Κομήτης δια γυμνού οφθαλμού

Ορατός δια γυμνού οφθαλμού, αν μας κάνει τη… χάρη ο ουρανός και παραμείνει ανέφελος, θα είναι το βράδυ της Κυριακής ο κομήτης C/2011 L4, ο οποίος περνάει από τη διαστημική… γειτονιά μας αυτές τις μέρες. Επειδή η επόμενη επίσκεψή του θα γίνει σε 110.000 περίπου χρόνια, αν στρέψετε το βλέμμα σας προς τη δύση λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, στις 15 περίπου μοίρες επάνω από τον ορίζοντα, θα έχετε τη μοναδική ευκαιρία να απολαύσετε τη… μοναχική βόλτα του στο Διάστημα.

Ο C/2011 L4 εντοπίστηκε για πρώτη φορά μόλις το 2011 από το τηλεσκόπιο Pan-STARRS στη Χαβάη. Καθώς αύριο θα φθάσει στο περιήλιό του, την εγγύτερη δηλαδή απόσταση από τον Ήλιο, περίπου 45 εκατομμύρια χιλιόμετρα, θα είναι ορατός ακόμα και χωρίς τηλεσκόπιο ή κιάλια. Ο κομήτης αυτός διαφέρει πολύ από τους… συνήθεις συμπαντικούς επισκέπτες, γιατί χαρακτηρίζεται ως «μη περιοδικός», δηλαδή πιθανότατα εισέρχεται για πρώτη φορά στο εσωτερικό Ηλιακό Σύστημα, καθώς το «ταξίδι» του έχει ξεκινήσει εδώ και εκατομμύρια χρόνια.

Οι αστρονόμοι που παρακολουθούν την τροχιά του πιστεύουν ότι ο C/2011 L4 έρχεται από το Νέφος του Οορτ, μια περιοχή στο εξωτερικό Ηλιακό Σύστημα η οποία, σύμφωνα με τον Ολλανδό αστρονόμο Γιαν Οορτ, αποτελεί την «πηγή» όλων των κομητών που εμφανίζονται στα… μέρη μας. Το νέφος του Οορτ απέχει περίπου ένα έτος φωτός από τον Ήλιο και φιλοξενεί κομήτες που απαιτούνταιαπό πάγους νερού, αμμωνίας, μεθανίου και άλλων υλικών.

Όταν βρεθεί στο περιήλιο, ο κομήτης, διαμέτρου 20 έως 30 περίπου χιλιομέτρων αλλά με μια ουρά που φτάνει ακόμα και το ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα σε μήκος, θα αρχίσει να «χάνει» μέρος του πάγου και της αστρικής σκόνης του, αφήνοντας το ορατό ίχνος της ουράς του στον ουρανό. «Όσο πιο κοντά βρίσκεται στον Ήλιο, τόσο πιο φωτεινός θα είναι, επιτρέποντάς μας έτσι τη λεπτομερή καταγραφή του φαινομένου», δήλωσε στο BBCoΜαρκΜπέιλι, αστρονόμος στο αστεροσκοπείο Άρμαχ της Βόρειας Ιρλανδίας.

Αν και ο κομήτης θα είναι ορατός στην Ελλάδα τουλάχιστον μέχρι την ερχόμενη Τετάρτη, πάντα μετά τη δύση του Ηλίου, οι αστρονόμοι σημειώνουν ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τον εντοπισμό του είναι ο καθαρός ουρανός και τα μικρά επίπεδα φωτορρύπανσης, μακριά δηλαδή από εστίες έντονου φωτισμού. «Τα ιδανικά σημεία παρατήρησης είναι σε απόσταση από πόλεις, ίσως σε κάποιο βουνό ή στην εξοχή που δεν υπάρχουν φώτα», εξηγεί ο κ. Μπέιλι. «Κοιτώντας χαμηλά στον ορίζοντα, κάτω ή λίγο αριστερά από τη Σελήνη, δε θα δυσκολευτείτε να τον εντοπίσετε», συμπληρώνει ο ίδιος.

Μετά τις 15 Μαρτίου, καθώς ο κομήτης θα απομακρύνεται από τη Γη, θα φαίνεται ψηλότερα στον ορίζοντα και θα είναι ορατός μόνο με τηλεσκόπιο.

Που να κοιτάξετε

Ο κομήτης αύριο θα βρίσκεται λίγο πιο πάνω από τον ορίζοντα, μετά τη δύση του Ηλίου, κάτω ή λίγο αριστερά από τη Σελήνη. Θα είναι ευδιάκριτος, σαν αστέρι που λαμπυρίζει στον ουρανό και πιθανόν να διακρίνεται ακόμα και η χαρακτηριστική «κόμη» του, δηλαδή η ουρά του.