Ταξίδι στους αιθέρες με τα φτερά της Ιστορίας - Το Μουσείο της Πολεμικής Αεροπορίας και τα σπάνια εκθέματά του

Μέσα στο τεράστιο υπόστεγο της αεροπορικής βάσης της Δεκέλειας υπάρχουν αεροσκάφη που έγραψαν τη δική τους Ιστορία στους αιθέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για μοναδικά ευρήματα που εντοπίστηκαν στους βυθούς του Αιγαίου και ανασύρθηκαν, προκειμένου να συντηρηθούν, να ανασκευαστούν και να εμπλουτίσουν την εντυπωσιακή συλλογή του Μουσείου της Πολεμικής Αεροπορίας στο Τατόι. «Το ρολόι έχει σταματήσει στις 11:30, την ακριβή ώρα δηλαδή που χάθηκε κάτω από την επιφάνεια του Αιγαίου», παρατηρεί ο κ. Ιωάννης Μυλωνάς, τεχνικός συντήρησης του Μουσείου και μηχανικός αεροσκαφών, δείχνοντας τον πίνακα οργάνων του γερμανικού υδροπλάνου Arado 196, το οποίο εντοπίστηκε σε βάθος 480 περίπου μέτρων και ανελκύστηκε πέρσι από ψαράδες ανάμεσα στη Νάξο και την Ικαρία. Το υδροπλάνο περιμένει υπομονετικά τη σειρά του, μετά την απώλειά του στις 28 Φεβρουαρίου του 1944, για να δεχθεί τις… περιποιήσεις του τεχνικού επιτελείου του Μουσείου.

Χρονοκάψουλα

«Το Arado 196αποτελεί ένα εξαιρετικά σπάνιο εύρημα», σημειώνει ο ΣμηναγόςΔημήτρης Βογιατζής, Ιστορικός του Μουσείου και συμπληρώνει: «Κάθε αντίστοιχη ανακάλυψη είναι μια χρονοκάψουλα και στόχος μας είναι να υλοποιούμε τη συντήρηση και την ανακατασκευή τους με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πιστότητα, έτσι ώστε ο επισκέπτης να αποκτά ένα παράθυρο στο παρελθόν».  Το Aradoχάνει ακόμα… λάδια, παρά το ότι παρέμεινε στο βυθό για σχεδόν 70 χρόνια, ενώ οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά. «Κοίτα εδώ το πολυβόλο των 7,92 χιλιοστών και τα πυρομαχικά του, είχε προλάβει να ρίξει μια-δυο ριπές», αναφέρει ο κ.Μυλωνάς. «Αν δεν ξέρεις την Ιστορία, δεν ξέρεις που πηγαίνεις» συμπληρώνει ο ίδιος, αναφερόμενος στο πλούσιο παρελθόν της Πολεμικής Αεροπορίας, το οποίο εκτίθεται στο Μουσείο.

Η διαδικασία συντήρησης

Η διαδικασία συντήρησης είναι επίπονη, μεθοδική και χρονοβόρα. Σε πρώτη φάση τα αεροσκάφη εμβαπτίζονται σε ειδικές δεξαμενές για να πραγματοποιηθεί η αφαίρεση των αλάτων και των οργανισμών που έχουν συσσωρευθεί από την παραμονή τους στη θάλασσα για τόσες δεκαετίες.  Στη συνέχεια γίνεται χημική κατεργασία και ακολουθούν και άλλες παρεμβάσεις, προκειμένου το κάθε αεροσκάφος να γίνει σαν… καινούριο.

Το Στούκα της Ρόδου

Δίπλα στο Arado υπάρχει ένα άλλο γερμανικό αεροσκάφος, το οποίο είχε γίνει συνώνυμο του τρόμου, ιδίως στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου, το Γιούνκερς 87, βομβαρδιστικό κάθετης εφόρμησης, γνωστότερο ως Στούκα.Το αεροσκάφος αυτό είχε παρασυρθεί από μια τράτα σε βάθος 27 μέτρων κοντά στο Πρασσονήσι της Ρόδου και στις 12 Οκτωβρίου του 2006 το Μουσείο, σε συνεργασία με την ΜΑΚ/ΚΟΣΥΘΕ,το ανέλκυσε και το μετέφερε στο Τατόι. Αν και ο σειριακός αριθμός που θα καθιστούσε ευκολότερη την ταυτοποίησή του λείπει, όπως και ο κινητήρας και το ουραίο τμήμα του, είναι εξαιρετικά πιθανό το συγκεκριμένο να είχε λάβει μέρος στη μάχη της Λέρου το 1943 και θεωρείται ότι είναι ένα από τα περίπου 10 ομοιότυπα που καταρρίφθηκαν  από συμμαχικά αεροσκάφη.

Μετά από εκτεταμένες εργασίες ανακατασκευής, φαίνεται ακόμα ο γερμανικός σταυρός στην άτρακτό του, ενώ εντύπωση προκαλεί η συμπληρωματική θωράκιση του θαλάμου διακυβέρνησης με ατσάλινη πλάκα. «Βλέπετε εδώ αυτό το ορθογώνιο κομμάτι μετάλλου;», ρωτάει ο κ. Μυλωνάς. «Αποτελεί ιδιοκατασκευή των μηχανικών της Λουφτβάφφε, προκειμένου να προστατευθεί ο πιλότος από εχθρικά πυρά και είναι πράγματι ένα μοναδικό εύρημα».

Το Γιούνκερς 52 της Λέρου

Έξω από το υπόστεγο στέκεται ένας άλλος μάρτυρας των δραματικών στιγμών που διαδραματίστηκαν στους ουρανούς του Αιγαίου εκείνη την περίοδο, ένα τρικινητήριο μεταγωγικό αεροσκάφος Γιούνκερς 52, το οποίο μετέφερε αλεξιπτωτιστές και στρατιωτικό εξοπλισμό στη Λέρο κατά την μάχη του 1943. Το συγκεκριμένο αεροσκάφος είχε βληθεί από αντιαεροπορικά πυρά και κατέπεσε στις 13 Νοεμβρίου του 1943 στον κόλπο των Αλίντων και ανασύρθηκε το 2003, 60 χρόνια μετά την τελευταία πτήση του. Η επιχείρηση ναυαγιαίρεσης ήταν πολύ δύσκολη τεχνικά και επιτεύχθηκε χάρη στην καλή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων. Εκτός όμως από το ίδιο το αεροσκάφος, οι άνθρωποι της Πολεμικής Αεροπορίας εντόπισαν στο πίσω μέρος της ατράκτου του τα οστά ενός μέλους του πληρώματος, τα οποία φρόντισαν να παραδοθούν στις γερμανικές αρχές.

Το Μπλένεμ της Κρήτης

Ένα ελαφρύ δικινητήριο βομβαρδιστικό τύπου Μπρίστολ Μπλένεμ είχε καταρριφθεί από φίλια πυρά το 1941 και είχε καταπέσει ανοιχτά του Ρεθύμνου. Πρόκειται για ένα αεροσκάφος που διατηρήθηκε σε εξαιρετική κατάσταση και μετά από τις μακροχρόνιες εργασίες αποκατάστασής του, εκτίθεται πλέον στο κεντρικό υπόστεγο του Μουσείου, το οποίο ονομάζεται «Λέρος» και έχει και εκείνο τη δική του ξεχωριστή ιστορία, καθώς πρόκειται για ένα από τα δύο αντίστοιχα που είχαν κατασκευαστεί στο νησί από τους Ιταλούς και μεταφέρθηκαν μεταπολεμικά στο Τατόι και την Ελευσίνα αντίστοιχα.

Το Μουσείο της Πολεμικής Αεροπορίας

Ο Διοικητής του Μουσείου της Πολεμικής Αεροπορίας Σμήναρχος Κωνσταντίνος Ζούπαςαναφέρει ότι «η αποστολή του Μουσείου είναι η συγκέντρωση, διαφύλαξη και η έκθεση των κειμηλίων της Αεροπορίας, η μελέτη και η τεκμηρίωση της Ιστορίας, η προβολή των ιερών αγώνων και της Αεροπορικής Ιδέας ανά τους αιώνες» και συμπληρώνει: «Το Μουσείο είναι ένα παράθυρο προς το παρελθόν: Ενθαρρύνει την επίσκεψη στους χώρους του, ιδιαίτερα για τη νέα γενιά η οποία μπορεί να έρθει σε μια συναρπαστική πρώτη επαφή με τον χώρο της αεροπορικής τεχνολογίας. Αλλά και οι μεγαλύτεροι θα εντυπωσιαστούν παρακολουθώντας τις εργασίες αποκατάστασης πάνω στα μουσειακά αεροπλάνα, οχήματα και το άλλο υλικό, εργασίες που απαιτούν ένα πρωτοφανή συνδυασμό γνώσεων και τεχνικών δεξιοτήτων».

INFO

Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας, Αεροπορική Βάση Δεκέλειας, 13671 Τατόι.

Διεύθυνση Εκθέσεων - Εκδηλώσεων: 210-8195254, 210-8195255

Γραφείο Ασφάλειας: 210-8195275, Fax: 210-8195258, 210-2461661

Email: museum@haf.gr

Site: http://www.haf.gr/el/history/museum/

Ώρες Λειτουργίας

Σάββατο - Κυριακή (πλην επίσημων αργιών):

10:00 έως 16:00 κατά την περίοδο ισχύος χειμερινής ώρας (τελευταία προσέλευση 15:00).

10:00 έως 18:00 κατά την περίοδο ισχύος θερινής ώρας (τελευταία προσέλευση 17:00).

Εργάσιμες ημέρες (μόνο για ομάδες - μαθητές - συλλόγους):

Κατόπιν προσυνεννόησης τέσσερις (4) ημέρες νωρίτερα, στα τηλέφωνα του Μουσείου, από 08:00 έως 14:30 με ώρα τελευταίας προσέλευσης στις 13:30.

Επίσημες αργίες: Κλειστό

Στην επιφάνεια και πάλι το Costa Concordia

Συνολικό κόστος 1,5 δις ευρώ για μια επιχείρηση χωρίς προηγούμενο

Στην επιφάνεια της θάλασσας βρέθηκε χθες το μήκους 290 μέτρων Costa Concordia, μετά από πολύμηνες προετοιμασίες της επιχείρησης ναυαγιαίρεσης, δυόμισι χρόνια μετά τη βύθιση του πολυτελούς κρουαζιερόπλοιου, η οποία στοίχισε τη ζωή 32 ανθρώπων.

Είναι η πρώτη φορά στα ναυτιλιακά χρονικά που επιχειρείται η ανέλκυση πλοίου τέτοιου μεγέθους, η διαδικασία εκτιμάται ότι θα διαρκέσει περίπου μια βδομάδα και σύμφωνα με την πλοιοκτήτρια εταιρεία θα κοστίσει συνολικά περισσότερο από 1,5 δις ευρώ, πριν το κρουαζιερόπλοιο μετακινηθεί σε διαλυτήριο πλοίων στη Γένοβα, μέχρι τα τέλη του μήνα.

Σε περίπτωση πάντως που κριθεί ότι το Costa Concordia δε μπορεί να μεταφερθεί ως έχει, τότε θα ξεκινήσει η διαδικασία «κοψίματός» του σε μικρότερα τμήματα στο Τζίλιο προκειμένου να μεταφερθεί στο διαλυτήριο, γεγονός όμως που προβληματίζει τους κατοίκους της περιοχής. 

Περιβαλλοντικές ανησυχίες

Την επιχείρηση παρακολουθούν με αγωνία οι κάτοικοι του νησιού, οι οποίοι είναι διχασμένοι σε δύο «στρατόπεδα», εκείνοι που θεωρούν το ναυάγιο ως ένα αξιοθέατο που προσελκύει τουρίστες στην περιοχή και οι υπόλοιποι που ανησυχούν ότι ενδεχόμενη αποτυχία της ναυαγιαίρεσης, ή βύθιση του πλοίου σε βαθύτερο σημείο κοντά στο Τζίλιο, θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική καταστροφή. Οι ιθύνοντες πάντως της επιχείρησης ανέλκυσης εμφανίζονται καθησυχαστικοί, τονίζοντας ότι έχουν προβλεφθεί τα πάντα, έτσι ώστε να αποφευχθεί κάποιο απρόοπτο.

Μια επιχείρηση χωρίς προηγούμενο

Μετά την πρόσκρουσή του στα αβαθή του νησιού Τζίλιο στις 13 Ιανουαρίου του 2012, ο κολοσσός των 114.500 τόνων παρέμεινε ημιβυθισμένος σε πλάγια θέση, μέχρι πέρσι το Σεπτέμβριο, όταν με τη βοήθεια ειδικών ικριωμάτων «κάθισε» και πάλι όρθιο στο βυθό. Η πρώτη φάση κύλησε χθες χωρίς απρόοπτα, καθώς οι υπεύθυνοι της ναυαγιαίρεσης γέμισαν σταδιακά με αέρα τις δεξαμενές που έχουν τοποθετηθεί κατά μήκος των δύο πλευρών του πλοίου, έτσι ώστε να επιπλεύσει ξανά.

Οι αρχές πάντως, δια στόματος του επικεφαλής της Πολιτικής Προστασίας Φράνκο Γκαμπριέλι, θα κάνουν «ότι είναι δυνατόν, προκειμένου να εντοπιστεί επιτέλους και το τελευταίο από τα 32 θύματα του ναυαγίου, ένα μέλος του πληρώματος ινδικής καταγωγής».

2012

13 Ιανουαρίου: Το Costa Concordia εξωκείλει στα αβαθή

31 Ιανουαρίου: Εγκαταλείπεται η επιχείρηση αναζήτησης των αγνοουμένων

22 Μαρτίου: Εντοπίζονται πέντε νεκροί στα έγκατα του ναυαγίου

24 Μαρτίου: Ολοκληρώνεται η απάντληση των καυσίμων από το πλοίο

21 Απριλίου: Υπογράφεται η σύμβαση ναυαγιαίρεσης

2013

3 Απριλίου: Τοποθετείται το ικρίωμα ναυαγιαίρεσης

17 Σεπτεμβρίου: Το ναυάγιο επανέρχεται σε όρθια θέση

2014

14 Ιουλίου: Ξεκίνησε η διαδικασία απομάκρυνσης από το Τζίλιο

Μήκος 290 μέτρα

Βάρος 114.500 τόνοι

13 καταστρώματα

Διάρκεια ρυμούλκησης προς τη Γένοβα: Τέσσερις ημέρες

Απόσταση από τη Γένοβα: 190 ναυτικά μίλια

1,5 δις ευρώ: Τα συνολικό κόστος της ναυαγιαίρεσης

Απρίλιος 2013

Τοποθετούνται υποβρύχιες πλατφόρμες για να στηρίξουν το ναυάγιο και δεξαμενές στη μια πλευρά του, οι οποίες αρχικά είναι γεμάτες με νερό και λειτουργούν ως αντίβαρο.

Σεπτέμβριος 2013

Ένα σύστημα ατσάλινων καλωδίων και αλυσίδων συγκρατεί το ναυάγιο και σταδιακά το επαναφέρει σε όρθια θέση.

Σεπτέμβριος 2013-Ιούνιος 2014

Τοποθετούνται δεξαμενές και στην άλλη πλευρά του ναυαγίου και αρχίζει σταδιακά η απάντληση των υδάτων από το ναυάγιο και τις δεξαμενές, οι οποίες γεμίζουν με αέρα.

Ιούλιος 2014

Ολοκληρώνεται η διαδικασία απαγκίστρωσης του ναυαγίου από το βυθό και μέσα στις επόμενες ημέρες ξεκινά το τελευταίο του ταξίδι προς το διαλυτήριο πλοίων.

Swastika Over the Aegean: Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος στο Αιγαίο, τότε και τώρα

Ο «Ελεύθερος Τύπος» δημοσιεύει, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σπάνιες φωτογραφίες από τις σφοδρές μάχες μεταξύ Γερμανών και Συμμάχων στα Δωδεκάνησα το 1943

Ξεκίνησε ως… καπρίτσιο του Ουίνστον Τσόρτσιλ, πρωθυπουργού της Βρετανίας κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κατέληξε σε πανωλεθρία των συμμαχικών δυνάμεων. Πρόκειται για τη σχεδόν δίμηνης διάρκειας -από τις 26 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 16 Νοεμβρίου του 1943-  πολεμική αναμέτρηση μεταξύ των Γερμανών και των Συμμαχικών δυνάμεων, κυρίως Βρετανών, η οποία εκτυλίχθηκε στα Δωδεκάνησα, με επίκεντρο τα νησιά της Κω και της Λέρου.

Τίποτα σχεδόν δε θυμίζει σήμερα ότι οι γραφικές παραλίες στα νησιά των Δωδεκανήσων, γεμάτες λουόμενους που απολαμβάνουν τη θάλασσα, οι δρόμοι που σφύζουν από ζωή, τα αρχαιολογικά μνημεία χιλιάδων ετών και τα κτίρια με ιστορία μερικών δεκαετιών, πρωταγωνίστησαν πριν από 71 χρόνια σε μια από τις σφοδρότερες συγκρούσεις που σημάδεψαν τα πολεμικά ημερολόγια των αντιμαχόμενων πλευρών.

Η συνθηκολόγηση της φασιστικής Ιταλίας το Σεπτέμβριο του 1943, οδήγησε τους ναζί και τους Συμμάχους σε έναν… αγώνα δρόμου, προκειμένου να αποκτήσουν τον έλεγχο των Δωδεκανήσων, τα οποία βρίσκονταν υπό ιταλική κατοχή από το 1912 και αποτελούσαν στρατηγική δίοδο προς την ανατολική Μεσόγειο, το Σουέζ αλλά και τη Μέση Ανατολή. Εκτός από τα προφανή στρατιωτικά οφέλη της επιχείρησης, ο Τσόρτσιλ, φανατικός υπέρμαχός της, ευελπιστούσε ότι με την επιτυχή έκβασή της θα υποχρέωνε την Τουρκία να πάρει το μέρος των Συμμάχων στον Πόλεμο, καθώς μέχρι τότε διατηρούσε την ουδετερότητά της.

Η πραγματικότητα όμως διέψευσε το Βρετανό πρωθυπουργό και σηματοδότησε μια στρατιωτική και διπλωματική ήττα για τους Συμμάχους και μια μάλλον ανέλπιστη, αλλά όχι άδικη έτσι όπως εξελίχθηκε η επιχείρηση, νίκη για τους Γερμανούς. Η ουσία πάντως για τους Έλληνες κατοίκους των νησιών αυτών ήταν ότι -μετά από μια ολιγοήμερη γεύση ελευθερίας- θα παρέμεναν για δύο ακόμα χρόνια υπό σκληρή ναζιστική κατοχή, μετά την τριακονταετία της αντίστοιχης ιταλικής, προτού τελικά απελευθερωθούν και εν συνεχεία ενσωματωθούν επίσημα στην Ελλάδα το Μάρτιο του 1948.

Η Μάχη της Λέρου, όπως έμεινε ευρύτερα γνωστή, παρά το ότι οι αντιμαχόμενες δυνάμεις μονομάχησαν στον αέρα, τη θάλασσα και τα γύρω νησιά, την Κω, τη Σάμο και άλλα μικρότερα όπως η Λέβιθα, άφησε πίσω της εκατοντάδες νεκρούς και αγνοούμενους και από τις δύο πλευρές, ενώ αποτέλεσε και το κύκνειο άσμα των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, δύο χρόνια μετά τη Μάχη της Κρήτης. Ανεξίτηλα σημάδια στην ξηρά αλλά και στο βυθό της θάλασσας, ο οποίος είναι σπαρμένος με ναυάγια πλοίων, αεροσκαφών και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό, μαρτυρούν τη σφοδρότητα των συγκρούσεων και το βαρύ τίμημα που πλήρωσαν και οι δύο πλευρές.

«Η σβάστικα πάνω από το Αιγαίο»

Μέσα στις 208 πλούσια εικονογραφημένες σελίδες του βιβλίου «Η σβάστικα πάνω από το Αιγαίο» του Βρετανού ιστορικού συγγραφέα Άντονι Ρότζερς εκτυλίσσεται η Μάχη για τα Δωδεκάνησα. Σπάνιο και αδημοσίευτο μέχρι σήμερα αρχειακό υλικό, 500 και πλέον φωτογραφίες, μερικές από τις οποίες παρουσιάζει -με την άδεια του κ. Ρότζερς- για πρώτη φορά στην Ελλάδα ο «Ελεύθερος Τύπος», δείχνουν πόσο λίγο άλλαξαν κάποια μέρη, επτά και πλέον δεκαετίες μετά την κατάπαυση του πυρός.

Άντονι Ρότζερς, συγγραφέας

«Αφορμή για το βιβλίο μου ήταν μια συνάντηση με ιστορικούς από την Ελλάδα, τη Γερμανία, τη Βρετανία και τη Νότιο Αφρική στη Λέρο το 2008. Τα γεγονότα στα Δωδεκάνησα το 1943 είχαν επισκιαστεί από τις εξελίξεις σε άλλα μέτωπα, αλλά η Μάχη της Λέρου αποτέλεσε την τελευταία αποφασιστικής σημασίας νίκη των Γερμανών κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι συμμαχικές δυνάμεις υπέστησαν συντριπτική ήττα και μερικά από τα νησιά του Αιγαίου παρέμειναν υπό γερμανική κατοχή μέχρι την τελική νίκη των Συμμάχων το 1945. Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να εντοπίσω φωτογραφικό υλικό από όλες τις πλευρές. Ο βρετανικός στρατός δεν επέτρεπε στους στρατιώτες να βγάζουν φωτογραφίες, ευτυχώς όμως κάποιοι αγνόησαν την εντολή και έτσι έχουμε στη διάθεσή μας αρκετές «ανεπίσημες», οι οποίες «ξεφεύγουν» από τα στενά όρια των προπαγανδιστικών φωτογραφιών. Στον αντίποδα, ο γερμανικός στρατός δεν είχε επιβάλλει κάποια αντίστοιχη απαγόρευση και έτσι, παρά το ότι μετά τη λήξη του Β’ παγκοσμίου Πολέμου πολλές συλλογές καταστράφηκαν ή χάθηκαν για πάντα, κατάφερα να εντοπίσω αρκετό αδημοσίευτο υλικό που συμπεριέλαβα στην έκδοση της «Σβάστικας πάνω από το Αιγαίο», μαζί με άλλες φωτογραφίες αρχείου, αλλά και τα ίδια σημεία που έγιναν οι σφοδρές μάχες πριν από 71 χρόνια, όπως ακριβώς είναι σήμερα»

Επικοινωνία με το συγγραφέα: toro.enquiries@gmail.com

Πήραν το αλεξίπτωτο του Γερμανού και το έκαναν μεταξωτές... κυλόττες

Ένα μάλλον αστείο περιστατικό, ενδεικτικό πάντως της ευρηματικότητας του γυναικείου φύλου, αποκαλύφθηκε πριν από μερικούς μήνες στη Βρετανία, 72 χρόνια αφότου συνέβη. 

Γυρνάμε πίσω στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και η γερμανική Λουφτβάφφε βομβαρδίζει στόχους στη Βρετανία. Ένα βομβαρδιστικό τύπου Heinkel 111 καταρρίπτεται και 3 από τα 4 μέλη του πληρώματός του σκοτώνονται ακαριαία κατά την αναγκαστική προσγείωση. Τραυματισμένος, ο ασυρματιστής του αεροσκάφους σέρνεται μέχρι ένα χαντάκι και περιμένει.

Την ίδια ώρα, οι γυναίκες ενός χωριού, του Έρλσγουντ, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το σημείο της πτώσης του αεροσκάφους, αρπάζουν ό,τι βρουν, ψαλίδια και άλλα "όπλα" και τρέχουν προς το σημείο της συντριβής.

Εντοπίζουν τον τραυματία, ο οποίος πανικόβλητος αρχίζει κούτσα-κούτσα την προσπάθεια να διαφύγει, θεωρώντας ότι το τσούρμο των γυναικών έρχεται να τον λυντσάρει.

Οι γυναίκες όμως έχουν κάτι άλλο στο μυαλό τους και αγνοούν τον Γερμανό. Τρέχουν και αρπάζουν το μεταξωτό του αλεξίπτωτο και αρχίζουν να το κόβουν σε... μερίδες.

Στόχος τους; Να αποκτήσουν επιτέλους... μεταξωτά βρακιά, ή κυλόττες επί το... θηλυκότερον, καθώς οι ελλείψεις που προκαλούσε ο Πόλεμος είχαν κάνει το πολύτιμο ύφασμα δυσεύρετο.

 Για την ιστορία ο επιζήσας Γερμανός τελεύτησε το βίο του ειρηνικά στη χώρα του το 2003, ενώ στο τοπικό μουσείο του Έρλσγουντ υπάρχουν τμήματα του αεροσκάφους, ρετάλια από το αλεξίπτωτο-κυλόττα και άλλα αντικείμενα από το πλήρωμα. 

Διαβάστε εδω

Διαστημική τεχνολογία στην υπηρεσία της Αρχαιολογίας

70 χρόνια αργότερα, βρήκαν τη φωτογραφική μηχανή νεκρού στρατιώτη στο χαράκωμα

Μπροστά σε ένα απρόσμενο εύρημα βρέθηκαν ερευνητές που έψαχναν στις Αρδέννες, πεδίο σκληρών μαχών το Δεκέμβριο του 1944, καθώς ο ανιχνευτής μετάλλων τους "ειδοποίησε" ότι σε μικρό βάθος βρισκόταν ένα μεταλλικό αντικείμενο.

Μετά από λίγο σκάψιμο, εντόπισαν μια φωτογραφική μηχανή σε ένα χαράκωμα, η οποία αποδείχθηκε ότι ανήκε στον αμερικανό στρατιώτη Λούι Αρσαμπό, ο οποίος μάλιστα είχε σκοτωθεί στη μάχη.

 Ο άτυχος Αρσαμπό, σε προπολεμική φωτογραφία

Ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη προκάλεσε η ανακάλυψη ότι μέσα στη μηχανή υπήρχε ακόμα ένα φιλμ, με όσες φωτογραφίες είχε προλάβει να τραβήξει ο Αρσαμπό πριν σκοτωθεί.

Αμέσως οι ερευνητές έσπευσαν να εμφανίσουν το φιλμ, το οποίο περιέιχε αρκετά "κλικ" από την καθημερινότητα των στρατιωτών, πριν ξεσπάσει η λαίλαπα της μάχης, η οποία λίγο έλειψε να αλλάξει την πορεία του Πολέμου, αν οι Γερμανοί κατάφερναν να πετύχουν τους στρατηγικούς τους σκοπούς.

Δείτε εδώ τις υπόλοιπες φωτογραφίες

Έψαχναν ναυάγιο πλοίου και βρήκαν... αεροπλάνο!

Ευχάριστη έκπληξη ένιωσαν αυτοδύτες που αναζητούσαν το ναυάγιο ενός πλοίου στη λίμνη Οντάριο, όταν ξαφνικά εμφανίστηκε στην οθόνη του σόναρ τους η γνώριμη φιγούρα ενός αεροσκάφους.

Η ανακάλυψη του C-45 στον πυθμένα της λίμνης έλυσε ένα μυστήριο από το 1952, όταν το δικινητήριο αεροσκάφος με πενταμελές πλήρωμα και επιβάτες "έχασε" τη μια του μηχανή και ο πιλότος έδωσε εντολή άμεσης εγκατάλειψής του, αφού πρώτα έθεσε σε λειτουργία τον αυτόματο πιλότο.

Και οι πέντε διασώθηκαν, παρά το ότι έκαναν χρήση αλεξίπτωτου για πρώτη φορά στη ζωή τους, η οποία ευτυχώς, δεν ήταν και η... τελευταία.

Παρά τις εκτεταμένες έρευνες που ακολούθησαν, δε βρέθηκε κανένα ίχνος του C-45 και έκτοτε η ιστορία του πέρασε στη λήθη, μέχρι την πρόσφατη τυχαία ανακάλυψή του.

Διαβάστε περισσότερα και δείτε το σχετικό βίντεο εδώ

Στο... σφυρί 5 καταδιωκτικά Messerschmitt Me-109G

Το 1942 η φασιστική κυβέρνηση του Φράνκο στην Ισπανία έλαβε την άδεια από τη ναζιστική Γερμανία να κατασκευάσει τα περίφημα καταδιωκτικά Bf 109G-2, με εξαρτήματα από την κατασκευάστρια εταιρεία. 

Αν και μόλις 25 άτρακτοι παραδόθηκαν στους Ισπανούς, δεδομένης και της αδυναμίας των ναζί να ανταποκριθούν στις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις της Λουφτβάφφε, μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου οι Ισπανοί άρχισαν να φτιάχνουν το δικό τους καταδιωκτικό βασισμένο στο αντίστοιχο γερμανικό, αλλά με βρετανικούς κινητήρες.

Το πρώτο από αυτά έκανε την παρθενική του πτήση του το 1954 και ο... κλώνος του Me-109 παρέμεινε σε υπηρεσία μέχρι το 1965.

Η θητεία τους όμως δεν ολοκληρώθηκε εκεί, καθώς χρησιμοποιήθηκαν σε πολλές ταινίες εποχής, με χαρακτηριστικότερη όλων την υπερπαραγωγή του 1968 "Η Μάχη της Αγγλίας" στην οποία υποδύθηκαν τα διάσημα... ξαδέρφια τους. 

Μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων, τα καταδιωκτικά αποσυναρμολογήθηκαν και μεταφέρθηκαν σε αποθήκη στο Τέξας των ΗΠΑ και παρέμειναν ξεχασμένα, μέχρι την τυχαία ανακάλυψή τους πριν από λίγο καιρό.

Σήμερα, πέντε από αυτά διατίθενται έναντι 800.000 έως και 1,1 εκ. δολάρια έκαστο.

Δείτε εδώ φωτογραφίες και πληροφορίες, αν σας περισσεύουν... ψιλά 

Δύο ναυάγια, "κυνηγός και θήραμα" αποκαλύπτονται 72 χρόνια μετά τη ναυμαχία

Vickers Wellington: Ένας σπάνιος θησαυρός από τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο βυθό του Αιγαίου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΛΕΝΑ ΤΣΟΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ/www.wreckdiving.gr

 

Το Wellington που εντοπίστηκε στις Κυκλάδες είναι ένα από τα ελάχιστα  ναυάγια του τύπου του παγκοσμίως που διασώζεται σε άριστη κατάσταση 

Μια ακόμα ξεχασμένη σελίδα από τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αποκαλύφθηκε χάρη στις προσπάθειες ομάδας Ελλήνων αυτοδυτών, οι οποίοι καταδύθηκαν στο ναυάγιο ενός βρετανικού βομβαρδιστικού τύπου Vickers Wellington, το οποίο είχε κάνει αναγκαστική προσθαλάσσωση στο Αιγαίο. 

Οι Νικόλας Βασιλάτος, Λένα Τσοπουροπούλου, Αντώνης Χατζηαντωνίου, Σαράντης Μαλαφούρης, Γιώργος Καρέλας και Κωσταντίνος Μηλιώνης, κατάφεραν να τεκμηριώσουν φωτογραφικά το καλύτερα διατηρημένο ναυάγιο του τύπου του παγκοσμίως.

Το ιστορικό του ναυαγίου

Στις 8.00 μμ της 7ης Νοεμβρίου 1943 το Wellington  απογειώθηκε από αεροδρόμιο της Λιβύης, με αποστολή να προσβάλλει στόχουςστην περιοχή της Νάξου. 

Μέσα στο λιμάνι εντόπισε ένα πλοίο και πετώντας σε πολύ χαμηλό ύψος επιτέθηκε. Το πολύ πυκνό αντιαεροπορικό πυρ όμως έκανε το πλήρωμα να αστοχήσει. Aποφάσισαν να επιχειρήσουν νέα επίθεση κατά την οποία όμως, το αεροσκάφος χτυπήθηκε στην άτρακτο, το δεξιό φτερό και τον κινητήρα.

Ο πιλότος επιχείρησε προσθαλάσσωση λίγη ώρα αργότερα. Πέντε μέρες πριν την πανσέληνο του Νοεμβρίου του 1943, ο πιλότος είχε αρκετό φως από το φεγγάρι για να επιχειρήσει μια επιτυχημένη προσθαλάσσωση στα γαλήνια  τη νύχτα εκείνη νερά του Αιγαίου, όπως αργότερα αναφέρθηκε από τους διασωθέντες. 

Όλο το πλήρωμα του αεροσκάφους διασώθηκε, καταφέρνοντας να βγει στη στεριά. Μετά από περιπλανήσεις σε νησιά του Αιγαίου τελικά φυγαδεύτηκαν στην Αίγυπτο με τη βοήθεια των Ελλήνων και Βρετανών καταδρομέων που βρίσκονταν στη Σέριφο.

ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

ΛΕΝΑ ΤΣΟΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, υποβρύχια φωτογράφος: «Η διαύγεια των νερών του Αιγαίου, ακόμα και σε μεγάλο βάθος, επέτρεψε τη λήψη φωτογραφιών που απεικονίζουν το αεροσκάφος σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια. 

Πρόκειται για ένα εκπληκτικό θέαμα, το οποίο μας μεταφέρει πολλές δεκαετίες πριν. Η κατάσταση του ναυαγίου είναι πράγματι άριστη, όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες και είναι ίσως το μόνο του τύπου του που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα σε τόσο καλή κατάσταση σε όλο τον κόσμο».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΕΛΑΣ, αυτοδύτης: «H έρευνα σημαντικών ναυαγίων από τους δύο μεγάλους πολέμους αποτελεί αντικείμενο έρευνας της ομάδας wreckdiving.gr. 

Είναι ένα δύσκολο έργο αφού τα ανεξερεύνητα σημαντικά ναυάγια που δεν έχουν εντοπιστεί στις μέρες μας βρίσκονται κυρίως κάτω από τα 70 μέτρα υπό την επιφάνεια της θάλασσας. Όταν μιλάμε για αναζήτηση ανεξερεύνητων ναυαγίων αεροπλάνων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα. 

Μικροί στόχοι, συνήθως δύσκολες συνθήκες, ακόμα πιο συχνά αβέβαιο αποτέλεσμα,  αφού από τη μια πλευρά οι τράτες εύκολα καταστρέφουν τα αεροπλάνα που βρίσκονται στο βυθό, από την άλλη για να βρεθεί ένα αεροπλάνο σε καλή κατάσταση πρέπει να έχει προσθαλασσωθεί σε ιδανικές συνθήκες και όχι να έχει συντριβεί. 

Σημαντικό επίσης είναι να υπάρξει μέριμνα για τα αεροσκάφη που έχουν ανακαλυφθεί στους ελληνικούς βυθούς -αρκετά από τα οποία βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση- αφού συνεχίζουν να κινδυνεύουν από τις τράτες και τίποτα δε γίνεται από το κράτος και την υδρογραφική υπηρεσία προς ενημέρωση των αλιέων επαγγελματιών και ερασιτεχνών για την προστασία τους».

Vickers Wellington

Το Wellington  ήταν ένα από τα πιο επιτυχημένα Βρετανικά βομβαρδιστικά στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Ξεκίνησε υπηρεσία με την Royal Air Force (RAF) το 1938 και ήταν το μόνο αεροσκάφος που κατασκευαζόταν σε όλη τη διάρκεια του πολέμου σε διάφορες παραλλαγές και που παρέμεινε σε υπηρεσία και μετά το τέλος του πολέμου. 

Πρωτοτυπία του αεροπλάνου ήταν ο σκελετός του, ένας περίπλοκος  συνδυασμός τριγώνων που ονομάστηκε γεωδαιτική κατασκευή. 

Ο σκελετός αυτός εκτός από ελαφρύς αποδείχθηκε και ιδιαίτερα ανθεκτικός, πράγμα που βοήθησε τα βομβαρδιστικά Wellington να αντέχουν τα πλήγματα από πυρά εκεί που άλλα αεροσκάφη θα είχαν καταρριφθεί. 

Η εταιρεία Βίκερς κατασκεύασε 11.461 βομβαρδιστικά του τύπου, τα περισσότερα από κάθε άλλο είδος  βομβαρδιστικού που κατασκεύασε η Βρετανία. Σήμερα, διασώζονται μόλις δύο Wellington, τα οποία εκτίθενται σε Μουσεία.

Πλήρωμα 6

Μήκος 19,68 μέτρα

Άνοιγμα φτερών 26,26 μέτρα

Ταχύτητα (μέγιστη) 400 χαω

Υψόμετρο (μέγιστο) 4848 μέτρα

Μηχανές 2 Bristol Hercules Mark XVII

Οπλισμός 6 πολυβόλα 0.303 in

Μπορούσε να μεταφέρει βόμβες συνολικού βάρους άνω των 2000 κιλών. Ορισμένα από τα αεροσκάφη έφεραν αεροτορπίλες.

Κατάδυση στο ναυάγιο υποβρυχίου του Α' Παγκοσμίου Πολέμου

Σχεδόν 99 χρόνια μετά τη βύθισή του κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, το αυστραλιανό υποβρύχιο ΑΕ2, το οποίο βυθίστηκε από τουρκικό τορπιλοβόλο στις 30 Απριλίου του 1915 στα Δαρδανέλλια, "ανοίγει" για πρώτη φορά από τότε το εσωτερικό του, τουλάχιστον όσο είναι ορατό από τον πυργίσκο του.

Ανάμεσα σε άλλα αντικείμενα που εντοπίστηκαν ξεχωρίζουν τα παπούτσια, οι σημαίες και το πολεμικό λάβαρο του υποβρυχίου, τα οποία βρέθηκαν σε ειδική θήκη στον πυργίσκο.

Στόχος της αποστολής Αυστραλών και Τούρκων είναι να προστατευθεί το ναυάγιο από κλέφτες αναμνηστικών και από τα στοιχεία της φύσης.

Διαβάστε εδώ

Αποκαλύπτεται το ναυάγιο "Μηχανή του χρόνου" από το 1564

Βυθίστηκε στις 31 Μαϊου του 1564 παρασέρνοντας στο βυθό περίπου 900 μέλη του πληρώματος και πεζοναύτες στη βαλτική θάλασσα.

Το "Mars" όπως είναι το όνομά του ήταν ένα φημισμένο πολεμικό πλοίο, το οποίο διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση, παρά τα 450 περίπου χρόνια παραμονής στο βυθό. Οι συνθήκες στη Βαλτική και η απουσία μικροοργανισμών που τρέφονται από το ξύλο του ναυαγίου, επέτρεψαν τη διατήρησή του. Πλήθος υλικού επιτρέπει στους ενάλιους αρχαιολόγους να δουν τόσο τις συνθήκες της ναυμαχίας, όσο και την καθημερινότητα του πληρώματός του.

Σύμφωνα με διάφορους, το πλοίο ήταν "καταραμένο" επειδή για την κατασκευή των κανονιών του, άλλο αναφέρουν 107 και άλλοι 173 (!) χρησιμοποιήθηκαν καμπάνες, τις οποίες έλιωναν προκειμένου να τα κατασκευάσουν.

Διαβάστε εδώ

Ο Κουστώ κατέρριψε το ρεκόρ του… παππού του

Ο Φαμπιέν Κουστώ, εγγονός του διάσημου εξερευνητή των Ωκεανών, παρέμεινε σε βάθος 20 μέτρων για 31 ημέρες

Μετά από 31 ημέρες παραμονής σε υποβρύχια βάση σε βάθος 20 περίπου μέτρων ο 46χρονος Φαμπιέν Κουστό, εγγονός του διάσημου εξερευνητή των Ωκεανών, είδε και πάλι το φως του Ηλίου χθες, καταρρίπτοντας την αντίστοιχη επίδοση του παππού του Ζακ-Ιβ, ο οποίος είχε διαμείνει σε αντίστοιχο υποβρύχιο… σπίτι για 30 ημέρες σε βάθος 10 μέτρων το 1963. 

Ο «Υδροχόος», όπως ονομάζεται η βάση, βρίσκεται σε έναν κοραλλιογενή ύφαλο στη Φλόριντα των ΗΠΑ, στην οποία πραγματοποιείται η εκπαίδευση των αστροναυτών της NASA και ανήκει στο τοπικό πανεπιστήμιο.

Στόχος του πειράματος «Αποστολή 31» ήταν να μελετηθούν οι επιπτώσεις της μακρόχρονης παραμονής στο βυθό στην ανθρώπινη φυσιολογία, η μελέτη των υδρόβιων οργανισμών και η επίδραση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο οικοσύστημα.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής στο υποβρύχιο σπίτι τους, ο Κουστό και το επιστημονικό επιτελείο του, μετέδιδαν μέσω Διαδικτύου όλα τα δεδομένα των ερευνών τους, επικοινωνούσαν με σχολεία και άλλους εκπαιδευτικούς οργανισμούς και συνομιλούσαν μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή με άλλους επιστήμονες που βρίσκονταν στην άλλη άκρη της Γης. «Ο παππούς μου υπήρξε ένας οραματιστής και πρωτοπόρος στην κατασκευή ενός υποβρύχιου οικήματος 51 χρόνια πριν από σήμερα. 

Η παραμονή μας κατά μια μέρα περισσότερο σε σύγκριση με το δικό του ρεκόρ, είναι μια κίνηση σεβασμού για όσα έχει πετύχει, κυρίως σε ό,τι αφορά στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τους μοναδικούς θησαυρούς που κρύβει η θάλασσα στην αγκαλιά της», είχε δηλώσει πριν από λίγες ημέρες ο Γάλλος επιστήμονας.

Το διαιτολόγιο των… υδροναυτών, όπως ονομάστηκε η υποβρύχια ομάδα του Κουστό, βασίστηκε σε κατεψυγμένα προϊόντα και κονσέρβες, ενώ η μεγαλύτερη έκπληξη που αντιμετώπισαν -όπως ομολόγησαν οι ίδιοι- ήταν οι… περίεργοι επισκέπτες που κοίταζαν από τα φινιστρίνια του «Υδροχόου», δηλαδή τα ψάρια και άλλοι θαλάσσιοι οργανισμοί.

Το πείραμα του 1963…

Με τη χρηματοδότηση πετρελαϊκών βιομηχανιών, ο Ζακ-Ιβ Κουστό πραγματοποίησε το πείραμα παραμονής σε βάθος 10 μέτρων το 1963, στην Ερυθρά Θάλασσα. Στόχος του ήταν να αποδείξει ότι η μακρόχρονη παραμονή στο βυθό είναι εφικτή για τον άνθρωπο, γεγονός που θα άνοιγε το δρόμο για την άντληση «μαύρου χρυσού» από υποθαλάσσια κοιτάσματα. Η εξέλιξη της υποβρύχιας τεχνολογίας, σε συνδυασμό με την καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τον άνθρωπο, οδήγησε τον Κουστό να αναθεωρήσει τις απόψεις του και να στραφεί στην οικολογία και την προστασία του οικοσυστήματος.

…και ο Υδροχόος του 2014

Ο «Υδροχόος» είναι το μόνο υποβρύχιο εργαστήριο που υπάρχει στον κόσμο. Οι διαστάσεις του είναι 13 μέτρα μήκος, 6 μέτρα πλάτος και 5 μέτρα ύψος και ζυγίζει 81 τόνους. Διαθέτει έξι κουκέτες, ζεστό νερό, κουζίνα, τουαλέτα, κλιματισμό και έλεγχο ποιότητας του αέρα, υπολογιστές και ασύρματη σύνδεση στο Διαδίκτυο.

Υποβρύχια βόλτα στα άδυτα του Costa Concordia

Λίγες μέρες πριν την επιχείρηση ανέλκυσης του μοιραίου κρουαζιερόπλοιου Costa Concordia, οι ιταλικές αρχές έδωσαν στη δημοσιότητα βίντεο με υποβρύχιες εικόνες από το εσωτερικό του πλοίου.

Δείτε εδώ το ενδιαφέρον οπτικό υλικό

Σημειώνεται ότι η φωτογραφία με τη καμπάνα του πλοίου έχει ιστορική αξία, καθώς η καμπάνα εκλάπη από αγνώστους το Μάρτιο του 2012.

Δύο αυτοδύτες τα τελευταία θύματα του γερμανικού υποβρυχίου U-260

Δύο αυτοδύτες ανασύρθηκαν νεκροί από το ναυάγιο του υποβρυχίου U-260, το οποίο αναπαύεται σε βάθος 40 έως 45 μέτρων στην Ιρλανδία από το 1945.

Το εν λόγω υποβρύχιο, με μια βύθιση πλοίου στο ενεργητικό του η οποία κόστισε τη ζωή όλου του πληρώματος των 43 ανδρών του, αυτοβυθίστηκε από τον καπετάνιο του, λόγω αβαριών που υπέστη από πρόσκρουση σε νάρκη, αν και νεώτερη θεωρία αναφέρει ότι το υποβρύχιο προσέκρουσε σε αχαρτογράφητο βραχώδη σχηματισμό. Όλο το πλήρωμα διασώθηκε και πέρασε τις τελευταίες μέρες του πολέμου σε στρατόπεδο αιχμαλώτων.

Το ναυάγιό του ανακαλύφθηκε κατά τύχη το 1975 και αποτελεί πόλο έλξης για τους αυτοδύτες, λόγω του μικρού σχετικά βάθους και της γενικά καλής του κατάστασης. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, οι δύο αυτοδύτες ανέβηκαν στην επιφάνεια χωρίς να κάνουν τις απαραίτητες στάσεις αποσυμπίεσης, όπως προέβλεπε το καταδυτικό τους προφίλ και αποφάσισαν να ξανακατέβουν προκειμένου να μην υποστούν τις συνέπειες της νόσου των δυτών. Λίγο αργότερα, ο ένας από τους δύο ανασύρθηκε σκασμένος και στο νοσοκομείο διαπιστώθηκε ο θάνατός του, ενώ ο άλλος βρέθηκε πνιγμένος σε βάθος 43 μέτρων.

Διαβάστε εδώ