Εντόπισαν ναυάγια, κανόνια, γρανιτένιες κολώνες και άλλα ευρήματα στο βυθό της Μεθώνης

Ενάλιες γεωαρχαιολογικές και γεωφυσικές έρευνες στον όρμο της Μεθώνης και στο βόρειο τμήμα της νήσου Σαπιέντζας πραγματοποίησε η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ) σε συνεργασία με το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας (ΕΘΑΓΕΦΩ) του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών.

Ο σκοπός των ερευνών ήταν διττός. Αφ’ ενός ο εντοπισμός αρχαίων και ιστορικών ναυαγίων, που αναπαύονται στον πυθμένα ή είναι θαμμένα στα ιζήματα του, και αφ’ ετέρου η παλαιογεωγραφική ανάπλαση του όρμου της Μεθώνης τα τελευταία 10.000 χρόνια. 

 

Για να επιτευχθεί αυτός ο διπλός σκοπός  χρησιμοποιήθηκαν θαλάσσια γεωφυσικά συστήματα νέας τεχνολογίας και συγκεκριμένα, τομογράφος υποδομής πυθμένα υψηλής ανάλυσης (subbottom profiler), ο οποίος εντοπίζει στόχους θαμμένους αρκετά μέτρα κάτω από τον πυθμένα, ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης (side scan sonar) για τον εντοπισμό επιφανειακών στόχων, θαλάσσιο μαγνητόμετρο για τον εντοπισμό μεταλλικών και μαγνητικών στόχων (ακόμη και αμφορέων) στην επιφάνεια του πυθμένα, αλλά και θαμμένων κάτω από αυτόν, ενώ επιπλέον χρησιμοποιήθηκε πολυδεσμικό βυθόμετρο (multibeam echosounder) για την ακριβή αποτύπωση της βυθομετρίας της περιοχής, στοιχείο σημαντικό για την παλαιογεωγραφική ανάπλασή της και την τρισδιάστατη απεικόνιση φυσικών και ανθρωπογενών σχηματισμών της επιφάνειας του πυθμένα.

Τα ευρήματα είναι εξαιρετικά σημαντικά και καθιστούν τη θαλάσσια περιοχή της Μεθώνης μια από τις πιο σημαντικές ενάλιες αρχαιολογικές θέσεις της χώρας, ενώ επιπλέον αυτή η περιοχή μπορεί να αποτελέσει ένα εξαιρετικό φυσικό εργαστήριο για τη δοκιμή και εξέλιξη νέων μεθοδολογιών και τεχνολογιών στην ενάλια γεωαρχαιολογία και στη διαχείριση ενάλιων αρχαιολογικών θέσεων.

Οι θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες εντόπισαν και αποτύπωσαν δύο ναυάγια, που βρίσκονται στην επιφάνεια του πυθμένα. 

Οι λεπτομερείς έρευνες που εκτελέστηκαν στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τον τομογράφο και το μαγνητόμετρο στη θέση των ναυαγίων ώστε να διαπιστωθεί η παρουσία μεταλλικών και μαγνητικών στοιχείων, που σχετίζονται με αυτά ενώ επιπλέον εντοπίστηκαν και αποτυπώθηκαν τμήματά τους, που βρίσκονται θαμμένα στον πυθμένα. 

Στο ένα ναυάγιο το μαγνητόμετρο έδειξε θαμμένους μεταλλικούς στόχους, που πιθανώς σχετίζονται με τα κανόνια του. Μεγάλος αριθμός μεταλλικών και μαγνητικών στόχων ανιχνεύθηκαν στον όρμο της Μεθώνης, οι οποίοι σε επόμενη φάση θα επιβεβαιωθούν οπτικά.

Στις βόρειες ακτές της Σαπιέντζας αποτυπώθηκαν λεπτομερώς με γεωφυσικές μεθόδους, για πρώτη φορά τα δύο γνωστά ναυάγια: 

α) το ναυάγιο των λίθινων σαρκοφάγων και 

β) το ναυάγιο των κιόνων από ερυθρωπό γρανίτη. Τα αποτελέσματα της γεωφυσικής έρευνας αυτών των δύο ναυαγίων αναμένεται να δώσουν σημαντικές πληροφορίες για την ευρύτερη θέση ναυάγησής τους.

Οι γεωαρχαιολογικές έρευνες επικεντρώθηκαν και στον καταβυθισμένο οικισμό της Μέσης εποχής του Χαλκού που έχει εντοπισθεί στον όρμο της Μεθώνης. 

Οι έρευνες έριξαν νέο φως στην πολύ σημαντική αυτή αρχαιολογική θέση, καθώς έγινε δυνατός ο εντοπισμός ολόκληρης της έκτασης του οικισμού, σημαντικό τμήμα του οποίου φαίνεται να είναι θαμμένο κάτω από τα ιζήματα του πυθμένα και επομένως παραμένει μέχρι σήμερα ανεξερεύνητο. 

Επιπροσθέτως ο τομογράφος εντόπισε το γεωλογικό σχηματισμό πάνω στον οποίο είχε οικοδομηθεί ο προϊστορικός οικισμός και έδειξε το γεωλογικό αίτιο της καταβύθισης του κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. 

Η σύνθεση όλων των γεωφυσικών δεδομένων που συλλέχθηκαν, θα οδηγήσει στη λεπτομερή παλαιογεωγραφική ανάπλαση της περιοχής κατά τους προϊστορικούς χρόνους.

Τη διεύθυνση των ερευνών έχουν η Προϊσταμένη της ΕΕΑ Δρ. Α. Σίμωσι και ο διευθυντής του ΕΘΑΓΕΦΩ, καθηγητής Γ. Παπαθεοδώρου. Η Μ. Γεραγά, επίκουρη καθηγήτρια, θα λάβει μέρος στην ανάπλαση της παλαιογεωγραφίας του όρμου της Μεθώνης.

ΠΗΓΗ

Ο στόλος... δόλωμα, το υποβρύχιο που βύθισε τα τρία πλοία και οι 1500 πνιγμένοι...

Ονομάστηκε"στόλος-δόλωμα". πρόκειται για τρία πολεμικά πλοία του Βρετανικού ναυτικού, το HMS Aboukir, το HMS Hogue και το HMS Cressy, τα οποία στάλθηκαν σε περιπολία στη Βόρεια Θάλασσα, ανοιχτά της Ολλανδίας το 1914, στις αρχές δηλαδή του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Σε λιγότερο από μια ώρα, τα τρία βαριά καταδρομικά βρέθηκαν στο βυθό, με περίπου 1500 ναύτες να πνίγονται ή να πεθαίνουν από υποθερμία, προτού ναυαγωσωστικά σκάφη να προλάβουν να σπεύσουν προς διάσωση των ναυαγών.

Πρόσφατα, ομάδα Βρετανών αυτοδυτών καταδύθηκε στα ναυάγια και άφησε στεφάνια σε ανάμνηση των αδικοχαμένων ναυτικών, οι οποίοι έπεσαν θύματα της προκλητικής ανοησίας του βρετανικού Ναυαρχείου. 837 ναύτες διασώθηκαν.

Τα ναυάγια βρίσκονται αναποδογυρισμένα στο βυθό, εκατό και πλέον χρόνια μετά τη βύθισή τους, αν και τα χαρακτηριστικά τους είναι ακόμα εμφανή.

Το υποβρύχιο U-9 πέτυχε... χατ τρικ, όπως λένε και στο ποδόσφαιρο, καταφέρνοντας να βυθίσει και τα τρία πλοία σε λιγότερο από μια ώρα, με εύστοχες βολές τορπιλών.

Διαβάστε εδώ

Εντόπισε ναυάγιο με θησαυρό, πήρε το χρυσάφι και... έφυγε

Το Σεπτέμβριο του 1857, το τροχήλατο ατμόπλοιο SS Central America, με 477 επιβάτες και 101 μέλη του πληρώματος, απέπλευσε έμφορτο χρυσού σημερινής αξίας άνω των 50 εκατ. δολαρίων.

Το ατμόπλοιο έπεσε σε θύελλα και βυθίστηκε, παρασέρνοντας στον υγρό του τάφο 425 άτομα, ενώ ο χαμός του χρυσού φορτίου προκάλεσε αναταραχή στην οικονομία των ΗΠΑ, γνωστή ως "πανικός του 1857".

Για εκατό και πλέον χρόνια, το ναυάγιο αποτελούσε το "ιερό δισκοπότηρο" των απανταχού της Γης κυνηγών θησαυρών, με τον Τόμι Τόμσον και την εταιρεία του να καταφέρνει να το εντοπίσει και να ανελκύει μέρος του χρυσού.

Σύντομα όμως, μετά την ανακάλυψη, οι χρηματοδότες του Τόμσον, ασφαλιστικές εταιρείες και άλλοι, απαίτησαν μέρος του θησαυρού, ως ανταμοιβή για την επένδυσή τους.

Ο Τόμσον τότε, αφού πρώτα... καβάτζωσε το χρυσό, εξαφανίστηκε για 3 χρόνια, μέχρις ότου συλληφθεί πρόσφατα. Αυτές τις ημέρες θα οδηγηθεί ενώπιον των εντεταλμένων δικαστικών αρχών για να απολογηθεί.

Όσο για το χρυσάφι που ανέλκυσε; Αγνοείται μέχρι στιγμής.

Εκτιμήσεις πάντως από άλλους ναυαγιαιρέτες και ερευνητές, αναφέρουν πως το μεγαλύτερο μέρος του χρυσού φορτίου παραμένει στα αμπάρια του Central America.

 Η ιστορία αυτή θα έχει και άλλα επεισόδια...

Τέλος εξορύξεων για πετρέλαιο-φυσικό αέριο στον Αρκτικό Κύκλο ανακοινώνει η Shell

Η ύπαρξη του 13% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου και του 30% φυσικού αερίου στην Αρκτική, όπως είναι επόμενο προκάλεσε "πόλεμο" μεταξύ χωρών και εταιρειών που θέλουν να αποκτήσουν τη μερίδα του λέοντος από τα κοιτάσματα αυτά.

Με ανακοίνωσή της όμως η Shell, δημοσιοποίησε το γεγονός πως σταμάτησε τις έρευνες στις ακτές της Αλάσκας, καθώς τα ευρήματα των ερευνών ήταν "απογοητευτικά", όπως τονίζει σε ανακοίνωσή της.

Η εξέλιξη αυτή χαροποίησε τις οικολογικές οργανώσεις, οι οποίες ανησυχούν ότι η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Αρκτικής θα προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές στο περιβάλλον.

Αν και η Shell έχει επενδύσει περισσότερα από 7 δις δολάρια στην αξιοποίηση υποθαλάσσιων κοιτασμάτων στην περιοχή, η ανακοίνωσή της προς το παρόν βάζει ταφόπλακα στις έρευνες.

Διαβάστε εδώ

Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας: Φωτογραφική περιήγηση στα εκθέματα

 

Μέσα στο τεράστιο υπόστεγο της αεροπορικής βάσης της Δεκέλειας υπάρχουν αεροσκάφη που έγραψαν τη δική τους Ιστορία στους αιθέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για μοναδικά ευρήματα που εντοπίστηκαν στους βυθούς του Αιγαίου και ανασύρθηκαν, προκειμένου να συντηρηθούν, να ανασκευαστούν και να εμπλουτίσουν την εντυπωσιακή συλλογή του Μουσείου της Πολεμικής Αεροπορίας στο Τατόι. 

 

«Το ρολόι έχει σταματήσει στις 11:30, την ακριβή ώρα δηλαδή που χάθηκε κάτω από την επιφάνεια του Αιγαίου», παρατηρεί ο κ. Ιωάννης Μυλωνάς, τεχνικός συντήρησης του Μουσείου και μηχανικός αεροσκαφών, δείχνοντας τον πίνακα οργάνων του γερμανικού υδροπλάνου Arado 196, το οποίο εντοπίστηκε σε βάθος 480 περίπου μέτρων και ανελκύστηκε πέρσι από ψαράδες ανάμεσα στη Νάξο και την Ικαρία. Το υδροπλάνο περιμένει υπομονετικά τη σειρά του, μετά την απώλειά του στις 28 Φεβρουαρίου του 1944, για να δεχθεί τις… περιποιήσεις του τεχνικού επιτελείου του Μουσείου.

 

Το Μπλένεμ της Κρήτης

Ένα ελαφρύ δικινητήριο βομβαρδιστικό τύπου Μπρίστολ Μπλένεμ είχε καταρριφθεί από φίλια πυρά το 1941 και είχε καταπέσει ανοιχτά του Ρεθύμνου. 

 

Πρόκειται για ένα αεροσκάφος που διατηρήθηκε σε εξαιρετική κατάσταση και μετά από τις μακροχρόνιες εργασίες αποκατάστασής του, εκτίθεται πλέον στο κεντρικό υπόστεγο του Μουσείου, το οποίο ονομάζεται «Λέρος» και έχει και εκείνο τη δική του ξεχωριστή ιστορία, καθώς πρόκειται για ένα από τα δύο αντίστοιχα που είχαν κατασκευαστεί στο νησί από τους Ιταλούς και μεταφέρθηκαν μεταπολεμικά στο Τατόι και την Ελευσίνα αντίστοιχα.

Χρονοκάψουλα

«Το Arado 196αποτελεί ένα εξαιρετικά σπάνιο εύρημα», σημειώνει ο Σμηναγός Δημήτρης Βογιατζής, Ιστορικός του Μουσείου και συμπληρώνει: «Κάθε αντίστοιχη ανακάλυψη είναι μια χρονοκάψουλα και στόχος μας είναι να υλοποιούμε τη συντήρηση και την ανακατασκευή τους με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πιστότητα, έτσι ώστε ο επισκέπτης να αποκτά ένα παράθυρο στο παρελθόν».   

 

Το Arado χάνει ακόμα… λάδια, παρά το ότι παρέμεινε στο βυθό για σχεδόν 70 χρόνια, ενώ οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά. «Κοίτα εδώ το πολυβόλο των 7,92 χιλιοστών και τα πυρομαχικά του, είχε προλάβει να ρίξει μια-δυο ριπές», αναφέρει ο κ.Μυλωνάς. «Αν δεν ξέρεις την Ιστορία, δεν ξέρεις που πηγαίνεις» συμπληρώνει ο ίδιος, αναφερόμενος στο πλούσιο παρελθόν της Πολεμικής Αεροπορίας, το οποίο εκτίθεται στο Μουσείο. 

 

Η διαδικασία συντήρησης

Η διαδικασία συντήρησης είναι επίπονη, μεθοδική και χρονοβόρα. Σε πρώτη φάση τα αεροσκάφη εμβαπτίζονται σε ειδικές δεξαμενές για να πραγματοποιηθεί η αφαίρεση των αλάτων και των οργανισμών που έχουν συσσωρευθεί από την παραμονή τους στη θάλασσα για τόσες δεκαετίες.  Στη συνέχεια γίνεται χημική κατεργασία και ακολουθούν και άλλες παρεμβάσεις, προκειμένου το κάθε αεροσκάφος να γίνει σαν… καινούριο.

 

Το Γιούνκερς 52 της Λέρου

Έξω από το υπόστεγο στέκεται ένας άλλος μάρτυρας των δραματικών στιγμών που διαδραματίστηκαν στους ουρανούς του Αιγαίου εκείνη την περίοδο, ένα τρικινητήριο μεταγωγικό αεροσκάφος Γιούνκερς 52, το οποίο μετέφερε αλεξιπτωτιστές και στρατιωτικό εξοπλισμό στη Λέρο κατά την μάχη του 1943. 

 

Το συγκεκριμένο αεροσκάφος είχε βληθεί από αντιαεροπορικά πυρά και κατέπεσε στις 13 Νοεμβρίου του 1943 στον κόλπο των Αλίντων και ανασύρθηκε το 2003, 60 χρόνια μετά την τελευταία πτήση του. Η επιχείρηση ναυαγιαίρεσης ήταν πολύ δύσκολη τεχνικά και επιτεύχθηκε χάρη στην καλή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων. Εκτός όμως από το ίδιο το αεροσκάφος, οι άνθρωποι της Πολεμικής Αεροπορίας εντόπισαν στο πίσω μέρος της ατράκτου του τα οστά ενός μέλους του πληρώματος, τα οποία φρόντισαν να παραδοθούν στις γερμανικές αρχές.

 

Το Στούκα της Ρόδου

Δίπλα στο Arado υπάρχει ένα άλλο γερμανικό αεροσκάφος, το οποίο είχε γίνει συνώνυμο του τρόμου, ιδίως στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου, το Γιούνκερς 87, βομβαρδιστικό κάθετης εφόρμησης, γνωστότερο ως Στούκα.

 

Το αεροσκάφος αυτό είχε παρασυρθεί από μια τράτα σε βάθος 27 μέτρων κοντά στο Πρασσονήσι της Ρόδου και στις 12 Οκτωβρίου του 2006 το Μουσείο, σε συνεργασία με την ΜΑΚ/ΚΟΣΥΘΕ,το ανέλκυσε και το μετέφερε στο Τατόι. 

 

Αν και ο σειριακός αριθμός που θα καθιστούσε ευκολότερη την ταυτοποίησή του λείπει, όπως και ο κινητήρας και το ουραίο τμήμα του, είναι εξαιρετικά πιθανό το συγκεκριμένο να είχε λάβει μέρος στη μάχη της Λέρου το 1943 και θεωρείται ότι είναι ένα από τα περίπου 10 ομοιότυπα που καταρρίφθηκαν  από συμμαχικά αεροσκάφη.

Μετά από εκτεταμένες εργασίες ανακατασκευής, φαίνεται ακόμα ο γερμανικός σταυρός στην άτρακτό του, ενώ εντύπωση προκαλεί η συμπληρωματική θωράκιση του θαλάμου διακυβέρνησης με ατσάλινη πλάκα. 

 

«Βλέπετε εδώ αυτό το ορθογώνιο κομμάτι μετάλλου;», ρωτάει ο κ. Μυλωνάς. «Αποτελεί ιδιοκατασκευή των μηχανικών της Λουφτβάφφε, προκειμένου να προστατευθεί ο πιλότος από εχθρικά πυρά και είναι πράγματι ένα μοναδικό εύρημα».

Το Μουσείο της Πολεμικής Αεροπορίας

Ο Διοικητής του Μουσείου της Πολεμικής Αεροπορίας Σμήναρχος Κωνσταντίνος Ζούπας αναφέρει ότι «η αποστολή του Μουσείου είναι η συγκέντρωση, διαφύλαξη και η έκθεση των κειμηλίων της Αεροπορίας, η μελέτη και η τεκμηρίωση της Ιστορίας, η προβολή των ιερών αγώνων και της Αεροπορικής Ιδέας ανά τους αιώνες» και συμπληρώνει: 

 

«Το Μουσείο είναι ένα παράθυρο προς το παρελθόν: Ενθαρρύνει την επίσκεψη στους χώρους του, ιδιαίτερα για τη νέα γενιά η οποία μπορεί να έρθει σε μια συναρπαστική πρώτη επαφή με τον χώρο της αεροπορικής τεχνολογίας. 

 

Αλλά και οι μεγαλύτεροι θα εντυπωσιαστούν παρακολουθώντας τις εργασίες αποκατάστασης πάνω στα μουσειακά αεροπλάνα, οχήματα και το άλλο υλικό, εργασίες που απαιτούν ένα πρωτοφανή συνδυασμό γνώσεων και τεχνικών δεξιοτήτων». 

 

INFO

Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας, Αεροπορική Βάση Δεκέλειας, 13671 Τατόι.

 

Διεύθυνση Εκθέσεων - Εκδηλώσεων: 210-8195254, 210-8195255

 

Γραφείο Ασφάλειας: 210-8195275, Fax: 210-8195258, 210-2461661

 

Email: museum@haf.gr

Site: http://www.haf.gr/el/history/museum/

 

Ώρες Λειτουργίας

Σάββατο - Κυριακή (πλην επίσημων αργιών):

10:00 έως 16:00 κατά την περίοδο ισχύος χειμερινής ώρας (τελευταία προσέλευση 15:00).

10:00 έως 18:00 κατά την περίοδο ισχύος θερινής ώρας (τελευταία προσέλευση 17:00).

Εργάσιμες ημέρες (μόνο για ομάδες - μαθητές - συλλόγους):

Κατόπιν προσυνεννόησης τέσσερις (4) ημέρες νωρίτερα, στα τηλέφωνα του Μουσείου, από 08:00 έως 14:30 με ώρα τελευταίας προσέλευσης στις 13:30.

Επίσημες αργίες: Κλειστό

 

Δείτε και εδώ