Πύραυλοι για όλα τα… γούστα

Βουτιά στο παρελθόν, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον των διαστημικών αποστολών

Πριν από το άλμα στο μέλλον των επανδρωμένων διαστημικών αποστολών, χρειάζεται μια… βουτιά στο παρελθόν. Σε αυτή τη στρατηγική επιλογή κατέληξε η NASA, παρουσιάζοντας χθες -μετά από καθυστέρηση αρκετών μηνών- το νέο πυραυλικό πρόγραμμα, του «Συστήματος Διαστημικής Εκτόξευσης», προϋπολογισμού περίπου 25,5 δις ευρώ, το οποίο θυμίζει τους θηριώδεις πυραύλους των αποστολών στη Σελήνη. Tα πρότυπα πάνω στα οποία καλούνται πλέον να βασιστούν οι επιστήμονες είναι οι πανίσχυροι πύραυλοι που μετέφεραν διαστημικούς θαλαμίσκους και αστροναύτες στη Σελήνη από το 1969 μέχρι το 1972. Μια δοκιμασμένη και επιτυχημένη συνταγή δε χρειάζεται να αλλάξει, σύμφωνα με τους επικεφαλής της αμερικανικής αεροδιαστημικής υπηρεσίας, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι η εμπειρία και η εξέλιξη της τεχνολογίας θα επιτρέψουν να αποφευχθούν οι αστοχίες του παρελθόντος που κόστισαν πολύ σε χρόνο, χρήμα, αλλά και ανθρώπινες ζωές.  

Αλλαγή φιλοσοφίας

Η αλλαγή φιλοσοφίας, σε σύγκριση με τα διαστημικά λεωφορεία που κυριάρχησαν στις αποστολές χαμηλής τροχιάς γύρω από τον πλανήτη μας, είναι εμφανής: Στόχος είναι να κατασκευαστούν μέχρι το 2017 γιγάντιοι πύραυλοι μιας χρήσης, με κινητήρες υγρών καυσίμων, ικανοί να μεταφέρουν φορτία που θα φτάνουν ακόμα και τους 165 τόνους, σε αντίθεση με τα διαστημικά λεωφορεία που «σήκωναν» φορτίο 27 τόνων και ήταν επαναχρησιμοποιούμενα. Η αμερικανική αεροδιαστημική υπηρεσία έχει ως στόχο τις αποστολές μακράς εμβέλειας και διάρκειας, έτσι ώστε να καταφέρει να φτάσει μέχρι τον Άρη κάποια στιγμή μετά το 2030. Πριν όμως φτάσουν στον «Κόκκινο Πλανήτη», οι ειδικοί θα έχουν έτοιμο το πρωτότυπο για την πρώτη δοκιμαστική πτήση σε έξι χρόνια από σήμερα και μέχρι το 2021 σκοπεύουν να ενσωματώσουν το θαλαμίσκο με τους αστροναύτες, έτσι ώστε στα μέσα της ερχόμενης δεκαετίας να πετύχουν έναν ακόμα στόχο, την προσεδάφιση σε κάποιον κοντινό αστεροειδή.

Οι «διάδοχοι» των διαστημικών λεωφορείων για τη μεταφορά από και προς το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό θα κατασκευαστούν από ιδιώτες, στο πλαίσιο της περικοπής των δαπανών που αποφάσισε νωρίτερα φέτος ο Μπαράκ Ομπάμα και η NASA θεωρεί πως θα εξοικονομήσει τα κεφάλαια που απαιτούνται για να υλοποιήσει το μεγαλεπήβολο σχέδιό της. «Το νέο σχέδιο είναι πολύ φιλόδοξο και θα επιβεβαιώσει την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στην εξερεύνηση του Διαστήματος», σημείωσε αξιωματούχος της, δεδομένου ότι χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα προχωρούν με τα δικά τους προγράμματα προσσελήνωσης την επόμενη δεκαετία, τη στιγμή που μόνο τα ρωσικά «Σογιούζ» είναι σε θέση να εκτελούν χρέη «μεταφορέα» αστροναυτών και εξοπλισμού από και προς το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Από την άλλη πλευρά όμως, υπάρχει ο κίνδυνος να απορροφήσει κονδύλια από άλλα σχέδια, ανατρέποντας έτσι τον υπάρχοντα προγραμματισμό, σημειώνουν στελέχη της NASA.

Επιστροφή στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό το Νοέμβριο

Μετά την αποτυχημένη εκτόξευση του «Σογιούζ» τον Αύγουστο, όταν ένα πρόβλημα στην τροφοδοσία καυσίμου προκάλεσε τη συντριβή του, η ρωσική διαστημική υπηρεσία ανακοίνωσε χθες ότι η επόμενη επανδρωμένη αποστολή στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό θα πραγματοποιηθεί στις 12 Νοεμβρίου. Η Roskosmos σκοπεύει να πραγματοποιήσει μια δοκιμαστική εκτόξευση στις 30 Οκτωβρίου, χωρίς αστροναύτες, έτσι ώστε να διαπιστωθεί ότι όλα βαίνουν καλώς. Τα χρονοδιαγράμματα είναι ασφυκτικά, καθώς οι αστροναύτες που βρίσκονται στο Σταθμό δεν πρέπει να υπερβούν τις 200 ημέρες συνεχούς παρουσίας σε τροχιά, τόσο για λόγους υγείας, όσο και επειδή οι θαλαμίσκοι επιστροφής τους στη Γη ακολουθούν ένα αυστηρό πρωτόκολλο αποστολών. Αυτή τη στιγμή 6 άνθρωποι και ένα… ρομπότ βρίσκονται πάνω από τη Γη, τρεις από τους οποίους θα επιστρέψουν αύριο και οι υπόλοιποι στα μέσα Νοεμβρίου. Μια καθυστέρηση ακόμα και λίγων ημερών στην εκτόξευση του «Σογιούζ» σημαίνει ότι ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός θα παραμείνει… ακατοίκητος για πρώτη φορά από το 2000.

Είναι η «Ελευθερία» το νέο διαστημικό λεωφορείο;

Η έλλειψη χρημάτων δε σημαίνει απαραίτητα και στάση… εκτοξεύσεων. Η NASA αναζητεί εναγωνίως μια οικονομική λύση για τη μεταφορά αστροναυτών και εξοπλισμού στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και εκτός από τις διάφορες προτάσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τους τελευταίους μήνες, αποφάσισε χθες να προχωρήσει σε ένα σύμφωνο συνεργασίας με μια ακόμα ιδιωτική εταιρεία, την ΑΤΚ για την ανάπτυξη ενός πυραυλικού υβρίδιου, της «Ελευθερίας». Αν και η συμμετοχή της αμερικανικής αεροδιαστημικής υπηρεσίας περιορίζεται στην παροχή συμβουλών και τεχνογνωσίας και δεν περιλαμβάνει οικονομική υποστήριξη, η «Ελευθερία» θα είναι ένα είδος… Φρανκενστάιν του Διαστήματος, καθώς θα αποτελείται από τμήματα των πυραύλων-φορέων που εκτόξευαν τα Διαστημικά Λεωφορεία και των πυραύλων «Αριάν» που χρησιμοποιεί η ESA, η ευρωπαϊκή αντίστοιχη της NASA.

Στόχος των ΗΠΑ είναι να εξοικονομήσουν χρήματα, μετά τις δραστικές περικοπές που ανακοίνωσε ο Ομπάμα πριν μερικούς μήνες, διαμορφώνοντας ένα ιδιωτικό πλέγμα ανάπτυξης φορέων και θαλαμίσκων, τα οποία θα χρησιμοποιούν «ενοικιάζοντάς» τα, χωρίς να χρειάζεται να επενδύουν εξ αρχής στο σχεδιασμό και την κατασκευή τους.

Oria shipwreck video - 4,000 drowned

Full story (in Greek): http://pierrekosmidis.blogspot.com/2010/09/oria-shipwreck.html

Χειρότερη και από τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις η Κλιματική Αλλαγή

Απέραντη θάλασσα χωρίς πάγους ο Αρκτικός Ωκεανός

Πέρασαν σχεδόν 2.500 χρόνια από τότε που ο διάσημος εξερευνητής της αρχαιότητας Πυθέας ο Μασσαλιώτης περιέγραφε πως έφτασε στην περιοχή εκείνη όπου «οι πάγοι γίνονταν ένα με τη θάλασσα», πιθανότατα  δηλαδή στα όρια του Αρκτικού Κύκλου. Σήμερα, οι αιώνιοι πάγοι της Αρκτικής λιώνουν με ταχύτερους ρυθμούς από όσο εκτιμούσαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες και δεδομένα πέραν πάσης αμφισβήτησης δείχνουν ότι μέχρι το 2040 -40 χρόνια δηλαδή πιο νωρίς από όσο εκτιμούσαν οι πλέον απαισιόδοξοι- ο Βόρειος Πόλος θα είναι μια απέραντη θάλασσα, χωρίς ίχνος πάγου.

Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε ερευνητικό επιτελείο από το πανεπιστήμιο της Βρέμης που μελετά καθημερινά δορυφορικές εικόνες από την περιοχή, καθώς με έκπληξη διαπίστωσαν ότι η έκταση της παγωμένης θάλασσας περιορίστηκε τις τελευταίες ημέρες μόλις στα 4,24 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, τη μικρότερη δηλαδή έκταση από το 1972 που ξεκίνησαν οι μετρήσεις. Ο Γκέοργκ Χάιστερ, επικεφαλής του τμήματος περιβαλλοντικής φυσικής του πανεπιστημίου, σημείωσε ότι δεν είναι δυνατόν πλέον να αποδίδεται η μείωση της παγοκάλυψης στα καιρικά φαινόμενα και συμπλήρωσε: «Είναι προφανές ότι η ραγδαία τήξη των πάγων οφείλεται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες και μάλιστα στην περιοχή των πόλων οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πολλαπλάσιες από εκείνες άλλων σημείων στον πλανήτη».

Αν και ο πάγος που καλύπτει την επιφάνεια του Αρκτικού Ωκεανού έχει φυσιολογικά έναν ετήσιο κύκλο, κατά τον οποίο μέρος του λιώνει τους καλοκαιρινούς μήνες, ανοίγοντας πέρασμα από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό Ωκεανό, οι επιστήμονες έχουν θορυβηθεί από τις δραματικές αλλαγές. Όχι μόνο ελαττώνεται η έκταση που καλύπτει κατά 10% ανά δεκαετία, αλλά και το πάχος του λιγοστεύει. Σε σύγκριση μάλιστα με το 1979, η μείωση του συνολικού του όγκου μειώθηκε κατά 62%.

Η κατάρρευση της ισορροπίας στην περιοχή της Αρκτικής θα σημάνει μια αλληλουχία καταστρεπτικών συνεπειών για όλο τον πλανήτη, προειδοποιούν οι επιστήμονες και επισημαίνουν ότι η τελευταία φορά που η περιοχή δεν είχε καθόλου πάγους ήταν πριν από 125.000 χρόνια. Ο Βόρειος αλλά και ο Νότιος Πόλος λειτουργούν ως «θερμοστάτες» του πλανήτη μας, καθώς αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία, μειώνοντας έτσι τις θερμοκρασίες, ενώ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και στα θαλάσσια ρεύματα που επηρεάζουν άμεσα το κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της τήξης των αιώνιων πάγων είναι ο παγετώνας Πέτερμαν στη βόρεια Γροιλανδία, μήκους 300 χιλιομέτρων και ύψους ενός χιλιομέτρου: Μόλις πέρσι αποκολλήθηκε ένα γιγαντιαίο τμήμα του, μεγέθους 260 τετραγωνικών χιλιομέτρων, το οποίο σε διάστημα λιγότερο των 12 μηνών έλιωσε τελείως, προκαλώντας έντονο προβληματισμό στους επιστήμονες. Η επανάληψη του φαινομένου αυτού, σε μεγαλύτερες μάλιστα διαστάσεις, λόγω της κλιματικής αλλαγής είναι δεδομένο ότι θα προκαλέσει άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε τέτοιο βαθμό, ώστε να προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές στις ακτογραμμές της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής, αλλά και στην Ευρώπη και την Ασία, με ανυπολόγιστο κόστος σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και στην παγκόσμια οικονομία.

Από την άλλη πλευρά όμως, υπάρχουν και κάποιοι που δε φαίνεται να δυσαρεστούνται ιδιαίτερα από το άνοιγμα του «βορείου περάσματος», το οποίο επιτρέπει τη διέλευση υπερδεξαμενόπλοιων από τον Ατλαντικό Ωκεανό στον Ειρηνικό. Πρόκειται κυρίως για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην εξόρυξη και τη μεταφορά πετρελαίου. Για κάθε μέρα που ο Αρκτικός Ωκεανός παραμένει ανοικτός, εκτιμάται ότι εκατοντάδες πλοία από την Ευρώπη και τις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ και του Καναδά θα προτιμήσουν τη συντομότερη και σαφώς οικονομικότερη διαδρομή, αντί να περάσουν από τη διώρυγα του Παναμά, ή να περιπλεύσουν τη Νότια Αμερική. Οι συνέπειες στο περιβάλλον από ένα ατύχημα θα είναι εφιαλτικές, θυμίζοντας την καταστροφή του «Έξξον Βαλντέζ» που κατάστρεψε μεγάλες περιοχές στην Αλάσκα το 1989.

Υπό εξαφάνιση τα κοράλλια

Το πρώτο οικοσύστημα που θα εξαλειφθεί πλήρως μέχρι το τέλος του αιώνα μας θα είναι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, σύμφωνα με τον καθηγητή του πανεπιστημίου του Σίδνεϊ Πίτερ Σέιλ. Ο έγκριτος επιστήμονας υποστηρίζει στο νέο του βιβλίο που κυκλοφόρησε μόλις χθες ότι οι αποικίες κοραλλιών, οι οποίες αποτελούνται από ζώα και όχι από φυτά όπως πιστεύουν πολλοί, έχουν δεχθεί μεγάλη πίεση από την επίδραση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα «που μέσα στα επόμενα 30 με 40 χρόνια θα έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, ενώ το πολύ σε 90 χρόνια θα έχουν εξαφανιστεί εντελώς». Αν και καλύπτουν μόλις το 0,1% των ωκεανών, τα κοράλλια αποτελούν κοιτίδα βιοποικιλότητας, μεγαλύτερη από εκείνη των τροπικών δασών στον Αμαζόνιο και την κεντρική Αφρική. Εκτός από νέες φαρμακευτικές ουσίες, οι οποίες προέρχονται από τους οργανισμούς που φιλοξενούνται στις θαλάσσιες αυτές «οάσεις», περίπου 250 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται άμεσα από τους υφάλους, καθώς είτε ζουν στις ατόλλες γύρω από τους υφάλους, ή βγάζουν τα προς το ζην από το ψάρεμα και άλλες συναφείς δραστηριότητες. Ο καθηγητής Σέιλ πάντως παρουσιάζεται ιδιαίτερα απαισιόδοξος, καθώς υποστηρίζει ότι πρωτοβουλίες τοπικού χαρακτήρα δε μπορούν να αντιστρέψουν την κατάσταση και μια παγκόσμια πολιτική προστασίας των υφάλων προσκρούει σε κάθε λογής συμφέροντα.

"Ακόμα και αν μειωθούν αύριο οι εκπομπές ρύπων, το λιώσιμο των πάγων θα συνεχιστεί για 1000 χρόνια" λέει Έλληνας ειδικός

Όπως αναφέρει στον Ε.Τ. ο κ. Θεόδωρος Καρακώστας, διευθυντής του Τομέα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), ανεξάρτητα από το εάν το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής σε παγκόσμιο επίπεδο έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, για να σταθεροποιηθούν οι δείκτες που σχετίζονται με αυτό θα χρειαστούν εκατοντάδες χρόνια.  «Ακόμα και εάν υποθέσουμε ότι από αύριο σταματήσουν όλες οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ότι ο ανθρώπινος παράγοντας δεν συμβάλλει πλέον στην επιδείνωση του κλίματος, θα πρέπει να περάσουν εκατοντάδες χρόνια για να μιλήσουμε για ανάκαμψη του περιβάλλοντος», σημειώνει ο ίδιος. «Όπως φαίνεται και από το διάγραμμα της Διακυβερνητικής Eπιτροπής του ΟΗΕ για την αλλαγή του κλίματος (IPCC), ακόμα και εάν οι εκπομπές ρύπων μειωθούν την επαύριον, το λιώσιμο των πάγων θα συνεχιστεί για περίπου μία χιλιετία, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας για τουλάχιστον 5 αιώνες, ενώ η σταθεροποίηση της θερμοκρασίας θα συμβεί μετά από 100-120 χρόνια και του επιπέδου CΟ2 στην ατμόσφαιρα μετά από 100 με 300 χρόνια», καταλήγει ο καθηγητής του ΑΠΘ.

Ελλάδα και κλιματική αλλαγή

Αγνώριστη… θα είναι η χώρα μας στο μέλλον, σύμφωνα με τις περισσότερες μελέτες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια, καθώς οι προβλέψεις τους για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή μας παραμένουν εφιαλτικές. Η αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση των βροχοπτώσεων εντείνει το φαινόμενο της ερημοποίησης στην Ελλάδα μετατρέποντας την σε… Σαχάρα, ενώ η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα έχει ως αποτέλεσμα τη δραματική μείωση των ακτογραμμών της χώρας και την μετατροπή κατοικήσιμων περιοχών σε… πλημμυρισμένα τοπία. 

Αρκετοί είναι οι Έλληνες επιστήμονες που επισημαίνουν κατά καιρούς το μέγεθος των αλλαγών που θα επιφέρει η επιδείνωση του κλίματος στις ελληνικές περιοχές. Η υπερθέρμανση του πλανήτη εξαιτίας του φαινομένου του θερμοκηπίου, το λιώσιμο των πάγων, η μόλυνση του περιβάλλοντος και η παρέμβαση του ανθρώπινου παράγοντα οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στον «αφανισμό» πολλών ελληνικών.

Έρευνα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών που αφορά το φαινόμενο της ερημοποίησης χαρακτηρίζει το 34% των περιοχών της χώρας ως υψηλού κινδύνου, το 49% μέτριου κινδύνου και μόλις το 17% χαμηλού κινδύνου. Στο 1/3 των περιοχών που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο είναι όλα τα νησιά του Αιγαίου, ορισμένες περιοχές της Ανατολικής Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας, αρκετά τμήματα της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας και της Θράκης, καθώς και η Κεντρική και Νοτιοανατολική Κρήτη. Παράλληλα, περίπου έξι εκατομμύρια στρέμματα, δηλαδή το 15% των παραθαλάσσιων πεδινών περιοχών της χώρας που καλλιεργούνται εντατικά, εκτιμάται ότι θα εξαφανιστούν.

Την ίδια στιγμή, εκτιμήσεις των ερευνητών από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) κάνουν λόγο για μέσο όρο απώλειας των ακτών της χώρας σε ρυθμό που αγγίζει το ένα μέτρο κάθε χρόνο, με το φαινόμενο να αναμένεται να γίνει εντονότερο στις περισσότερες περιοχές που περιβάλλονται ή συναντούν θάλασσα. Στον μακρύ αυτόν κατάλογο συμπεριλαμβάνονται πολλά νησιά του Αιγαίου, ανάμεσα στα οποία η Ρόδος, η Κως, η Χίος, η Λέσβος και η Σίφνος, η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, το Δέλτα του Έβρου, ο Δυτικός Θερμαϊκός και περιοχές της Κορινθίας. Έτσι, μέσα στα επόμενα ενενήντα χρόνια περισσότερα από 800 τετραγωνικά χιλιόμετρα ακτογραμμών λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και των κλιματικών αλλαγών θα εξαφανιστούν.

Ωστόσο ποια είναι τα αποτελέσματα της μελέτης σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα; Πρόσφατη έρευνα της Τράπεζας της Ελλάδος, έδειξε ότι εάν δεν υπάρξει άμεση δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στη χώρα μας, η ζημία που θα προκύψει μέχρι το 2100 θα φθάσει τα 701 δισ. ευρώ. Θα ισοδυναμεί δηλαδή με το τριπλάσιο του σημερινού ετήσιου ΑΕΠ! Ενδεικτικά, το κόστος για την ελληνική οικονομία των μέτρων μόνο για την μείωση των εκπομπών εκτιμήθηκε ότι συνολικά θα φθάσει τα 113 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2050 και τα 142 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2100.

Παναγιώτης Μαυραγάνης

Πιερ Κοσμίδης

Ρεκόρ θανάτων για τις θαλάσσιες χελώνες

Σαν παραμύθι με ευχάριστο τέλος, μοιάζει η διάσωση της «Αρσίδας» μιας νεαρής χελώνας caretta-caretta. Ομάδα αυτοδυτών, μεταξύ των οποίων η Ελένη Τσοπουροπούλου, ο Νίκος Βασιλάτος και ο Γιώργος Καμαρινός, που επέστρεφε στα μέσα του καλοκαιριού από κατάδυση αναψυχής στον Σαρωνικό εντόπισε στην επιφάνεια της θάλασσας, κοντά στη βραχονησίδα Αρσίδα μια εξαντλημένη χελώνα.

Η άτυχη χελώνα ήταν μπλεγμένη σε πετονιά και έσερνε και ένα κομμάτι πλαστικού, δυσχεραίνοντας τις κινήσεις της. Οι αυτοδύτες ενημέρωσαν άμεσα το κέντρο διάσωσης του «ΑΡΧΕΛΩΝ» και μετέφεραν το ζώο στη μαρίνα Γλυφάδας για εξέταση, η οποία έδειξε ότι η χελώνα είχε καταπιεί ένα αγκίστρι. Στη συνέχεια η «Αρσίδα» φιλοξενήθηκε στο κέντρο μέχρι να αναρρώσει, υπό συνεχή κτηνιατρική παρακολούθηση και μόλις προχθές απελευθερώθηκε και πάλι στο φυσικό της περιβάλλον, με την ελπίδα ότι η τύχη θα είναι με το μέρος της, προστατεύοντάς την από το χειρότερο εχθρό της τον… άνθρωπο. 

 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΕΛΕΝΗ ΤΣΟΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Τι μπορείτε να κάνετε αν βρείτε τραυματισμένη χελώνα

1. Μεταφέρουμε τη χελώνα σε ΑΣΦΑΛΕΣ ΜΕΡΟΣ μακριά από κόσμο και θόρυβο. ΤΗ ΣΗΚΩΝΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΒΟΥΚΙ (ποτέ από τα πτερύγια ή το κεφάλι).
   Αν είναι μεγάλο ζώο που θα μεταφερθεί από 2 άτομα τη σηκώνουμε πιάνοντας το καβούκι πίσω από τον αυχένα και πάνω από την ουρά. 
   ΑΚΟΥΜΠΑΜΕ ΤΟ ΖΩΟ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ φροντίζοντας να μη διπλωθούν από κάτω τα πτερύγια του.
2. Φροντίζουμε το ζώο να είναι σε ΠΡΟΦΥΛΑΓΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ ΧΩΡΟ, ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΡΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΕΡΑ. Τους θερινούς μήνες καλό είναι να σκεπάζεται ιδιαίτερα στα τραύματά του με ένα ΥΓΡΟ ΥΦΑΣΜΑ. Η θερμοκρασία του χώρου δεν πρέπει να πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς C. Δεν είναι απαραίτητο, η χελώνα να μπει στο θαλασσινό νερό, ιδιαίτερα όταν είναι τραυματισμένη στο κεφάλι ή εξαντλημένη, τότε ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ, ΕΠΕΙΔΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΝΙΓΕΙ.
3. Αν έχει μπλεχτεί σε δίχτυα ή πετονιά, τα αφαιρούμε πολύ προσεκτικά. Σε καμιά περίπτωση ΔΕΝ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΡΑΒΗΞΟΥΜΕ ΑΓΚΙΣΤΡΙ Ή ΠΕΤΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΞΕΧΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΜΑ Ή ΤΗΝ ΟΥΡΑ.
4. Ελέγχουμε όλα τα πτερύγια για τυχόν ΣΗΜΑΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ (tags) και καλούμε τον αριθμό του Δικτύου Διάσωσης στο 210 8944444.

ΠΗΓΗ: www.archelon.gr

ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΧΕΛΩΝΕΣ Αφιλόξενες και επικίνδυνες είναι οι ελληνικές θάλασσες για τις χελώνες. 

Δραματικά έχουν αυξηθεί τα κρούσματα εκβρασμών θαλάσσιων θηλαστικών και χελωνών, καθώς οκτώ χελώνες και ένα κήτος εντοπίστηκαν νεκρά μόνο τον Αύγουστο σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Σύμφωνα με στοιχεία του Λιμενικού Σώματος, τα νεκρά ζώα εντοπίστηκαν στην Κεφαλονιά, την Κω, τη Λευκίμμη, το Βόλο, τη Μήλο και τη Ζέα.

Οι ειδικοί προβληματίζονται, καθώς ο αριθμός των θαλάσσιων χελωνών που εξοντώνονται στις ελληνικές θάλασσες εμφανίζεται να αυξάνεται χρόνο με το χρόνο. Μάλιστα, προβλέπεται πως οι νεκρές χελώνες αναμένεται φέτος να ξεπεράσουν κάθε προηγούμενο ρεκόρ στην Ελλάδα. «Αν και τα επίσημα στατιστικά στοιχεία συγκεντρώνονται στο τέλος του χρόνου, τα περιστατικά αυξάνονται σταθερά και εκτιμάται πως η φετινή χρονιά θα είναι χειρότερη» λέει στον «ΕΤ» ο Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ, διευθυντής του Εθνικού Δικτύου Διάσωσης του «ΑΡΧΕΛΩΝ», το  οποίο λειτουργεί από το 1994 και είναι το μοναδικό του είδους του στην Ελλάδα. «Φανταστείτε πως αυτή τη στιγμή περιθάλπουμε 39 τραυματισμένες χελώνες που αποτελεί ρεκόρ δεκαετίας για την ιστορία του Κέντρου Διάσωσης στη Γλυφάδα» και προβλέπει ότι ανάλογα πρωτόγνωρα υψηλός θα είναι και ο αριθμός των νεκρών χελωνών.

 Ήδη, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στατιστικά στοιχεία, ο αριθμός των κρουσμάτων εκβρασμών θαλάσσιων χελωνών παρουσιάζει σταθερή αύξηση τα τελευταία χρόνια παρά το γεγονός πως πολλά περιστατικά δεν γίνονται αντιληπτά, αν αναλογιστεί κανείς πως καταγράφεται ουσιαστικά ένας στους 20 εκβρασμούς.

 Από τα 176 κρούσματα το 2006, καταγράφηκαν 230 περιστατικά το 2007, 292 το 2008, 389 το 2009 και 452 το 2010. Οι περισσότερες νεκρές θαλάσσιες χελώνες εντοπίζονται σε θαλάσσιες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, από την Πελοπόννησο και τα νησιά του Ιονίου μέχρι την Πρέβεζα και Αμβρακικό, στο Βόρειο Αιγαίο και στην Εύβοια, την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα.

Πρόκειται δηλαδή για περιοχές, όπου οι χελώνες καταφεύγουν για να γεννήσουν από το Μάιο έως τον Οκτώβριο. Οι εκβρασμοί θαλάσσιων ζώων οφείλονται κυρίως στην ανθρώπινη δραστηριότητα είτε άμεσα, με τις ηθελημένες θανατώσεις, είτε έμμεσα, μέσω της αυξανόμενης και εκτεταμένης θαλάσσιας ρύπανσης. Οι παράγοντες που προκαλούν τους θανάτους είναι συνήθως η αυξανόμενη ρύπανση των θαλασσών, οι θαλάσσιες εκρήξεις, η χρήση σόναρ υψηλών συχνοτήτων κατά τη διάρκεια στρατιωτικών ασκήσεων, ακόμη και οι ηθελημένες θανατώσεις.

Τουλάχιστον το ένα τρίτο των ζώων χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της αλιευτικής δραστηριότητας, καθώς μπλέκονται συχνά σε δίκτυα ή αγκίστρια ψαράδων ξεγελιούνται από τις νάιλον σακούλες και τα πλαστικά που τα εκλαμβάνουν για μέδουσες, ενώ πολλές χελώνες κομματιάζονται από ταχύπλοα σκάφη, όταν βγαίνουν στην επιφάνεια της θάλασσας.

Δεν λείπουν όμως και περιστατικά κατά τα οποία εντοπίζονται νεκρές χελώνες, που έχουν χτυπηθεί στο κεφάλι με αιχμηρό αντικείμενο. «Αυτός είναι ο χειρότερος και πιο βάναυσος τρόπος θανάτου για τις χελώνες οι οποίες ανήκουν στην κόκκινη λίστα των απειλούμενων ειδών και προστατεύονται από τη νομοθεσία» εξηγεί ο κ. Μπένος-Πάλμερ. 

ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΦΑΚΟΣ

Τι θυμάμαι από τη βδομάδα που πέρασε...

Σκούπα στο Δημόσιο

Πογκρόμ απολύσεων τάζει η κυβέρνηση στην τρόικα, αντί να προωθήσει επιτέλους διαρθρωτικά μέτρα που θα έδιναν μια κάποια ανάσα στην οικονομία. Όταν όλα γίνονται για τη λεζάντα και το έργο των «βουβαλιών» περιορίζεται στα αλληλομαχαιρώματα, είναι μάταιο να περιμένει κανείς υπεύθυνη στάση και ειλικρινή διάθεση για δουλειά. Στο τέλος το λογαριασμό θα τον πληρώσουν πάλι τα… βατράχια.

Εθνική κυριαρχία… γιοκ

«Όποιος ζητεί αλληλεγγύη θα πρέπει να είναι διατεθειμένος να εκχωρεί για κάποιο διάστημα τις αρμοδιότητές του» δήλωσε χωρίς περιστροφές ο Γερμανός επίτροπος της Ε.Ε., αρμόδιος για την Ενέργεια, Γκίντερ Έτινγκερ. Με απλά λόγια ο Γερμανός αναπολεί τις μέρες του Τρίτου Ράιχ, όταν η ναζιστική μηχανή επέβαλλε τοποτηρητές στις κατεχόμενες χώρες για να απομυζήσει κάθε διαθέσιμη πλουτοπαραγωγική πηγή. Η αντίδραση -έστω για το θεαθήναι- της κυβέρνησης; Άκρα του τάφου σιωπή…

Σχολικά βιβλία
Άλλος ένας «άθλος» της υπουργού Παιδείας μετά το μπάχαλο στην εκπαίδευση. Σχολικά βιβλία δεν υπάρχουν. Πινγκ πονγκ οι ευθύνες και η κ. Διαμαντοπούλου βρήκε -ως άλλη Μαρία Αντουανέττα- τη λύση: «Αφού δεν έχετε βιβλία, πάρτε φωτοτυπίες και DVD». Εξαιρούνται όπως πάντα οι «δικοί μας» υπάλληλοι του υπουργείου, οι οποίοι χωρίς αιδώ φροντίζουν να αποκτήσουν το εκπαιδευτικό υλικό για τα… δικά τους παιδιά.

Όπως στο Μπαγκλαντές

«Ειδικές Οικονομικές Ζώνες» είναι έτοιμη να εκχωρήσει σε «επενδυτές» η κυβέρνηση, στα πρότυπα του Μπαγκλαντές. Στο κυνήγι των επενδύσεων, οι ιθαγενείς θα αμείβονται με μισθούς Ινδίας και έκταση 200 τετρ. χιλιομέτρων θα διατεθεί σε Γερμανούς για να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά συστήματα. Ευθέως ανταγωνιστική χωρών του Τρίτου Κόσμου λοιπόν η Ελλάδα.

Νέα μέτρα Βενιζέλου

Μετά τους παληκαρισμούς της προηγούμενης βδομάδας, ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος έδωσε «γη και ύδωρ» στην τρόικα. Τα νέα μέτρα έχουν ως στόχο τους συνήθεις υπόπτους, μισθωτούς και συνταξιούχους. Στο ίδιο μοτίβο ο υπουργός Υγείας Α. Λοβέρδος, θεωρεί υπεύθυνους για όλα τα δεινά τους δημόσιους υπαλλήλους. Ε βέβαια, όταν «μαζί τους διορίζατε» ήταν καλά, τώρα όμως…

Έρχεται ο Αττίλας

Ευθείες απειλές για νέο Αττίλα από τους Τούρκους, με αφορμή την κυπριακή ΑΟΖ. Τα συμφέροντα πολλά, Αμερικανοί και Ισραηλινοί «συνωστίζονται» για τη μερίδα του λέοντος στα κοιτάσματα της περιοχής και η Ελλάδα… σφυρίζει αδιάφορα. Ο εξ Ανατολών γείτονας, συνηθισμένος σε τσαμπουκάδες και πράξεις βαρβαρότητας, ονειρεύεται τη νέα οθωμανική αυτοκρατορία και ψάχνει αφορμές για επίδειξη δύναμης.

Εθνική Μπάσκετ

Μια νότα αισιοδοξίας η νέα εθνική ομάδα μπάσκετ. Δεν είναι μόνο οι νίκες, αλλά κυρίως η ομαδικότητα, η συνεργασία, η ταπεινότητα και η προσήλωση στο στόχο, τα στοιχεία που ξεχωρίζουν. Αυτά ακριβώς δηλαδή που λείπουν από την ελληνική κοινωνία, στην οποία κυριαρχεί το απόφθεγμα «ο σώζων εαυτόν σωθήτω».

Αυτόνομη κατάδυση, πανδαισία αισθήσεων και... αισθημάτων

1. Λατρεύω την προετοιμασία της κατάδυσης. Να βρίσκομαι με φίλους και να συζητάμε για το που θα βουτήξουμε, να κάνουμε το πλάνο της βουτιάς, να ετοιμάζουμε τον εξοπλισμό μας, να τσεκάρουμε ο ένας τον άλλον. Η κατάδυση είναι από την φύση της μια συντροφική διαδικασία, μια δραστηριότητα που σε δένει με το ζευγάρι σου, δημιουργεί δεσμούς σε μια ομάδα που οι μη δύτες δεν είναι δυνατόν να αντιληφθούν και κυρίως να απολαύσουν! Κάθε φορά η προσμονή είναι μεγάλη και η προετοιμασία βάζει τον εαυτό μου στη διαδικασία να λειτουργήσει ομαδικά.

2. Λατρεύω την στιγμή που καταδύομαι. Τρελαίνομαι για την στιγμή ακριβώς που αφήνω την επιφάνεια, που το σώμα μου αποκτά την αρνητική πλευστότητα, είναι η στιγμή εκείνη που παίρνω την θέση μου μέσα στο περιβάλλον του βυθού. Για τους πραγματικούς εραστές της κατάδυσης, αυτή είναι η στιγμή. Η μοναδική στιγμή. Σημασία δεν έχει τι θα αντικρίσεις στον βυθό, αν καταδύεσαι στους τροπικούς ή σε μια κρύα θάλασσα. Για τους εραστές της κατάδυσης σημασία έχει κάθε φορά να αφήνεις την επιφάνεια. Απλά να καταδύεσαι.

3. Λατρεύω την κάθοδο στο βυθό. Την στιγμή εκείνη που βρίσκομαι σε ελεύθερη πτώση σε μια κατάδυση σε κάθετο τοίχο και έχω τον έλεγχο της κατάστασης στα χέρια μου. Ανοίγω τα χέρια μου σαν να θέλω να αγκαλιάσω όλη την θάλασσα και τα πλάσματα της και ταξιδεύω προς τον βυθό. Αργά και ελεγχόμενα. Εξισώνω ήρεμα την πίεση στα αυτιά μου. Έχω τον πλήρη έλεγχο. Το νερό που με αγκαλιάζει μού δίνει μια ακόμη υπέροχη αίσθηση! Εκρηξη συναισθημάτων και ταυτόχρονα πανδαισία αισθήσεων. Πλησιάζοντας προς το βυθό ελαττώνω την ταχύτητα καθόδου μου. Οι κινήσεις μου τώρα είναι σχεδόν μηδενικές. Εχω ρυθμίσει την πλευστότητα μου έτσι ώστε να είμαι ουδέτερος. Βρίσκομαι αιωρούμενος στο απέραντο υδάτινο διάστημα. εκείνη την ώρα δέχομαι εκατομμύρια πληροφορίες τις οποίες προσπαθώ να επεξεργαστώ και να τις μετουσιώσω σε κινήσεις, σε πράξεις. Ηρεμώ και αφουγκράζομαι. Ακριβώς σε εκείνο το σημείο το σώμα μου δέχεται όλη την γαλήνη και την ηρεμία του βυθού, ενώ ο εγκέφαλος μου προσπαθεί για δευτερόλεπτα να συλλάβει την διαφορετική κατάσταση που βρίσκεται σε ένα περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας. Προσαρμόζεται εύκολα δίνοντας τις οδηγίες προς το υπόλοιπο σώμα μου.

4. Λατρεύω την στιγμή που βρίσκομαι στο μέγιστο βάθος. Όποιο και αν είναι αυτό. Για τους συνειδητοποιημένους και σοβαρούς δύτες δεν έχει καμία σημασία στην ουσία αν αυτό είναι ρηχά ή βαθιά. Κάθε κατάδυση την αντιμετωπίζω με σοβαρότητα. Σέβομαι την θάλασσα και τα βάθη της. Ξέρω ότι είναι ανώτερη από εμένα και το παραδέχομαι. Έχω αναγνωρίσει και αποδεχθεί τους κινδύνους όλους εξ’ αρχής. Ανάλογα το πλάνο ή το καταδυτικό σημείο μπορεί να βρίσκομαι ρηχά ή λίγο βαθύτερα. Εκεί ο εγκέφαλός μου αδρανεί, ωστόσο το γνωρίζω και έχω τις αισθήσεις μου όλες σε επιφυλακή. Γνωρίζω εκ’ των προτέρων τι να κάνω, πόσο θα παραμείνω, την επίδραση των μιγμάτων αερίων που αναπνέω, τις ενέργειες και παρενέργειες που μπορεί να προκύψουν από αυτά. Έχω εκπαιδευτεί για αυτή την κατάσταση και είναι η στιγμή που ανασύρω στη μνήμη μου τις πολύτιμες πληροφορίες από την εκπαίδευση.

5. Λατρεύω την εικόνα της επιφάνειας της απέραντης θάλασσας ακριβώς όπως την αντικρίζω μέσα από την μάσκα μου στον βυθό. Ένα μέρος της κατάδυσης μου το αφιερώνω κοιτάζοντας ψηλά. Η κινούμενη και ζωντανή επιφάνεια της θάλασσας μοιάζει ξαφνικά με μια ξένη ατμόσφαιρα πάνω από το κεφάλι μου. Τρομάζω όταν συνειδητοποιώ τους τόνους νερού που με σκεπάζουν, αλλά παράλληλα μου αρέσει. Μου αρέσει επίσης να βλέπω τα κύματα ανάποδα, να βλέπω τις φυσαλίδες τις δικές μου ή των συντρόφων μου στη βουτιά να προσπαθούν σαν παγιδευμένες να διαφύγουν προς τα πάνω, να αστράφτουν και να εγκλωβίζουν το φως μέσα τους. Αρκετές φορές όταν βρίσκομαι ρηχότερα από τους δύτες της ομάδας μου, οδηγώ το σώμα μου από πάνω τους και παίζω με τις φυσαλίδες τους, προσπαθώντας να τις πιάσω ή να τις αλλάξω πορεία. Άλλες φορές πάλι μου αρέσει απλώς να χτυπάνε επάνω μου, νιώθω να επιπλέω σε ένα σύννεφο από αέρα μέσα στη θάλασσα. Σε μια καθαρή ημέρα με ηρεμία στην επιφάνεια μπορώ να δω τα σύννεφα και να απολαύσω τις ακτίνες του ήλιου που διαχέονται μέσα στο νερό. Παρατηρώντας την επιφάνεια αναγνωρίζω την απεραντοσύνη και τη δύναμη της μητέρας θάλασσας και υποκλίνομαι στο μεγαλείο της. Είμαι ένα τίποτα μέσα στο σώμα της θάλασσας. Με κάνει να νιώθω ασήμαντος, αλλά και ασφαλής την ίδια στιγμή.

6. Λατρεύω την εικόνα με την προσπάθεια του φωτός να περάσει μέσα στο υδάτινο περιβάλλον, με τις αντανακλάσεις και το λαμπύρισμα της θάλασσας. Μου αρέσει το φως του ήλιου πάνω στην άμμο. Σε μια ηλιόλουστη ημέρα με καθαρό νερό οι ακτίνες του φωτός λάμπουν και με συντροφεύουν σε όλη τη διαδρομή μου στον βυθό. Κατά την διάρκεια της επιστροφής μου προς την επιφάνεια και σε πιο αβαθή νερά, παρατηρώ τις μορφές που παίρνει το φως πάνω στη λευκή άμμο σχηματίζοντας ιριδισμούς σαν μικρά ουράνια τόξα.

7. Λατρεύω τη σιωπή του βυθού. Ο επίγειος κόσμος είναι γεμάτος από ήχους, συχνά ενοχλητικούς. Με εξαίρεση τον μακρόσυρτο ήχο της αναπνοής μου και των ήχων των φυσαλίδων μου, το περιβάλλον του βυθού είναι εντελώς αθόρυβο. Είμαι μόνο λίγα μέτρα κάτω από τον καθημερινό κόσμο, αλλά νιώθω ότι θα μπορούσα κάλλιστα να είμαι έτη φωτός μακριά. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα είμαι μόνος με τις σκέψεις μου, πλέοντας στην αρμονία και στην ειρήνη. Καθαρίζοντας το μυαλό μου από όλες τις σκέψεις που με απασχολούν στον κόσμο μου, νιώθω σαν να ξαναγεννιέμαι κάθε φορά που αναδύομαι από μια κατάδυση.

8. Λατρεύω την αίσθηση της περιπέτειας και συνάμα του αγνώστου στο βυθό. Ακόμα και αν έχω επισκεφτεί ένα καταδυτικό τόπο πολλές φορές, έχω πάντα την αίσθηση ότι θα αντικρύσω κάτι καινούργιο. Ο βυθός ποτέ δεν είναι ίδιος. Κάθε φορά η ανεξάντλητη και άγνωστη υποβρύχια ζωή μου δίνει την αίσθηση ότι βουτώ σε έναν σχεδόν μυστηριώδη και απαγορευμένο χώρο, ελπίζοντας πάντα στο απροσδόκητο. Η προσμονή αυτή και πολλές φορές η οργιώδης φαντασία κάνουν τις αισθήσεις μου να εκρήγνυνται. Κάθε κατάδυση είναι διαφορετική και αισθάνομαι πάντα λίγο σαν εξερευνητής, κυρίως όταν καταδύομαι σε ένα ναυάγιο ή μια σπηλιά και κοιτάζω ψηλά βλέποντας τις φυσαλίδες μου να χτυπάνε σε οροφή, να εγκλωβίζονται φτιάχνοντας πολλούς μικρούς καθρέφτες. Για μια στιγμή μπορώ να δω την εικόνα μου μέσα τους. Οι επόμενες φυσαλίδες από την εκπνοή μου χτυπάνε τις πρώτες και διαφεύγουν προς την επιφάνεια, σε μια έκρηξη από μικρές και μεγάλες που σαν υδράργυρος ταξιδεύουν λαμπυρίζοντας προς τον αφανισμό τους στην επιφάνεια της θάλασσας.

9. Λατρεύω την στιγμή που αναδύομαι στην επιφάνεια και συνάμα λυπάμαι (ένα ανάμικτο συναίσθημα). Μου αρέσει πάντα η στιγμή που μοιράζομαι την έξαψη από μια κατάδυση με τους συνδύτες μου ακριβώς στην επιφάνεια, όταν βγάζω το κεφάλι μου από το νερό και όταν οι πληροφορίες είναι φρέσκιες και έχουν πλημμυρίσει τον εγκέφαλο μου, ενώ παράλληλα λυπάμαι που τελείωσε ακόμη μια κατάδυση, που τα αναπνεύσιμα αέρια με περιορίσανε για ακόμη μια φορά στο να απολαύσω περισσότερο τον βυθό.

 10. Λατρεύω τους δύτες. Η κατάδυση με κάνει να νιώθω σαν να είμαι μέρος μιας ειδικής ομάδας, μιας κλειστής και αποκλειστικής λέσχης. Οι συνειδητοποιημένοι και φανατικοί δύτες είναι ειδική κατηγορία ανθρώπων. Μοιράζονται τον θαυμασμό για τον υποβρύχιο κόσμο, κάτι που λίγοι μη δύτες μπορούν να κατανοήσουν. Είναι μια ειδική κατηγορία ανθρώπων που κάνανε στην ουσία το μεγάλο βήμα προς την επιστροφή στη μήτρα της ζωής. Ακριβώς από εκεί που ξεκινά ο άνθρωπος, σαν υδρόβιο όν. Μου άρεσε από την πρώτη στιγμή και συνεχίζει να μου αρέσει πάντα η αίσθηση ότι ανήκω, ότι εντάσσομαι σε μια ειδική κοινωνία, σε μια κοινότητα ομοϊδεατών που τους ενώνει το ίδιο πάθος. Και μπορώ να μιλάω με τις ώρες για την κατάδυση με φίλους παθιασμένους δύτες.
 

ΚΕΙΜΕΝΟ:ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ/ΦΩΤΟ: ΠΙΕΡ ΚΟΣΜΙΔΗΣ

Μάγκες, πιάστε τα... φαράγγια

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με έντονο ανάγλυφο, όπου ανάμεσα στους ορεινούς όγκους υπάρχουν φαράγγια, ποτάμια, χείμαρροι και εντυπωσιακοί καταρράκτες. Πολλά από αυτά τα μέρη είναι συνυφασμένα με τη λαϊκή παράδοση, καθώς αποτέλεσαν σε άλλες εποχές καταφύγιο όσων ήθελαν να αποφύγουν την «τσιμπίδα» των κατακτητών που κατά καιρούς λυμαίνονταν τη χώρα μας.


Σήμερα, αυτά τα μοναδικής ομορφιάς τοπία, αποτελούν τους τελευταίους παρθένους βιότοπους, οι οποίοι «καλούν» τους φυσιολάτρες να τους ανακαλύψουν. Ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα ξεκίνησε η καταγραφή των φαραγγιών της χώρας και η κατάβαση, μέσα σε αντίξοες πολλές φορές συνθήκες και με πρωτόγονο με τα σημερινά δεδομένα εξοπλισμό. 

Με το πέρασμα του χρόνου και ιδίως με την ανάπτυξη των τεχνικών κατάβασης και την εξειδικευμένη εκπαίδευση, η κατάβαση φαραγγιών ή canyoning όπως είναι διεθνώς γνωστή, έχει πλέον γίνει ένα δημοφιλές χόμπι για άνδρες, γυναίκες, αλλά και παιδιά, η οποία συνδυάζει σπηλαιολογία, ορειβασία και διάσχιση ορμητικών νερών. «Πρωτοπόροι στην Ελλάδα ήταν σίγουρα οι τολμηροί ορειβάτες που κατέβαιναν το φαράγγι της Γκούρας στην Πάρνηθα. Πολύ αργότερα αρκετοί Έλληνες εκπαιδεύτηκαν στο εξωτερικό -κυρίως στη Γαλλία και την Ιταλία- και έφεραν τις σύγχρονες τεχνικές canyoning και στη χώρα μας», λέει στον «Ε.Τ.» η κ. Κατερίνα Μαλαμά, η οποία ασχολείται εδώ και αρκετά χρόνια με την κατάβαση φαραγγιών.



Πολλοί σύλλογοι-μέλη της Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Ελλάδας- ασχολούνται ενεργά με την κατάβαση φαραγγιών και παρέχουν πληροφορίες αλλά και εκπαίδευση. «Το canyoning απευθύνεται σχεδόν σε όλους», εξηγεί η κ. Μαλαμά και συμπληρώνει: «Είναι μια δραστηριότητα που αρέσει πολύ και στις γυναίκες γιατί περιέχει την έννοια του παιχνιδιού. Το νερό, σε συνδυασμό με την άμεση επαφή με την φύση και την ασφαλή κατάβαση είναι το καλύτερο αγχολυτικό στις μέρες μας».



Η κατάβαση φαραγγιών δεν είναι όμως απλή υπόθεση. Απαιτεί εκπαίδευση, η οποία εξασφαλίζει την αντιμετώπιση της όποιας … αναποδιάς προκύψει. Έτσι ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος ατυχήματος. «Η επαρκής εκπαίδευση είναι η σημαντικότερη δικλίδα ασφαλείας για τους… φαραγγάδες, όπως αυτοαποκαλούνται όσοι ασχολούνται με αυτό το χόμπι», τονίζει η κ. Μαλαμά και συνεχίζει: «Κίνδυνοι υπάρχουν, αλλά η άρτια εκπαίδευση σε βοηθά να τους αντιμετωπίσεις με επιτυχία. Πτώσεις, υποθερμίες, ξαφνικά καιρικά φαινόμενα είναι μερικοί από αυτούς που μπορεί να κληθούμε να αντιμετωπίσουμε μέσα σε ένα φαράγγι. Εάν δεν προσέξουμε μερικές βασικές αρχές, όπως είναι ο εξοπλισμός μας, ο καιρός και η εμπειρία των ομαδαρχών μας, τα εν δυνάμει ατυχήματα μπορεί να είναι πιο σοβαρά».



Η εκπαίδευση διαρκεί ανάλογα το επίπεδο που θέλει κάποιος να φτάσει, από 4 ημέρες ,αν απλά θέλει να είναι μέλος της ομάδας με ασφάλεια και φυσικά αρκετά περισσότερο αν θέλει η ομάδα να τον… ακολουθεί. Η εκπαίδευση, βέβαια, από μόνη της δεν αρκεί, καθώς οι εμπειρίες που αποκτώνται σε πραγματικές συνθήκες κατάβασης είναι πραγματικά ανεκτίμητες και βοηθούν τον εκκολαπτόμενο φαραγγά να βελτιώσει τις τεχνικές που διδάχθηκε.



Ακόμα και παιδιά, από την ηλικία των 10 ετών μπορούν να ασχοληθούν με το χόμπι, από τη στιγμή που έχουν τον έλεγχο του εξοπλισμού τους: «Πρέπει να μπορούν να χειρίζονται το σχοινί», λέει η κ. Μαλαμά. «Σε εύκολα και χαλαρά φαράγγια με νερό, τσουλήθρες και βουτιές μπορούμε να τα πάμε και νωρίτερα, πάντα βεβαίως υπό την επίβλεψή μας και σε απολύτως ελεγχόμενες συνθήκες», συμπληρώνει.



Η χαρά της επαφής με τη φύση και η αίσθηση της ομαδικότητας είναι δύο χαρακτηριστικά συναισθήματα που δημιουργεί η κατάβαση φαραγγιών. Η κ. Μαλαμά ξεχωρίζει και τη «χαλαρή αύξηση της αδρεναλίνης που επιφυλάσσει μια γνωριμία με μια άλλη πλευρά αθέατη στους πολλούς της φύσης. "Με συναρπάζει πραγματικά το γεγονός ότι κάθε φαράγγι είναι ένα ξεχωριστό κομμάτι γης, ένα ιδιαίτερο οικοσύστημα, με τη χλωρίδα και την πανίδα της. Το μόνο που σκέφτομαι όμως, είναι ότι πρέπει να προσέχω και την παραμικρή κίνησή μου. Είμαι... χαλαρά συγκεντρωμένη, κάτι σαν την γιόγκα δηλαδή».



Μια άλλη διάσταση της κατάβασης φαραγγιών είναι και η οικολογική ευαισθητοποίηση όσων ασχολούνται με αυτό το χόμπι. Τα φαράγγια είναι «κρυμμένα» στα μάτια των πολλών. Ετσι οι άνθρωποι πετούν εκεί, ό,τι δεν χρειάζονται «Κατεβαίνουμε στα φαράγγια και συναντάμε στο δρόμο μας από σακούλες μέχρι ηλεκτρικές συσκευές. Πρέπει όμως όλοι να καταλάβουμε ότι προστατεύοντας τα φαράγγια, προφυλάσσουμε τη ζωή που κρύβεται εκεί αλλά και την δική μας υγεία, μιας και πολλές φορές το νερό αυτό καταλήγει στα ποτήρια μας. Η Σπηλαιολογική Ομοσπονδία Ελλάδος καταγράφει τα φαράγγια που έχουν πρόβλημα ρύπανσης, έρχεται σε επαφή με τις τοπικές αρχές και προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει τους κατοίκους των περιοχών αυτών, αλλά και τους επισκέπτες, ώστε η ανθρωπογενής επιβάρυνση των ευαίσθητων αυτών περιοχών να περιορίζεται στο ελάχιστο», εξηγεί η κ. Μαλαμά.






Ελάχιστος εξοπλισμός: 

στολή νεοπρέν,

ζώνη (μποντριέ)

λανιέρες (σύστημα αυτασφάλισης ασφαλειών)

2 καραμπίνερ (κρίκοι),

Οχτάρι (σύστημα κατάβασης)

κράνος,

ένα ζευγάρι κάλτσες νεοπρέν και παπούτσια που καλύπτουν τον αστράγαλο και δεν γλιστράνε.

Μια σφυρίχτρα (είναι πολύ χρήσιμη στην επικοινωνία εκεί που δεν μπορούμε να ακούσουμε εξαιτίας της βοής του νερού)

ένα ζευγάρι γάντια (προαιρετικά).



Οσο ανεβαίνεις τα επίπεδα πολλαπλασιάζονται και τα υλικά που πρέπει να έχεις μαζί σου.

Το κόστος ξεκινάει από 250 €.

Υπάρχει πάντα και η λύση του να νοικιάσεις τα υλικά.

Οι σύλλογοι κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης παρέχουν στους μαθητές όλα τα υλικά, εκτός από την νεοπρέν που καλό είναι να έχει ο καθένας την δική του.

Τα καλύτερα ελληνικά φαράγγια

1. Γοργοπόταμος. Κατά γενική ομολογία το νο 1 φαράγγι στη χώρα μας.
2. Χα. Το πιο εντυπωσιακό φαράγγι της Κρήτης και από τα πιο όμορφα στη χώρα μας.
3. Αμπάς, στην Κρήτη. Με τον μοναδικό εντυπωσιακό καταρράκτη των 145 μέτρων.
4. Μαύρης Σπηλιάς στην Ευρυτανία. Είναι μοναδικό λόγω της φυσικής ομορφιά τους αλλά και της ιστορικής του αξίας.
5. Του Φονέα στην Σαμοθράκη
6. Της Καλυψούς στον Όλυμπο. Πανέμορφο και με υπέροχη θέα στη θάλασσα
7. Ροσκά. Ενα φαράγγι - παραπόταμος του Πανταβρέχει στην Ευρυτανία
8. Ποτιστίδων στον Παρνασσό γιατί είναι ένα εντυπωσιακό "αλπικό" φαράγγι
9. Της Καλλιθέας γιατί εκεί έχουν εκπαιδευτεί μερικές δεκάδες «φαραγγάδες»
10 Της Αρβης. Επίσης στην Κρήτη για τη μοναδική αίσθηση σπηλαίου που δημιουργεί ένα σκοτεινό κομμάτι του.
11. Από τα πιο όμορφα φαράγγια είναι και η Νέδα, τόσο στο κομμάτι που το περπατάς, αλλά και στους καταρράκτες της.

Επιθέσεις καρχαριών στην Ελλάδα: Μύθος και αλήθεια

Μια επιβεβαιωμένη ή ακόμα και πιθανολογούμενη ως επίθεση καρχαρία είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσει ρίγη φόβου και απέχθειας για το «ψάρι-δολοφόνο» που βρίσκεται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας των θαλασσών. Ταινίες όπως «τα σαγόνια του καρχαρία» έχουν διαμορφώσει και αυτές με τη σειρά τους μια ιδιαίτερα αρνητική εικόνα και οι περισσότεροι θεωρούν ότι τα ψάρια αυτά έχουν ως μόνο σκοπό να… τρώνε ανθρώπους.

Η πραγματικότητα όμως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία είναι εντελώς διαφορετική: Κάθε χρόνο καταγράφονται κατά μέσο όρο 15 θανατηφόρες επιθέσεις παγκοσμίως, οι περισσότερες μάλιστα κατά λάθος, καθώς το ανθρώπινο κρέας δεν περιλαμβάνεται   στο… μενού τους, τη στιγμή που ο αριθμός των καρχαριών που αλιεύονται, ή θανατώνονται με κάθε τρόπο, ξεπερνά κατά πολύ τα 100 εκατομμύρια, οδηγώντας πολλά είδη στο χείλος της εξαφάνισης και ανατρέποντας την ισορροπία των ωκεανών, με ανυπολόγιστες συνέπειες.

Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που γιγάντιοι «σαπουνάδες», καρχαρίες που τρέφονται αποκλειστικά με πλανγκτόν και είναι τελείως ακίνδυνοι για τον άνθρωπο, καταλήγουν στα δίχτυα ή τα παραγάδια των ψαράδων σε διάφορα μέρη της χώρας μας και από εκεί στις τοπικές ψαραγορές, προκαλώντας την περιέργεια των ανθρώπων, αλλά και…  πηχυαίους και συχνά παραπλανητικούς τίτλους στις εφημερίδες και τις τηλεοράσεις.

Ο Δρ. Δημήτρης Δαμαλάς, ωκεανολόγος του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), έχοντας ασχοληθεί ιδιαίτερα με τους καρχαρίες, λέει στον «ΤτΚ»: «35 είδη καρχαριών ζουν στα ελληνικά νερά. Μελέτη πάνω στους μεγάλους πελαγικούς καρχαρίες κατέδειξε ότι είναι πιο άφθονοι στην Λεβαντίνη, νότια δηλαδή της Κρήτης έως την Αφρική και τις ακτές της Μέσης Ανατολής και σπανιότεροι στο Αιγαίο, με το Ιόνιο να βρίσκεται κάπου ενδιάμεσα. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε στην εντατικότερη αλιεία που έχει υποστεί το Αιγαίο, είτε στο ότι επειδή ακριβώς είναι πελαγικοί αποφεύγουν κλειστές θάλασσες και προτιμούν να μένουν μακριά από τις ακτές, οπότε το Αιγαίο δεν είναι ιδεώδες γι’ αυτούς».

Ο Μανώλης Μπαρδάνης, εκπαιδευτής καταδύσεων και ιδρυτικό μέλος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απειράνθου στη Νάξο έχει πραγματοποιήσει την πλέον λεπτομερή καταγραφή επιθέσεων καρχαριών στις ελληνικές θάλασσες, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Από την έρευνα που έχει κάνει, προκύπτει ότι οι επιθέσεις καρχαριών στην Ελλάδα είναι λιγοστές. Παρά ταύτα, οι φοβίες παραμένουν: «Ο φόβος είναι βασικό συναίσθημα των ανθρώπων και εμφανίζεται συνήθως εκεί που η λογική αδυνατεί να δώσει σαφείς εξηγήσεις, εκεί που ο άνθρωπος μένει μόνος, απέναντι στο άγνωστο και το μυστήριο, απέναντι σε μια πραγματική ή σε μια φανταστική απειλή. Από όσα στατιστικά και επιστημονικά στοιχεία είναι δημοσιευμένα, προκύπτει ότι στα ελληνικά πελάγη, μια επίθεση από καρχαρία προς άνθρωπο πρέπει να θεωρείται κυρίως, ως φανταστική απειλή».  

Οι επιθέσεις καρχαριών στα ελληνικά πελάγη είναι πράγματι ελάχιστες. Η πρώτη αναφορά έγινε από τον Ηρόδοτο, ο οποίος στην «Ερατώ» κατέγραψε πως καταστράφηκε στην τρικυμία ο περσικός στόλος του Μαρδόνιου στη χερσόνησο του Άθω το 492 π.Χ., αναφέροντας ότι οι ναυαγοί κατασπαράχθηκαν από «θηρία» της θάλασσας. 

Ελλάδα: 14 επιθέσεις σε 160 χρόνια

Τα τελευταία 160 περίπου χρόνια πάντως, στα ελληνικά πελάγη έχουν καταγραφεί 14 επιθέσεις, από τις οποίες οι 11 απέβησαν μοιραίες, συνήθως λόγω ακατάσχετης αιμορραγίας των θυμάτων, με την τελευταία να ανάγεται στις αρχές της δεκαετίας του 1980, χωρίς να έχουν πλήρως αποσαφηνιστεί οι συνθήκες. «Όσες πιθανότητες έχουμε να μας συμβεί ένα αεροπορικό δυστύχημα τόσες πιθανότητες έχουμε να συναντήσουμε καρχαρία στη θάλασσα. Η πιθανότητα όμως να δεχθούμε επίθεση από καρχαρία, είναι ίδια με την πιθανότητα να πετάξουν από ένα αεροπλάνο μια καραμέλα και να την πιάσουμε με το… στόμα μας», λέει στον «ΤτΚ» ο κ. Μπαρδάνης.

Ο καρχαρίας είναι ο γνωστός «γαλέος» που πωλείται στις ταβέρνες και στα σούπερ μάρκετ. Όλα τα είδη πωλούνται με την ονομασία αυτή σαν φιλέτα. Τα μικρού μεγέθους σκυλόψαρα πωλούνται ολόκληρα. Οι μεγάλοι πελαγικοί καρχαρίες πιάνονται συνήθως στα επιφανειακά παραγάδια που αλιεύουν για ξιφίες ή τόνους. Άλλα είδη  πιάνονται είτε με τράτες είτε με παραγάδια του βυθού ή ακόμα και με δίχτυα.

Ο Δρ. Δαμαλάς εξηγεί: «Οι ψαράδες δεν «τρελαίνονται» να πιάνουν καρχαρίες. Συνήθως τους πληρώνονται από τον έμπορο 2 ευρώ το κιλό ενώ στις ψαραγορές φθάνουν να πωλούνται 5-7 ευρώ το κιλό. Άλλα ψάρια είναι αυτά που κυνηγάνε να πιάσουν, πιο ακριβά, όπως ξιφίες, τόννοι, συναγρίδες, σφυρίδες και μπαρμπούνια. Άρα, δεν υπάρχει οργανωμένη αλιεία που να στοχεύει καρχαρίες. Υπάρχουν περιστασιακά κάποιοι που βγαίνουν με «σκυλοπαράγαδα» που είναι χοντρά παραγάδια με σύρμα αντί για πετονιά, για να μην κόβεται από τα δόντια τους και ψαρεύουν στα μεγάλα βάθη. Αν όμως η εμπορική τους αξία ανέβει μελλοντικά, δεν πρέπει να αποκλειστεί η περίπτωση να στραφούν αρκετοί σε αυτό το είδος αλιείας».

Ο κ. Μπαρδάνης, θέλοντας να καταδείξει ότι μια επίθεση καρχαρία στις θάλασσές μας είναι στατιστικά απίθανη, σημείωσε χαριτολογώντας: «Κρατήστε ανοιχτά τα μάτια σας και προσέχετε που πατάτε όταν βρίσκεστε στη θάλασσα, γιατί ο επικινδυνότερος όλων δεν είναι ο καρχαρίας αλλά ο… αχινός».

ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΚΑΡΧΑΡΙΕΣ 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δρος Δαμαλά οι καρχαρίες βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας στις θάλασσες και μέσα σε εκατομμύρια χρόνια εξελίχθηκαν έτσι ώστε οι φυσικοί τους εχθροί να είναι ελάχιστοι. Κατά συνέπεια προσαρμόστηκαν σε αυτά τα δεδομένα και μεγαλώνουν με πολύ αργούς ρυθμούς, ωριμάζουν σε μεγάλη σχετικά ηλικία και γεννούν λίγα μικρά. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες και ιδιαίτερα η αλιεία, εισήγαγαν έναν παράγοντα θνησιμότητας που από τη φύση τους δεν ήταν προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν. 

Σύγχρονες μελέτες καταγράφουν τη δραματική μείωση ορισμένων ειδών, έως και 80%.  

Γιατί όμως επιτίθενται στους ανθρώπους οι καρχαρίες; Ο Δρ. Δαμαλάς εξηγεί: «Όσοι κολυμπούν κοντά στις ακτές έχουν πολύ μικρές πιθανότητες να δεχθούν επίθεση. Όσοι ξανοίγονται με σκάφη μακριά από τις ακτές και θέλουν να βουτήξουν στα βαθιά νερά, να ξέρουν ότι αυξάνονται οι πιθανότητες να συναντήσουν κάποιο μεγάλο ψάρι. Έχει παρατηρηθεί στο εξωτερικό ότι οι καρχαρίες πολύ συχνά επιτίθενται σε surfers και σε ψαροτουφεκάδες. Στους πρώτους γιατί όταν ξαπλώνουν πάνω στην ιστιοσανίδα και αφήνουν στο νερό τα πόδια και χέρια τους μοιάζουν καταπληκτικά με φώκιες και τους επιτίθενται. Στους δεύτερους γιατί η μυρωδιά του αίματος από τα πληγωμένα ψάρια που κουβαλάνε μαζί τους οι ψαροτουφεκάδες προσελκύει τους καρχαρίες».

Καταδύσεις στην άβυσσο με μια… ανάσα

Η σχέση του ανθρώπου με τη θάλασσα είναι προαιώνια. Από την αρχαιότητα υπάρχουν αναφορές για επιδέξιους δύτες που με μόνα τους «όπλα» μια ανάσα και μπόλικο θάρρος, έπεφταν στην αγκαλιά της. Ο Θουκυδίδης έγραψε για τον τρόπο με τον οποίο Αθηναίοι δύτες βουτούσαν και υπονόμευαν τα υποβρύχια οχυρωματικά έργα στο λιμάνι των Συρακουσών, κατά τη διάρκεια της Σικελικής Εκστρατείας, ενώ ο Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε επιστημονικά με τις επιπτώσεις της κατάδυσης στον άνθρωπο.

Σήμερα η ελεύθερη κατάδυση, χωρίς δηλαδή τη χρήση αυτόνομης συσκευής αναπνοής, είναι ένα άθλημα που συγκεντρώνει ολοένα και περισσότερους… πιστούς σε όλο τον κόσμο. Παγκόσμια ρεκόρ καταρρίπτονται και νέα όρια ανακαλύπτονται, για να ξεπεραστούν και αυτά με τη σειρά τους.

Η χώρα μας αποτελεί έναν… υγρό παράδεισο για τους επίδοξους πρωταθλητές, αλλά και όσους θέλουν απλά να γευθούν τη μαγεία της θάλασσας, καθώς διαθέτει άριστες κλιματολογικές συνθήκες, καθαρά, ζεστά νερά και μεγάλα βάθη, που επιτρέπουν το κυνήγι της… αβύσσου.

«Έπρεπε να ταξιδέψω πρώτα στη άλλη άκρη του κόσμου, για να εκτιμήσω την τελειότητα της Ελλάδας», λέει στον «ΕΤ» ο Αλέξανδρος Σαρασίτης, προπονητής και ιδιοκτήτης εταιρείας που κατασκευάζει πρωτότυπο εξοπλισμό ελεύθερης κατάδυσης και συνεχίζει: «Είμαι πεπεισμένος ότι όταν επιτέλους οργανώσουμε την επαγγελματική αλιεία στη χώρα μας, και κάποιες άλλες λεπτομέρειες,  θα αναγνωριστούμε παγκοσμίως ως ο κορυφαίος προορισμός καταδύσεων. Ξέρες στα Αντικύθηρα, στη Μάνη, στις Στροφάδες, στο πέλαγος του Ρέθυμνου, η βόρεια Κάρπαθος, η Λίνδος στη Ρόδο, η Ικαρία, ανάλογα την εποχή και την ημέρα, μπορεί να βουτήξεις σε μέρος μοναδικής ομορφιάς».

ΒΟΧ

Παγκόσμιο ρεκόρ στις Σπέτσες

Ο Αυστριακός παγκόσμιος πρωταθλητής Χέρμπερτ Νιτς κατέχει ακόμα την κορυφαία επίδοση που πέτυχε το 2007 στις Σπέτσες, όταν έφτασε σε βάθος 214 μέτρων με μια αναπνοή, πριν αναδυθεί στην επιφάνεια. Ο Αλέξανδρος Σαρασίτης, προπονητής του Νιτς στην κατάδυση-ρεκόρ, οργάνωσε το παράτολμο εγχείρημα και περιγράφει στον «ΕΤ» τις εμπειρίες του: «Τα σημερινά ρεκόρ απέχουν πολύ από τα πραγματικά ανθρώπινα όρια. Μπορεί σήμερα να υπάρχουν 8 άνθρωποι στον κόσμο που έχουν καταδυθεί με μια αναπνοή κάτω από τα 100 μέτρα βάθος, σε λίγα χρόνια όμως, αυτό θα είναι συνηθισμένο. Γνωρίζω νέους αθλητές που κατεβαίνουν βαθιά, λίγες βδομάδες αφότου πρωτοδοκιμάσουν την ελεύθερη. Η αποκωδικοποίηση της φυσιολογίας του ανθρώπινου οργανισμού έχει βοηθήσει στην εξέλιξη απλών τεχνικών για μεγάλες επιδόσεις».

ΒΟΧ

Πρωταθλήματα ελεύθερης κατάδυσης στην Ελλάδα

Το διήμερο 10-11 Σεπτεμβρίου θα διεξαχθεί στο Ηραίο Λουτρακίου το πανελλήνιο πρωτάθλημα, στο οποίο θα συμμετάσχουν εκτός των Ελλήνων, αθλητές από τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Σουηδία. «Τα επίπεδα ασφαλείας είναι πολύ υψηλά και μπορούν να έρθουν να μυηθούν στα μυστικά της ελεύθερης κατάδυσης ακόμα και όσοι δεν έχουν ακόμα πιστοποιηθεί», σημειώνει ο κ. Λιανός, πρόεδρος της AIDA Hellas, Master Instructor της AIDA International και διεθνής κριτής αγώνων.

Στις 12 Σεπτεμβρίου θα ξεκινήσει στην Καλαμάτα το 4^ο Παγκόσμιο Κύπελλο, υπό την αιγίδα της AIDA Hellas και του διεθνούς οργανισμού, με συμμετοχές γνωστών δυτών.

ΒΟΧ

Τι χρειάζεται για να ασχοληθεί κάποιος με την ελεύθερη

Η ελεύθερη κατάδυση είναι ένα άθλημα για πολλούς, αλλά όχι για… όλους. Εκτός από καλή φυσική κατάσταση, ο κ. Σαρασίτης σημειώνει ότι χρειάζεται επίσης άρτια εκπαίδευση, αλλά και πνευματική ωριμότητα: «Δεν θα συμβούλευα την ελεύθερη κατάδυση σε άνθρωπο εκρηκτικού χαρακτήρα ή με υπερβολική αυτοπεποίθηση. Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να αποβούν μοιραία. Επιπλέον σωματικό βάρος και μεγαλύτερη ηλικία, από την άλλη, μπορούν να αποδειχθούν και πλεονέκτημα. Η Ελλάδα διαθέτει σχολές πολύ ψηλού επιπέδου και θα πρότεινα να υπάρχει πάντα  διεθνής πιστοποίηση σχολής από αναγνωρισμένο οργανισμό, όπως η AIDA».

Πόσο επικίνδυνη είναι;

Με νωπή ακόμα την απώλεια του πρωταθλητή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σε προπόνηση στη Σαντορίνη στις αρχές Ιουνίου, το ερώτημα είναι κατά πόσο είναι ασφαλής η ελεύθερη κατάδυση. «Δεν έχω δει ποτέ σοβαρό ατύχημα σε σωστά οργανωμένη εξόρμηση, προπόνηση η αγώνα, ακόμα και αν φτάσαμε στην άβυσσο», λέει ο κ. Σαρασίτης και συμπληρώνει: «Από την άλλη, έχουν χαθεί ζωές σε απλές βουτιές. Μια μικρή λεπτομέρεια μπορεί να το κάνει από ακίνδυνο, στο πιο επικίνδυνο άθλημα. Μια βουτιά μπορεί για διάφορους λόγους να "αγχώσει" τον εγκέφαλο, και αυτός με την σειρά του να "σβήσει" για λίγο προκειμένου να κάνει οικονομία στο οξυγόνο. Όμως μέσα στη θάλασσα, χωρίς ζευγάρι, αυτό μπορεί να καταλήξει σε πνιγμό». Ο κ. Λιανός τονίζει ότι έχει ιδιαίτερη σημασία η ολοκληρωμένη εκπαίδευση: «Πιστοποιημένοι εκπαιδευτές γνωρίζουν πώς να εκπαιδεύσουν τους δύτες, χωρίς να κινδυνέψουν και έτσι να απολαμβάνουν το χόμπι τους. Ας μην ξεχνάμε ότι η ελεύθερη κατάδυση είναι ομαδικό άθλημα και δεν πρέπει ποτέ να ριψοκινδυνεύουμε μοναχικές βουτιές. Ως άθλημα, απαιτεί προπόνηση, ως χόμπι όμως απευθύνεται σε όλους, αρκεί να είναι υγιείς και να έχουν λάβει μια σχετική εκπαίδευση».

                                                                                                

Οι κατηγορίες ελεύθερης κατάδυσης

Από το 1988 όταν προβλήθηκε η ταινία «Απέραντο Γαλάζιο», για την οποία μέρος των γυρισμάτων έγινε στην Αμοργό, χιλιάδες άνθρωποι αποφάσισαν να ασχοληθούν με το άθλημα. Έτσι, το 1992 ιδρύθηκε η AIDA, η παγκόσμια ομοσπονδία καταδύσεων με άπνοια και καθορίζει τους κανονισμούς, διοργανώνοντας πρωταθλήματα σε διάφορα μέρη του κόσμου. Ο κ. Λιανός, παρουσιάζει τις κατηγορίες και τους Έλληνες πρωταθλητές σε αυτές: «Υπάρχουν 6 αγωνιστικές κατηγορίες, 3 στην ανοικτή θάλασσα και 3 σε πισίνα. Επίσης, υπάρχουν δύο ξεχωριστές κατηγορίες για επίτευξη ρεκόρ»

Οι Έλληνες πρωταθλητές ανά κατηγορία

Στατική άπνοια
Άντρες:
7:34, Γιώργος Παναγιωτάκης
5th Individual AIDA Indoor Freediving World Championship, Aarhus, Δανία 2009
Γυναίκες: 
5:35, Σκοτίδα Φοίβη
AIDA Individual Pool World Championships, Σλοβενία,  Ιούλιος 2007

Δυναμική άπνοια
Άντρες:
203m, Γιάνκος Μανώλης
AIDA World Championship, Sharm el Sheikh, Αίγυπτος, 2008
Γυναίκες: 
123m, Σαμπάνη Βασιλική
AIDA Hellas National Championship, 2004

Δυναμική άπνοια χωρίς πέδιλα
Άντρες:
162m, Ιωαννίδης Άρης
5th Individual AIDA Indoor Freediving World Championship, Aarhus, Δανία 2009
Γυναίκες: 
78m, Φραγκούλη Νατάσσα
AIDA Hellas Winter Apnea Games, 200

Σταθερά Βάρη
Άντρες:
100m, Γιάνκος Μανώλης
AIDA World Championship, Sharm el Sheikh, Αίγυπτος, 2008
Γυναίκες: 
53m, Μπαλάνου Παναγιώτα
AIDA Hellas Summer Apnea Games, 2008

Σταθερά Βάρη χωρίς πέδιλα
Άντρες:
60m, Γιάνκος Μανώλης
Hellenic Freediving Championship, Λουτράκι, 2009
Γυναίκες: 
38m, Φραγκούλη Νατάσσα
5th Spearfishing Champions League, 28 Σεπτ. 2006

Free Immersion
Άντρες:
86m, Γιάνκος Μανώλης
Hellenic Freediving Championship, Λουτράκι, 2009
Γυναίκες: 
48m, Μπαλάνου Παναγιώτα
1st thermocline free dahab invitational by will winram 2007

Εναλλασσόμενα βάρη
Άντρες:
101m, Καστρινάκης Σταύρος
Αθήνα, 2007

No Limits
Άντρες:
125m, Καστρινάκης Σταύρος
Mediterranean Freediving Meeting, 2008

ΠΗΓΗ: www.aidahellas.gr