Στην υγειά των κορόιδων

Ένας πρώην βουλευτής των Εργατικών στη Βρετανία, ο Έρικ Ίλσλεϊ, θα βλέπει τον κόσμο για τους επόμενους δώδεκα μήνες πίσω από της… φυλακής τα κάγκελα. Ο λόγος; Καταδικάστηκε επειδή «φούσκωνε» τους λογαριασμούς που καλύπτονται από τη Βουλή. Το ποσό που… τσέπωσε ο εν λόγω βουλευτής ανέρχεται στις 16 χιλιάδες ευρώ σε μια τριετία. Τα περισσότερα «τσιμπημένα» έξοδα αντιστοιχούσαν σε δημοτικούς φόρους, τηλεπικοινωνιακά τέλη και το κόστος συντήρησης του δεύτερου σπιτιού του.

Πως όμως αποκαλύφθηκε ο βουλευτής; Όταν οι ελεγκτικές αρχές απαίτησαν την υποβολή αποδείξεων για κάθε δαπάνη πάνω από 30 περίπου ευρώ, ο Ίλσλεϊ ξαφνικά σταμάτησε να πηγαίνει στο… ταμείο κάθε μήνα. Η συμπεριφορά του προβλημάτισε τους λογιστές του Κοινοβουλίου, οι οποίοι έκαναν έρευνα, με αποτέλεσμα ο βουλευτής να βρεθεί υπόλογος και εν τέλει κατηγορούμενος για διασπάθιση δημόσιου χρήματος.

Η συνέχεια, για την πραγματικότητα της Βρετανίας, δεδομένη: Τα ΜΜΕ έκαναν ρεζίλι τον κ. Ίλσλεϊ, το ίδιο του το κόμμα ζήτησε την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης και τον εξανάγκασε σε παραίτηση και οι δικαστικές αρχές του έριξαν μια… καμπάνα 12 μηνών.

Αν κάνουμε αναγωγή στα δικά μας, θα μας πιάσει θλίψη: Εδώ ποτέ και κανείς δεν φτάνει στο εδώλιο του κατηγορούμενου, εκτός αν πρόκειται για κάποιον ήδη πολιτικά «καμένο», οπότε διαρρέεται το όνομά του για να γίνεται κουβέντα, μέχρι να παραγραφεί το αδίκημα. Από τα εκατομμύρια ευρώ που έσπρωχναν σε μίζες τόσα χρόνια εταιρείες με συμφέροντα στην Ελλάδα,  ακόμα ψάχνουμε που κατέληξαν. Όσοι εμπλέκονται, κατηγορούν άλλους ότι «τα πήραν». Αποτέλεσμα; Διαιωνίζεται ένα κλίμα ατιμωρησίας, σήψης και σκοτεινών συναλλαγών, εδραιώνεται στην κοινή γνώμη η πεποίθηση ότι «όλοι ίδιοι είναι» και μετά αναρωτιόμαστε γιατί πάμε από το κακό στο χειρότερο.

Αν ο κ. Ίλσλεϊ ήταν Έλληνας, το πιθανότερο είναι ότι κάποιοι θα τον αντιμετώπιζαν ως τον «πρώτο μάγκα». 

Στη Βρετανία πάντως τον λένε κλέφτη.

«Δε μπορούσα να συνεχίσω να μεταδίδω διαστρεβλωμένη την αλήθεια»

Η αιγύπτια δημοσιογράφος Σαχίρα Αμίν παραιτήθηκε από το κρατικό δορυφορικό τηλεοπτικό δίκτυο «Nile TV», επειδή όπως δήλωσε η ίδια δεν άντεχε να μεταδίδει διαστρεβλωμένη την αλήθεια, με αφορμή τον τρόπο με τον οποίο ήταν υποχρεωμένη να καλύπτει τις διαδηλώσεις που συνεχίζονται στο Κάιρο, την Αλεξάνδρεια και άλλα αστικά κέντρα της Αιγύπτου. «Τη στιγμή που ο κόσμος στην πλατεία Ταχρίρ (Ελευθερίας) δεχόταν επιθέσεις από την αστυνομία και τους παρακρατικούς, το κανάλι στο οποίο εργαζόμουν μετέδιδε εικόνες μόνο από συγκεντρώσεις οπαδών του Μουμπάρακ και δε μας επιτρεπόταν να κάνουμε κανένα άλλο σχόλιο. Σαν να μην υπήρχαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι στους δρόμους που ζητούν δικαιοσύνη και ελευθερία».

Το μπλακάουτ της ενημέρωσης στα κρατικά τηλεοπτικά δίκτυα της χώρας είναι κάτι που ήρθε σε ευθεία ρήξη με τις ηθικές αξίες της κ. Αμίν, η οποία σημείωσε ότι «δεν ήθελα να συνεχίσω να αποτελώ μέρος του μηχανισμού προπαγάνδας». Στην Αίγυπτο λειτουργούν οκτώ κρατικά τηλεοπτικά κανάλια. Αυτά με τη μεγαλύτερη θεαματικότητα είναι τα Κανάλια 1 και 2, τα οποία εκπέμπουν σε όλη τη χώρα, ενώ τα υπόλοιπα είναι τοπικής κυρίως εμβέλειας. Το 1998 εκτοξεύθηκε ο πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος της χώρας και το 2000 ο δεύτερος. Το κανάλι Nile TV (TV Νείλος) είναι ένα δορυφορικό ειδησεογραφικό δίκτυο και όπως και όλα τα υπόλοιπα είναι υπό τον απόλυτο έλεγχο του υπουργείου Επικοινωνιών της χώρας.

Η «γραμμή» του καθεστώτος είναι ότι οι διαδηλώσεις είναι έργο «ξένων δυνάμεων» και υποκινούμενες από «αλλότρια συμφέροντα». Αν και αρκετοί Αιγύπτιοι έχουν πρόσβαση και σε άλλες πηγές ενημέρωσης και αντιμετωπίζουν με καχυποψία όσα ακούν στην τηλεόραση, η συνεχής μετάδοση ειδήσεων από τα ελεγχόμενα από το καθεστώς Μέσα ότι «η κατάσταση είναι υπό έλεγχο» και στους δρόμους κυκλοφορούν «κακοποιά στοιχεία» και «εχθροί της Αιγύπτου», επηρεάζει εκείνους που ζουν μακριά από τις μεγάλες πόλεις της χώρας.

Η κ. Αμίν είναι ιδιαίτερα γνωστή στην Αίγυπτο, καθώς μετέδιδε δελτία ειδήσεων και ενημερωτικές εκπομπές τα τελευταία 20 περίπου χρόνια, ενώ οι επαφές της και οι συνεργασίες της με διεθνή μέσα ενημέρωσης την καθιστούν από τις πιο σοβαρές και αξιόπιστες επαγγελματίες.

Η ίδια, σχολιάζοντας την απόφασή της εξήγησε ότι δε μπορούσε να συνεχίσει να προσποιείται ότι δεν γίνεται τίποτε, όταν ο λαός είναι στους δρόμους και σημείωσε ότι όταν συζήτησε το θέμα με τους διευθυντές της, της είπαν ότι καλό είναι να αποφεύγει τις προσωπικές απόψεις και ό,τι άλλο θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι υπονομεύει το καθεστώς. Στις επανειλημμένες αντιδράσεις της, οι εντεταλμένοι του καθεστώτος στο κανάλι τής απάντησαν με… προαγωγή και αύξηση μισθού: «Θεώρησαν ότι με μερικά χρήματα παραπάνω και με διευθυντικό τίτλο θα με φίμωναν. Ήταν όμως κάτι που δε θα μπορούσε να αντέξει η συνείδησή μου» είπε η ίδια.

Και τι επιφυλάσσει το μέλλον για την κ. Αμίν; «Δεν ξέρω και δε μπορώ να απαντήσω. Αισθάνομαι όμως ότι είμαι ελεύθερη, έφυγε ένα μεγάλο βάρος από μέσα μου και λίγη τελικά σημασία έχει η δική μου ιστορία. Έτσι ή αλλιώς, την ιστορία τη γράφουν εκείνοι που αψηφούν την κρατική τρομοκρατία και βρίσκονται στους δρόμους διεκδικώντας το δίκιο τους».

WHO IS WHO

Η Ζαχίρα Αμίν σπούδασε οικονομία και κοινωνιολογία στο αμερικανικό πανεπιστήμιο του Καϊρου. Μετά το γάμο της μετακόμισε στο Αμπού Ντάμπι, όπου ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της ως παραγωγός στο ραδιόφωνο. Συνεργάστηκε με το CNN για την καθημερινή εκπομπή «World Report». Έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και θεωρεί ότι οι εμπειρίες που απέκτησε από την επαφή της με άλλες κουλτούρες τη βοήθησε να αποκτήσει ένα ευρύτερο πεδίο αντίληψης από αυτό της εικονικής τηλεοπτικής πραγματικότητας. Έχει επίσης συνεργαστεί με το BBC. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά τον Αχμέτ και την Αμίνα.

Στον κινηματογράφο η ζωή του ανθρώπου που ξεκίνησε την αραβική επανάσταση

Ο Μοχάμαντ Μπουαζίζι, ένας νέος άνεργος στην Τυνησία, έγινε η αφορμή για τις διαδηλώσεις που οδήγησαν στην εκδίωξη του ισόβιου προέδρου της χώρας Μπεν Άλι και οι οποίες με τη σειρά τους αποτέλεσαν την αφορμή για να ξεσπάσει η λαϊκή οργή που συμπαρασύρει στο διάβα της τα απολυταρχικά καθεστώτα της περιοχής. Τώρα, όπως ανακοίνωσε ο Ταρέκ Μπεν Άμαρ, διάσημος ομοεθνής του παραγωγός, ο άνθρωπος πίσω από κινηματογραφικές επιτυχίες όπως το «Ένας προφήτης, μα τι προφήτης» των Monty Python, αλλά και συναυλίες όπως η παγκόσμια τουρνέ του Μάικλ Τζάκσον το 1997, αποφάσισε να γυρίσει μια ταινία με ήρωα τον Μπουαζίζι.

Ο 26χρονος νέος, άνεργος και χωρίς προοπτικές, αγανακτισμένος από τα «μπαξίσια» που του ζητούσαν οι χωροφύλακες κάθε φορά που πουλούσε φρούτα χωρίς άδεια μικροπωλητή στην παραλιακή πόλη του Σίντι Μπου Σάιντ, για να βγάλει ένα πενιχρό μεροκάματο, δεν άντεξε τις συνεχόμενες προβολές και τα αδιέξοδα μιας ζωής χωρίς μέλλον στη βορειοαφρικανική χώρα. Έτσι, το Δεκέμβριο που μας πέρασε αποφάσισε να αυτοπυρποληθεί, για να στείλει ένα μήνυμα, το οποίο αποδείχτηκε τόσο ηχηρό, που ακούστηκε σε όλα τα αραβικά κράτη.

Ο Μπεν Άμαρ σχολίασε ότι ο Μπουαζίζι έγινε εθνικός ήρωας για τους Τυνήσιους, αλλά και σύμβολο για όλους όσοι αισθάνονται ότι καταπιέζονται από τις ανελεύθερες κυβερνήσεις της περιοχής: «Ο Μοχάμαντ έκανε την υπέρτατη θυσία και με αυτό τον τρόπο μας άνοιξε τα μάτια και τις καρδιές. Η πράξη του αποκτά μεγαλύτερη αξία, επειδή θυσιάστηκε ο ίδιος και δεν έβλαψε κάποιον άλλο με την πράξη του».

«Η τραγική του ιστορία αποτέλεσε τον καταλύτη για τις ιστορικές στιγμές που ζούμε» σημείωσε ο Τυνήσιος παραγωγός, καθώς το παράδειγμά του «πρέπει να μείνει χαραγμένο στις μνήμες και των κατοπινών γενεών, ως ο απλός άνθρωπος που άνοιξε το δρόμο σε εκατομμύρια άλλους».

Η ταινία, η οποία σύμφωνα με τον ίδιο θα θυμίζει το «Ζ» του Κώστα Γαβρά, θα βασιστεί σε βιογραφικά στοιχεία και λεπτομέρειες που θα παραχωρήσει στον αναγνωρισμένο παραγωγό η οικογένεια του 26χρονου. Τα έσοδα θα διατεθούν εξ ολοκλήρου στους συγγενείς του, θα γυριστεί στην Τυνησία και θα προβληθεί στο διεθνές κινηματογραφικό φεστιβάλ των Καννών το 2012.

Ο Μπεν Άμαρ, εκτός από κινηματογραφικός παραγωγός, είναι και ο ιθύνων νους πίσω από το δορυφορικό κανάλι Νέσμα, το μόνο τηλεοπτικό δίκτυο που κάλυψε ζωντανά και χωρίς διακοπή τις πρώτες διαδηλώσεις στη χώρα και συνέχισε να εκπέμπει παρά τις απειλές του καθεστώτος ότι θα το βγάλει εκτός «αέρα». Ο Μπεν Άμαρ εξήγησε ότι όλοι οι πολίτες της χώρας έχουν το δικαίωμα στην πληροφόρηση και τη συμμετοχή και πιστεύει ότι ο Μπουαζίζι προσωποποίησε τις αγωνίες μιας ολόκληρης κοινωνίας. 

WHO IS WHO
Μοχάμαντ Μπουαζίζι
Ο νεαρός Τυνήσιος αυτοπυρπολήθηκε και μετά από μερικές ημέρες υπέκυψε στα τραύματά του. Όλα ξεκίνησαν όταν για πολλοστή φορά του ζήτησαν «χαρτζιλίκι» οι αστυνομικοί που περιπολούσαν στην αγορά. Όταν αρνήθηκε, εκείνοι του πήραν τον πάγκο και τη ζυγαριά του και όταν διαμαρτυρήθηκε, τον χαστούκισαν. Παρά τις διαμαρτυρίες του, οι αρχές αδιαφόρησαν και έτσι αποφάσισε να πάρει ένα μπουκάλι οινόπνευμα και να αυτοπυρποληθεί. Ο θάνατός του αποτέλεσε νέα αρχή για εκατομμύρια ανθρώπους στις αραβικές χώρες.

Ταράκ Μπεν Άμαρ
Γεννημένος το 1946, ο Μπεν Άμαρ είναι μια αξιοσέβαστη προσωπικότητα στη χώρα του και διεθνώς αναγνωρισμένος για το καλλιτεχνικό του έργο. Έχει συμμετάσχει υπό διάφορες ιδιότητες, κυρίως ως παραγωγός, σε περισσότερα από 40 έργα, μεταξύ των οποίων ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» του Φράνκο Τζεφιρέλι, οι «Πειρατές» του Ρομάν Πολάνσκι και πολλά άλλα. Εκτός από την κινηματογραφική μεταφορά της ζωής του Μοχάμαντ Μπουαζίζι, ο Μπεν Άμαρ διευθύνει μια εταιρεία παραγωγής που χρηματοδοτεί ανεξάρτητες παραγωγές.

Αποπροσανατολισμός

Η επικαιρότητα είναι ένας αγώνας ενάντια στο χρόνο, μια αδυσώπητη κούρσα για την πιο πρόσφατη είδηση, μια διαρκής αναζήτηση για το «τι». Σήμερα, με την πληθώρα πηγών και μέσων, βομβαρδιζόμαστε καθημερινά με κάθε λογής ειδήσεις, άλλες φιλτραρισμένες, άλλες πρωτογενείς και άλλες μη εξακριβωμένες.

Μέσα σε αυτό τον κυκεώνα, πολλές φορές χάνεται το «πώς» και το «γιατί» που θα έπρεπε να συνοδεύουν το «τι» της κάθε είδησης. Δυστυχώς όμως ο κανόνας είναι η υπερπληροφόρηση, από ατάκτως ερριμένες ριπές επικαιρότητας, η οποία τελικά οδηγεί στον αποπροσανατολισμό, στην παραπληροφόρηση χωρίς αξιολόγηση και ερμηνεία.

Πρόσφατο παράδειγμα η υπόθεση της Ζίμενς, για την οποία ακούσαμε ότι πολλοί έβαλαν το δάχτυλο στο μέλι, αλλά τελικά κανείς δε φταίει, εκτός ίσως από τους «κακούς» Γερμανούς που έσπρωχναν εκατομμύρια ευρώ επί σειρά ετών, για να πάρουν τις εργολαβίες. Πριν προλάβει να κάτσει ο αχός του σκανδάλου, νάτοι οι μετανάστες που κατέλαβαν τη Νομική. Άρχισε η αποθέωση του παραλόγου, όπου ακούστηκαν τα μύρια όσα, μέχρι που άρχισε η εξέγερση στην Αίγυπτο.

Η οργή όμως παραμένει: Όσο επικρατεί η αίσθηση της ατιμωρησίας και της σύγχυσης, τόσο αυξάνεται η θερμοκρασία στη χύτρα της Ελλάδας. Και όταν σκάσει, όπως στην Αίγυπτο, ο χείμαρρος θα παρασύρει δίκαιους και άδικους στο διάβα του. 

Όταν η επανάσταση χωράει σε 120 χαρακτήρες…

«Η επανάσταση δε γίνεται στο Διαδίκτυο, αλλά μέσω αυτού», σημειώνει ένας ανώνυμος Αιγύπτιος στο Twitter, τη στιγμή που εκατομμύρια άνθρωποι κατευθύνονται στην πλατεία Ελευθερίας στο Κάιρο.

Σημείο των καιρών, για άλλη μια φορά, μετά και τα πρόσφατα γεγονότα στην Τυνησία,  η τεχνολογία δίνει το «βήμα» στους διαδηλωτές και τους βοηθά να επικοινωνήσουν άμεσα με τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς το «φίλτρο» των παραδοσιακών μέσων μαζικής επικοινωνίας.

Παρά την ολική «έκλειψη» των υπηρεσιών ίντερνετ στη χώρα, η οποία ξεκίνησε κατόπιν εντολής του Μουμπάρακ την περασμένη Παρασκευή και ολοκληρώθηκε χθες το βράδι, η λύση βρέθηκε άμεσα: Η σύμπραξη του διαδικτυακού κολοσσού της Google με το Twitter και την εταιρεία λογισμικού SayNow, δηλαδή «μίλα τώρα», προσφέρουν τη δυνατότητα στους Αιγύπτιους να στείλουν το μήνυμά τους από τις πορείες και τις διαδηλώσεις χωρίς να χρειάζεται καν σύνδεση στο Διαδίκτυο. Μια απλή τηλεφωνική κλήση και το μήνυμα μετατρέπεται από ήχο σε κείμενο.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρακολουθούν λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις μέσα από το Twitter, καθώς τα μηνύματα στο #Egypt ανεβαίνουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, σχεδόν 120 το λεπτό.

Προσωπικές μαρτυρίες γεμάτες συναίσθημα, αλλά και άμεση ενημέρωση για τις εξελίξεις σε όλες τις πόλεις της χώρας που γίνονται διαδηλώσεις, γίνονται πλέον μέρος του «παγκόσμιου χωριού», στο οποίο η έννοια του πολίτη-δημοσιογράφου αποκτά μια νέα διάσταση.

Από τον Αριστοτέλη του 340 π.Χ., στο σήμερα: Οι φάλαινες και τα δελφίνια των ελληνικών θαλασσών εκπέμπουν SOS

Όταν ο Αριστοτέλης, περίπου το 340 π.Χ., δηλαδή σχεδόν 2.350 χρόνια πριν την εποχή μας, σημείωνε στο έργο του «Των περί τα ζώα ιστοριών» τις συνήθειες των δελφινιών και περιέγραφε με λεπτομέρειες τον τρόπο ζωής τους στις θάλασσες, δε φανταζόταν ότι ακόμα και σήμερα οι παρατηρήσεις του θα αποτελούσαν πρότυπο για την μελέτη των θαλάσσιων θηλαστικών. Εκτός όμως από τα δελφίνια, φυσητήρες, ζιφιοί, ακόμα και πτεροφάλαινες, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ζώο στον κόσμο με μήκος που φτάνει τα 25 μέτρα, «οργώνουν» τις θάλασσές μας.

ΠΟΥ ΖΟΥΝ;

Η κ. Nίκη Διόγου, επιστημονική σύμβουλος του προγράμματος «Ο Δρόμος του Δελφινιού», σημειώνει στον «Ε.Τ.» ότι  τα δελφίνια είναι πιο κοντά μας από όσο οι περισσότεροι νομίζουμε, καθώς οι περισσότερες συναντήσεις, σύμφωνα με τα δεδομένα του προγράμματος, πραγματοποιήθηκαν στον Κορινθιακό Κόλπο όπου υπάρχουν μεγάλες συχνά ομάδες από Ρινοδέλφινα και Ζωναδέλφινα που από ό,τι φαίνεται είναι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής και συνήθως εντοπίζονται σε μεικτές ομάδες. Στο Ιόνιο, προτιμούν περιοχές γύρω από την Κεφαλονιά, τη Λευκάδα και κοντά στους Παξούς. 

Στον Ευβοϊκό και τον Αμβρακικό παρατηρούμε ομάδες Ρινοδέλφινων που μπορούν να ζήσουν στα σχετικά ρηχά νερά των κόλπων. Δεν είναι λίγες οι παρατηρήσεις Ρινοδέλφινων και Ζωνοδέλφινων στον Σαρωνικό όπου κυρίως τα πρώτα τα βρίσκουμε ακόμα και έξω από τη Φρεαττύδα, τη Βούλα, το Σούνιο, γύρω από την Αίγινα και την Ύδρα. Δελφίνια όμως υπάρχουν, όπως λέει χαρακτηριστικά η κ. Διόγου σε πολλές ακόμα περιοχές: «Το Κρητικό πέλαγος είναι αναμφίβολα σημαντική περιοχή για τα κητώδη. Εξίσου σημαντικές για την ύπαρξη δελφινιών είναι οι Κυκλάδες, στη Σέριφο, κοντά στη Τζια, τη Κύθνο, τη Σίκινο και την Ίο. Ρινοδέλφινα εντοπίστηκαν και στα Δωδεκάνησα, στα νότια της Σάμου ενώ μια ομάδα από 3 Σταχτοδέλφινα εντοπίστηκε δυτικά του Άθω. Σπουδαία ήταν η καταγραφή ενός Φυσητήρα που βρέθηκε ανάμεσα στη Μύκονο και το Αγαθονήσι, σε σημείο ορατό από την ακτή».   

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΣ

Ο χειρότερος εχθρός του δελφινιού είναι ο άνθρωπος. Όχι μόνο λόγω των τραγικών περιστατικών που βλέπουν συχνά το φως της δημοσιότητας, αλλά και οι τρομακτικές εικόνες που έρχονται από μακρινές περιοχές του πλανήτη μας, όπως το βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ του ομογενούς Λούη Ψυχογιού «Ο όρμος», το οποίο πραγματεύεται τη σφαγή των δελφινιών στην Ιαπωνία, μας φέρνουν αντιμέτωπους με τη φρικιαστική αυτή πραγματικότητα. «Μόνο η πραγματική επιβολή της προστατευτικής νομοθεσίας, η γνώση, η ευαισθητοποίηση και η δραστηριοποίηση μπορούν να βοηθήσουν ώστε να σωθούν τα θαλάσσια αυτά πλάσματα και να διατηρηθεί η θαλάσσια βιοποικιλότητα», τονίζει η κ. Διόγου.

Η κ. Διόγου, εξηγεί ότι τα αξιαγάπητα αυτά ζώα σήμερα κινδυνεύουν άμεσα ή έμμεσα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και πολλά δελφίνια και φάλαινες απειλούνται πλέον με αφανισμό: «Διαφορετικοί παράγοντες έχουν επιδράσει, ξεχωριστά ή και αθροιστικά, στην μείωση των κητωδών της Μεσογείου και κατ’ επέκταση των ελληνικών θαλασσών. Στην ελάττωση του αριθμού τους συμβάλλουν η τυχαία σύλληψή τους σε αλιευτικά εργαλεία, η υπεραλίευση που μειώνει τα διαθέσιμα ιχθυοαποθέματα τα οποία στηρίζουν τους πληθυσμούς τους, η καταστροφή των περιοχών στις οποίες  ζουν, ο θόρυβος και η όχληση από τη διέλευση πλοίων και από στρατιωτικές ασκήσεις στη θάλασσα, η ρύπανση από τοξικά. Υπολογίζεται μια μείωση κατά 30% στον πληθυσμό των Ρινοδέλφινων τα τελευταία περίπου 60 χρόνια ενώ πολλά Ζωνοδέλφινα θανατώνονται κάθε χρόνο λόγω της εμπλοκής τους σε πελαγικά αφρόδιχτα». 

Η κ. Νίκη Διόγου συμπληρώνει ότι «υπάρχουν και καταγεγραμμένες περιπτώσεις αλιέων που απελευθέρωσαν δελφίνια από τα δίχτυα ή τα παραγάδια τους, ενώ χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα παραδοσιακών ψαράδων στη Βραζιλία και στο Μεξικό που συνεργάζονται με τα δελφίνια, για να εντοπίσουν και να περικυκλώσουν τα ψάρια και έπειτα τα αποζημιώνουν με μικρό μέρος της ψαριάς».

ΒΟΧ 1

Τα είδη κητωδών που υπάρχουν στη χώρα μας

ΠΗΓΗ: Νίκη Διόγου, Επιστημονική σύμβουλος του Δρόμου του Δελφινιού

Τμήμα Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Ωκεανογραφίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τα ελληνικά νερά παρουσιάζουν μεγάλη σχετικά ποικιλία κητωδών, αντίθετα με ό,τι πίστευε η διεθνής επιστημονική κοινότητα μέχρι πριν μια περίπου δεκαετία. Στην Ελλάδα έχουν παρατηρηθεί και αναγνωριστεί 12 είδη κητωδών που αντιπροσωπεύουν το 15% των 80 ειδών που υπάρχουν παγκοσμίως. Από τα 12 αυτά είδη, τα 8 έχουν σταθερούς πληθυσμούς ενώ τα υπόλοιπα 4 προκύπτουν από περιστασιακές καταγραφές.

Τα πιο συνηθισμένα είδη δελφινιών στη χώρα μας είναι καταρχήν τα Ζωνοδέλφινα (Stenella coeruleoalba) που βρίσκονται σε βαθύτερα πελαγικά ύδατα και τα Ρινοδέλφινα (Tursiops truncates) που τα εντοπίζουμε σε πιο ρηχά νερά κοντά στις ακτές. Τα Κοινά δελφίνια (Delphinus delphis) τα συναντάμε σε παράκτια και ρηχά ύδατα και έρευνες έχουν δείξει ότι οι Ελληνικές θάλασσες φιλοξενούν έναν από τους εναπομείναντες πληθυσμούς τους στη Μεσόγειο, ο οποίος όμως δυστυχώς μειώνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς.

Οι Φυσητήρες (Physeter macrocephalus) εντοπίζονται συχνά στο Ιόνιο πέλαγος και στη νότια Κρήτη, κινούνται στο Ηφαιστειακό Τόξο του Αιγαίου, και είναι γνωστοί για τις πολύ βαθιές τους καταδύσεις που φτάνουν και τα 3000 μέτρα. Μπορούμε να τους παρατηρήσουμε και σε αποστάσεις 2,5-10 χιλιομέτρων από στις ακτές. Τα Σταχτοδέλφινα (Grampus griseus) εμφανίζονται σε πολύ μικρότερες ομάδες και λιγότερο συχνά από τα υπόλοιπα 5 είδη, τα συναντάμε σε περιοχές με μεγάλα βάθη και μακριά από τις ακτές. 

Οι Ζιφιοί (Ziphius cavirostris), παρόμοια με τους Φυσητήρες, παρουσιάζουν προτίμηση σε περιοχές όπου το βάθος αυξάνεται απότομα, όπως το ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου όπου και τρέφονται με καλαμάρια που ζουν εκεί. Οι παρατηρήσεις Ζιφιών δεν είναι συχνές καθώς αποφεύγουν τα πλεούμενα και κάνουν καταδύσεις σε 500 μέτρα βάθος για περίπου μισή ώρα.

Είναι αξιοσημείωτο ότι στα ελληνικά νερά συναντάμε και μια από τις πολύ μεγάλες φάλαινες, τη Πτεροφάλαινα (Balaenoptera physalus) η οποία παρουσιάζεται κυρίως στα βορειότερα νησιά του Ιονίου. Τέλος, ένα μικρόσωμο δελφίνι που ονομάζεται Φώκαινα (Phocoena phocoena) εντοπίζεται στο βόρειο Αιγαίο και στο Θρακικό Πέλαγος όπου είναι και η μοναδική περιοχή στη Μεσόγειο που έχει παρατηρηθεί. 

Κάποια από τα κητώδη που εντοπίζονται σπανιότερα στην Ελλάδα είναι  η Μεγάπτερη Φάλαινα (Megaptera novaeangliae), η Ψευδόρκα (Pseudorca crassidens) και η Ρυγχοφάλαινα (Balaenoptera acutorostrata). Κάθε παρατήρηση από αυτά τα είδη είναι μη συνηθισμένη και θεωρείται πολύ σημαντική για αυτό και χρειάζεται να συνοδεύεται με φωτογραφικό υλικό.

ΒΟΧ 2

Πως μπορώ να βοηθήσω;

Στην ιστοσελίδα www.spotadolphin.gr μπορείτε να δείτε πληροφορίες για τα κητώδη, καθώς και τη βάση δεδομένων των παρατηρήσεων. Όλη η πρωτοβουλία του «Δρόμου του Δελφινιού» βασίζεται στην εθελοντική προσπάθεια και την προσωπική προσφορά του καθενός. Όλοι μπορούν να αποτελέσουν μέρος της προσπάθειας, απλώς παρατηρώντας και καταγράφοντας τις κινήσεις των δελφινιών στις Ελληνικές θάλασσες. Οι παρατηρήσεις είναι διαθέσιμες προς κάθε ενδιαφερόμενο, εξυπηρετώντας έτσι και την ακαδημαϊκή-ερευνητική δραστηριότητα.

BOX 3

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Μάνος Ρούδας, ιδρυτής και επικεφαλής του εθελοντικού προγράμματος «Ο Δρόμος του Δελφινιού»

«Είδαμε φυσητήρα ανοιχτά της Σαλαμίνας!»

«Η ιστορία που με εντυπωσίασε περισσότερο, ήταν όταν συναντήσαμε έναν επιβλητικό φυσητήρα στο Σαρωνικό, κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Συμπτωματικά εκείνη την ώρα ήμουν μόνος πάνω στο σκάφος και, μετά την αρχική έκπληξη, η πρώτη μου σκέψη ήταν πως κανείς δεν πρόκειται να με πιστέψει. Πράγματι, όταν τερματίσαμε και δέσαμε στο μόλο, είδα μία ομάδα συναθλητών να έχουν πάρει στο ψιλό έναν άλλο κυβερνήτη, ο οποίος προσπαθούσε να τους πείσει ότι είχε δει φυσητήρα ανοιχτά της Σαλαμίνας!»

Μέσα Μαζικής Ακινησίας

Οι συνεχιζόμενες απεργίες των μέσων μαζικής μεταφοράς, ανεξάρτητα από το δίκαιο ή μη των αιτημάτων των εργαζομένων, έχει εξουθενώσει όλους όσοι βασίζονται σε αυτά για να μετακινηθούν.

Αν και η απεργία είναι αυτονόητο δικαίωμα και θεμιτός τρόπος διαμαρτυρίας, εντύπωση προκαλεί η αδιαφορία όσων αποφασίζουν να τραβήξουν χειρόφρενο στα λεωφορεία για το πώς τους βλέπουν οι συμπολίτες τους και πως κρίνουν τις πράξεις τους.

Δε φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι όσοι αναγκάζονται να πληρώνουν ταξί για να πάνε στις δουλειές τους, ή πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτοκίνητο, ή να αρχίσουν την… πεζοπορία, δύσκολα θα συγκινηθούν, θα πάρουν το μέρος των απεργούντων ή θα ακούσουν με συμπάθεια τα αιτήματά τους. Ιδίως μάλιστα αν υπάρχει η γενικευμένη υποψία, ή η εδραιωμένη πεποίθηση πλέον ότι οι κινητοποιήσεις δεν αποσκοπούν στον εξορθολογισμό του έργου των δημόσιων συγκοινωνιών, ούτε στη βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών, για τις οποίες όλοι πληρώνουμε.

Το ίδιο συμβαίνει με κάθε κοινωνική ομάδα ή συντεχνία που αποφασίζει να ρίξει τους διακόπτες, περιχαρακωμένη στα συμφέροντά της, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο.

Υπάρχουν όμως και άλλες μορφές διαμαρτυρίας, να διανεμηθούν για παράδειγμα φυλλάδια με τα αιτήματά τους, ώστε να μάθει το επιβατικό κοινό την άποψή τους. Μέχρι τότε, μπορούν τα μέσα μεταφοράς να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τους πολίτες, χωρίς να ζητούν εισιτήρια, μέχρι να βρεθεί λύση.

Ένα e-mail από την Αίγυπτο

Ρώτησα ένα φίλο μου Αιγύπτιο, ο οποίος ζει από πρώτο χέρι τις διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος, να μου πει πως βλέπει τις εξελίξεις.


Δείτε τι μου έγραψε και κάντε τις συγκρίσεις με τα δικά μας:

Ο κύριος λόγος για τον οποίο ξεσηκωθήκαμε είναι γιατί δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση. Η έκπληξη για το καθεστώς είναι ότι αυτή τη φορά έχουν εξεγερθεί άνθρωποι από όλες τις κοινωνικές τάξεις. Η τεχνολογία μας βοηθάει γιατί η νέα γενιά χρησιμοποιεί τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης για να επικοινωνήσει με όλο τον κόσμο, μακριά από τα γνωστά μέσα επικοινωνίας και ξεσκεπάζει το αληθινό πρόσωπο του συστήματος που μόνο κατ' επίφαση είναι δημοκρατικό. Το πρόβλημα που έχουν χώρες όπως η Αίγυπτος είναι το ότι υπάρχουν τόσα πολλά συμφέροντα που διακυβεύονται που οι ξένες δυνάμεις θα προσποιηθούν ότι υποστηρίζουν το λαό, όταν στην πραγματικότητα δε θα πιέσουν καθόλου το καθεστώς.

Το μόνο που απαιτούμε είναι να βγει ο Μουμπάρακ και να ανταποκριθεί στα αιτήματα του λαού, τα οποία μου φαίνονται λογικά:

1/ Να μην είναι ξανά υποψήφιος στις εκλογές

2/ Να μην είναι ούτε ο γιός του υποψήφιος.

3/ Να αναστείλει το νόμο έκτακτης ανάγκης.

Ο λαός διαδηλώνει ειρηνικά, αλλά η αντίδραση των δυνάμεων ασφαλείας είναι βίαιη και με μηδενική ανοχή -αν και είμαστε συνηθισμένοι σε αυτό.

Η εξέγερση είχε ως αφορμή τις πρόσφατες εκλογές κατά τις οποίες το 95% των βουλευτών που εξελέγησαν ανήκει στο Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα του Μουμπάρακ και ο λαός αισθάνθηκε ότι δεν υπάρχει κάποιος που να τον εκπροσωπεί πραγματικά.

Η εμπειρία της Τυνησίας αποτέλεσε έμπνευση για εμάς γιατί είδαμε ότι μπορούμε και εμείς οι ίδιοι να αναλάβουμε τις τύχες μας.

Αν και είναι πρώιμο να κάνω κάποια εκτίμηση για το τι μέλλει γενέσθαι και ειδικότερα αν η εξέγερση δώσει την ευκαιρία σε ακραία ισλαμιστικά στοιχεία, θεωρώ πως οι ξένοι "φίλοι" μας δε θα επιτρέψουν αυτό. Άλλωστε οι θρησκευτικές κοινότητες της χώρας συμβιώνουν εδώ και χρόνια και ο απλός λαός δε συμφωνεί με τις τρομοκρατικές επιθέσεις σε ναούς άλλων θρησκειών.

Το όνειρό μου είνα να δω την κόρη μου να μεγαλώνει ελεύθερη να εκφράζει την άποψή της, να πιστεύει ό,τι η ίδια θεωρεί σωστό να μην της επιβάλλονται κοινωνικά ταμπού λόγω της φτώχειας και της έλλειψης παιδείας. 

Το όνειρό μου είναι να γνωρίζει ότι η δική μου γενιά θυσιάστηκε για εκείνην και πληρώνει το τίμημα της σιωπής των δικών μου γονέων και της γενιάς τους.

Ο λαός δεν περιμένει βοήθεια από κανέναν, η απόφασή του είναι ότι το καθεστώς Μουμπάρακ, μετά από 30 και πλέον χρόνια στην εξουσία δεν προσέφερε τίποτε στους απλούς ανθρώπους, εκτός από διαφθορά και πιστεύω ότι θα είναι καλύτερο γι αυτόν να πάει στη Σαουδική Αραβία. 

Ψήφιζε και μη ερεύνα

Θα διαβάσετε σε άλλες σελίδες της εφημερίδας για την οικτρή κατάσταση της έρευνας και της καινοτομίας στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό το ότι από τα 1,5 δις ευρώ που μπορούν να εκταμιευθούν από την Ε.Ε. για επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία στην χώρα μας, έχουμε απορροφήσει μόλις 6 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή ποσοστό που ξεπερνά μόλις και μετά βίας το 0,4%.

Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι μας «χαρίζουν» λεφτά για να αναπτυχθεί η αιχμή της παραγωγικής διαδικασίας, δηλαδή η έρευνα και εμείς είμαστε ανίκανοι να τα αξιοποιήσουμε. Τη στιγμή που το μοντέλο «ανάπτυξης» της Ελλάδας που ακολουθήσαμε τα τελευταία 30 χρόνια κατάρρευσε με θόρυβο και συμπαρέσυρε στο διάβα του εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες που είτε έχασαν τις δουλειές τους, ή είδαν τα εισοδήματά τους να συρρικνώνονται δραματικά, διαπιστώνουμε ότι δεν προσφέρεται καμία βιώσιμη λύση.

Αντιθέτως καταφεύγουμε στη «δοκιμασμένη συνταγή», στο φορολογικό τσεκούρωμα των συνήθων υπόπτων, δηλαδή των μισθωτών και των συνταξιούχων, σε συνδυασμό με την περαιτέρω απαξίωση της δημόσιας Υγείας και Παιδείας.

Και να έλεγε κανείς ότι δεν έχουμε ιδέες, ή είμαστε τεμπέληδες; Αντιθέτως, οι νέοι Έλληνες επιστήμονες αναγκάζονται είτε να μεταναστεύσουν σε χώρες που η έρευνα προσφέρει σημαντικό μερίδιο του ΑΕΠ, είτε να «θάψουν» τα οράματα και τις προσδοκίες τους στο… νεκροταφείο της ελπίδας, όπως έχει καταντήσει η Ελλάδα.

Το χειρότερο είναι ότι η έρευνα στη χώρα μας, αποτελεί ιδανικό πεδίο για ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, αλληλομαχαιρώματα, υπονοούμενα για διασπάθιση χρήματος και ευνοιοκρατία, βαλθήκαμε δηλαδή να μικρύνουμε την ελπίδα και να τη φέρουμε στα δικά μας μίζερα μέτρα.

Αυτό δυστυχώς είναι και το πιο θλιβερό: Αντί να δούμε μέσα στη γενικευμένη κρίση πως θα αξιοποιήσουμε και την παραμικρή ευκαιρία που μας παρουσιάζεται, προτιμάμε να διαιωνίζουμε τις κακές εκείνες συνήθειες που μας έριξαν στο βούρκο που βρισκόμαστε σήμερα. 

Το ΔΝΤ κάνει κακό στην υγεία

Μια άλλη διάσταση στις επιπτώσεις του ΔΝΤ στις χώρες που παρεμβαίνει, δίνει έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Μελετώντας τα στατιστικά στοιχεία από το 1996 μέχρι και το 2006, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι οι εν γένει δαπάνες υγείας σε χώρες υπό την επιτροπεία του ΔΝΤ μειώθηκαν στο μισό σε σύγκριση με άλλες χώρες. Ακόμα περισσότερο, τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα που επέβαλλε το ΔΝΤ οδήγησε τις χώρες αυτές στην επένδυση μόλις του 1% για τη βελτίωση των υποδομών υγείας, σε αντίθεση με χώρες εκτός ΔΝΤ που επένδυαν το 45%.

Οι ειδικοί εξηγούν πως αυτό οφείλεται στο ότι οι δαπάνες υγείας θεωρούνται δευτερεύουσας σημασίας μπροστά στον κίνδυνο της ολοκληρωτικής κατάρρευσης των χωρών αυτών και πολλά από τα κονδύλια που θεωρητικά θα επενδύονταν στην παροχή στοιχειώδους ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και βελτίωσης των υποδομών, διοχετεύονταν σε άλλες πιο πιεστικές ανάγκες.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην έγκυρη ιατρική επιθεώρηση των υπηρεσιών Υγείας και σύγκρινε περισσότερες από 130 χώρες, 34 από τις οποίες είχαν πέσει στο… δόκανο του ΔΝΤ, ενώ περίπου 100 άλλες συνέχιζαν το δανεισμό τους από άλλες πηγές. Η διαπίστωση αυτή έρχεται να φωτίσει και την ανεπάρκεια της Διακήρυξης της Χιλιετίας του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε να μειωθούν δραματικά τόσο η παιδική θνησιμότητα, όσο και ασθένειες που πλήττουν τον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Ντέιβιντ Στάκλερ, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, σημείωσε ότι οι χώρες που εναποθέτουν τις ελπίδες τους στο ΔΝΤ δεν επενδύουν τα δάνεια σε τομείς όπως η δημόσια Υγεία και τόνισε ότι «οι διαδικασίες δανειοδότησης θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι οι χώρες υπό τον έλεγχο του ΔΝΤ συνήθως απαιτούν πολλά περισσότερα κεφάλαια για την Υγεία, καθώς η κατάσταση στις χώρες αυτές χαρακτηρίζεται από ραγδαία επιδείνωση των δεικτών στον τομέα αυτό».

Μας τελείωσε η ευθύνη

Για να εκλεγεί κάποιος στη βουλή των πεντακοσίων της αρχαίας Αθήνας όφειλε να επιτρέψει την πλήρη καταγραφή της προσωπικής και οικογενειακής περιουσίας του, ώστε να ελεγχθεί ανά πάσα στιγμή σε περίπτωση παράνομου πλουτισμού και να πληρώσει από αυτήν αν ζημίωνε με τις πράξεις ή τις παραλείψεις του το δημόσιο συμφέρον. Στο τέλος της θητείας του, συμμετείχε σε μια διαδικασία λογοδοσίας έναντι όλων των πολιτών στην Εκκλησία του Δήμου, η οποία ονομαζόταν «εύθυνα», αυτό που σήμερα εμείς λέμε «ευθύνη».

Δυστυχώς όμως, με το πέρασμα του χρόνου η ευθύνη… έφθινε και φτάσαμε στο σήμερα όπου πλέον κανείς δεν είναι υπεύθυνος για τίποτα. Η μόνιμη επωδός στα χείλη των εκάστοτε κυβερνώντων και των εντεταλμένων τους είναι ότι «φταίνε οι προηγούμενοι», η εύκολη λύση είναι να γενικεύουμε λέγοντας ότι «όλοι φταίνε» και φτάνουμε στο σημείο να κατηγορούμε συλλήβδην τους «άλλους», αρκεί να μην είμαστε «εμείς».

Το ζήτημα της ευθύνης δεν είναι όμως μια αφαιρετική έννοια, όπως θέλουν να πιστέψουμε οι κάθε λογής θιασώτες της συλλογικής ενοχής, εντός και εκτός συνόρων. Μέσα από την ομαδοποίηση άλλωστε ξεγλιστρούν εκείνοι που πραγματικά φταίνε, γιατί όπου όλοι είναι ένοχοι, τελικά κανείς δεν την πληρώνει.

Η ουσία τελικά δεν είναι μόνο τι κάνουν οι πολιτικοί που εμείς οι ίδιοι εκλέγουμε σε θέσεις… ευθύνης, αλλά πως θα ανακτήσουμε και πάλι τη χαμένη μας υπευθυνότητα. 

Καυσόξυλα

Στα χρόνια της Κατοχής η Μαγκουφάνα, μια προσφυγοσυνοικία στα βόρεια της Αθήνας, είδε το δάσος πεύκων που κάλυπτε μεγάλη έκτασή της να αποψιλώνεται από απελπισμένους Αθηναίους που έψαχναν καυσόξυλα για να ζεσταθούν. Παλαιοί κάτοικοι της περιοχής που πιτσιρικάδες τότε, θυμούνται τα μαύρα εκείνα χρόνια, ακόμα διηγούνται τις ιστορίες για το δάσος που αφανίστηκε από εξαθλιωμένους ανθρώπους που έρχονταν από κάθε γωνιά της πρωτεύουσας με καρότσια, κασόνια ή απλά με ένα σκοινί. Το ίδιο βέβαια συνέβη και σε άλλες περιοχές που έχασαν μεγάλο μέρος της δασικής τους έκτασης.

Μερικά χρόνια αργότερα, όταν τα περισσότερα δέντρα είχαν πια δώσει τη θέση τους σε νέες οικοδομές, οι αρμόδιοι αποφάσισαν να αφήσουν στην άκρη τη… Μαγκούφα Άννα, η οποία είχε δώσει το όνομα στην περιοχή και να βρουν ένα πιο εύηχο όνομα. Έτσι, την ονόμασαν Πεύκη, προφανώς κατ’ ευφημισμό και σε… ανάμνηση του δάσους που έπεσε κι αυτό θύμα -έστω και έμμεσα- της γερμανικής Κατοχής. Τώρα,  εκτός από το όνομα, λίγα μόλις στρέμματα πεύκων απομένουν, περικυκλωμένα από πολυκατοικίες, εμπορικά κέντρα και δρόμους που μετάλλαξαν τον πάλαι ποτέ φτωχικό συνοικισμό των προσφύγων σε μια πόλη των βορείων προαστίων.

Σήμερα, σε πολλές περιοχές της χώρας, ιδίως στα βόρεια που υπάρχουν ακόμα δάση και ο χειμώνας είναι πιο βαρύς, συμπατριώτες μας που είναι χτυπημένοι από τη νέα «κατοχή» του ΔΝΤ και των εν Ελλάδι εντεταλμένων του, αναβιώνουν τη… συνήθεια αυτή. Εκατοντάδες περιπτώσεις καταγράφονται, οι οποίες συνήθως περνούν στα «ψιλά» της επικαιρότητας. Τα αίτια πολλά, είτε η τιμή του πετρελαίου, είτε η οικονομική δυσπραγία, το συμπέρασμα όμως είναι ένα: Οι νέες «συνθήκες» και τα μέτρα σπρώχνουν μεγάλη μερίδα του πληθυσμού πολλές δεκαετίες πίσω. Και αν η υλοτομία για επιβίωση και όχι για την αποκόμιση κέρδους είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου, δε χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να μαντέψουμε τι άλλα μας περιμένουν. 

Κοτετσόσυρμα στο… μυαλό

Φράχτη λοιπόν αποφάσισε να ορθώσει στον Έβρο ο επί της προστασίας του πολίτη υπουργός. Φράχτη, για να ανακόψει τις ορδές των εξαθλιωμένων προσφύγων που ψάχνουν μάταια ένα καλύτερο μέλλον στην Ελλάδα, την ίδια ώρα που χιλιάδες νέοι συμπατριώτες μας με πτυχία ένα σωρό, αναγκάζονται να ξενιτευτούν και να αναζητήσουν το δικό τους αύριο σε κάποια ευρωπαϊκή ή υπερατλαντική χώρα, γιατί στο άμοιρο Ελλαδιστάν δεν υπάρχει ούτε το… σήμερα.

Φαίνεται δεν έχει ενημερωθεί ο αξιότιμος υπουργός ότι το μεταναστευτικό δε λύνεται με… κοτετσόσυρμα και πασσάλους, ούτε με περισπούδαστες δηλώσεις στα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις. Και αν η κοινωνία μας δεν αντέχει άλλους μετανάστες, τι άλλο προτείνει η πολιτική ηγεσία αυτού του τόπου; Μήπως τις «επαναπροωθήσεις» που είδαμε κάποια στιγμή τη δεκαετία του ’90, οι οποίες στην ουσία ήταν… δωρεάν μετακινήσεις, πληρωμένες όμως με τα λεφτά μας, από τις οποίες εικάζω ότι πλούτισε το κύκλωμα που πήρε τις δουλειές;

Αν δεν ήταν τόσο τραγικό το φαινόμενο, θα το προσπερνούσαμε. Αλίμονο όμως. Μιλάμε για ανθρώπινες ζωές, σαν αυτές που έβλεπα όταν ήμουν αμετάθετος φαντάρος στον Έβρο, που ήταν κοινό μυστικό ότι η «δουλειά» γινόταν και από τις δύο όχθες και όταν μας έστελναν για ενέδρα σε κάποιο πόστο δεν πέρναγε ψυχή, γιατί αλλάζανε τα δρομολόγια και οι «μεταφοραί-μετακομίσεις» γίνονταν μερικά χιλιόμετρα παρακάτω.

Και βέβαια ο αξιότιμος κύριος υπουργός δε θέλει να… εκνευρίσει τον εξ ανατολών γείτονά μας, δηλώνοντας ότι «τα μέτρα δεν στρέφονται σε καμία περίπτωση κατά της Τουρκίας», λες και οι σύγχρονοι Οδυσσείς προσγειώνονται με… αλεξίπτωτα στον Έβρο. Αυτή η επιλεκτική τύφλωση που μας βασανίζει μάς έχει οδηγήσει μέχρι εδώ: Αποσπασματικά μέτρα και κούφιες δηλώσεις που «γράφουν» ωραία στις τηλεοράσεις και από ουσία, το απόλυτο μηδέν.

Τελικά, μάλλον έχει δίκιο ο συμπατριώτης μας που έγραψε σε ιστοσελίδα ότι «καλού-κακού αφήστε μια έξοδο κινδύνου στο φράχτη, να έχουμε από κάπου να φύγουμε».

Έρχεται το 1811

Η κρίση που βιώνουμε έχει πολλά πρόσωπα: Είναι οικονομική, αλλά και κοινωνική. Είναι κρίση αξιών, αλλά και παιδείας. Είναι περισσότερο ίσως από ποτέ, κρίση ταυτότητας μιας ολόκληρης κοινωνίας, η οποία κατακερματισμένη και παγιδευμένη σε αδιέξοδα, κυνηγάει μάταια την ουρά της.

Μιλάμε για μια χώρα, στην οποία η πτώχευση βαπτίζεται ανερυθρίαστα από τους οσφυοκάμπτες του προτεκτοράτου μας «αναδιάρθρωση» ή… «κούρεμα». Το νέο έτος που ανατέλλει σε λίγες μέρες θα θυμίζει 1811, καθώς θα είμαστε και με τη βούλα άμοιροι ραγιάδες μιας ληστρικής οικονομικής αυτή τη φορά αυτοκρατορίας και ακούμε κι από πάνω τους διάφορους αλήτες-παπαγαλάκια να λένε και να γράφουν ότι όλα αυτά γίνονται για το καλό μας.

Αντί όμως ο κίνδυνος να μας συσπειρώνει, λειτουργεί ως φυγόκεντρος δύναμη: Ο καθένας κοιτάει την πάρτη του, κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες στρέφονται εναντίον αλλήλων. Η κρίση δίνει το έναυσμα για έναν ιδιότυπο «εμφύλιο» μεταξύ των τάξεων των 700 και των 1000 ευρώ και ο κατήφορος συνεχίζεται.

Ίσως βέβαια αυτό να είναι και το ζητούμενο: Μια κοινωνία βυθισμένη και βολεμένη σε μια ψευδαίσθηση ευδαιμονίας τα τελευταία 30 χρόνια, ξαφνικά χάνει τα πάντα. Αντί να στραφεί, ενωμένη και αποφασισμένη, προς μια δημιουργική σύνθεση απόψεων και ιδεών, βρίσκεται εγκλωβισμένη μεταξύ καχυποψίας, μοιρολατρίας και αγανάκτησης. Των ιδανικών συστατικών δηλαδή για την πλήρη κατάρρευση.

Χορεύοντας στο φτερό του καρχαρία

Κάθε χρόνο 73 εκατομμύρια καρχαρίες καταλήγουν στα πιάτα της Ασίας

Στοιχειώνει τη φαντασία μας. Συνδέεται με αρχέγονους φόβους. Σε κάποιους πολιτισμούς λατρευόταν σαν θεός. Ο επιδέξιος θηρευτής της θάλασσας, η κορυφή της τροφικής αλυσίδας των Ωκεανών και ένας… συνομήλικος των δεινοσαύρων, ο οποίος όμως ακόμα ζει και βασιλεύει, ο καρχαρίας, εκπέμπει πλέον σήμα κινδύνου.

Οι πρόσφατες επιθέσεις καρχαριών σε κολυμβητές στο θέρετρο του Σαρμ Ελ Σέικ στην Αίγυπτο, έδωσαν την ευκαιρία σε διάφορους κινδυνολόγους και αδαείς να δημιουργήσουν ένα κλίμα τρόμου, που θυμίζει τη χολιγουντιανή ταινία «τα σαγόνια του καρχαρία». Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική: Κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 10 επιθέσεις καρχαριών -από τις οποίες οι μισές είναι θανατηφόρες- σε ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, ενώ περισσότεροι από 73 εκατομμύρια καρχαρίες αλιεύονται ετησίως από μια βιομηχανία αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ.

Όπως αποδείχθηκε από επιστήμονες, οι επιθέσεις καρχαριών σε λουόμενους στην Ερυθρά Θάλασσα δεν ήταν απρόκλητες ούτε ανεξήγητες, αλλά οφείλονταν στη συνήθεια κάποιων απερίσκεπτων τουριστών να ταΐζουν τα ψάρια, ανατρέποντας έτσι την οικολογική ισορροπία της περιοχής, αλλά και από την απόρριψη νεκρών βοοειδών και προβάτων κοντά στις ακτές από καράβι που ταξίδευε από την Αυστραλία στην Αίγυπτο.

Το ψάρεμα του καρχαρία έχει εξελιχθεί σε μια ιδιαίτερα επικερδή επιχείρηση, καθώς τα πτερύγιά του αποτελούν ένα ξεχωριστό έδεσμα της ασιατικής κουζίνας. Η αυξανόμενη ζήτηση έχει οδηγήσει πολλά είδη καρχαριών στο χείλος της εξαφάνισης και διάφορες οικολογικές οργανώσεις μάχονται για την εδραίωση ενός νομοθετικού πλαισίου που θα θέσει κάποια όρια στην ανυπολόγιστη καταστροφή που προκαλείται στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Η συνήθης πρακτική είναι να αποκόπτονται τα πτερύγια των καρχαριοειδών και στη συνέχεια το υπόλοιπο ψάρι, το οποίο είναι ακόμα ζωντανό, να απορρίπτεται στη θάλασσα, βρίσκοντας μαρτυρικό θάνατο από πνιγμό, καθώς χωρίς τα πτερύγιά του είναι αδύνατον να κολυμπήσει. Η υιοθέτηση της πρακτικής αυτή οφείλεται στο ότι με αυτό τον τρόπο εξοικονομείται πολύτιμος χώρος στα αλιευτικά σκάφη, καθώς τα πτερύγια καταλαμβάνουν πολύ λιγότερο χώρο, από όσο θα απαιτούσαν ολόκληρα τα ψάρια.

Η εξαφάνιση όμως των καρχαριών έχει και μια ακόμα δυσάρεστη συνέπεια: Δεδομένου ότι βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας, η μείωσή τους έχει ως αποτέλεσμα τη διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας και οι επιπτώσεις σε όλο το φάσμα του θαλάσσιου περιβάλλοντος είναι ιδιαίτερα καταστρεπτικές.

Η μόνη ελπίδα που διαφαίνεται στον ορίζοντα είναι η υιοθέτηση και φυσικά η εφαρμογή αυστηρότερων κανόνων και περιορισμών στο ψάρεμα του καρχαρία. Πριν από λίγες μέρες μάλιστα, 410 ευρωβουλευτές υπέγραψαν τη διακήρυξη της «Συμμαχίας για τον καρχαρία», ζητώντας αυστηρότερη πολιτική στην αλιεία των καρχαριοειδών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της «Shark Alliance», αυτό σημαίνει ότι μέσα στο 2011 οι νομοθετικές ρυθμίσεις για το κυνήγι του πτερυγίου, θα αποτελούν πλέον ευρωπαϊκό νόμο. Το ίδιο έπραξε και η αμερικανική Γερουσία μόλις προχθές, θέτοντας επιτέλους ένα πλέγμα όρων για το ψάρεμα καρχαριών.

ΒΟΧ

Μάθετε περισσότερα

http://www.sharktrust.org

http://www.sharkalliance.org

Παρατηρώντας…

Ακίνητο ποτάμι οι δρόμοι του πάλαι ποτέ κλεινού άστεως. Οι απεργίες στις δημόσιες συγκοινωνίες, δικαιολογημένες και αποτελεσματικές ή μη είναι στην κρίση του καθενός, κάνουν ακόμα πιο δύσκολη την καθημερινότητα εκατομμυρίων Αθηναίων.

Μέσα στη γενική μαυρίλα των ημερών, την οποία ούτε τα πολύχρωμα χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια μπορούν να φωτίσουν, δεκάδες άνθρωποι συνωστίζονταν, βρίζονταν και ξεκινούσαν την εβδομάδα τους με εκνευρισμό σε κάποια στάση λεωφορείων, περιμένοντας να στοιβαχτούν σα σαρδέλες και να πάνε στις δουλειές τους. Πρόσωπα σκυθρωπά, σώματα τσιτωμένα, όλοι σχεδόν έτοιμοι για καβγά, είτε για την προτεραιότητα στην επιβίβαση, είτε για μια θέση κάτω από το στέγαστρο.

Την ίδια στιγμή, οδηγοί αυτοκινήτων έκαναν «κατάληψη» στις λεωφορειολωρίδες καθυστερώντας όσα λεωφορεία κυκλοφορούσαν, όργανα της τροχαίας χειρονομούσαν νευρικά, σε κάθε διασταύρωση αυτοκίνητα μπλεγμένα σαν τα φίδια του Λαοκόoντα και για ηχητική επένδυση, κορναρίσματα, βρισιές και απειλές.

Παρατηρώντας φευγαλέα τις εικόνες κατάλαβα για μια ακόμα φορά ότι αυτή είναι η ζωή στις πόλεις και δε χρειάζεται μια απεργία για να το δούμε. Ο καθένας ενδιαφέρεται για την πάρτη του, αν μπορούσαμε θα είχαμε 10 εκατομμύρια κόμματα για να ψηφίζει ο καθένας τον εαυτό του, έχουμε φτάσει στο σημείο να προσπαθούμε να «κλέψουμε» τη σειρά στη στάση, να δεχόμαστε χτυπήματα στην αξιοπρέπειά μας και να μην αντιδρούμε, παρά μόνο να ψάχνουμε κάποιον πιο αδύναμο από εμάς για να ξεσπάσουμε. 

Ο βυθός διδάσκει σεβασμό

«Ο βυθός είναι ο προσωπικός μου κήπος της Εδέμ», λέει στον «Ε.Τ.» ο πολυβραβευμένος φωτογράφος Νικόλας Σαμαράς, καθώς ο υποβρύχιος κόσμος προσφέρει αμέτρητα ερεθίσματα και μοναδικά θέματα. Πιστός στο δόγμα «να αφήνεις μόνο φυσαλίδες και να παίρνεις μόνο φωτογραφίες» ο κ. Σαμαράς διαφημίζει με τον καλύτερο τρόπο τις ομορφιές της πατρίδας μας σε όλο τον κόσμο: «Η θάλασσα με έχει διδάξει τον σεβασμό στους κατοίκους της, στον εαυτό μου και το ζευγάρι μου, στην θάλασσα την ίδια. Το αίσθημα του σεβασμού είναι πολύ ισχυρό μέσα μου, δεν παύει όταν ολοκληρωθεί η κατάδυση αλλά ενισχύεται κάθε φορά που θα συναντήσω ένα νέο ανυπεράσπιστο πλάσμα, ένα εύθραυστο κοράλλι, ένα χτυπημένο ψάρι. Στη θάλασσα αν εξαιρέσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα, υπάρχει απόλυτη ισορροπία, όπου το κάθε πλάσμα έχει το ρόλο του και αποτελεί έναν σημαντικό κρίκο της φυσικής αλυσίδας. Στη κατάδυση και τη φωτογράφιση, όσο δύσκολο και να είναι ένα θέμα προσπαθώ να μη διαταράξω αυτή την ισορροπία και να παραμένω επισκέπτης», σημειώνει.

Είναι πολλοί εκείνοι που δεν έχουν αντικρίσει ποτέ τον υποβρύχιο κόσμο, παρά μόνο μέσα από τις εικόνες των φωτογράφων και κινηματογραφιστών, που ενώ μαγεύονται από τη θάλασσα και το βυθό, δεν έχουν νοιώσει ποτέ την γαλήνη που μπορεί να προσφέρει η κατάδυση: «Σκοπός μου είναι να μεταφέρω εικόνες του βυθού, να αναδείξω την ομορφιά που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια, με την ελπίδα ότι κάποιος που γνωρίζει τι κρύβεται εκεί κάτω θα ξανασκεφτεί να πετάξει στη θάλασσα το άδειο κουτάκι αναψυκτικού, τη γόπα ή τη σακούλα», λέει χαρακτηριστικά.

Οι διακρίσεις του σε διεθνές επίπεδο για τις φωτογραφίες του καταδεικνύουν την απήχηση του έργου του, καθώς έχει βραβευθεί σε εκθέσεις στην Ιταλία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, την Ιταλία, το Βέλγιο και άλλες χώρες, ενώ έχει οργανώσει την πρώτη προσωπική του έκθεση με τίτλο «Soulfly» στη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις της Ελλάδας, η οποία στη συνέχεια μεταφέρθηκε στη Βιέννη της Αυστρίας.

Ο κ. Σαμαράς καταδύεται στους ελληνικούς βυθούς σχεδόν 15 χρόνια και έχει διαπιστώσει ότι δυστυχώς η κατάσταση επιδεινώνεται: «Στο ξεκίνημά μου οι συναντήσεις με μεγάλα ψάρια ήταν αρκετά συχνές ακόμα και σε μέρη με έντονη δραστηριότητα. Πλέον αυτό είναι εφικτό μόνο σε δυσπρόσιτα μέρη ή είναι θέμα τύχης. Πιστεύω ότι η υπεραλίευση, οι νέες καταστροφικές κατά την άποψή μου τεχνικές αλιείας και η μόλυνση, έχουν μειώσει δραματικά τα αποθέματα και επηρεάζουν έντονα τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα».

Όταν βρίσκεται στο υγρό στοιχείο, ο κ. Σαμαράς αισθάνεται οικεία και θεωρεί ηθική του υποχρέωση να ενημερώσει την κοινή γνώμη για τη σημασία ενός ισορροπημένου περιβάλλοντος: «Οι οικολογικές μου ανησυχίες και η αγωνία μου για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας εκφράζονται μέσα από τη συμμετοχή μου στις δράσεις του Protect the Sharks Foundation ενός μη κυβερνητικού, μη κερδοσκοπικού ιδρύματος με έδρα την Ολλανδία. Με τη σύζυγό μου και ζευγάρι μου στο βυθό έχουμε αναλάβει εθελοντικά την εκπροσώπηση του ιδρύματος στην Ελλάδα και οργανώνουμε εκδηλώσεις ενημέρωσης και πληροφόρησης του κοινού για τον κίνδυνο εξαφάνισης που αντιμετωπίζει ο καρχαρίας».

ΒΟΧ WHO IS WHO

Ο Νικόλας Σαμαράς γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1974. Ξεκίνησε τις καταδύσεις το 1996 και ασχολείται με την υποβρύχια φωτογραφία από το 2002 με πλήθος βραβεύσεων στο ενεργητικό του σε διεθνές επίπεδο και θεωρείται πλέον ένας από τους καλύτερους φωτογράφους της "Νέας σχολής". Ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη ως Art Director σε γνωστή διαφημιστική εταιρεία της πόλης. Η ιστοσελίδα του http://www.underwater-photography.gr απέσπασε το 2008 το Χρυσό Ερμή στην κατηγορία της, το μοναδικό θεσμό βράβευσης της δημιουργικότητας στην επικοινωνία στην Ελλάδα.

ΒΟΧ Βραβεύσεις

• Underwater Photography Annual Contest / Χρυσό μετάλλιο
• Festisub Festival De L'Image Sous Marine / Σουηδία / 1η Θέση
• 10th MARMARA Underwater Festival / Τουρκία / Κατηγορία: Digital Macro – 2η Θέση
• 3rd International Underwater Photography Contest ''CITTA' DI VENEZIA 2010'' / Βενετία
• Κατηγορία: Mediterraneo Ambiente - 1η Θέση
• Κατηγορία: Mediterraneo Macro - 2η Θέση
• Κατηγορία: Tropicale Ambiente - 3η Θέση
• Κατηγορία: Tropicale Macro - 3η Θέση
• 37th Festival Mondial De L'Image Sous Marine / Γαλλία , PRIX OCEAN GEOGRAPHIC SOCIETY "Image de meduse" – Μνεία "Artistique"
• 20th International NELOS Festival / Βέλγιο, Κατηγορία: Ασπρόμαυρη φωτογραφία  - Ασημένιο μετάλλιο

Οι αντιστασιακοί του δελτίου ειδήσεων των 8

Για μια ακόμα φορά η χώρα μας κατακτά με την αξία της το πρωτάθλημα… ακρίβειας και διαφθοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αποκαλυπτική ανάλυση των τιμών σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης που διεξήγαγε το Ελληνικό Κέντρο Καταναλωτών κατέδειξε για μια ακόμα φορά την ολοκληρωτική ανυπαρξία ελεγκτικών μηχανισμών, την ανικανότητα του κράτους να τιθασεύσει την αισχροκέρδεια και τις συνθήκες μαύρης αγοράς που επικρατούν.

Στο ίδιο κλίμα, η Διεθνής Διαφάνεια δημοσιοποίησε έρευνα που πραγματοποίησε σε 86 χώρες, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα. Και από εκεί τα συμπεράσματα είναι αποθαρρυντικά: Εκτός του ότι το συντριπτικό ποσοστό των Ελλήνων θεωρεί ότι τα κόμματα, τα Μέσα Ενημέρωσης, ακόμα και η Εκκλησία είναι διεφθαρμένα, ένα ποσοστό 66%, δηλαδή δύο στους τρεις, θεωρεί πως η κυβέρνηση δεν είναι ικανή να αντιμετωπίσει τα κρούσματα διαφθοράς.

Και εμείς τι κάνουμε; Ιδρύουμε, λέει, «ταμείο εξωστρέφειας» για τις εξαγωγές μας, οι οποίες έχουν καταβαραθρωθεί, παρουσιάζουμε σχέδια επί χάρτου και μπροστά βέβαια στις κάμερες για τη… σύλληψη της ακρίβειας και κατηγορούμε τους άλλους

-όποιοι κι αν είναι αυτοί, αρκεί να μην είμαστε… εμείς- για την κατάντια της χώρας.

Την ώρα που η πλήρης υποταγή της χώρας στους ξένους «προστάτες» μας αποκτά εφιαλτικές διαστάσεις, την ώρα που εκατομμύρια Έλληνες αδυνατούν πλέον να ανταποκριθούν και στα στοιχειώδη για μια αξιοπρεπή διαβίωση, είναι τουλάχιστον άκομψο να ακούμε τους κάθε λογής εντεταλμένους να κάνουν… αντίσταση στα τηλεπαράθυρα και να μας υπόσχονται έξοδο από το τούνελ, οι ίδιοι που μας χαντάκωσαν. 

Τελικά, ποιοι είναι ανάπηροι;

Οι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι με αναπηρία στην Ελλάδα διεκδικούν καθημερινά το δικαίωμα στο αυτονόητο, τη δυνατότητα δηλαδή αξιοπρεπούς διαβίωσης. Τη στιγμή που δεν υπάρχουν καν οι στοιχειώδεις υποδομές στους δρόμους, στις δημόσιες υπηρεσίες, ακόμα και στα περισσότερα μουσεία της χώρας μας, είναι επόμενο οι άνθρωποι με κινητικές δυσκολίες και οι τυφλοί να αισθάνονται ότι η πολιτεία τους περιθωριοποιεί στις παρυφές της κοινωνίας μας.

Μια κοινωνία όμως στην οποία η διαφορετικότητα θεωρείται ακόμα «στίγμα» και καταδικάζει τους συνανθρώπους μας με αναπηρία σε μια ζωή γεμάτη αποκλεισμούς δε μπορεί να θεωρείται δίκαιη και ελεύθερη. Γιατί δεν είναι μόνο το ανίκανο κράτος που αδιαφορεί για τα δικαιώματα μεγάλου μέρους των πολιτών του, αλλά πολύ περισσότερο ο καθένας από εμάς που με πράξεις δείχνουμε το έλλειμμα παιδείας και την αναλγησία μας, όταν παρκάρουμε σε μια ράμπα αναπηρικών αμαξιδίων, όταν στρέφουμε το κεφάλι μας αλλού τη στιγμή που ένας τυφλός συνάνθρωπός μας προσπαθεί να περπατήσει στα άθλια πεζοδρόμια των πόλεων μας.

Και αυτό είναι το χειρότερο: Έχουμε μάθει να κατηγορούμε τους άλλους, να στρέφουμε την κριτική μας προς το απρόσωπο κράτος και να αναλωνόμαστε σε κούφια λόγια.

Οι άνθρωποι με αναπηρία είναι περήφανοι και δεν επαιτούν τη συμπάθειά μας. Απαιτούν αξιοπρέπεια και τιμή. Ας το σκεφτούμε όλοι εμείς που έχουμε καταντήσει κοινωνικά αναίσθητοι και εαυτούληδες.  

Υποβρύχιο ταξίδι στα κοράλλια των ελληνικών βυθών

Στο άκουσμα της λέξης «κοράλλια», το μυαλό μας ταξιδεύει σε εξωτικούς προορισμούς στην Ερυθρά Θάλασσα, την Καραϊβική, τον Ινδικό Ωκεανό και άλλα τροπικά και υποτροπικά σημεία του πλανήτη μας. Και όμως, κοράλλια υπάρχουν σε όλα σχεδόν τα μήκη και τα πλάτη της Γης και η Ελλάδα δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση: «Παρότι δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, κοράλλια υπάρχουν σχεδόν παντού στις ελληνικές θάλασσες. Στη Μεσόγειο, η ομοταξία των Ανθόζωων, το σύνολο δηλαδή των σκληρών και μαλακών κοραλλιών, περιλαμβάνει 200 περίπου διαφορετικά είδη, πολλά από τα οποία έχουν αναφερθεί και στα Ελληνικά νερά. Τα είδη αυτά εμφανίζουν μια εντυπωσιακή ποικιλία μορφών, χρωμάτων και, κυρίως, περιβαλλοντικών απαιτήσεων: έτσι, μπορούμε να βρούμε είδη κοραλλιών που αφθονούν σε πολύ ρηχά και φωτεινά νερά και άλλα που απαντούν αυστηρά σε πιο σκοτεινά ή απλά βαθύτερα νερά», σημειώνει η Δρ. Μαρία Σαλωμίδη, Περιβαλλοντολόγος στο Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ).

Πρόσφατα, ο ερασιτέχνης αυτοδύτης κ. Κώστας Μηλιώνης εντόπισε και αποτύπωσε με τη φωτογραφική του μηχανή στα νερά του Κορινθιακού και σε βάθος περίπου 40 μέτρων ένα εντυπωσιακό είδος κοραλλιού, του είδους Dendrophyllia ramea, το οποίο μέχρι πρότινος απουσίαζε από τις λίστες βιοποικιλότητας των ελληνικών θαλασσών: «Όταν καταδύθηκα και είδα μπροστά μου το κοράλλι, εντυπωσιάστηκα από την ομορφιά και το μέγεθός του, καθώς ξεπερνούσε σε ύψος το ένα μέτρο. Σε άλλες καταδύσεις στην περιοχή του Κορινθιακού με τον φίλο αυτοδύτη Γιώργο Καρέλα βρήκαμε και άλλα είδη κοραλλιών, πολλά από τα οποία δημιουργούν ένα μικρό δάσος», εξήγησε στον «Ε.Τ.» ο κ. Μηλιώνης.

Μια από τις πρώτες καταγραφές στα ελληνικά νερά έγινε το 1955 σε μια ερευνητική αποστολή του περίφημου «Καλυψώ», επανδρωμένου με Γάλλους επιστήμονες από το Ωκεανογραφικό Κέντρο της Μασσαλίας, λέει στον «Ε.Τ.» η Δρ. Σαλωμίδη και συμπληρώνει: «Συστηματικότερη μελέτη έγινε στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών από το ΑΠΘ, η οποία και ανέδειξε τη σημαντική βιοποικιλότητα των Ανθόζωων του Αιγαίου, εντοπίζοντας 88 είδη. Πρόσφατες έρευνες του ΕΛΚΕΘΕ, οι οποίες είναι ακόμα σε εξέλιξη, έχουν εντοπίσει την ύπαρξη κοραλλιών σε όλες σχεδόν τις θάλασσές μας, σε βάθη που κυμαίνονται μεταξύ 50 έως και άνω των 500 μέτρων! Το μόνο σίγουρο είναι ότι μας περιμένουν πολλές ακόμα εκπλήξεις!»

Τα πράγματα όμως δεν είναι ρόδινα, καθώς εκτός από τους φυσικούς τους θηρευτές οι οποίοι εντάσσονται αρμονικά στον φυσικό κύκλο ζωής των κοραλλιών και σε καμία περίπτωση δεν θεωρούνται απειλή για την επιβίωσή τους, ανθρωπογενείς παράγοντες θέτουν την ύπαρξή τους σε κίνδυνο: «Οι κλιματικές αλλαγές και η ανθρώπινη αμεριμνησία έχουν αφανίσει τεράστιες εκτάσεις κοραλλιογενών υφάλων τις τελευταίες δεκαετίες. Στην Ελλάδα, όπου το ποσοστό των κοραλλιογενών βυθών που έχει ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας είναι απελπιστικά ελάχιστο, η κάθε είδους ρύπανση ή μηχανική διατάραξη, όπως τα συρόμενα αλιευτικά εργαλεία, οι άγκυρες, τα δίχτυα βυθού και οι απορρίψεις αδρανών υλικών, αποτελούν σοβαρές απειλές: δεδομένης της εύθραυστης φύσης και των πολύ αργών ρυθμών ανάπτυξης των κοραλλιογενών σχηματισμών, είναι προφανές ότι χρειαζόμαστε άμεσα Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές που –μεταξύ άλλων- θα στοχεύουν και στη διατήρηση αυτών των εξαιρετικά ευαίσθητων βιοτόπων», αναφέρει η Δρ. Σαλωμίδη.

Η καταστροφή αποικιών κοραλλιών στον Κορινθιακό Κόλπο, ήταν ένα ακόμα σημάδι που πιστοποιεί ότι η Φύση θυσιάζεται στο βωμό της «ανάπτυξης»: «Δυστυχώς ήρθε αναπάντεχα και γρήγορα το τέλος για ένα από τα καλύτερα υποβρύχια θεάματα κοντά στην Πάτρα και το Αίγιο: Οι τεράστιες γοργονίες σε μωβ και κίτρινα χρώματα με κορμούς που είχαν συχνά διάμετρο 15-20 εκατοστά και ύψος μέχρι 1,5 μέτρο δεν υπάρχουν πλέον στο πιο προσβάσιμο σημείο που τα βλέπαμε μέχρι πρόσφατα, σε βάθος κοντά στα 60μ.
Στην περιοχή γίνονται μεγάλα έργα για την νέα Εθνική Οδό Πατρών-Αθηνών και
μέσα στο νερό τα πράγματα είναι αποκαρδιωτικά. Τα μπάζα μοιάζουν με τεράστια ποτάμια που κυλάνε στα βαθιά. Δυστυχώς φτάσαμε στα 70 μέτρα, εκεί που υπήρχαν οι κόκκινες γοργονίες και το μόνο που βλέπουμε πλέον είναι μικροί άσπροι σπόγγοι», καταθέτει τη δυσάρεστη εμπειρία του ο κ. Γιώργος Καρέλας, αναφερόμενος στην καταστροφή των κοραλλιών στην περιοχή.

Οι γοργονίες αναγνωρίζονται ως ένα από τα σπουδαιότερα και ομορφότερα οικοσυστήματα των θαλασσών μας, καθώς σε αυτά απαντά μία τεράστια και συχνά μοναδική βιοποικιλότητα, η οποία -σύμφωνα με τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις- περιλαμβάνει περισσότερα από 1700 διαφορετικά είδη φυκών, ασπόνδυλων και ψαριών, συνεπώς η προστασία τους αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμη υγεία των θαλασσών μας.


ΒΟΧ ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ… (ΠΗΓΗ: ΔΡ. Μ. ΣΑΛΩΜΙΔΗ/ΕΛΚΕΘΕ)
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ, η παγκόσμια οικονομική αξία των κοραλλιογενών υφάλων (παρεχόμενα αγαθά και υπηρεσίες) αποτιμάται σε περίπου €120 δις.

Σχεδόν το 19% του συνόλου των κοραλλιογενών υφάλων καταστράφηκε στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών ενώ ένα επιπλέον 15% αναμένεται να έχει αφανιστεί μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.

Ανάμεσα στα πλέον διαδεδομένα είδη κοραλλιών στην Ελλάδα περιλαμβάνονται τα Σκληρακτίνια Balanophyllia europae και Cladocora caespitosa που απαντούν ακόμα και στα ρηχά νερά του Σαρωνικού και οι Γοργονίες Eunicella cavolini και Paramuricea clavata που όμως αναπτύσσονται αρκετά βαθύτερα.

Σε πλήρη ανάπτυξη, κάποια είδη Γοργονιών μπορούν να φτάσουν ακόμα και το 1 μέτρο σε ύψος. Με πυκνότητες που συχνά ξεπερνούν τις 30 αποικίες ανά τετραγωνικό μέτρο υποστρώματος, οι συναθροίσεις αυτών των Οκτωκοραλλίων διαμορφώνουν πολυδιάστατα υποβρύχια τοπία που κυριολεκτικά κόβουν την ανάσα του παρατηρητή.

Χιλιάδες επισκέπτες συρρέουν κάθε χρόνο στις ριβιέρες της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας, προκειμένου να καταδυθούν με σεβασμό στους υφάλους των Γοργονιών, οι οποίοι προστατεύονται αυστηρά βάσει κατάλληλων Νομοθετικών Διαταγμάτων εδώ και πολλές δεκαετίες.

Κοράλλι μετανάστης; Και όμως ο Σαρωνικός διαθέτει ένα: το είδος Oculina patagonica που έλκει την καταγωγή του από τις ακτές της Ν. Αμερικής εμφανίστηκε στον Σαρωνικό πριν από μια πενταετία και έχει πλέον πλήρως εγκατασταθεί στις ακτές του… παγκοσμιοποίηση…