Οι χωματερές «τρώνε» το 50% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων

Την ώρα που τουλάχιστον 1,5 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη υποσιτίζονται συστηματικά ή δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, το 50% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, δηλαδή δύο δισεκατομμύρια τόνοι, καταλήγει κάθε χρόνο στις χωματερές και 550 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού χάνονται σε καλλιέργειες που δε φτάνουν ποτέ στο πιάτο των καταναλωτών, σύμφωνα με βρετανική μελέτη που δόθηκε στη δημοσιότητα και βασίζεται σε στοιχεία του ΟΗΕ.

 Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να εκτιναχθεί από τα 6,5 δισεκατομμύρια σήμερα στα 9,5 δισεκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το 2075. Αντίστοιχα, η ζήτηση σε νερό για την άρδευση καλλιεργειών θα ανέλθει στα 13 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως μέχρι το 2050. Με τα σημερινά δεδομένα και αν δεν αλλάξει ριζικά όλο το σύστημα παραγωγής, διακίνησης και κατανάλωσης τροφίμων, το ενδεχόμενο να πληγεί η ανθρωπότητα από επισιτιστική κρίση κολοσσιαίων διαστάσεων είναι πολύ μεγάλο, σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Τις πταίει;

Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους παρατηρείται τόσο μεγάλη σπατάλη, τόσο στα πολύτιμα υδάτινα αποθέματα, όσο και σε βρώσιμα είδη, από φρούτα και λαχανικά, μέχρι επεξεργασμένες τροφές, είναι τόσο οι αναποτελεσματικές μέθοδοι καλλιεργειών, πολλές από τις οποίες είναι υδροβόρες και μη αποδοτικές, οι ανεπαρκείς υποδομές διακίνησης και αποθήκευσης ευπαθών ειδών, η τάση να προτιμώνται λαχανικά και φρούτα με άριστη εμφάνιση και οι αγοραστικές συνήθειες, κυρίως στον αναπτυγμένο κόσμο, που προωθούν την αγορά μη απαραίτητων ειδών διατροφής, πολλά από τα οποία καταλήγουν στα σκουπίδια, κυρίως επειδή πέρασε η ημερομηνία λήξης τους.

«Το φαγητό που καταλήγει στις χωματερές, αρκεί για να βάλει τέλος στους λιμούς που πλήττουν κυρίως τον αναπτυσσόμενο κόσμο», ανέφερε στο BBC o Δρ. Τιμ Φοξ, επικεφαλής του επιστημονικού επιτελείου που συνέταξε τη μελέτη και συμπλήρωσε: «Στις αναπτυγμένες οικονομίες ευθύνεται κυρίως η απουσία καταναλωτικής συνείδησης η οποία , ενώ στις φτωχότερες χώρες οι μεγάλες απώλειες καταγράφονται τόσο στη διαδικασία της παραγωγής, όσο και στις πρακτικές διακίνησης των τροφίμων». Η λύση, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι σύνθετη: «Απαιτείται στενή διακρατική συνεργασία, υπό την εποπτεία του ΟΗΕ, έτσι ώστε να προωθηθούν οι βέλτιστες πρακτικές στην καλλιέργεια, τη συλλογή, την επεξεργασία και τη διανομή των διατροφικών αγαθών. Πολύ περισσότερο όμως χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας στις καταναλωτικές συνήθειες δισεκατομμυρίων ανθρώπων που πετούν καθημερινά εκατομμύρια τόνους τροφίμων σε όλο τον κόσμο».

Η αντίθετη άποψη

Παρά το ότι η μελέτη βασίζεται σε δεδομένα που έχει συλλέξει ο ΟΗΕ, υπάρχουν και εκείνοι που αμφισβητούν τα ευρήματά της, κυρίως σε ό,τι αφορά στις ποσότητες που καταλήγουν στα σκουπίδια. Εκπρόσωποι μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ στη Βρετανία σχολίασαν στο BBC ότι οι αριθμοί είναι σχετικοί και κανείς δε μπορεί με ακρίβεια να πει πόσα τρόφιμα σε βρώσιμη κατάσταση πράγματι καταλήγουν στις χωματερές χωρίς να έχουν καταναλωθεί και πόσα πετάχτηκαν επειδή είχαν χαλάσει, ή είχε παρέλθει η ημερομηνία λήξης τους. Ο Δρ. Φοξ πάντως θεωρεί ότι αυτός ο διαχωρισμός είναι στην ουσία τεχνητός, καθώς «το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: Τα τρόφιμα δε φτάνουν στο πιάτο μας, πετιούνται».

Αριθμοί

50%, δηλαδή 2 δις τόνοι, της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων ετησίως καταλήγει στις χωματερές

550 δις κυβικά μέτρα πόσιμου νερού χάνονται ετησίως σε καλλιέργειες που δε φτάνουν στο πιάτο μας

80% οι απώλειες στην καλλιέργεια ρυζιού στο Βιετνάμ

21 εκατ. τόνοι σιταριού χάνονται στην Ινδία κάθε χρόνο, λόγω κακών συνθηκών φύλαξης

7 εκατ. τόνους τροφίμων πετούν οι Βρετανοί κάθε χρόνο, με αξία που υπερβαίνει τα 13 δις ευρώ.

40% η αύξηση στις διατροφικές ανάγκες παγκοσμίως μέχρι το 2050

822 λίτρα νερού απαιτούνται για την καλλιέργεια ενός κιλού μήλων

15.415 λίτρα νερού απαιτούνται για την παραγωγή ενός κιλού βοδινού κρέατος

196 λίτρα νερού απαιτούνται για την παραγωγή ενός αβγού

287 λίτρα απαιτούνται για την καλλιέργεια ενός κιλού πατατών