Όχι άλλο κάρβουνο - το καύσιμο του χθες που υπονομεύει το παρόν και το μέλλον

Τροφοδότησε το θαύμα της Βιομηχανικής Επανάστασης αλλάζοντας για πάντα την ιστορία ολόκληρης της ανθρωπότητας, όχι όμως χωρίς τίμημα. Περισσότερο από έναν αιώνα μετά, ο φόρος υποτέλειας που πληρώνουμε στο «Βασιλιά Άνθρακα» έχει μετατραπεί στον χειρότερο εφιάλτη για τον πλανήτη και για ολόκληρη την ανθρωπότητα

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΤΑΚΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ, Υπεύθυνος ενέργειας και κλιματικών αλλαγών Greenpeace Hellas  

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ "ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ" 

Σήμερα περισσότεροι από 10 δις τόνοι εκπομπών CO₂ εκλύονται κάθε χρόνο από την καύση του άνθρακα, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 40% των εκπομπών  που προέρχονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ο άνθρακας αποτελεί τη βασικότερη αιτία για την υπερθέρμανση του πλανήτη και η απεξάρτησή μας από αυτόν θα κρίνει σε σημαντικό βαθμό αν θα καταφέρουμε να αποτρέψουμε μία κλιματική κρίση.

Το καύσιμο του χθες

Στην Ελλάδα κάποιοι παραβλέπουν ότι ο άνθρακας είναι μία εξαιρετικά ακριβή επιλογή. Ευτυχώς στην υπόλοιπη Ευρώπη και πολλά άλλα σημεία του πλανήτη, γνωρίζουν ότι η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η επιβάρυνση της υγείας έχουν (και) οικονομικό κόστος. 

Για το λόγο αυτό, όλο και περισσότερες χώρες υιοθετούν αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία που ουσιαστικά καθιστά αδύνατη την κατασκευή ανθρακικών σταθμών. Πλέον είναι αδύνατον να κατασκευαστεί νέος σταθμός σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Μεγ. Βρετανία και ο Καναδάς. Η Δανία έχει στόχο να κλείσει και την τελευταία ανθρακική μονάδα της ως το 2035 και να τροφοδοτείται αποκλειστικά με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Στην έκθεσή της προς το Υπουργείο Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής της Μεγάλης Βρετανίας, η συμβουλευτική εταιρία Poyry καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι σχεδόν απίθανο να υλοποιηθούν μελλοντικά σχέδια για νέες ανθρακικές μονάδες σε Γερμανία, Ολλανδία και Ισπανία, πλην αυτών που βρίσκονται ήδη σε στάδιο κατασκευής.

Η εξέλιξη αυτή δεν περιορίζεται μόνο στις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης. Το τελευταίο διάστημα υπήρξε μπαράζ ανακοινώσεων από την Παγκόσμια Τράπεζα, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Αμερικανική Τράπεζα Εξαγωγών-Εισαγωγών ότι σταματούν τη χρηματοδότηση σταθμών άνθρακα, ιδιαίτερα στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.

Ακόμα και η Κίνα πολύ πρόσφατα έδειξε ότι αρχίζει να σκέφτεται διαφορετικά το ενεργειακό της μέλλον: η επαρχία του Πεκίνου ανακοίνωσε ότι ως το 2017 θα έχει κλείσει και τον τελευταίο ανθρακικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και συνολικά θα μειώσει στο μισό την κατανάλωση άνθρακα. 

Οι ντροπιαστικές εικόνες που πολύ συχνά κάνουν το γύρω του κόσμου δείχνοντας ένα Πεκίνο «πνιγμένο» στο νέφος, μάλλον έφεραν την κινέζικη ηγεσία προ των ευθυνών της. Δεν το γνωρίζουν πολλοί, αλλά περίπου η μισή ατμοσφαιρική ρύπανση που μαστίζει την πρωτεύουσα της Κίνας προέρχεται από την καύση άνθρακα.

Τι γίνεται στην Ελλάδα

Η χώρα μας από τη δεκαετία του 1950 άρχισε να αξιοποιεί εντατικά τα εγχώρια κοιτάσματα λιγνίτη για ηλεκτροπαραγωγή. Σήμερα ο λιγνίτης παραμένει το βασικό καύσιμο, με τα μεγάλα εργοστάσια της ΔΕΗ να βρίσκονται σε ΒΔ Μακεδονία και Μεγαλόπολη. Περίπου 200.000 στρέμματα έχουν μετατραπεί (ή έχουν δεσμευτεί για να μετατραπούν) σε ανοιχτά λιγνιτωρυχεία, ενώ κάθε χρόνο περισσότεροι από 40 εκ. τόνοι CO₂ εκλύονται στην ατμόσφαιρα από τα λιγνιτικά εργοστάσια της ΔΕΗ, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 80% των εκπομπών του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και περίπου το 40% ολόκληρης της χώρας.

Ωστόσο, οι κλιματικές αλλαγές δεν είναι η μόνη πληγή που αφήνει ο άνθρακας. Σύμφωνα με πανευρωπαϊκές μελέτες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, αλλά και του Πανεπιστημίου της Στουτγάρδης (για λογαριασμό της Greenpeace), η λιγνιτική ρύπανση στην Ελλάδα ευθύνεται κάθε χρόνο για περισσότερους από 1.200 πρόωρους θανάτους με ετήσιο κόστος για την εθνική οικονομία 2,3-3,9 δις €. Αυτό είναι το ‘κρυφό’ κόστος του λιγνίτη, αυτό δηλαδή που πληρώνουμε, χωρίς ποτέ να εμφανίζεται στους λογαριασμούς της ΔΕΗ.

Παρά τα δεδομένα που συνηγορούν υπέρ της καθαρής ενέργειας (την περίοδο 2009 – 2012 η αγορά ηλιακής ενέργειας απασχολούσε περισσότερους εργαζομένους από τη ΔΕΗ) ακόμα και σήμερα υπάρχουν σχέδια για την κατασκευή νέων λιγνιτικών μονάδων σε Πτολεμαΐδα και Φλώρινα. Αν υλοποιηθεί ένα τέτοιο σενάριο η χώρα θα έχει εγκλωβιστεί σε ένα ενεργειακό μονοπάτι για τις επόμενες δεκαετίες, με καταστροφικές περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις.

Μία «ενεργειακή Επανάσταση» θα συνέβαλε τα μέγιστα στην πολυπόθητη «επανεκκίνηση της οικονομίας»: μείωση των δαπανών για αγορές εισαγόμενων καυσίμων και ενίσχυση των εισοδημάτων, προσέλκυση νέων επενδύσεων μηδενικού άνθρακα, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και της καινοτομίας.

Δερβίσηδες σε έκσταση - Η ιστορία πίσω από μια φωτό του Ιάσονα Αθανασιάδη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ & ΚΕΙΜΕΝΟ: ΙΑΣΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ

Με τους φωτογράφους συνταξιδιώτες μου, ταξιδέψαμε δυο μέρες μέχρι να φτάσουμε στο μικρό συνοριακό Κουρδικό χωριό σκαρφαλωμένο στα βουνά που ξεχωρίζουν το Ιράν από το Ιράκ.

Αν και η υπόλοιπη χώρα ζούσε στους ρυθμούς της Ashoura, του μεγαλύτερου θρησκευτικού γεγονότος στο Σιιτικό Ιράν, το συγκεκριμένο χωριό ανήκει σε Σουνίτες Μουσουλμάνους, και μάλιστα μυστικιστικής χροιάς.

Έτσι, ενώ το υπόλοιπο Ιράν αυτομαστιγωνόταν σε τεράστιες πένθιμες πορείες, ένα τσούρμο δερβίσηδων κατευθυνόταν προς το νεκροταφείο του χωριού για να συμμετάσχει σε ένα φεστιβάλ ατελείωτης αγάπης προς το Θείο, αφιερωμένο στην ταπείνωση του εαυτού ως πρώτο βήμα προς την εξουδετέρωση του εγώ.

Αποδεχόμενος με τη σειρά μου μια παρόμοια σεμνότητα, κύλησα στο έδαφος μπροστά από τους δυο δερβίσηδες οι οποίοι, σε μια θρησκευτική έκσταση κλόνιζαν τα μακριά μαλλιά τους, και απαθανάτισα την στιγμή με φόντο έναν μουντό, πένθιμο ουρανό.

Ο Ιάσων Αθανασάδης ειναι δημοσιογραφος και φωτογραφος με βαση την Κωνσταντινούπολη και  καλυπτει την Ανατολικη Μεσογειο, απο τη Βορεια Αφρικη μεχρι το Levant/Sham.

Δεν ψήνει... καφέ το ρολόι που γίνεται και τηλέφωνο και υπολογιστής και... Star Trek

Ο διευθύνων σύμβουλος της Samsung Τζέι Κέι Σιν διέκοψε την παρουσίαση των νέων προϊόντων της εταιρείας, όταν ακούστηκε το κουδούνισμα ενός τηλεφώνου.

Ζητώντας συγγνώμη από το ακροατήριό του στη διεθνή έκθεση ηλεκτρονικών ειδών του Βερολίνου, ο Νοτιοκορεάτης σήκωσε τον καρπό του χεριού του και άρχισε να συνομιλεί με το… ρολόι του. 

Αυτό τον ευφάνταστο τρόπο επέλεξε για να αποκαλύψει το νέο δημιούργημα της Samsung, το Galaxy Gear, το οποίο θα κυκλοφορήσει στην αγορά στα τέλη Σεπτεμβρίου. Με δυνατότητες διασύνδεσης «έξυπνου» κινητού, πλοήγησης στο Διαδίκτυο, ανάγνωσης εγγράφων, φωτογραφικής μηχανής και πλήρους μενού φωνητικών εντολών, το… «εξάρτημα», όπως αποδίδεται το όνομά του στα ελληνικά, είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό ρολόι.

Η κορεσμένη αγορά ηλεκτρονικών ειδών αναζητά εναγωνίως κάθε φορά ένα νέο προϊόν που θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των καταναλωτών και τα ρολόγια-πολυεργαλεία φαίνεται ότι αποτελούν το νέο πεδίο οξείας επιχειρηματικής αντιπαράθεσης των κολοσσών της πληροφορικής. Ήδη η Sony είχε παρουσιάσει νωρίτερα φέτος το δικό της μοντέλο, ενώ αναμένονται αντίστοιχα από την Apple και άλλες εταιρείες μέχρι το τέλος του χρόνου.

«Σε λίγα χρόνια, συσκευές όπως αυτή της Samsung θα αποτελούν καθημερινό αξεσουάρ όλο και περισσότερων ανθρώπων. Γιατί να κουβαλάς φορητό υπολογιστή, ταμπλέτα ή ακόμα και κινητό, όταν μπορείς να εκτελέσεις όλες τις εφαρμογές με το ρολόι σου;» αναρωτήθηκε ρητορικά ο Μάθιου Κουκ, στέλεχος μεγάλης διαφημιστικής εταιρείας. Είναι δεδομένο ότι οι άνθρωποι υιοθετούν άμεσα κάθε τεχνολογικό επίτευγμα που διευκολύνει την καθημερινότητά τους, σύμφωνα με τον ίδιο: «Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών θα οδηγήσει σύντομα σε μειωμένες τιμές και αυξημένες επιδόσεις, ενώ παράλληλα θα στείλει στο… αρχείο τις πιο ογκώδεις και δύσχρηστες από αυτές».

Το Gear έχει επίσης τη δυνατότητα ασύρματης σύνδεσης με άλλες ηλεκτρονικές συσκευές της Samsung -γεγονός που ίσως αποτελέσει εμπόδιο στην ευρεία αποδοχή του από τους καταναλωτές που προτιμούν προϊόντα άλλων εταιρειών-, μεταξύ των οποίων υπολογιστές, τηλέφωνα και βάσεις δεδομένων. «Δεν είναι απαραίτητα αρνητικό το ότι η εταιρεία επέλεξε να «παντρέψει» το Gear με τα δικά της «παιδιά», τηλέφωνα και υπολογιστές», σχολίασε η αναλύτρια Καρολίνα Μιλανέζι στο BBC. «Είναι ακριβώς το ίδιο μοντέλο που ακολουθεί εδώ και χρόνια η Apple, η οποία δημιουργεί ένα δικό της «οικοσύστημα» διασύνδεσης των γκάτζετ της και δεδομένου ότι η Samsung είναι πλέον στην κορυφή με βάση τις πωλήσεις και το μερίδιο αγοράς, είναι λογικό να θέλει να δημιουργήσει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων».

Αυτό που μένει να αποδειχθεί είναι το κατά πόσο οι απανταχού της Γης… γκατζετάκηδες θα σπεύσουν να το αποκτήσουν, δεδομένου ότι η αρχική του τιμή εκτιμάται ότι θα αγγίζει τα 250 ευρώ.

Τέλος εποχής για τη Nokia

Τέλος εποχής σήμανε για τη φινλανδική Nokia, μια από τις πλέον εμβληματικές εταιρείες κατασκευής κινητών τηλεφώνων, μετά από την ανακοίνωση της εξαγοράς της από τη Microsoft, έναντι 5,44 δις ευρώ. Η εν πολλοίς αναμενόμενη επιχειρηματική αυτή κίνηση εκτίναξε χθες κατά 45% την τιμή της μετοχής της Nokia και καταδεικνύει τη στρατηγικής σημασίας στροφή της Microsoft από την ανάπτυξη λογισμικού, ηλεκτρονικών προγραμμάτων δηλαδή κυρίως για επιτραπέζιους υπολογιστές, στην «αρένα» της κινητής τηλεφωνίας, με τους μεγάλους «παίκτες», τη Samsung, την  Apple, αλλά και τη Google με το λογισμικό Android για «έξυπνα» κινητά να διατηρούν τη μερίδα του λέοντος της αγοράς.

Παρά τις απογοητευτικές επιδόσεις της Nokia κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2013, με τις πωλήσεις της να ανέρχονται στα 60,9 εκατ. τεμάχια παγκοσμίως σημειώνοντας κάμψη κατά 27% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012, ο διευθύνων σύμβουλος της Microsoft Στιβ Μπάλμερ δήλωσε στο BBC ότι «η εξαγορά αυτή είναι ένα μεγάλο βήμα προς το μέλλον και δεδομένου ότι συνεργαζόμασταν την τελευταία διετία, δημιουργώντας λογισμικό για έξυπνα κινητά της Nokia, έχουμε πλέον ένα ισχυρό όπλο στη διάθεσή μας».

Η διαδικασία της απορρόφησης της Nokia από τη Microsoft εκτιμάται ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές του 2014, ενώ το επαγγελματικό μέλλον των 32.000 περίπου χιλιάδων εργαζομένων της πρώτης είναι ακόμα ασαφές, με τους ιθύνοντες της δεύτερης να αναφέρουν ότι σε πρώτη φάση δεν πρόκειται να υπάρξουν μαζικές απολύσεις. Το ενδεχόμενο πάντως της εκ βάθρων αναδιάρθρωσης της Nokia είναι πιθανό, όπως σημειώνουν έγκριτοι αναλυτές, γεγονός που θα σημάνει και δραστική μείωση του προσωπικού της εταιρείας.

Ο Εντ Μόρις, αναλυτής σε μεγάλη τεχνολογική ιστοσελίδα των ΗΠΑ χαρακτήρισε την εξαγορά της Nokia ως «το αναπόφευκτο τέλος μιας ωραίας ιστορίας», αλλά παράλληλα διατήρησε τις επιφυλάξεις του για το αν θα είναι αρκετή για να αλλάξει το τοπίο της κινητής τηλεφωνίας: «Η κυριαρχία του λογισμικού Android που χρησιμοποιούν τα περισσότερα κινητά παγκοσμίως είναι δεδομένη, ακολουθεί η Apple, ενώ πλέον η Blackberry υποχωρεί δραματικά και τα Windows για κινητά δε φαίνεται να έχουν τη διείσδυση που η Microsoft ανέμενε, ώστε να γίνουν πραγματικά σημαντικοί παίκτες στην παγκόσμια αγορά».

ΒΟΧ Που χάθηκε το… τραίνο

Παρά το ότι η Nokia έχει κυκλοφορήσει μερικά από τα πλέον ευπώλητα κινητά όλων των εποχών, με χαρακτηριστικές περιπτώσεις το μοντέλο 1100 που κατέχει το ρεκόρ πωλήσεων με 250 εκατ. τεμάχια και το 3210 που έφτασε στα 160 εκατομμύρια, η έλευση των «έξυπνων» κινητών και κυρίως των iPhone, αλλά και εκείνων που χρησιμοποιούν λογισμικό Android, έφερε τη Nokia στο ρόλο του… παρατηρητή των εξελίξεων. Μερικές αποτυχημένες εμπορικά συσκευές διεύρυναν το χάσμα, ενώ τα πράγματα έγιναν ακόμα χειρότερα από τις συχνές αλλαγές στην κορυφή της ιεραρχίας της εταιρείας, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να μεταβάλλεται συχνά η στρατηγική της.

ΒΟΧ Αλλαγές και στη διοίκηση

Μετά την πρόσφατη ανακοίνωση της επικείμενης αποχώρησης του Στιβ Μπάλμερ από την ηγεσία της Microsoft το 2014, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι ο επικεφαλής της Nokia Στίβεν Ίλοπ, ο οποίος άλλωστε προέρχεται από τη Microsoft, θα αποτελέσει το επόμενο «μεγάλο κεφάλι» της μητρικής πλέον εταιρείας, γνωρίζοντας εκ των έσω τις προοπτικές ανάπτυξης της Nokia ως βραχίονα της Microsoft.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΓΡΑΦΗΜΑ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

1871: Ιδρύεται η Nokia και για τον επόμενο αιώνα κατασκευάζει ελαστικά αυτοκινήτων, γαλότσες και καλώδια.

1987: Κυκλοφορεί το πρώτο κινητό της, το Mobira Cityman που ζυγίζει 1 κιλό.

1992: Κυκλοφορεί το πρώτο κινητό GSM, το Nokia 1011.

2000: Η χρηματιστηριακή της αξία ανέρχεται στα 186 δις ευρώ. Σήμερα μόλις αγγίζει τα 11 δις.

2003: Κυκλοφορεί το μοντέλο 1100, το οποίο πουλάει 250 εκατ. τεμάχια, καθιστώντας το την πλέον δημοφιλή ηλεκτρονική συσκευή όλων των εποχών.

2011: Υιοθετεί το λογισμικό Windows για κινητά.

2013: Εξαγοράζεται έναντι μόλις 5,44 δις ευρώ από τη Microsoft.

Πωλήσεις κινητών παγκοσμίως (Β’ τρίμηνο 2013)
Κατασκευαστής	Πωλήσεις (σε εκατ. τεμάχια)	Ποσοστό της αγοράς
Samsung	107.5	24.7%
Nokia	60.9	14%
Apple	31.9	7.3%
LG	17	3.9%
ZTE	15.2	3.5%
Others	202.3	46.5%

Βρήκαν ναυάγιο με θησαυρό σε βάθος μόλις 5 μέτρων

Η καταιγίδα της 30ης Ιουλίου του 1715 χτύπησε με μανία τα 12 πλοία της αρμάδας που επέστρεφε στην Ισπανία, φορτωμένη με χρυσάφι και άλλα πολύτιμα αγαθά που είχαν πλιατσικολογήσει οι κονκισταδόρες με τη βοήθεια των ιεραπόστολων. 

Τα 11 από τα 12 πλοία βούλιαξαν, 1000 περίπου ναύτες πνίγηκαν σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων από τις ακτές της Φλόριντα. Αμύθητα πλούτη λέγεται ότι βρίσκονται ακόμα στο βυθό της "Χρυσής Ακτής", όπως ονομάζεται από τότε και δεκάδες επίδοξοι εκατομμυριούχοι αναζήτησαν τα τελευταία 300 χρόνια την τύχη τους στο βυθό.

Πριν από λίγες μέρες, μια οικογένεια επαγγελματιών χρυσοθήρων του βυθού ανακάλυψε σε βάθος μόλις 5 μέτρων και σε μικρή απόσταση από την ακτή χρυσά νομίσματα και μια αλυσίδα, η αξία των οποίων εκτιμάται στα 300.000 δολάρια.

Μια ζωή γεμάτη εξερευνήσεις, συνδυασμένη με μπόλικη δόση τύχης, έχει αποδώσει στην οικογένεια Σμιτ μεγάλα κέρδη, με το μεγαλύτερο από αυτά να είναι, όπως λένε και τα μέλη της "ότι περνάμε πολύ χρόνο μαζί". Και το χρυσάφι όμως είναι ένα αρκούντως ικανό κίνητρο πάντως.

Διαβάστε εδώ:

Ρεκόρ διάπλου του Ατλαντικού για το πλοίο του… Ήλιου

Μόλις 22 ημέρες χρειάστηκε το Planet Solar για να διασχίσει τον Ατλαντικό, χρησιμοποιώντας μόνο ηλιακή ενέργεια για την πρόωσή του. Το πρωτότυπο σκάφος του πανεπιστημίου της Γενεύης, το οποίο ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και έφτασε στη Βρετανία, πραγματοποίησε σειρά πειραμάτων κατά τον διάπλου του ωκεανού και η επιτυχία του ταξιδιού ανοίγει το δρόμο για την ανάπτυξη παρόμοιων σκαφών, ακόμα και για εμπορικούς πλόες. Αντίστοιχα, ένα ιστιοφόρο παρόμοιου μεγέθους χρειάζεται τουλάχιστον 35 ημέρες για να ολοκληρώσει ένα αντίστοιχο ταξίδι, υπό την προϋπόθεση ότι οι άνεμοι είναι ούριοι.

Το… ηλιόπλοιο έχει μήκος 35 και πλάτος 23 μέτρα και διαθέτει 512 τετραγωνικά μέτρα ηλιακών συλλεκτών στην επιφάνειά του, οι οποίοι παράγουν 480 κιλοβάτ ηλεκτρικού τη μέρα και φορτίζουν τις μπαταρίες ιόντων λιθίου για τη λειτουργία των μηχανών του. Σε περίπτωση θαλασσοταραχής οι συλλέκτες αναδιπλώνονται αυτόματα, έτσι ώστε να μη θέσουν σε κίνδυνο το σκάφος. Το Planet Solar είναι εντελώς αθόρυβο και δε χρησιμοποιεί καθόλου καύσιμα. Ακόμα και αν η ηλιοφάνεια είναι περιορισμένη λόγω κλιματολογικών συνθηκών, οι συσσωρευτές του επιτρέπουν να διατηρήσει ενεργειακή αυτονομία με μειωμένη ταχύτητα για 48 ώρες.

Με μέγιστη ταχύτητα τους 14 κόμβους και εννιαμελές πλήρωμα, το Planet Solar είναι ένα από τα θαύματα της σύγχρονης μηχανικής. Εξοπλισμένο με υπερσύγχρονο εξοπλισμό για τη μελέτη του Ρεύματος του Κόλπου και των επιπτώσεών του τόσο στο θαλάσσιο οικοσύστημα όσο και στις ηπειρωτικές περιοχές της Ευρώπης και των ΗΠΑ, οι επιστήμονες κατάφεραν  να αποκομίσουν πολύτιμα δεδομένα που θα φωτίσουν τα μυστικά του Γκαλφ Στριμ. «Δοκιμάσαμε σε πραγματικές συνθήκες μια σειρά οργάνων που κατασκευάσαμε ειδικά γι αυτό το ταξίδι», σημείωσε ο καθηγητής Μάρτιν Μπένιστον του πανεπιστημίου της Γενεύης και συμπλήρωσε: «Είμαστε πλέον έτοιμοι να επεξεργαστούμε αυτά τα δεδομένα, αλλά παράλληλα δώσαμε και ένα ισχυρό μήνυμα για τις δυνατότητες που παρέχει η ηλιακή ενέργεια, ακόμα και για υπερατλαντικά ταξίδια».

ΒΟΧ

ΜΗΚΟΣ 35 ΜΕΤΡΑ

ΠΛΑΤΟΣ 23 ΜΕΤΡΑ

512 ΤΕΤ. ΜΕΤΡΑ ΗΛΙΑΚΩΝ ΣΥΛΛΕΚΤΩΝ

14 ΚΟΜΒΟΙ ΑΝΩΤΑΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ

22 ΜΕΡΕΣ ΔΙΑΡΚΕΣΕ Ο ΔΙΑΠΛΟΥΣ ΤΟΥ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ

Και ύστερα... έφυγαν οι μέλισσες

 

 ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ

Της Μυρτώ Πισπίνη Υπεύθυνη Εκστρατείας για τη Γεωργία και τις Μέλισσες Greenpeace Hellas

Συνήθως όταν μας πλησιάζει μια μέλισσα δεν την καλωσορίζουμε, από φόβο μη μας κεντρίσει. Στην πραγματικότητα όμως, συμβαίνει το αντίθετο: οι μέλισσες κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από εμάς και τις πρακτικές της μοντέρνας βιομηχανικής κοινωνίας. Από τι όμως κινδυνεύουν;

Το Σύνδρομο Κατάρρευσης των Μελισσοσμηνών (CCD- Colony Collapse Disorder) είναι ένα φαινόμενο που έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στη Β. Αμερική και την Ευρώπη. Ενδεικτικά, από το 2006 μέχρι σήμερα στις ΗΠΑ έχουν αφανιστεί 10 εκατομμυρία κυψέλες αξίας $200 η καθε μία ενώ η αντικατάστασή τους στοίχισε στους μελισσοκόμους $2δις[1]. Στην Ευρώπη, τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται δραματική μείωση του αριθμού των κοινών και των άγριων μελισσών. Μεταξύ 1985 και 2005 χάθηκε το 16% των κυψελών των κοινών μελισσών, με την Αγγλία, Γερμανία, Τσεχία και Σουηδία να έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες απώλειες.[2]

Γιατί εξαφανίζονται;

Το πρόβλημα είναι σύνθετο και επιστημόνες γνωρίζουν ότι οι μέλισσες αφανίζονται λόγω μιας σειράς παραγόντων, με κυριότερους,  τη βιομηχανική εντατική γεωργία με την αλόγιστη χρήση εντομοκτόνων, μυκητοκτόνων και φυτοφαρμάκων, τις κλιματικές αλλαγές, την καταστροφή των βιότοπων και τη μόλυνση του περιβάλλοντος, τα παράσιτα.

Πρόσφατη έκθεση της Greenpeace[3] ανέδειξε ως μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τις μέλισσες τα χημικά φυτοφάρμακα υψηλής τοξικότητας που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανικές καλλιέργειες που επισκέπτονται οι μέλισσες για να πάρουν το νέκταρ και τη γύρη. Τα πολύ επικίνδυνα εντομοκτόνα και ιδιαίτερα μια κατηγορία αυτών, τα νεονικοτινοειδή, έχουν την ιδιότητα να απορροφώνται από το φυτό και να κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη του. 

Βασιζόμενη σε πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία, η Greenpeace έχει ξεχωρίσει επτά από τα νεονικοτινοειδή ως τα πιο επικίνδυνα για την υγεία των μελισσών: imidacloprid, thaimetoxam, clothianidin, fipronil, clorpyriphos, cypermethrin, και deltamethrin. Όταν οι μέλισσες τα προσλαμβάνουν από τη γύρη και το νέκταρ σε δόσεις θανατηφόρες, βλάπτεται το νευρικό τους σύστημα και οδηγούνται στο θάνατο στον αγρό. Δηλαδή οι μέλισσες κυριολεκτικά εξαφανίζονται, αφού δεν γυρνάνε ποτέ πίσω στην κυψέλη.

Επίσης, τα φυτοφάρμακα εξασθενούν τον οργανισμό των μελισσών και δεν μπορούν να αντισταθούν στα  παράσιτα  όπως τα βαρρόα (Varroa destructor) και τα νοζέμα (Νοsema ceranae), τα οποία επιφέρουν υψηλή θνησιμότητα στις μέλισσες.

Σε υποθανάτιες δόσεις, οι επιπτώσεις είναι ποικίλες και συνοψίζονται σε επιδράσεις στη φυσιολογία (προβλήματα ανάπτυξης ή δυσμορφία  της μέλισσας) , διαταραχές στη βοσκή με εμφανείς επιπτώσεις στην ικανότητα μάθησης, μνήμης και πλόηγησης, διαταραχές στη διατροφική συμπεριφορά λόγω μείωσης της όσφρησης τους, μείωση των μαθησιακών τους ικανοτήτων να αναγνωρίζουν τα άνθη και τη φωλιά τους, έλλειψη προσανατολισμού και άλλα.  

Μία ακόμα απειλή είναι οι ολοένα περισσότερες μονοκαλλιέργειες που προωθεί η βιομηχανική γεωργία και που έχουν οδηγήσει στη μείωση της βιοποικιλότητας και την καταστροφή πλούσιων οικοσυστημάτων. Οι μονοκαλλιέργειες αποτελούν μεγάλο κίνδυνο γιατί οι μέλισσες για να επιβιώσουν θα πρέπει να τρέφονται από μία μεγάλη ποικιλία ανθοφόρων φυτών. Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό επηρεάζει τις μέλισσες που ζουν σε μελίσσια και ακόμα περισσότερο τις άγριες μέλισσες, οι οποίες χρειάζονται αδιατάρακτους βιότοπους για να χτίσουν τις φωλιές τους.

Και αν εξαφανιστούν;

Ελάχιστοι από εμάς συνειδητοποιούμε το ανεκτίμητο έργο των μελισσών. Η επικονίαση, η γονιμοποίηση δηλαδή του άνθους για να γίνει καρπός, είναι το πολυτιμότερο αγαθό που προσφέρουν οι μέλισσες στον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Φαντάζεστε το καλοκαίρι χωρίς καρπούζι, πεπόνι, αγγουράκι, κολοκυθάκι και μελιτζάνα; Και όχι μόνο αυτά, αλλά και δεκάδες άλλα αγαπημένα μας φρούτα και λαχανικά εξαρτώνται από τις μέλισσες για την επικονίασή τους. Οι μέλισσες είναι απαραίτητες για την παραγωγή της τροφής μας, αφού είναι οι βασικοί επικονιαστές. Και άλλα έντομα, όπως οι άγριες μέλισσες και οι πεταλούδες εκτελούν επίσης πολύτιμο επικονιαστικό έργο. Πάνω από το 35% της παγκόσμιας παραγωγής τροφής εξαρτάται από τα έντομα-επικονιαστές. Από τα 100 είδη καλλιεργειών, τα οποία παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής, 71 επικονιάζονται από τις μέλισσες. Στην Ευρώπη μόνο, πάνω από 4.000 λαχανικά μεγαλώνουν χάρη στην ακούραστη δουλειά των μελισσών. Επομένως, χωρίς την επικονίαση, η τροφή που καταλήγει στο πιάτο μας θα ήταν πολύ λιγότερη, καθώς το 1/3 των καλλιεργειών βασίζεται σε αυτήν.

Η εξαφάνιση των μελισσών όμως θα έχει και καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία, αν αναλογιστούμε ότι η οικονομική αξία της επικονίασης των μελισσών αποτιμάται σε € 265 δις το χρόνο παγκοσμίως. Χωρίς τις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές η γεωργία θα γίνει πάρα πολύ ακριβή εώς αδύνατη.

Σώστε τις μέλισσες!  

Για να σωθούν οι μέλισσες, το πρώτο βήμα είναι να εφαρμοστούν νόμοι που απαγορεύουν τη χρήση των χημικών που αφανίζουν τις μέλισσες. Τους τελευταίους μήνες η πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ψήφισαν υπέρ της μερικής απαγόρευσης τεσσάρων επικίνδυνων νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων για δύο χρόνια: των imidacloprid και clothianidin που παράγονται από την Bayer, του thiametoxam της Syngenta και του Firponil της BASF. Η εφαρμογή αυτής της απόφασης και η απόσυρση των φυτοφαρμάκων από την αγορά, είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για να σώσουμε τις μέλισσες, αλλά δεν είναι αρκετό.

Στην Ελλάδα, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δίστασε να υποστηρίξει την ευρωπαϊκή απαγόρευση των πρώτων τριών νεονικοτινοειδών και απείχε της ψηφοφορίας. Χρειάζεται λοιπόν εμείς να θυμίσουμε στον αρμόδιο Υπουργό μας την αξία των μελισσών για τη γεωργία και τη διατήρηση της σπάνιας ελληνικής βιοποικιλότητας. Αυτή θα πρέπει να είναι η πρώτη τους προτεραιότητα, ώστε να εφαρμοστεί -επιτέλους- ένα βιώσιμο αγροτικό μοντέλο που θα μας βγάλει από την τωρινή κρίση.

Η Greenpeace ζητά την πλήρη απαγόρευση των νεονικοτινοειδών και την παράλληλη λήψη μέτρων για την προώθηση της βιώσιμης οικολογικής γεωργίας, η οποία συμβάλλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην αγροτική γη. Βήματα όπως η προστασία των οικοσυστημάτων που είναι ακόμη ανέπαφα, η δημιουργία φρακτών από θάμνους και δέντρα και περιοχών με άγρια λουλούδια, μαζί με δίκτυα βιοτόπων, μπορεί να βοηθήσουν τις μέλισσες. Η “αμειψισπορά”, η εναλλαγή δηλαδή καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι, μειώνει την πίεση των παράσιτων στα χωράφια και είναι ένα ακόμα μοντέλο φιλικής προς τις μέλισσες γεωργίας. Τα εθνικά πάρκα και οι κήποι με ντόπια φυτά ωφελούν τις μέλισσες, με την προϋπόθεση όμως ότι αποφεύγονται τα χημικά φυτοφάρμακα και προστατεύεται η ποικιλία σε φυτά και δέντρα.

Ένωσε τη φωνή σου[4] με αυτές χιλιάδων ανθρώπων από όλο τον κόσμο, υπογράφοντας το αίτημα για την απαγόρευση των χημικών φυτοφαρμάκων που απειλούν τις μέλισσες και την προώθηση της βιώσιμης γεωργίας. Όσο πιο πολλοί υπογράψουν, τόσο περισσότερο θα επηρεάσουμε τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες που μπορούν να δράσουν για την προστασία των μελισσών και της διατροφής μας.

---

[1] Υπουργείο Γεωργίας ΗΠΑ USDA http://www.usda.gov/documents/ReportHoneyBeeHealth.pdf

[2] Κατάσταση και τάσεις των επικονιαστών στην Ευρώπη (Status and trends of European pollinators)

STEP-project, www.step-project.net

[3] Η έκθεση της Greenepeace (στα αγγλικά) “Bees in decline – a review of factors that put pollinators and agriculture in Europe at risk” εδώ: www.bees-decline.org

[4] http://savethebees.gr/

Στην κορυφή Νεραϊδοράχη του Χελμού - Ατελείωτα άστρα

ΚΕΙΜΕΝΟ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΕΣΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΓΕΩΔΡΟΜΙΟ

Μεσημέρι Ιουνίου στην Αθήνα...η ζέστη αποπνικτική. Το θερμόμετρο στο αυτοκίνητο δείχνει ήδη 37 βαθμούς...πολύ σύντομα όμως θα βρισκόμαστε σε ένα μέρος “μαγικό”. 

Κορυφή Νεραϊδοράχη του όρους Χελμού, πάνω από το χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων. Προορισμός που ελπίζουμε να μας φέρει μια ανάσα από τα άστρα...

Το σημείο αυτό επιλέχθηκε από το Αστεροσκοπέιο Αθηνων για να τοποθετήσει το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο των Βαλκανίων και το δεύτερο σε μέγεθος σε ολόκληρη την Ευρώπη, τον Αρίσταρχο προς τιμή του αρχαίου μαθηματικού και αστρονόμου, του πρώτου που τοποθέτησε τον ήλιο στο κέντρο του ηλιακού συστήματος και την γη να περιστρέφεται γύρω του. 

Η συγκεκριμένη τοποθεσία επελέγει καθώς είναι από τα σκοτεινότερα σημεία της Ευρώπης, η φωτορύπανση από τις μεγάλες πόλεις είναι η μικρότερη δυνατή καθώς αυτές βρίσκονται κρυμένες πίσω από βουνά, η ύπαρξη του χιονοδρομικού κέντρου εξασφαλίζει την πρόσβαση σε αυτό 365 μέρες τον χρόνο και λόγω του υψομέτρου (2340μ) το τηλεσκόπιο βρίσκεται πάνω από τα σύννεφα τις περισσότερες μέρες του χρόνου.

Οι τελευταίες ετοιμασίες ολοκληρώθηκαν και είμαστε έτοιμοι...Το θέαμα είναι μοναδικό, οι εικόνες είναι “έξω” από αυτόν τον κόσμο. Άστρα, ατελείωτα άστρα, άλλα πιο φωτεινά άλλα πιο αχνά και στο κέντρο ο Γαλαξίας να περιδιαβαίνει τον νυχτερινό ουρανό. 

Με την νύχτα να έχει φτάσει σχεδόν στο μέσο της, έκανε την εμφάνιση της και η Σελήνη σε ένα μοναδικό αποτύπωμα λάμψης...και στην συνέχεια η ομίχλη που ήρθε και σκέπασε μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα τα πάντα...σαν να μας έλεγε “μέχρι εδώ, αρκετά είδατε...”.Και μετά αναμονή, αναμονή να έρθει το πρωϊ να διαλυθεί η ομίχλη για να μπορέσουμε σιγά σιγά να κατέβουμε...για να ζεσταθούμε λίγο, το θερμόμετρο στο αυτοκίνητο δείχνει 4 βαθμούς...

ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΡΕΣΗΣ

Ίντριγκα, σεξ και… αποχωρήσεις στη Google

H τυπική εικόνα που έχει η κοινή γνώμη για τους ανθρώπους πίσω από την επιτυχία της Google είναι ότι πρόκειται για «σπασίκλες κομπιουτεράκηδες». Τα φαινόμενα όμως -και… όχι μόνο αυτά- απατούν. Οι χθεσινές αποκαλύψεις για την αποχώρηση κορυφαίου στελέχους στην ιεραρχία της Google θυμίζουν ερωτικό θρίλερ, με αρκετή δόση ειρωνείας αλλά και… διαβολικών συμπτώσεων. Όλα ξεκίνησαν όταν ο Χιούγκο Μπάρα, ο νούμερο 2 στην ιεραρχία του Android, του πιο επιτυχημένου λογισμικού για «έξυπνα» κινητά και άλλες συσκευές που έχει αναπτύξει η Google και ήδη έχει εγκατασταθεί σε 750 εκατομμύρια τηλέφωνα παγκοσμιώς, ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την εταιρεία, προκειμένου να αναλάβει υψηλόβαθμη θέση σε κινεζική εταιρεία ηλεκτρονικών ειδών. Νέος του προορισμός η Xiaomi, ή οποία αποκαλείται «Apple της Κίνας», λόγω του ότι τα προϊόντα της, θυμίζουν πολύ -σε βαθμό που κάποιος κακοπροαίρετος θα μπορούσε να θεωρήσει ότι πρόκειται για αυθεντικές… απομιμήσεις- τα αντίστοιχα του «Μήλου», ενώ ο ιδιοκτήτης της ντύνεται, συμπεριφέρεται και δρα σαν να ήταν ο Κινέζος… κλώνος του ιδρυτή της Apple Στιβ Τζομπς, προκαλώντας θυμηδία στο κύκλωμα των… τεχνολάγνων. Είναι η δεύτερη τρανταχτή αποχώρηση, μετά από εκείνη του επικεφαλής του Android Άντι Ρούμπιν, ο οποίος αν και επίσημα δεν εκδιώχθηκε από την εταιρεία, παραμένει στο «ψυγείο» από το Μάρτιο, μέχρι να αναλάβει -άγνωστο πότε- νέα καθήκοντα.

Κάπου εδώ ξεκινάει και το καταιγιστικό… γαϊτανάκι των αποκαλύψεων. Σχεδόν ταυτόχρονα με την ξαφνική αποχώρηση του Μπάρα, ο συνιδρυτής της Google Σεργκέι Μπριν, ο οποίος με την περιουσία του να ανέρχεται στα 22,8 δις δολάρια κατατάσσεται στην 21^η θέση των πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο, ανακοίνωσε το διαζύγιό του με τη σύζυγό του Αν Ουοτσίσκι. Παράλληλα αποκαλύφθηκε και το…τρίτο πρόσωπο στη σχέση τους, που δεν είναι άλλο από την επικεφαλής μάρκετινγκ για τα γυαλιά της Google, την 26χρονη Αμάντα Ρόζενμπεργκ, η οποία ήταν πρώην σύντροφος του Μπάρα, αν και οι κακές γλώσσες αναφέρουν ότι υπήρχε «παράλληλη υπερωριακή απασχόληση».

Αν και οι ιθύνοντες της εταιρείας αποπειράθηκαν να διαλύσουν τη σχετική φημολογία που πλημμύρισε το Διαδίκτυο με επίσημη ανακοίνωση που εύχεται «καλή συνέχεια» στη σταδιοδρομία του Μπάρα, ο ίδιος στο αποχαιρετιστήριο μήνυμα που ανάρτησε στην ιστοσελίδα του ξέχασε να… ευχαριστήσει τον Μπριν, ενώ δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στο όνομά του. «Είναι ειρωνεία της μοίρας το γεγονός ότι η εταιρεία που προσπαθεί να… ρομποτοποιήσει τις ζωές μας ταλανίζεται από ένα τόσο βασικό ένστικτο, όπως είναι το σεξ» έγραψε ο Νταν Φρόμερ, μια εμβληματική προσωπικότητα στο χώρο της τεχνολογίας και φαίνεται ότι αποδίδει με ακρίβεια το τι πραγματικά συμβαίνει στα άδυτα της Google.

Αναλυτές της αγοράς πάντως τονίζουν ότι παρά το ότι η Google προσπαθεί να υποβαθμίσει τις ερωτικές… ανταλλαγές των κορυφαίων στελεχών της αποδίδοντας σε σύμπτωση τη συγκυρία των αποκαλύψεων, τέτοια φαινόμενα έχουν συνήθως σοβαρό αντίκτυπο στην επιχειρηματική λειτουργία εταιρειών με δημόσιο προφίλ αντίστοιχο του κολοσσού της τεχνολογίας.

Το διαζύγιο του Μπριν με τη Ουοτσίσκι δεν αναμένεται να θέσει εν αμφιβόλω το μερίδιό του στην εταιρεία, καθώς είχε προνοήσει να συντάξει προγαμιαίο συμβόλαιο με σαφείς ρήτρες περί χωρισμού. Οι ίδιοι αναφέρουν ότι θα συνεχίσουν το κοινό φιλανθρωπικό τους έργο, καθώς μόνο μέσα στο 2012 δώρισαν 200 εκατομμύρια δολάρια σε διάφορες οργανώσεις.

Το ερώτημα πλέον που μένει να βρει την απάντησή του είναι αν τελικά όλη αυτή η υπόθεση θα βλάψει μακροπρόθεσμα όχι μόνο την εικόνα της Google, αλλά πολύ περισσότερο αν θα πλήξει τη δομή της και τις σχέσεις των στελεχών, σε τέτοιο βαθμό που θα θέσει σε κίνδυνο την ηγετική της θέση στην καινοτόμο βιομηχανία της Τεχνολογίας.

ΒΟΧ

Εγχείριση με τα γυαλιά της Google

Στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ουέξνερ του Οχάιο στις ΗΠΑ έγινε η πρώτη εγχείριση με τη βοήθεια των «έξυπνων» γυαλιών της Google. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ο Αμερικανός γιατρός Κρίστοφερ Κέντινγκ, φορούσε τα «Glass», προκειμένου να βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με έναν συνάδελφό του στην άλλη άκρη της πόλης, μεταδίδοντάς του σε πραγματικό χρόνο εικόνες από την κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται επέμβαση με τη βοήθεια των γυαλιών αυτών, γεγονός που καταδεικνύει και την εξέλιξη της τεχνολογίας.

Κλείνει τα 10 χρόνια το Skype

Τα… γενέθλιά του γιορτάζει σήμερα το Skype, μια διαδικτυακή υπηρεσία που επιτρέπει τις δωρεάν βιντεοκλήσεις από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, αρκεί να υπάρχει σύνδεση στο Διαδίκτυο. Πριν από δέκα ακριβώς χρόνια, μια ομάδα πέντε ανθρώπων από την Εσθονία, τη Σουηδία και τη Δανία παρουσίασαν το «Σκάιπ», το οποίο σήμερα απαριθμεί περισσότερους από 700 εκατομμύρια εγγεγραμμένους χρήστες, από τους οποίους 300 εκατομμύρια άνθρωποι το χρησιμοποιούν καθημερινά για την επικοινωνία τους. Η επαναστατική αυτή εφαρμογή, η οποία άλλαξε δραματικά τη μορφή των τηλεπικοινωνιών, παρέχεται στη βασική έκδοσή της εντελώς δωρεάν, γεγονός πάντως που δεν αποθάρρυνε τη Microsoft να επενδύσει 8,5 εκατ. δολάρια το 2011 για να την αποκτήσει. Ο κολοσσός της πληροφορικής ανακοίνωσε μάλιστα ότι το δωδεκάμηνο Ιουνίου 2012-Ιουνίου 2013 τα λειτουργικά έσοδα του Skype ανήλθαν στα 848 εκατ. δολάρια από 380 εκατομμύρια το προηγούμενο έτος. Το περιθώριο κέρδους είναι πράγματι πολύ μεγάλο για την ιδιοκτήτρια εταιρεία, καθώς εκτός από το βασικό πακέτο βιντεοκλήσεων που παρέχεται δωρεάν, υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία επιπλέον υπηρεσιών, από τη δυνατότητα τηλεφωνικής επικοινωνίας με σταθερά και κινητά τηλέφωνα, την ανταλλαγή αρχείων και φωτογραφιών, μέχρι την υπηρεσία ομαδικών βιντεοκλήσεων, οι οποίες παρέχονται έναντι αντιτίμου, σημαντικά χαμηλότερου πάντως από τα αντίστοιχα τιμολόγια των «παραδοσιακών» τηλεπικοινωνιακών παρόχων.

Μέσα σε μια τριετία από την ίδρυσή του, το Skype έφτασε το 2006 στους 115 εκατομμύρια χρήστες, καθιστώντας το την πλέον ραγδαία αναπτυσσόμενη διαδικτυακή κοινότητα της περιόδου εκείνης. Τα 700 εκατομμύρια των χρηστών του σήμερα αναμένεται να ξεπεράσουν το ορόσημο του ενός δις ανθρώπων μέχρι το 2015 το αργότερο, όπως αναφέρουν έγκριτοι αναλυτές της αγοράς, ενώ η υπηρεσία παρέχεται πλέον και σε μια πληθώρα άλλων συσκευών, όπως «έξυπνα» τηλέφωνα και τηλεοράσεις. «Το skype είναι η τηλεπικοινωνιακή εταιρεία του μέλλοντος», είχε αναφέρει προφητικά ο εκ των ιδρυτών της Σουηδός Νίκλας Ζένστρεμ το 2003 και η πραγματικότητα τον επιβεβαίωσε. Η Ελίζα Στιλ, διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, ανέδειξε μια άλλη παράμετρο ως τη σημαντικότερη συνεισφορά του Skype στην επικοινωνία: «Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι πολύ σημαντικός και όταν ένας πατέρας μιλάει και βλέπει την οικογένειά του στην άλλη άκρη της Γης εντελώς δωρεάν για όσο χρόνο θέλει, για εμάς αυτές οι στιγμές είναι μοναδικές».

Πόσο ασφαλές είναι;

Παρά το ότι οι υπεύθυνοι του Skype αναφέρουν ότι η επικοινωνία είναι απολύτως ασφαλής μέσω ειδικά κρυπτογραφημένου κώδικα, δεν είναι λίγες οι αναφορές για υποκλοπή συνομιλιών, ακόμα και με τη δημιουργία «κλωνοποιημένων» λογαριασμών, οι οποίοι ενεργοποιούνται κάθε φορά που ένας χρήστης ξεκινήσει μια βιντεοκλήση. Σύμφωνα μάλιστα με ρεπορτάζ της έγκυρης «Washington Post» το 2012, οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, σε συμφωνία με την ιδιοκτήτρια εταιρεία του Skype, απέκτησαν τη δυνατότητα να εντοπίζουν, να καταγράφουν και να ταυτοποιούν πρόσωπα, βάσει της χρήσης του Skype. Το πρόσφατο σκάνδαλο μαζικών παρακολουθήσεων στις ΗΠΑ ενέπλεξε και το Skype, το οποίο «αναγκάστηκε να συμμορφωθεί και να διευκολύνει τον εντοπισμό υπόπτων για τρομοκρατία», σύμφωνα με τα έγγραφα που διέρρευσαν.

Το Skype με απλά λόγια…

Είναι μια υπηρεσία επικοινωνίας μέσω Διαδικτύου, η οποία επιτρέπει τις βιντεοκλήσεις, με ήχο και εικόνα, την ανταλλαγή αρχείων και άμεσων μηνυμάτων. Το βασικό πακέτο βιντεοκλήσης παρέχεται εντελώς δωρεάν.

ΑΡΙΘΜΟΙ

Περισσότεροι από 700 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι χρήστες σήμερα (474 εκατ. το 2009, 663 εκατ. το 2010)

300 εκατ. το χρησιμοποιούν καθημερινά

2 δις λεπτά ημερησίως ο συνολικός χρόνος βιντεοκλήσεων

8,5 εκατ. δολάρια έδωσε η Microsoft το 2011

848 εκατ. τα λειτουργικά έσοδα το δωδεκάμηνο Ιουν. 2012-Ιουν. 2013

380 εκατ. τα αντίστοιχα έσοδα από Ιουν. 2011 μέχρι Ιουν. 2012

27 λεπτά διαρκεί κατά μέσο όρο κάθε βιντεοκλήση

35% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων των ΗΠΑ το χρησιμοποιούν ως βασικό τηλεπικοινωνιακό πάροχο

50 εκατ. χρήστες το χρησιμοποιούν μέσω τηλεόρασης στις ΗΠΑ.

40% των κλήσεων αφορά σε βιντεοκλήσεις, το υπόλοιπο απλές τηλεφωνικές μέσω Διαδικτύου

176 εκατ. SMS μέσω Skype το 2010 μόνο στις ΗΠΑ

Διατίθεται σε 32 γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα Ελληνικά

Φωτοβολταϊκά στο… Διάστημα

Διαστημικό… ρεύμα θα καλύψει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του ανθρώπου σε ηλεκτρισμό, θέτοντας στο περιθώριο τις «παραδοσιακές» μορφές παραγωγής ενέργειας που βασίζονται είτε σε ορυκτά καύσιμα, είτε σε πυρηνικούς αντιδραστήρες. Το φιλόδοξο όσο και πρωτοποριακό πρόγραμμα παραγωγής ενέργειας στο Διάστημα, ικανής να καλύψει ακόμα και μέσα στην επόμενη πενταετία τις ανάγκες της ανθρωπότητας σε ηλεκτρισμό, αναπτύσσει η NASA σε συνεργασία με ιδιώτες, βασισμένη σε υφιστάμενη τεχνολογία, γεγονός που καθιστά την πρότασή της ιδιαίτερα ρεαλιστική.

Η ηλιακή ενέργεια από τις ακτίνες του που φτάνουν στον πλανήτη μας ετησίως είναι 8.000 φορές περισσότερη από όση καταναλώνει όλος ο παγκόσμιος πληθυσμός. Αν το 1% της επιφάνειας της Γης καλυπτόταν από φωτοβολταϊκά, θα παραγόταν αρκετή ενέργεια που θα καθιστούσε ξεπερασμένο και παράλληλα ακριβότερο κάθε άλλο τρόπο παραγωγής, σύμφωνα με τους ειδικούς της αεροδιαστημικής υπηρεσίας των ΗΠΑ. Δεδομένου όμως ότι το κόστος ανάπτυξής τους θα άγγιζε τα 750 δις δολάρια, όσο και οι ασταθείς κλιματολογικές συνθήκες θέτουν σχεδόν ανυπέρβλητα εμπόδια στην υλοποίησή του, η επόμενη λύση της NASA ήταν να στραφεί εκεί που… ξέρει καλύτερα, στο Διάστημα.

Η ιδέα δεν είναι καινούρια, καθώς ήδη από τη δεκαετία του 1960 ο διάσημος καθηγητής Πίτερ Γκλέιζερ είχε παρουσιάσει ένα σχέδιο αξιοποίησης του Ήλιου στο Διάστημα. Οι ιδέες του μετουσιώθηκαν πολύ αργότερα, στις αρχές του 2000, στους ηλιακούς συλλέκτες που χρησιμοποιεί ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες.

Η ιδέα

Η βασική σύλληψη της NASA είναι να αξιοποιήσει υπάρχουσα τεχνολογία και να συλλέγει την ενέργεια του Ήλιου σε ένα δορυφόρο που θα βρίσκεται σε γεωστατική τροχιά γύρω από τη Γη σε ύψος 35.000 χιλιομέτρων, να τη μετατρέπει σε ηλεκτρισμό και να τη στέλνει ασύρματα σε συγκεκριμένα σημεία του πλανήτη μας, έτσι ώστε στη συνέχεια να διανέμεται μέσω των επίγειων δικτύων ηλεκτροδότησης.

Η εφαρμογή

«Είναι πλέον εφικτό, με βάση την τεχνολογία που έχει αναπτυχθεί, να μεταδίδουμε ασύρματα ηλεκτρική ενέργεια, ακόμα και σε μεγάλη κλίμακα. Το συγκριτικό πλεονέκτημα του φωτοβολταϊκού δορυφόρου είναι ότι στο Διάστημα η ηλιακή ακινοβολία είναι 30% μεγαλύτερη σε σύγκριση με τον πλανήτη μας, δε θα επηρεάζεται ούτε από τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στη Γη, αλλά ούτε και από τις εποχές, ενώ θα είναι σε θέση να λειτουργεί 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, καθώς σε γεωστατική τροχιά ο Ήλιος δε δύει ποτέ», ανέφερε ο  Δρ. Τζον Μάνκινς, επικεφαλής του προγράμματος της NASA και συμπλήρωσε: «Οι επίγειοι σταθμοί μπορούν να κατασκευαστούν με μικρότερο συγκριτικά κόστος από αυτό που απαιτείται για την κατασκευή και τη συντήρηση πυρηνικών εργοστασίων και ανάλογα με τη ζήτηση, μπορούμε να κατευθύνουμε την ασύρματη εκπομπή ενέργειας από το δορυφόρο σε οποιοδήποτε σημείο της Γης, από τις ΗΠΑ, μέχρι την Ινδία και την Αφρική».

Το επόμενο βήμα

Το μεγαλύτερο εμπόδιο που καλούνται να υπερπηδήσουν οι επιστήμονες της NASA είναι το κόστος αποστολής του απαραίτητου εξοπλισμού στο Διάστημα, καθώς κάθε κιλό φορτίου σε πύραυλο κοστίζει 20.000 δολάρια. Μετά την απόσυρση των διαστημικών λεωφορείων από την ενεργό δράση, η πρωτοβουλία πλέον ανήκει στους ιδιώτες και ήδη μεγάλες εταιρείες, όπως η SpaceX και η Deep Space Industries αναπτύσσουν πυραυλικούς φορείς που θα μεταφέρουν εξοπλισμό στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Την ίδια ώρα, μετά την πυρηνική καταστροφή στο πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη Φουκουσίμα, η Ιαπωνική κυβέρνηση προσανατολίζεται στην υιοθέτηση του προγράμματος, ενώ τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία αξιολογούν τις παραμέτρους συμμετοχής ή δημιουργίας αντίστοιχου προγράμματος. Συμφωνα πάντως με τον Μάνκινς ένα μικρής κλίμακας διαστημικό ηλεκτροπαραγωγικό εργοστάσιο, έτσι ώστε να δοκιμαστεί και στην πράξη το σχέδιο,  δε θα κόστιζε περισσότερα από 5 δις δολάρια και θα ήταν έτοιμο μέσα στην επόμενη τριετία. 

Βάζουν χρώμα στο παρελθόν

Παλιότερα γινόταν στο χέρι και πολύ κόπο, σήμερα πια με τη βοήθεια προγραμμάτων επεξεργασίας εικόνας για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ο επιχρωματισμός παλαιών ασπρόμαυρων φωτογραφιών έχει πια γίνει… παιχνίδι. 

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα αποτελέσματα είναι τουλάχιστον αμφίβολης αισθητικής αξίας, υπάρχουν όμως και εκείνες οι φωτογραφίες ηλικίας άνω των 100 ετών, όπως εκείνες του Τιτανικού, οι οποίες φαίνεται σαν να τραβήχτηκαν σήμερα. 

Ο Ρώσος Άντον Λονγκβινένκο μέσα από την ιστοσελίδα του www.titanic-in-color.com αποδίδει μια νέα πραγματικότητα στις φωτογραφίες του 1912 και καταφέρνει να μας μεταφέρει έναν αιώνα νωρίτερα. Ο Λονγκβινένκο αναζήτησε στα αρχεία όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, έτσι ώστε να αποδώσει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια τα χρώματα του υπερωκεάνιου που βυθίστηκε τον Απρίλιο του 1912 στο παρθενικό του ταξίδι, παρασέρνοντας στο θάνατο 1517 επιβάτες και μέλη του πληρώματος. 

Τα φουγάρα του πλοίου, το ναυπηγείο, οι πολυτελείς καμπίνες, ακόμα και το γυμναστήριό του αποκτούν μια νέα διάσταση μέσα από τον επιχρωματισμό και μας φέρνουν πιο κοντά στην πραγματική εικόνα του. «Πολλές φορές, μια παλιά ξεθωριασμένη φωτογραφία έχει ιδιαίτερη ιστορική αξία, απλά «μαρτυρώντας» την ηλικία της. Με την τεχνική του επιχρωματισμού κατάφερα να αποδώσω μια σύγχρονη ματιά και είμαι ευτυχής που νεότερες γενιές αποκτούν μέσα από τη δουλειά μου ενδιαφέρον για το παρελθόν» σημείωσε ο Λονγκβινένκο.

Επιχρωματισμός: Μια ιστορία τόσο παλιά, όσο και η τέχνη της φωτογραφίας

Ήδη από τα πρώτα βήματα της φωτογραφικής τέχνης, με τις δαγκεροτυπίες του 1839, αναπτύχθηκαν πολλές τεχνικές προσθήκης χρωμάτων στα ασπρόμαυρα «κλικ». Η διαδικασία του επιχρωματισμού απέκτησε πολλούς θαυμαστές και δημιουργήθηκαν «σχολές», όπως στην Ιαπωνία στο δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα, ενώ ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ μέχρι τη δεκαετία του 1940. 

Η έλευση του έγχρωμου φιλμ και κυρίως η ευρεία του διάθεση τη δεκαετία του 1950 έβαλε τέλος στη διαδικασία, η οποία γνώρισε και πάλι άνθηση τη δεκαετία του 1970, όταν χρησιμοποιήθηκε και για καλλιτεχνικούς σκοπούς, ενώ πλέον η νέα χιλιετία, με τα προγράμματα επεξεργασίας εικόνας για ηλεκτρονικούς υπολογιστές επιτρέπει στον καθένα να δοκιμάσει τις ικανότητές του στην προσθήκη χρώματος σε ένα ασπρόμαυρο καρέ.