Η καθηγήτρια Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν μιλάει για τα παιδιά του Εμφυλίου Πολέμου

Παιδάκια παρελαύνουν με πλακάτ ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Διαδίκτυο

 

Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος παρουσιάζει αρκετές ιδιομορφίες, μια από τις οποίες ήταν η πρακτική του "παιδομαζώματος" και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές.

Η Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, Καθηγήτρια και Διεθύντρια του Τομέα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου  "Παιδιά του ελληνικού Εμφυλίου. Πρόσφυγες και πολιτική της μνήμης", Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2015, το οποίο συνέγραψε με τον Αμερικάνο ανθρωπολόγο Λόρινγκ Ντάνφορθ, αναλύει το φαινόμενο και φωτίζει άγνωστες πτυχές του τραυματικού παρελθόντος που στοιχείωσε τη χώρα μας για δεκαετίες.
 

Το "παιδομάζωμα" ήταν μια πρακτική που ακολούθησαν και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές, αλλά η επικοινωνιακή αξιοποίηση από την πλευρά της εθνικής κυβέρνησης είχε ως αποτέλεσμα να στιγματιστεί στη διεθνή κοινή γνώμη η πλευρά του ΔΣΕ. Πόσο σημαντική θεωρείτε στην εξέλιξη της εμφύλιας σύρραξης την πρακτική αυτή, ιδίως σε ό,τι αφορά στη διεθνή της εικόνα;

 

Όταν μιλάμε για «διεθνή κοινή γνώμη» θα πρέπει κατ’αρχάς να λάβουμε υπόψη μας ότι βρισκόμαστε ακριβώς στην αρχή του Ψυχρού Πολέμου, που διαίρεσε για μισό αιώνα τη «διεθνή κοινή γνώμη» σε δύο στρατόπεδα. 

Ασφαλώς το «ζήτημα των παιδιών» αποτέλεσε ένα πρόσφορο έδαφος για προπαγάνδα από τις δύο πλευρές. Ωστόσο, η προπαγάνδα της ελληνικής κυβέρνησης, που κατηγορούσε το Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας για μαζική απαγωγή των παιδιών, έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία, ήταν αποτελεσματική κυρίως στο εσωτερικό μέτωπο. 

Κι αυτό κυρίως λόγω του ηθικού πανικού που έσπειραν στον πληθυσμό  οι εικόνες βίαιας απόσπασης των παιδιών από τις μητέρες τους. Ύστερα από την εμπεριστατωμένη επί τόπου έρευνα της Ειδικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαλκάνια (UNSCOB) την άνοιξη του 1948, δεν επιβεβαιώθηκε ούτε η μαζική απαγωγή, ούτε βεβαία οι κατηγορίες για γενοκτονία και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. 

Ως αποτέλεσμα, η δυτική κοινή γνώμη αποστασιοποιήθηκε αρκετά από τις πιο ακραίες θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Ιδιαίτερη εντυπωσιακή είναι η μεταστροφή της αμερικάνικης κυβέρνησης σε αυτό το θέμα, παρόλο που ήταν η βασική σύμμαχος της ελληνικής κυβέρνησης στον αγώνα κατά του κομμουνισμού.

Η βασίλισσα Φρειδερίκη επισκέπτεται μια από τις παιδουπόλεις - ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Διαδίκτυο

Η πολεμική διάσταση του εμφυλίου είναι εν πολλοίς γνωστή, αλλά η κοινωνικές επιπτώσεις αποτελούν αντικείμενο μελετών τα τελευταία χρόνια. Πόσο σημαντική θεωρείτε τη μελέτη της κοινωνικής ιστορίας για να κατανοήσουμε το παρελθόν και τα τραύματα που άφησε;

Η μελέτη των κοινωνικών διαστάσεων του εμφυλίου ξεκίνησε περίπου πριν 20 χρόνια, μια στροφή όμως που συνέπεσε με το νέο ενδιαφέρον που έδειξαν ερευνητές, αλλά και η ελληνική κοινωνία για το τραυματικό παρελθόν του Εμφυλίου, ένα θέμα που μέχρι τότε είχε μείνει ταμπού. 

Εξώφυλλο βιβλίου της Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν

Αν και δεν μου αρέσει να περιαυτολογήσω, θεωρώ ότι η εθνογραφική μελέτη που έγραψα για μια κοινότητα των Γρεβενών στη δεκαετία του 1940 (Ανάποδα Χρόνια, εκδόσεις Πλέθρον 1997) έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή. 

Στο νέο βιβλίο που έγραψα με τον κ. Ντάνφορθ, στόχος μας ήταν ακριβώς να μελετήσουμε, από ανθρωπολογική σκοπιά, τις κοινωνικές, αλλά και τις πολιτικές διαστάσεις αυτού του σημαντικού επεισοδίου του ελληνικού εμφυλίου. 

Προπαντός θέλαμε να δώσουμε το λόγο στα ίδια δρώντα υποκείμενα, τα τότε παιδιά, για τα οποία χύθηκαν τόνοι μελάνι, αλλά η φωνή των οποίων μέχρι τώρα δεν ακούστηκε.

Αυτό που κερδίσαμε με αυτή την προσέγγιση είναι να αναδείξουμε την πολυπλοκότητα των εμπειριών των ανθρώπων και την πολυφωνία των φορέων της ιστορίας.

Αυτό είναι και το καλύτερο αντίδοτο στη μονομερή παρουσίαση των γεγονότων που εξακολουθεί να κυριαρχεί στο δημόσιο λόγο και σήμερα.

Έπαρση σημαίας σε κάποια παιδούπολη ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Διαδίκτυο

Στην εισαγωγή της αμερικάνικης έκδοσης του βιβλίου σας αναφέρετε τις συνομιλίες σας με κατοίκους του χωριού Περιβολάκι. Πόσο δύσκολο ήταν για όσους έφυγαν κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου να επιστρέψουν στην Ελλάδα και τι σήμαινε αυτό για τους ίδιους και το κοινωνικό τους περιβάλλον; Πως έγιναν δεκτοί από τους παλιούς συγχωριανούς τους;

Το παράδειγμα του χωριού Περιβολάκι ίσως δεν είναι τόσο αντιπροσωπευτικό, με την έννοια ότι το χωριό έμεινε κατεστραμμένο μέχρι να γυρίσουν οι πολιτικοί πρόσφυγες στη δεκαετία του 1980 και να ξαναχτίσουν το χωριό. 

Η γενικότερη πολιτική του μετεμφυλιακού ελληνικού κράτους ήταν η άρνηση της επιστροφής των πολιτικών προσφύγων. 

Αυτή η πολιτική συνεχίστηκε και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης και άλλαξε επί ΠΑΣΟΚ, με εξαίρεση όμως όσους δεν θεωρούνταν «έλληνες το γένος», δηλαδή τους πρώην κατοίκους της Βόρειας Ελλάδας με μητρική γλώσσα τη μακεδονική ή μακεδονική καταγωγή. 

Υπολογίζουμε ότι από τα παιδιά που μεταφέρθηκαν στην Ανατολική Ευρώπη, σχεδόν τα μισά ήταν μακεδονικής καταγωγής. 

Το εξώφυλλο της αμερικάνικης έκδοσης του βιβλίου

Πέρα όμως από αυτό το σημαντικό ζήτημα, η επιστροφή των παιδιών που κατόρθωσαν να γυρίσουν στην Ελλάδα στη δεκαετία του 1950 σημαδεύτηκε κυρίως από κοινωνικά προβλήματα. 

Όπως αναλύουμε στο βιβλίο μας, τα παιδιά αυτά ήταν τότε πλέον στην εφηβεία, είχαν συνηθίσει να ζουν σε ένα πιο σύγχρονο αστικό περιβάλλον και περίμεναν να σπουδάσουν στις χώρες που τα φιλοξένησαν. 

Αυτά τα όνειρα τα κατέστρεψε η επιστροφή σε ένα υποβαθμισμένο ορεινό αγροτικό περιβάλλον και σε γονείς από τους οποίους είχαν πλέον αποξενωθεί. Απογοητεύμενα, τα περισσότερα αγόρια πήραν ξανά το δρόμο της μετανάστευσης, ενώ τα περισσότερα κορίτσια αναγκάστηκαν να συμβιβαστούν με τη νέα τους κατάσταση.

Παιδάκια σε παιδούπολη ΠΗΓΗ ΦΩΤΟ: Διαδίκτυο

Τελικά, μπορούμε να δούμε τον Εμφύλιο ως "άσπρο-μαύρο", ή υπάρχουν και άλλες ιστορικές "αποχρώσεις";

Ο κάθε εμφύλιος, με την απόλυτη αντιπαράθεση των δύο αντιπάλων, έχει από τη φύση του ένα στοιχείο «άσπρο-μαύρο» και αυτή η διπολική αφήγηση, λόγω των τραυματικών εμπειριών της βίας, μεταβιβάζεται συχνά και στις επόμενες γενιές. 

Χρειάζεται πάντα πολύ καιρός για να μπορούν οι ερευνητές και τόσο μάλλον τα μέλη αυτών των κοινωνιών να ανακαλύψουν πιο λεπτές «αποχρώσεις». Ωστόσο, η από τα κάτω μελέτη του ελληνικού εμφυλίου – και αυτό είναι το βασικό δίδαγμα που αποκόμισα από την πολυετή ενασχόληση με το θέμα αυτό – δείχνει πως υπάρχουν πάντα πολλοί άνθρωποι που προσπαθούν να ξεφύγουν από αυτή την ασπρόμαυρη λογική, είτε συνειδητά, είτε με τις ίδιες τις πράξεις τους. 

Ένα παράδειγμα από την έρευνα στα Γρεβενά ήταν η διατήρηση προπολεμικών δικτύων συνεργασίας μεταξύ πολιτικών αντιπάλων, με αποτέλεσμα συχνά ο αριστερός να μπορεί να γλυτώσει τον δεξιό από τη βία του δικού του στρατοπέδου και το αντίστροφο. 

Αυτές οι συμμαχίες πέρα από ιδεολογικό προσανατολισμό συνέβαλαν μεταπολεμικά στην επανόρθωση των κοινωνικών σχέσεων στην περιοχή. 

Στο νέο μας βιβλίο θα βρείτε και ένα άλλο ενδιαφέρον παράδειγμα στις «αφηγήσεις δραπέτευσης» των παιδιών, οι οποίες συχνά ακολουθούν διαφορετική λογική από τις αντίστοιχες ηγεμονικές αφηγήσεις δραπέτευσης του Ψυχρού Πολέμου.

Η Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν

Βιογραφικό της Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν

Έλαβε πτυχία Φιλολογίας και Ιστορίας από τα Πανεπιστήμια της Μπολώνια (Ιταλία, 1972), Ουτρέχτη (Ολλανδία, 1974) και Ιωαννίνων (1977) και διδακτορικό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ (1987). 

Εργάστηκε ως μεταφράστρια στο Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1980-2000). Από το 2000 διδάσκει ως Καθηγήτρια στο Τμήμα Ι.Α.ΚΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ειδικευμένη σε θέματα προφορικής ιστορίας, κοινωνικής μνήμης, εθνοτισμού και, πιο πρόσφατα, ανθρωπολογίας των μετασοσιαλιστικών κοινωνιών και της μετανάστευσης. 

Δημοσίευσε πολλά βιβλία και άρθρα στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και ισπανικά. Είναι διευθύντρια του εργαστηρίου κοινωνικής ανθρωπολογίας και του αρχείου προφορικών μαρτυριών που στεγάζεται εκεί. 

Είναι επίσης πρόεδρος της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας (ΕΠΙ) και μέλος της διεθνούς συντακτικής επιτροπής του περιοδικού “Oral History”. Επιστημονική υπεύθυνη ερευνητικού προγράμματος για Φύλο και Μετανάστευση από την Νοτιοανατολική Ευρώπη (2004-2007), και της ερευνητικής ομάδας του Ι.Α.ΚΑ στα προγράμματα Ελληνικά για Μετανάστες Γονείς (2010-2011) και Σχεδιάζοντας το Μουσείο Πόλης του Βόλου (2011-2015).

Βιβλιογραφία

Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν & Λόριγκ Ντάνφορθ, Παιδιά του ελληνικού Εμφυλίου. Πρόσφυγες και πολιτική της μνήμης. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια,2015.

Loring Danforth & Riki Van Boeschoten, Children of the Greek Civil War: Refugees and the Politics of Memory, University of Chicago Press, 2011. (Edmund Keeley Book Prize, MGSA, 2013)

Α.Βερβενιώτη, Ρ.Βαν Μπούσχοτεν, Μ.Ρεπούση, Γ.Τσιώλης, Χ.Ανδρεάδου, Προφορικές Ιστορίες. Ένας οδηγός προφορικής ιστορίας για την Εκπαίδευση και την Κοινότητα. Χανιά: Νομαρχία Χανίων, ΑΠΘ, 2010.

Περασάμε πoλλές μπόρες, κoρίτσι μoυ...  Αθήνα: Πλέθρον 1999.

Roberto Cipriani, Vittorio Cotesta, Nikos Kokosalakis, Riki Van Boeschoten, Episkepsi, Il Villagio Armonioso. Tradizione, modernità, solidarietà e conflitto in una comunità greca. Milano: Francangeli, 1999.

Αvάπoδα χρόvια. Συλλoγική μvήμη και ιστoρία στo Ζιάκα Γρεβεvώv, 1900-1950. Αθήνα: Πλέθρον, 1997.

From Armatolik to People's Rule: Investigation into the Collective Memory of Rural Greece (1750-1949). Amsterdam: Hakkert, 1991

 

Στο σφυρί μοναδικό έγγραφο της συνθηκολόγησης των ναζί

Ο οίκος δημοπρασιών Μπόναμζ ανακοίνωσε ότι ένα ιστορικό έγγραφο, ένα telex που εστάλη από τον Καρλ Ντένιτς, το διάδοχο του παράφρονα δικτάτορα Αδόλφου Χίτλερ τις τελευταίες μέρες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με το οποίο διατάσσονται οι ναζί να καταθέσουν τα όπλα στην άνευ όρων συνθηκολόγηση της Γερμανίας, θα δημοπρατηθεί στη Νέα Υόρκη.

Το εξαιρετικά σπάνιο έγγραφο, το οποίο ανήκει σε Αμερικανό συλλέκτη, εκτιμάται ότι θα φτάσει στις 30.000 ευρώ και βρέθηκε στην κατοχή του επικεφαλής της πολεμικής αεροπορίας των ναζί, τη Λουφτβάφφε, Ρόμπερτ φον Γκράιμ, ο οποίος λίγο μετά τη σύλληψή του αυτοκτόνησε για να γλυτώσει τη δίκη του ως εγκληματία πολέμου.

Στο κείμενο αναγράφονται μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα: "Στις 7 Μαίου του 1945 και ώρα 2:41 πρωινή, η ανώτατη διοίκηση της Βέρμαχτ υπέγραψε την άνευ όρων παράδοση όλων των ενόπλων δυνάμεων στη γη, τον αέρα και τη θάλασσα. Αυτό ήταν αναπόφευκτο, έτσι ώστε να αποφευχθεί η ολοκληρωτική καταστροφή και να διασωθούν όσο περισσότεροι Γερμανοί. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, στις 9 Μαϊου του 1945 και ώρα 1:00 πρωινή, κάθε εχθροπραξία θα πάψει".

Εντόπισαν σε βάθος 800 μέτρων άθικτο αεροπλανοφόρο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Το ναυάγιο του αεροπλανοφόρου USS Independence, το οποίο έλαβε μέρος στις αεροναυμαχίες του Ειρηνικού Ωκεανού κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο εντοπίστηκε σε άριστη κατάσταση σε βάθος 800 περίπου μέτρων.

Το USS Independence (CVL22) μετά τη λήξη του Πολέμου χρησιμοποιήθηκε ως... πειραματόζωο στις δοκιμές ατομικών βομβών στην ατόλη Μπικίνι το 1946 και στη συνέχεια ρυμουλκήθηκε μέχρι το Σαν Φρανσίσκο, προκειμένου να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της ραδιενέργειας στο πλοίο.

Παρέμεινε ελλιμενισμένο στη ναυτική βάση του Σαν Φρανσίσκο μέχρι το 1951, όταν ρυμουλκήθηκε στα ανοιχτά και βυθίστηκε με ελεγχόμενες εκρήξεις.

Το αεροπλανοφόρο στέκεται όρθιο στο βυθό και διακρίνονται όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του, ενώ φαίνεται ακόμα και ένα αεροσκάφος στον ανελκυστήρα της πρύμνης, σαν να ήταν έτοιμο να ανέβει στο κατάστρωμα και να απογειωθεί.

Διαβάστε και δείτε βίντεο και φωτογραφίες εδώ

Το πρωί ανώτατη τραπεζικός, το βράδι πόρνη πολυτελείας με στολή... ναζί

Ανώτατη υπάλληλος της Ολλαανδικής Κεντρικής Τράπεζας είχε ένα μάλλον... κίνκυ χόμπι, που λέμε και στην Ελλάδα, καθώς τα βράδια μεταμορφωνόταν σε πόρνη πολυτελείας, χρεώνοντας τους πελάτες της με μίνιμουμ 450 ευρώ, ενώ η αγαπημένη της στολή, λόγω του ότι είχε... πέραση στην εκλεκτή πελατεία της, ήταν αξιωματικού των ναζί.

Η Κοντσίτα Φαν ντερ Φαλ όπως είναι το... καλλιτεχνικό της όνομα, ήταν υπεύθυνη για τη διαδικασία επιλογής τραπεζικών υπαλλήλων που στελέχωναν τις τράπεζες της χώρας, μια διαδικασία ιδιαίτερα εξονυχιστική, κατά την οποία διερευνάται όλο το παρελθόν του κάθε υποψηφίου και το 36% "κόβεται" από την περαιτέρω αξιολόγηση με συνοπτικές διαδικασίες.

Οι... εξωτραπεζικές δραστηριότητες της 46χρονης κοπέλας πάντως δεν έγιναν αντιληπτές από τα εντεταλμένα ελεγκτικά όργανα της Κεντρικής Τράπεζας, δεδομένου ότι η ίδια θα έπρεπε να ελέγξει τον... εαυτό της.

Μεταξύ των δραστηριοτήτων που παρείχε ήταν "βασανισμός μορίου και μέζεων" που θα έλεγε και ο μισότρελλος ο Ζουράρις, καθώς και άλλα αντίστοιχα.

Διαβάστε εδώ

Στο σφυρί οι σημειώσεις του Enola Gay που έριξε την ατομική βόμβα στη Χιροσίμα το 1945

Η ρίψη της ατομικής βόμβας με την κωδική ονομασία "Λίττελ Μπώη" (καμία σχέση με το τραγούδι τον Στέρεο Νόβα "μικρό αγόρι") στις 6 Αυγούστου του 1945 στη Χιροσίμα σηματοδότησε το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς τρεις ημέρες αργότερα μια αντίστοιχη βόμβα ρίφθηκε και στο Ναγκασάκι, εξαναγκάζοντας του Ιάπωνες να αποδεχθούν την άνευ όρων συνθηκολόγησή τους, αρκετούς μήνες μετά τη λήξη του Πολέμου στην Ευρώπη.

Για πρώτη φορά δίνονται στη δημοσιότητα φωτογραφίες από τις χειρόγραφες σημειώσεις του πληρώματος του βομβαρδιστικού Β29 "Ενώλα Γκαίη" (γνωστό το αίητης ομώνυμο τραγούδι των Ώρκεστραλ Μανούβερζ ήν δε Νταρκ), στις οποίες αποτυπωνόταν η διαδικασία ρίψης της βόμβας, οι χειρισμοί απομάκρυνσης από το ραδιενεργό νέφος, αλλά και προσωπικές μαρτυρίες τους.

Ο γιος του συγκυβερνήτη Λούις, ο οποίος έχει στην κατοχή του το ιστορικής και όχι μόνο αξίας αρχείο του πατέρα του, αποφάσισε να δημοπρατήσει τις σημειώσεις, με τις αρχικές εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι μόνο γι αυτές τις σελίδες του log book θα τσεπώσει γύρω στα 40.000 ευρώ, με τη συνολική αξία του αρχείου του να εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τις 300.000.

Σε αυτό το log book ο Λούης είχε γράψει τη φράση που έμεινε παροιμιώδης, μόλις είδε το τεράστιο παδιενεργό νέφος να καλύπτει  την πόλη: "Θεέ μου τι κάναμε;"

Τουλάχιστον 150.000 Ιάπωνες βρήκαν μαρτυρικό θάνατο στη Χιροσίμα, χωρίς να καταμετρώνται σε αυτούς τα θύματα από τη ραδιενέργεια τους επόμενους μήνες και χρόνια.

Ανέλκυσαν θησαυρό αξίας 50 εκ. ευρώ από ναυάγιο σε βάθος 5.150 μέτρων

Μέρος του θησαυρού, λίγο μετά την ανέλκυσή του

Μια μοναδική ιστορία από τα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ήρθε στη δημοσιότητα, η οποία περιλαμβάνει γερμανικά υποβρύχια, κυνήγι στον Ωκεανό, μια απίστευτη ιστορία επιβίωσης και ένα... χάπι έντ για τους κυνηγούς θησαυρών που κατάφερνα να εντοπίσουν το ναυάγιο και να ανασύρουν στην επιφάνεια ένα θησαυρό αξίας 50 εκατ. ευρώ από το βάθος-ρεκόρ των 5.150 μέτρων.

Το μη επανδρωμένο ρομποτικό υποβρύχιο της αποστολής

Όλα ξεκίνησαν στις 6 Νοεμβρίου του 1942, όταν το ατμόπλοιο City of Cairo έπλεε στον Ατλαντικό Ωκεανό, έχοντας αποπλεύσει, με 296 επιβάτες και πλήρωμα και γενικό φορτίο, μεταξύ του οποίου και 100 τόνοι ασημένιων νομισμάτων, ασυνόδευτο από τη Βομβάη της Ινδίας, με τελικό προορισμό την Αγγλία.

Τα εντεταλμένα όργανα παρακολουθούυν τις εργασίες στο βυθό

Το γερμανικό υποβρύχιο U68 εντόπισε το μοναχικό πλοίο και το τορπίλισε, στέλνοντάς το στο βυθό. Όσοι επέζησαν από το πλήρωμα και τους επιβάτες, επιβιβάστηκαν στις σωσίβιες λέμβους, όταν αναδύθηκε το υποβρύχιο των ναζί. Ο καπετάνιος του U68 Καρλ-Φρίντριχ Μέρτεν, αφού πρώτα έδωσε πληροφορίες στους επιζώντες για το στίγμα και την απόσταση από τις πλησιέστερες ακτές, ευχήθηκε καληνύχτα στους ναυαγούς και ζήτησε... συγγνώμη που βύθισε το πλοίο τους.

Ένα από τα ασημένια νομίσματα με το βασιλιά Εδουάρδο τον 7ο

Σύντομα οι επιζώντες, παρασυρμένοι από τα θαλάσσια ρεύματα στην απεραντοσύνη του Ατλαντικού, χωρίστηκαν σε δύο γκρουπ, με το πρώτο να διασώζεται από γερμανικό πλοίο, το οποίο στη συνέχεια... βυθίστηκε και αυτό από αγγλικό πολεμικό πλοίο και το δεύτερο να φτάνει σχεδόν στις ακτές της Βραζιλίας. Συνολικά, 104 άνθρωποι πέθαναν, από τους οποίους τα 79 ήταν μέλη του πληρώματος, 22 ήταν επιβάτες και 3 ήταν μέλη της ομοχειρίας του πυροβόλου του City of Cairo.

Το ουριαίο τμήμα της τορπίλης που βύθισε το City of Cairo

Το ρολόι "τρέχει" σχεδόν 60 χρόνια μετά το 1942, όταν ομάδα επαγγελματιών κυνηγών θησαυρών κατάφερε να εντοπίσει το ναυάγιο σε βάθος 5.150 μέτρων. Κάπου εκεί ξεκίνησε και η δύσκολη επιχείρηση ανέελκυσης του θησαυρού, η οποία έπρεπε να υπερνικήσει πολλές δυσκολίες, τα θαλάσσια ρεύματα, το μεγάλο βάθος και τη θέση του ναυαγίου σε μια επικλινή πλαγιά της αβύσσου.

Τελικά τα εντεταλμένα όργανα της εταιρείας, όχι μόνο κατάφεραν να φέρουν στην επιφάνεια το μεγαλύτερο μέρος του θησαυρού, αλλά εντόπισαν και ανέλκυσαν το ουριαίο τμήμα της μιας από τις δύο τορπίλες που το βύθισαν.

Διαβάστε την εκπληκτική αυτή ιστορία, όπως την αφηγήθηκαν οι πρωταγωνιστές της ανακάλυψης και της ανέλκυσης του θησαυρού εδώ

Έδωσε 253.000 ευρώ για ένα "αίνιγμα" του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Ανώνυμος Αμερικανός συλλέκτης τίναξε στην κυριολεξία την μπάνκα στον αέρα, πλειοδοτώντας με 253.000 ευρώ στη δημοπρασία μιας κρυπτογραφικής συσκευής "Enigma" που χρησιμοποιούσαν οι ναζί κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Από τις 100.000 περίπου συσκευές που κατασκεύασαν οι Γερμανοί, εκτιμάται ότι μόλις 4.000 επιζούν μέχρι τις μέρες μας, από τις οποίες μόλις μερικές εκατοντάδες είναι σε άριστη κατάσταση.

Εκπρόσωποι του οίκου δημοπρασιών Μπόναμζ δεν έδωσαν στη δημοσιότητα περισσότερες πληροφοριες για την ταυτότητα του νέου ιδιοκτήτη της συσκευής, ενώ η επιτυχία της ταινίας "Δε Ιμιταίησων Γκαίημ", στην οποία ο Βενέδικτος Κάμπερμπατς υποδύεται τον Άλαν Τιούρινγκ, ο οποίος πιστώνεται με το "σπάσιμο" των κωδικών, έχει αυξήσει το ενδιαφέρον των συλλεκτών.

Ταυτοποιούν τους "άγνωστους ναύτες" του θωρηκτού 74 χρόνια μετά το Περλ Χάρμπορ

Το θωρηκτό USS Oklahoma βυθίστηκε από τους Ιάπωνες στο Περλ Χάρμπορ, στις 7 Δεκεμβρίου 1941, παρασέρνοντας στο βυθό 429 μέλη του πληρώματος και πεζοναύτες, από τους οποίους μόλις οι 35 ταυτοποιήθηκαν και τάφηκαν σε επώνυμους τάφους.

Οι υπόλοιποι 394 τάφηκαν σε κοινούς τάφους στη Χαβάη, χωρίς όνομα, με μόνη αναγραφή στις ταφόπλακες "άγνωστος ναύτης του Οκλαχόμα".

Σήμερα, 74 χρόνια μετά τη βύθιση του θωρηκτού, το Πεντάγωνο αποφάσισε την εκταφή των λειψάνων και τη γενετική ταυτοποίησή τους, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να τιμήσει τη μνήμη των νεκρών, οι περισσότεροι από τους οποίους βρήκαν μαρτυρικό θάνατο όταν το θωρηκτό αναποδογύρισε και οι απέλπιδες πολυήμερες προσπάθειες διάσωσής τους δεν είχαν αποτέλεσμα.

Το πλοίο ανελκύστηκε το 1943, αλλά οι ζημιές ήταν τόσο εκτεταμένες που αποφασίστηκε να μην επισκευαστεί. Μετά τον πόλεμο επιχειρήθηκε η μεταφορά του σε διαλυτήριο πλοίων, αλλά κατά τον πλου έπεσε σε καταιγίδα και βούλιαξε και πάλι.

Διαβάστε εδώ

93χρονος πιλότος ξαναβρήκε την... ουρά του αεροπλάνου του που καταρρίφθηκε το 1944

Ο 93χρονος βετεράνος πιλότος Τσάρλι Σκρούζ ξαναβρέθηκε με την... ουρά του καταδιωκτικού του P47, το οποίο είχε καταρριφθεί από γερμανικά μαχητικά πάνω από τη Γαλλία το 1944.

Ο Σκρούζ είχε πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση σε δύσβατη περιοχή της βόρειας Γαλλίας και διασώθηκε από Γάλλους αντιστασιακούς.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι οι ναζί δε βρήκαν τα συντρίμμια του αεροσκάφους του, το οποίο παρέμεινε χαμένο για 50 περίπου χρόνια, μέχρις ότου ερευνητές το εντόπισαν σε δασώδη περιοχή. Ανάμεσα στα άλλα αντικείμενα που ανέσυραν, ήταν και το ουριαίο πτερύγιο του Ρ47, με το χαρακτηριστικό κωδικό αριθμό, ο οποίος βοήθησε στην ταυτοποίηση του αεροσκάφους.

 Έτσι, παρά το ότι κάποιοι επιτήδειοι προσπάθησαν να πουλήσουν τα συντρίμμια σε συλλέκτες και μετά από πολλές περιπέτειες, η... ουρά κατέληξε σε μουσείο στις ΗΠΑ, όπου ο Σκρουζ ξαναβρέθηκε μαζί της.

Διαβάστε εδώ

Γερμανός υπουργός Οικονομίας: "Ηλίθιο" το ελληνικό αίτημα των πολεμικών αποζημιώσεων

Ο υπουργός Οικονομίας και αντικαγκελάριος της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ χαρακτήρισε "ηλίθιο" το αίτημα της Ελλάδας για πολεμικές αποζημιώσεις, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το φωτοειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters.



Ο Γκάμπριελ συμπλήρωσε ότι η Ελλάδα "αναζητεί τρόπο να ξεφύγει από την ασφυκτική πίεση των πιστωτών της" και οι αποζημιώσεις για τις καταστροφές που προκάλεσαν και το κατοχικό δάνειο που έλαβαν οι ναζί, είναι "άσχετες" με τις διαπραγματεύσεις για το χρέος της Ελλάδας.

Το ζήτημα των επανορθώσεων έχει τελειώσει τόσο από πολιτικής όσο και από νομικής πλευράς, τόνισαν κύκλοι του υπουργείου Οικονομίας της Γερμανίας.


Η αντιπολίτευση ωστόσο, το κόμμα της αριστεράς Linke και οι Πράσινοι, υποστηρίζουν ότι το ζήτημα πρέπει να λυθεί "με κοινές πρωτοβουλίες και φιλικό τρόπο".

Διαβάστε εδώ

Συγκλονιστικές φωτογραφίες από τη στιγμή της συντριβής του Fw 190 σε αεροπορική επίδειξη

Πριν από μερικές ημέρες, ένα γερμανικό καταδιωκτικό Fw190 συνετρίβη κατά τη διάρκεια της προσγείωσής του στη Νέα Ζηλανδία, όπως είχατε διαβάσει εδώ

Σήμερα είδαν το φως της δημοσιότητας οι φωτογραφίες που καταγράφουν τη στιγμή που το αεροσκάφος "έσκασε" με δύναμη στο έδαφος, καθώς η αστοχία στο σύστημα των φρένων του είχε ως αποτέλεσμα να "συρθεί" για αρκετά μεγάλη απόσταση.

Οι φωτογραφίες είναι εντυπωσιακές, καθώς πέρα από τα συντρίμμια που εκτινάσσονται, την ίδια ώρα πραγματοποιεί χαμηλή διέλευση ένα Spitfire.

Ο πιλότος δεν έπαθε τίποτα και οι ζημιές που υπέστη το ιστορικό αεροσκάφος κρίνονται επισκευάσιμες.

Πρωτοσέλιδα της Ιστορίας: Έτσι κατέγραψαν οι εφημερίδες την επίθεση των ναζί την 6η Απριλίου 1941

Η γερμανική επίθεση στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας ξεκίνησε τα ξημερώματα της Κυριακής 6 Απριλίου 1941, σηματοδοτώντας έτσι την έναρξη του ελληνογερμανικού πολέμου, ο οποίος έμελλε μεν να είναι σύντομος, έδωσε όμως την ευκαιρία στους στρατιώτες που υπηρετούσαν στα οχυρά που βρίσκονταν στη Μακεδονία και τη Θράκη να γράψουν ένδοξες σελίδες στην πολεμική Ιστορία της Ελλάδας.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι εφημερίδες της εποχής με πηχιαίους τίτλους και άρθρα-"σεντόνια", όπως ονομάζονται στη δημοσιογραφική αργκό, ενημέρωναν την κοινή γνώμη για τη νέα φάση του πολέμου, με το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν να αναφέρει:

"Πολεμικόν Ανακοινωθέν υπ αριθμόν 162: Πρωία 6ης Απριλίου 1941. Από τις 5:15 ώρας της σήμερον (χθες) ο εν Βουλγαρία γερμανικός στρατός προσέβαλεν απροκλήτως τα ημέτερα στρατεύματα της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Αι δυνάμεις μας αμύνονται του πατρίου εδάφους".

Κυριακή 6 Απριλίου 1941 - Σπάνιες και αδημοσίευτες φωτογραφίες από την κήρυξη του πολέμου με τους ναζί

Μέλη της ΕΟΝ - Το τραμ κάνει τη διαδρομή Πλ. Αμερικής-Παγκράτι

 Κιτρινισμένες φωτογραφίες από την προσωπική συλλογή του Βρετανού ταγματάρχη Χόλντινγκ, ο οποίος στο πλαίσιο της επιχείρησης Lustre βρέθηκε από την Αίγυπτο στην Ελλάδα το Μάρτιο του 1941 με στοιχεία της 2ης τεθωρακισμένης Μεραρχίας.

Ο Χόλντινγκ βρισκόταν στην Αθήνα την Κυριακή 6 Απριλίου του 1941 και αποτύπωσε με τη φωτογραφική του μηχανή τις εκδηλώσεις του κόσμου σε κεντρικά σημεία της Αθήνας, με αφορμή την επίθεση των ναζί στα βόρεια σύνορα της χώρας, η οποία σηματοδότησε την έναρξη του ελληνογερμανικού πολέμου.

Το προσεχές διάστημα θα δημοσιευθεί στο blog μου η πλήρης φωτογραφική συλλογή του ταγματάρχη Χόλντινγκ, η οποία αποτυπώνει την πορεία της 2ης τεθωρακισμένης Μεραρχίας από την Αίγυπτο στην Ελλάδα αλλά και την υποχώρησή της, ανάμεσα από καραβάνια Ελλήνων προσφύγων.

Εύζωνες και μέλη της ΕΟΝ παρελαύνουν σε κεντρικό δρόμο της Αθήνας

FU-GO: Όταν οι Ιάπωνες έστελναν... μπαλόνια-βόμβες πάνω από τον Ειρηνικό για να χτυπήσουν τις ΗΠΑ και τον Καναδά

Μια εν πολλοίς άγνωστη ιστορία έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα με αφορμή την έκδοση του βιβλίου Fu-go,The Curious History of Japan's Balloon Bomb Attack on America.

Πρόκειτται για την εξιστόρηση μιας ασυνήθιστης μεθόδου που τελειοποίησαν οι Ιάπωνες το 1944, για να "στέλνουν" χιλιάδες μπαλόνια πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό, αξιοποιώντας τα ρεύματα του αέρα, φορτωμένα με εμπρηστικούς μηχανισμούς ή βόμβες κατά προσωπικού, προκειμένου να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους των περιοχών που θα χτυπούσαν.

Αν και οι ίδιοι οι Ιάπωνες εκτιμούσαν ότι μόλις το 10% των 9.000 μπαλονιών που χρησιμοποιήθηκαν θα έφτανε στις δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ και του Καναδά, πίστευαν ότι θα ήταν αρκετό για να σκορπίσει τον τρόμο στις ΗΠΑ και να δώσει μια επικοινωνιακή νίκη στους κατοίκους της Ιαπωνίας που έβλεπαν τη χώρα τους να χάνει ένα μετά το άλλο τα προπύργια του Ανατέλλοντος Ηλίου στον Ειρηνικό.

Το σχέδιο αποδείχθηκε τελικά... πατάτα, αν και τα μπαλόνια ανυψώνονταν σε ύψος 9 περίπου χιλιομέτρων και διάνυαν την απόσταση των 8.000 χιλιομέτρων από την Ιαπωνία στις ΗΠΑ σε μόλις 3 ημέρες. Ο λόγος; Ούτε ένα από αυτά δεν πέτυχε το στόχο του, δηλαδή να προκαλέσει θανάτους και ζημιές. Η ανησυχία όμως των Αμερικανών ήταν άλλη: Μήπως οι Ιάπωνες φορτώσουν στα μπαλόνια βιολογικά όπλα, τα οποία είχαν τελειοποιήσει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης όπως το διαβόητο της Μονάδας 731, και σκορπίσουν στις ΗΠΑ θανατηφόρους ιούς και μολυσματικές ασθένειες. Οι Ιάπωνες όμως τελικά δε χρησιμοποίησαν βιολογικά όπλα.

Η απάντηση των ΗΠΑ στα ιπτάμενα μπαλόνια ήρθε λίγους μήνες αργότερα, με τη ρίψη των ατομικών βομβών σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι, οι οποίες εξανάγκασαν σε άμεση παράδοση άνευ όρων τους Ιάπωνες.

Διαβάστε εδώ