπετάνιος σκέφτηκε ότι ο δύτης είχε υποστεί νάρκωση αζώτου, ζώνεται αμέσως τον καταδυτικό εξοπλισμό και κατεβαίνει στο βυθό για να διαπιστώσει με τα ίδια του τα μάτια τι ήταν αυτό που είχε κατατρομάξει το σφουγγαρά. 

Σύντομα επέστρεψε στην επιφάνεια, κρατώντας το χέρι ενός χάλκινου αγάλματος.

Μαζί με το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας και το Βασιλικό Πολεμικό Ναυτικό, οι σφουγγαράδες ανέσυραν πολλά αντικείμενα από το βυθό. 

Έως τα μέσα του 1901, οι δύτες είχαν ανακτήσει αγάλματα και πολλά άλλα αντικείμενα από το ναυάγιο, τα οποία μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Στις 17 Μαΐου του 1902, ωστόσο, ο πρώην υπουργός Παιδείας Σπυρίδωνας Στάης κατά την εξέταση των αντικειμένων που είχαν ανακτηθεί, πρόσεξε ότι ένα  διαβρωμένο κομμάτι χαλκού είχε επιγραφές και ένα οδοντωτό τροχό ενσωματωμένο σε αυτό, το οποίο αποδείχθηκε ότι είναι ο αρχαιότερος υπολογιστής στον κόσμο και συνεχίζει να συναρπάζει τους αρχαιολόγους και επιστήμονες ακόμα και σήμερα.

Η Τζέμμα με το υποβρύχιο σκούτερ της Photo Credit: Phil Short

Ο Γάλλος αξιωματικός του ναυτικού και εξερευνητής Ζακ Υβ Κουστώ αργότερα θα βουτήξει εκεί, το φθινόπωρο του 1976, για να αναζητήσει και να ανακτήσει πολλά άλλα αντικείμενα.


Η Gemma Smith μας μιλάει για την εμπειρία της κατάδυσης  στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων, κατά τη διάρκεια της τελευταίας ερευνητικής επιχείρησης, η οποία εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια των προηγούμενων εβδομάδων.


Πότε ξεκίνησες την κατάδυση και γιατί;

 Ξεκίνησα καταδύσεις όταν ήμουν δεκαεπτά ετών.  

Είχα πάντα κλίση στις αθλητικές δραστηριότητες, και είχα δοκιμάσει ελεύθερη πτώση με αλεξίπτωτο, ράφτινγκ, και μπάντζη, μεταξύ άλλων, αλλά κανένα από αυτά δεν με είχε ενθουσιάσει πραγματικά, και πάντα έψαχνα κάτι άλλο.  

Όταν όμως ξεκίνησα τις καταδύσεις, βρήκα το πάθος μου!  

Ένιωσα σαν να είχα βρει κάτι που πραγματικά με γέμιζε.

 
Είσαι η πρώτη γυναίκα που καταδύθηκε στο διάσημο ναυάγιο. Πώς αισθάνεσαι γι 'αυτό; Τι θα έλεγες στις γυναίκες σε όλο τον κόσμο, οι οποίες θα ήθελαν να δοκιμάσουν την αυτόνομη κατάδυση, αλλά έχουν επιφυλάξεις;

Κατά κάποιο τρόπο είμαι πολύ περήφανη που είμαι η πρώτη γυναίκα που καταδύθηκε στο ναυάγιο των Αντικυθήρων. 

Από την άλλη πλευρά, πιστεύω ότι ίσως θα ήταν καλύτερα να πούμε ότι ως δύτης είμαι περήφανος που βούτηξα σε αυτό το ιστορικό ναυάγιο.  

Μόλις είμαι μέσα στο νερό, κάνοντας τεχνικές καταδύσεις σημαντική είναι η σωστή νοοτροπία.  

Δεν έχει τίποτα να κάνει με το φύλο!  

Θα ήθελα πολύ να φτάσουμε στο σημείο όπου οι άνθρωποι βλέπουν τα επιτεύγματα των γυναικών ως κάτι το φυσιολογικό και όχι επειδή το πρόσωπο που τους έκανε ήταν άντρας ή γυναίκα.  

Για όλες τις γυναίκες που θέλουν να κάνουν καταδύσεις, αλλά ανησυχούν ότι ίσως δεν μπορούν, θα έλεγα  απλά «πήγαινε και δοκίμασε τώρα!».

Όταν ξεκίνησα την πρώτη κατάδυση κάποιοι μου είπαν ότι λόγω του ότι είμαι μικροκαμωμένη γυναίκα δε θα τα καταφέρω.  

Κάνω την αποστολή μου για να αποδείξω αυτοί οι άνθρωποι κάνουν λάθος! 

 Πράγματι οι γυναίκες πρέπει να δουλέψουμε λίγο πιο σκληρά για να φέρουμε τα 60+ κιλά εξοπλισμού στην επιφάνεια, αλλά όταν είμαι  μέσα στο νερό το βάρος εξαφανίζεται.  

Πάντα λέω στους ανθρώπους ότι, αν μπορώ να το κάνω εγώ, τότε όλοι μπορούν!

Ούσα μέλος μιας διεθνούς ομάδας αρχαιολόγων, ειδικών στις καταδύσεις, είναι σίγουρα πηγή έμπνευσης. Ποια είναι τα συναισθήματα και οι σκέψεις σας γι αυτό;

Είναι ένα μοναδικό προνόμιο να βρίσκομαι εδώ ανάμεσα σε μερικούς από τους πιο εξειδικευμένους στο ναυάγιο των Αντικυθήρων ανθρώπους στον κόσμο.  

Απλώς προσπαθώ να απορροφήσω και να μάθω από όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους.  

Αυτό είναι το σημαντικό για ευκαιρίες σαν κι αυτή. 

Η Τζέμμα, λίγο πριν καταδυθεί στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων Photo Credit: John Fardoulis

Φανταστείτε ότι βρίσκετε ένα αρχαιολογικό εύρημα κατά τη διάρκεια καταδύσεων σας. Σας περνάει από το μυαλό σας; 

Φυσικά! Θα ήταν ένα απίστευτο επίτευγμα για όλη την ομάδα να βρει κάποια σημαντικά πράγματα.  

Νομίζω ωστόσο ότι δε θα πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι αυτό που έχει ήδη επιτευχθεί είναι καταπληκτικό.  

Έχουμε μια ομάδα -πάνω από δέκα άνθρωποι- οι οποίοι καταδύονται κάθε μέρα σε 50m βάθος σε ένα διάσημο ναυάγιο 2000 χρόνων.  

Αυτό είναι πολύ πρωτοποριακό και δείχνει τι μπορεί να επιτευχθεί στην ενάλια αρχαιολογία.
 Είναι η πρώτη φορά που κάνετε καταδύσεις στην Ελλάδα; Τι θα λέγατε για τους δύτες που θα ήθελαν να επισκεφθούν την Ελλάδα;

Όχι, δεν είναι η πρώτη φορά που κάνω καταδύσεις στην Ελλάδα. 

Ήμουν αρκετά τυχερή και βρέθηκα πριν από μερικούς μήνες στο νησί των Κυθήρων, για να προετοιμαστούμε για την αποστολή μας.  

Η ιστορία της Ελλάδας είναι καταπληκτική, και οι ζεστές θάλασσες με την καλή ορατότητα την καθιστούν ιδανική για φανταστικές καταδύσεις.

Περιγράψτε την καθημερινή σας διαδικασία, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από μια κατάδυση. Οι καταδύσεις είναι μια ομαδική προσπάθεια, έχετε την ομάδα επιφάνειας, ενώ καταδύεστε με το σύζυγό σας.

Ένα μεγάλο μέρος της ημέρας δαπανάται για την προετοιμασία του εξοπλισμού.  

Στη συνέχεια θα φορτώσουμε το σκάφος με όλο τον εξοπλισμό, στεγανές στολές τους ανιχνευτές μετάλλων, υποβρύχια σκούτερ.  


Πρόκειται για ομαδική προσπάθεια. Οι αρχαιολόγοι, οι δύτες, οι εικονολήπτες, οι χειριστές των σκαφών, παίζουν ο καθένας πολύ σημαντικό ρόλο για την επιτυχία της αποστολής.  

Η δουλειά μου για την κατάδυση είναι να ενεργώ ως «φύλακας» για τους ενάλιους αρχαιολόγους και τους υπόλοιπους δύτες.

Αυτό επιτρέπει στους αρχαιολόγους να επικεντρωθούν στις ανασκαφές, γνωρίζοντας ότι κάποιος τους προσέχει.

Είναι υπέροχο να μπορώ να εργαστώ με το σύζυγό μου. 

Έχουμε ταξιδέψει πολύ για επαγγελματικούς λόγους και αν δεν συνεργαστούμε ποτέ, τότε δε θα δούμε ο ένας τον άλλον!

Όταν είμαστε στο σκάφος όμως, και εκείνος είναι απλά ένα μέλος της ομάδας.  

Έχω  τις ευθύνες μου και εκείνος τις δικές του. 

Δεν υπάρχει πολύς χρόνος για αγκαλιές και φιλιά όταν εργάζόμαστε σε βάθος 50m!




Click to read the English version of Gemma Smith's interview

Περιοδικό "ΧΡΟΝΟΣ" (TEMPO), το περιοδικό της ιταλικής φασιστικής προπαγάνδας στην Ελλάδα, 1941-43

Ήδη από το φθινόπωρο του 1941, λίγους μήνες μετά την κυκλοφορία στην ελληνική γλώσσα του ναζιστικού προπαγανδιστικού περιοδικού "ΣΥΝΘΗΜΑ" (SIGNAL), το οποίο πρωτοκυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1941 με εξώφυλλο σχετικό με την αεραπόβαση των Γερμανών στην Κρήτη, οι φασίστες Ιταλοί κυκλοφορούν και εκείνοι στα ελληνικά το περιοδικό "ΧΡΟΝΟΣ" (TEMPO).

Σε ίδιο μέγεθος με το αμερικανικό "LIFE" και το γερμανικό "SIGNAL", το "TEMPO" είχε ως σκοπό να προπαγανδίσει υπέρ του φασιστικού καθεστώτος του Μουσσολίνι, απευθυνόμενο στην κοινή γνώμη των χωρών που κυκλοφορούσε, με αμφίβολα όμως αποτελέσματα. 

Ο στόχος τους προφανής: Να προκαλέσουν αισθήματα συμπάθειας στην ελληνική κοινή γνώμη, η οποία ειρήσθω εν παρόδω το χειμώνα του '41-'42 βίωσε τη "μεγάλη πείνα", την κρίση δηλαδή επισιτισμού που προκάλεσε το θάνατο χιλιάδων Ελλήνων και στοίχειωσε τις μνήμες των επιζώντων.

Προπαγανδιστικά άρθρα με τις "επιτυχίες" των ιταλικών όπλων στη Βόρειο Αφρική, η "σημαντική" συμμετοχή Ιταλών στο ανατολικό Μέτωπο, ο "νικηφόρος" πόλεμος στη Μεσόγειο, αλλά και η "ανωτερότης" του ιταλικού πολιτισμού είναι μερικά μόνο από τα θέματα που παρουσιάζονται στις σελίδες του περιοδικού, μερικές από τις οποίες είναι έγχρωμες, στα πρότυπα του αμερικανικού περιοδικού "LIFE" και φυσικά του ναζιστικού "SIGNAL".

Το περιοδικό "ΧΡΟΝΟΣ" εκδιδόταν στα ελληνικά δύο φορές το μήνα, όπως το "ΣΥΝΘΗΜΑ", και κυκλοφορούσε σε οκτώ γλώσσες (ελληνικά, αλβανικά, κροατικά, γαλλικά, ισπανικά, ρουμανικά, γερμανικά και ούγγρικα).

Τα τεύχη που κυκλοφόρησαν στα ελληνικά θεωρούνται πλέον ιδιαίτερα σπάνια, καθώς και το τιράζ (αριθμός αντιτύπων) ήταν μικρός, αλλά και επειδή η κατάρρευση του ιταλοφασιστικού καθεστώτος το 1943 είχε ως αποτέλεσμα να θεωρείται η κατοχή τους "δείγμα συμπαθείας προς τους Ιταλούς" από τους ναζί Γερμανούς που κατείχαν την Ελλάδα.

Ο "πολεμικός" βίος του περιοδικού ήταν σύντομος, καθώς με τη συνθηκολόγηση των Ιταλών το φθινόπωρο του 1943 και την αλλαγή στρατοπέδου, ο εκδοτικός οίκος Μονταντόρι έπαυσε την κυκλοφορία του. 

Μεταπολεμικά, το 1946, ο τίτλος άλλαξε ιδιοκτησία και εξακολούθησε να εκδίδεται μέχρι το 1976, όταν έκλεισε ο κύκλος του, ο οποίος είχε ανοίξει τον Ιούνιο του 1939, όταν είχε κυκλοφορήσει το πρώτο του τεύχος στα ιταλικά. 

Στο φως οκτώ χειρόγραφοι χάρτες του 1940, σε ριζόχαρτο

Ένα ακόμα μοναδικό τεκμήριο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έρχεται στο φως της δημοσιότητας. 

Πρόκειται για μια σειρά οκτώ χειρόγραφων χαρτών σε ριζόχαρτο οι οποίοι χρονολογούνται από τα τέλη Μαϊου του 1940, όταν η πολεμική προπαρασκευή της Ελλάδας βρισκόταν στο απόγειό της, καθώς ο πόλεμος βρισκόταν προ των πυλών της χώρας, όπως αποδείχθηκε λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 1940.

Οι 8 μοναδικοί αυτοί χάρτες, οι οποίοι τίθενται στη διάθεση κάθε φιλίστορα ερευνητή (οι ενδιαφερόμενοι ας επικοινωνήσουν με τον γράφοντα), υπογράφονται από τον επιθεωρητή Πεζικού υποστράτηγο Παναγιώτη Μπασακίδη, με ημερομηνία 21 Μαϊου 1940.

Ο υποστράτηγος Παναγιώτης Μπασακίδης, πολέμησε στην καταστροφική για τους Έλληνες εκστρατεία στη Μικρά Ασία, διετέλεσε την περίοδο 1930-31 διοικητής της Σχολής Πεζικού Χαλκίδας, το 1940 ήταν επιθεωρητής Πεζικού, ενώ κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο 1940-41 ήταν διοικητής της XVII (17ης) Μεραρχίας, η οποία αρχικά είχε ταχθεί  στο βουλγαρικό μέτωπο, αλλά με την έναρξη των εχθροπραξιών προωθήθηκε τάχιστα στη Βέροια. Αργότερα (1945) υπήρξε Ανώτερος Στρατιωτικός Διοικητής Πελοποννήσου, ενώ λίγο αργότερα αποστρατεύθηκε. 

Λένα Τσοπουροπούλου: Η "Ελληνίδα της Αβύσσου" παρουσιάζει το φωτογραφικό της έργο

Η Λένα Τσοπουροπούλου κατέχει ένα μοναδικό ρεκόρ:

Είναι η μόνη Ελληνίδα που έχει καταφέρει να καταδυθεί επανειλημμένα σε βάθη μεγαλύτερα των 100 μέτρων στη χώρα μας, με συσκευή αυτόνομης κατάδυσης, προκειμένου να φωτογραφήσει ναυάγια που έχουν τη δική τους Ιστορία. 

Την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2015, στις 19.00 η Λένα Τσοπουροπούλου θα εγκαινιάσει τη φωτογραφική της έκθεση με τίτλο "Beneath the waves: Glimpses of History" (Κάτω από τα κύματα: Ματιές της Ιστορίας), η οποία θα διαρκέσει ως και την Κυριακή 11 Οκτωβρίου 2015, στο Metapolis, Αιόλου 48-50 και Κολοκοτρώνη, Αθήνα (Ώρες λειτουργίας: 12.00 – 19.00, Είσοδος ελεύθερη)

Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ, εκεί και παραπέρα   

Τηλέφωνα: 210-6510549 και 6973919957

Δε θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι όποιο ιστορικής αξίας ναυάγιο υπάρχει στις θάλασσες της Ελλάδας ... το έχει απαθανατίσει η Λένα με το φωτογραφικό της εξοπλισμό.

Η Λένα έχει καταδυθεί στο περίφημο ναυάγιο του "Βρετανικού" ανάμεσα στη Μακρόνησο και τη Τζιά, όπως έχετε διαβάσει εδώ

Η Λένα έφτασε στο μεγαλύτερο βάθος που έχει καταδυθεί γυναίκα μέχρι σήμερα στη χώρα μας. Λίγο έξω από το Λουτράκι, στη Στέρνα, το βαθύμετρο «έγραψε» 106 μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που η ίδια έφτασε σε παρόμοια βάθη, καθώς πολλά από τα ναυάγια που φωτογραφίζει σε αποστολές που διοργανώνει με τον σύζυγό της και την καταδυτική ομάδα τους κυμαίνονται σε βάθη από 70 έως 100 μέτρα. 

Διαβάστε τις λεπτομέρειες εδώ

Εκτός όμως από τη μοναδική αυτή επίδοση η Λένα, ισορροπεί ανάμεσα στις απαιτήσεις και τις χαρές της μητρότητας, της επαγγελματικής της ενασχόλησης και της αγάπης της για την υποβρύχια φωτογραφία. 

Αεροπλάνα, πλοία, υποβρύχια έχουν μπει στο φακό της Λένας, μεταξύ των οποίων και το μοναδικό Vickers Wellington της Σίφνου, το οποίο διατηρείται σε άριστη κατάσταση, το μοναδικό του τύπου του παγκοσμίως που έχει εντοπιστεί στους βυθούς σε τόσο καλή κατάσταση. 

Διαβάστε εδώ

  

Ναυάγιο υπερωκεάνειου που βυθίστηκε από γερμανικές τορπίλες στο Αιγαίο εδώ 

Μίλησα με τη Λένα για την Έκθεση "Beneath the waves: Glimpses of History" (Κάτω από τα κύματα: Ματιές της Ιστορίας), αλλά και για την αυτόνομη κατάδυση:

"Για την έκθεση θέλω να ευχαριστήσω πρώτα από όλους τον Νίκο που βρίσκεται πίσω από κάθε project και... μπροστά σε κάθε φωτό", λέει χαρακτηριστικά η Λένα και συμπληρώνει:

"Ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλω επίσης και σε όλους όσοι συμμετείχαν ανά τα χρόνια, γιατί το wreckdiving είναι μια συλλογική προσπάθεια. Θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που συντόνισαν και βοήθησαν για να γίνει πραγματικότητα η έκθεση". 

Πότε ξεκίνησες τις καταδύσεις, ποιο το κίνητρό σου και πως αισθάνεσαι σήμερα έχοντας καταδυθεί σε τόσα ναυάγια ιστορικής σημασίας; 

 
Ξεκίνησα το 1997 κάνοντας την πρώτη μου κατάδυση με τον Νίκο που ήταν δύτης από το 1994. 

Το 2000 άρχισα να φωτογραφίζω υποβρυχίως και ίσως λόγω του ότι ο πατέρας μου και ο άντρας μου ήταν μέσα στον χώρο τις ναυτιλίας η επαφή με το πλοίο και την ιστορία του με τράβηξαν αμέσως και έτσι έγινε το κύριο αντικείμενο των φωτογραφιών μου. 

Η Ελλάδα είναι μια χώρα μου βρέθηκε στην δίνη των δύο πολέμων και άφησαν έντονα τα ίχνη τους τόσο στην στεριά όσο και στην θάλασσα. 

Η μόνη διαφορά είναι ότι εκεί κάτω είναι ευκολότερο να ξεχαστούν, σκοπός μας, δικός μου και του wreckdiving.gr, είναι να μην αφήσουμε να ξεχαστούν αυτά τα πλοία και αυτοί που χάθηκαν μαζί τους. 

Καταδύεσαι συχνά με το σύζυγό σου. Πόσο πιο εύκολη κάνει την κατάδυση το γεγονός ότι βρίσκεσαι με έναν άνθρωπο πάνω και κάτω από την επιφάνεια;  

Όταν υπάρχει συνεργασία όλα είναι ευκολότερα και ειδικότερα όταν ο χρόνος εκεί κάτω είναι τόσο περιορισμένος. 

Η αλήθεια είναι ότι μετά από τόσα χρόνια ο Νίκος ξέρει τι θέλω από τις φωτογραφίες μου αλλά και εγώ τι χρειάζεται εκείνος να φωτογραφήσει για την ερευνά του. 

   

Γιατί αποφάσισες να κάνεις μια έκθεση με το φωτογραφικό σου υλικό; 

Η έκθεση ξεκίνησε με αφορμή την επέτειο που κλείνει το HMT Marquette και θέλαμε να αφιερώσουμε μια μέρα εις μνήμη αυτών μου χάθηκαν. 

Στην πορεία αποφασίσαμε να κάνουμε ένα μεγάλο κεφάλαιο και να συμπεριλάβουμε όσο περισσότερα πλοία μπορούσαμε απο τους δύο πολέμους.




 
"Όπλο" σου η φωτογραφική σου μηχανή. Πως νιώθεις όταν βλέπεις έναν ναυάγιο για πρώτη φορά; 

 
Ναι, ακριβώς.. Ένα ναυάγιο είναι μια παγωμένη εικόνα από ένα τραγικό γεγονός. 

Αυτό που νιώθω είναι δέος και ειδικά όταν γνωρίσω από πριν την ιστορία του. 

Ποια είναι η πιο χαρακτηριστική σκηνή σε ένα ναυάγιο που έχει εντυπωθεί στη μνήμη σου; 

 
Στο ναυάγιο του Marquette. 

Πιθανολογούσαμε λόγω της τοποθεσίας του ποιο θα μπορούσε να ήταν και είχαμε μελετήσει αρκετά για αυτό. 

Είχα διαβάσει κάθε ιστορία και βιβλίο που είχε γραφτεί και είχα δεθεί σε ένα βαθμό με τις νοσοκόμες που χάθηκαν. 

Όταν καταδυθήκαμε και άρχισε σιγά σιγά να φαίνεται μέσα στα θολά νερά του Θερμαϊκού η γέφυρα ήμουν σίγουρη ότι είχε βρεθεί αυτή η εικόνα του μου έχει αποτυπωθεί όσο καμιά άλλη στα τόσα χρόνια καταδύσεων. 

Ως γυναίκα αυτοδύτρια, τι θα έλεγες σε μια άλλη γυναίκα που θα ήθελε να ασχοληθεί με την κατάδυση αλλά έχει ενδοιασμούς; 

(Χαμογελώντας) Γιατί να έχει ενδοιασμούς;