Έχετε ποτέ φανταστεί τον εαυτό σας να καταδύεται σε κάποιο ναυάγιο και να βρίσκει θησαυρό; Ο Δρ. E. Lee Spence, πρωτοπόρος στην ενάλια αρχαιολογία από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, έχει κάνει το όνειρο πολλών πραγματικότητα, καθώς έχει εντοπίσει και φέρει στην επιφάνεια θησαυρούς, με αξία εκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Δρ. Spence κατέχει ένα μοναδικό
ρεκόρ: Πιστώνεται τον εντοπισμό και την ταυτοποίηση του πρώτου υποβρυχίου που
βύθισε πολεμικό πλοίο.
Το Hunley ήταν ένα υποβρύχιο των
Νοτίων, κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου (1861-65) και μετά τη βύθιση
πολεμικού πλοίου των Βορείων, χάθηκε αύτανδρο.
Η ανακάλυψη του Hunley
περιγράφηκε από τον Δρ William Dudley, Διευθυντή της Ναυτικής Ιστορίας στο
Ναυτικό Ιστορικό Κέντρο των ΗΠΑ ως «ίσως το πιο σημαντικό (υποβρύχιο αρχαιολογικό)
εύρημα του (20ου) αιώνα."
Ο Δρ. Spence αναφέρθηκε για πρώτη
φορά στην ανακάλυψη του υποβρυχίου Hunley το 1970. Στις 13 Σεπτεμβρίου, 1976, η
Εθνική Υπηρεσία Πάρκων περιέλαβε το ιστορικό ναυάγιο στο Εθνικό Μητρώο Ιστορικών
Μνημείων των ΗΠΑ, ενώ η τοποθέτηση του Hunley
στον εν λόγω κατάλογο εγκρίθηκε επίσημα στις 29 Δεκεμβρίου 1978.
Επικοινωνήσαμε με το Δόκτορα Spence και
μας απάντησε σε μερικά ερωτήματα:
Πότε αρχίσατε να ψάχνετε για
ναυάγια;
Άρχισα να ονειρεύομαι ότι θα γίνω
εξερευνητής από την ηλικία των 5 ετών
και βρήκα το πρώτο μου ναυάγιο όταν ήμουν 12 ετών (το 1959-60).
Τι σας έκανε να ονειρεύεστε την αναζήτηση ναυαγίων και θησαυρών;
Εμπνεύστηκα από ιστορίες που
διηγούνταν ο πατέρας μου και αργότερα από τα βιβλία όπως το «Treasure Island»
(Το νησί των θησαυρών) του Ρόμπερτ Στίβενσον και «Le Monde du Silence» (Ο
Κόσμος της Σιωπής) του Ζακ Ιβ Κουστό.
Ποιο θεωρείτε ότι είναι το πιο σημαντικό εύρημα;
Πιο σημαντικό εύρημά μου ήταν το
ναυάγιο του υποβρυχίου οHunley, το οποίο ήταν το πρώτο υποβρύχιο στην ιστορία που
βύθισε ένα εχθρικό πλοίο.
Έχει περιγραφεί από κυβερνητικούς
αξιωματούχους ως "η πιο σημαντική (υποβρύχια) αρχαιολογική ανακάλυψη του 20ου
αιώνα." Βυθίστηκε το 1864. Το βρήκα στο 1972 και ανελκύσθηκε το 2000, ενώ
πλέον εκτίθεται σε Μουσείο, για να μπορούν να το βλέπουν όλοι.
Ποιο είναι το πιο πολύτιμο αντικείμενο που έχετε βρει;
Αυτό είναι δύσκολο να το πω, γιατί
έχω βρει χρυσά νομίσματα, αλυσίδες, δαχτυλίδια και κοσμήματα και παρόλο που
μερικά από αυτά έχουν μεγάλη αξία είναι πραγματικά η ιστορία του κάθε
αντικειμένου που είναι πολύτιμη για μένα.
Το κάθε ναυάγιο είναι, κατά μία έννοια, μια χρονοκάψουλα. Πόσο
σημαντικό είναι να διασφαλιστεί ότι το ναυάγιο δε θα υποστεί ζημιές κατά τη
διάρκεια της αναζήτησής σας καθώς και να συνεργάζεστε με ενάλιους αρχαιολόγους;
Αυτός είναι ένας ωραίος μύθος,
αλλά, δυστυχώς, τα περισσότερα ναυάγια δεν είναι χρονοκάψουλες.
Τα περισσότερα από τα ναυάγια που
εντοπίζουμε και ερευνούμε βρίσκονται σε ρηχά νερά.
Σε ζεστά νερά τα ξύλινα μέρη των
πλοίων αποσυντίθενται ταχύτατα. Τα μεταλλικά του μέρη σκουριάζουν και
φθείρονται σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Ο χρυσός δεν καταστρέφεται στο
νερό, αλλά μπορεί να γρατζουνιστεί άσχημα από την άμμο. Ασημένια αντικείμενα καταστρέφονται
από την ηλεκτρολυτική δράση.
Επίσης, τα ναυάγια καταστρέφονται
από τις τράτες, τη βυθοκόρηση, την τοποθέτηση υποθαλάσσιων αγωγών, ενώ οι
καταιγίδες προκαλούν στα ναυάγια σε ρηχά νερά ακόμα μεγαλύτερη ζημιά.
Σύμφωνα με μια αρχαιολογική
θεωρία, όλα τα ευρήματα καταστρέφονται όταν εντοπίζονται, ανεξάρτητα από το αν
είναι στην ξηρά ή στη θάλασσα.
Δε συμφωνώ με αυτή τη θεωρία.
Πιστεύω ότι τα ναυάγια που έχουν
καταστραφεί από φυσικά αίτια ή άλλα ανθρωπογενή αίτια, πρέπει να ανελκύονται
προτού χαθούν για πάντα.
Αυτό ωστόσο δε σημαίνει ότι απλά
ψάχνουμε για ένα θησαυρό. Ενδιαφερόμαστε για την Ιστορία του κάθε ναυαγίου και πραγματοποιώντας
τις έρευνές μας με επιστημονικό τρόπο, όχι μόνο μαθαίνουμε περισσότερα, αλλά
βρίσκουμε και περισσότερα. Πέραν του ότι είμαι δύτης, είμαι επίσης αρχαιολόγος
και ιστορικός και συνήθως έχουμε και άλλους αρχαιολόγους, ιστορικούς και επιστημονικούς
συνεργάτες που συμμετέχουν στις έρευνες.
Ποιο είναι το παλιότερο και ποιο το πιο σύγχρονο αντικείμενο που έχετε
βρει;
Τα αρχαιότερα αντικείμενα που έχω
βρεί κάτω από το νερό ήταν λίθινα και οστέινα εργαλεία, που χρονολογούνται πάνω
από 10.000 χρόνια πριν την εποχή μας.
Το νεότερο ήταν δύο χρυσές αλυσίδες
από το αεροναυάγιο ενός μικρού αεροσκάφους λαθρεμπόρων που κατέπεσε σε ρηχά
νερά. Φοράω τη μια εγώ και την άλλη η γυναίκα μου.
Πως είναι να βρίσκει κάποιος ένα θησαυρό; Τι περνάει από το μυαλό του
εκείνη τη στιγμή;
Αισθάνομαι τεράστια ικανοποίηση
όταν βρω αντικείμενα ή ένα νέο ναυάγιο, ανεξάρτητα από την αξία του.
Όταν βρήκα την Hunley, αναδύθηκα
στην επιφάνεια ουρλιάζοντας «Βρήκα το Hunley!»
Έχετε βρει ναυάγιο και θησαυρό ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας;
Έχω βρει εκατοντάδες ναυάγια,
αλλά μόνο λίγα από αυτά είχαν πραγματικά ιστορική σημασία ή αρχαιολογική αξία.
Το πρώτο πραγματικά σημαντικό
ναυάγιο που βρήκα ήταν ότι το ατμόπλοιο Georgiana, το οποία περιγράφεται ως το πλέον σύγχρονο πλοίο των
Νοτίων της εποχής του ΅μφυλίου Πολέμου στις ΗΠΑ.
Βυθίστηκε στις 19 Μαρτίου 1863,
στο παρθενικό ταξίδι του. Το βρήκα ακριβώς 132 χρόνια μετά τη βύθισή του.
Έχετε βρει ναυάγια του Β’ Παγκοσμίου, ή ασχολείστε αποκλειστικά με παλιότερα
ναυάγια;
Έχω ερευνήσει ναυάγια όλων των
εποχών, και έχω εκτενή αρχεία από τον Πρώτο Παγκόσμιο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο
Πόλεμο.
Υπάρχουν πολλοί που ονειρεύονται ότι θα βρουν κάποιο θησαυρό. Τι θα τους
συμβουλεύατε;
Η αναζήτηση ναυαγίων και θησαυρών
δεν είναι για όλους.
Είναι πολύ πιο δύσκολο και ψυχοφθόρο από όσο νομίζει ο
πολύς κόσμος.
Είναι μία από τις πιο δύσκολες δραστηριότητες και η πραγματική
ανταμοιβή είναι η περιπέτεια της έρευνας, οι καταδύσεις και ο εντοπισμός των
ναυαγίων.
Τα χρηματικά οφέλη μπορεί να είναι μεγάλα, αλλά συνήθως έρχονται με
μεγάλες θυσίες.
Έχω σπουδάσει πέντε γλώσσες, ιστορία, αρχαιολογία, ανθρωπολογία, χημεία,
φυσική, ανώτερα μαθηματικά, χαρτογραφία και μηχανική στο πανεπιστήμιο, όλα
απαραίτητα στοιχεία για τη διεξαγωγή των ερευνών.
Διαβάστε περισσότερα:
Facebook Page: