Το ιταλικό αεροσκάφος Savoia-Marchetti SM 79 «Sparviero» στο βυθό του Πόρου

*Φωτογραφίες: Κώστας Μυλωνάκης/www.wetklik.gr

Μια σημαντική ιστορική ανακάλυψη, το πρώτο ιταλικό αεροσκάφος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το οποίο εντοπίστηκε στην ελληνική επικράτεια, τεκμηριώθηκε φωτογραφικά πριν από λίγες ημέρες από την καταδυτική ομάδα του Αντώνη Γράφα. 

Πρόκειται για ένα τρικινητήριο βομβαρδιστικό τύπου Savoia-MarchettiSM79 «Sparviero», δηλαδή «Γεράκι», το οποίο είχε αρχικά εντοπιστεί πριν λίγα χρόνια, από τον επαγγελματία δύτη Νούλη Σπουρλάκο, σε βάθος 59 μέτρων, στα νοτιοανατολικά παράλια του Πόρου, σε απόσταση μόλις 200 μέτρων από την ακτή και είχε ερευνηθεί και ταυτοποιηθεί σχεδόν αμέσως μετά την ανακάλυψή του, από ομάδα δυτών στην οποία συμμετείχαν οι Πατρινοί δύτες Γιώργος Καρέλας και Κώστας Μηλιώνης.

Το αεροσκάφος, ήταν ένα ιταλικό τρικινητήριο βομβαρδιστικό αεροσκάφος, μέσου μεγέθους, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από την ιταλική Βασιλική Αεροπορία κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το ναυάγιο βρίσκεται καθισμένο σε αμμώδη βυθό, σε μέγιστο βάθος 59 και ελάχιστο 57 μέτρων, στα νοτιοανατολικά του Πόρου. 

Ο άξονας της ατράκτου του αεροσκάφους έχει κατεύθυνση βορειοδυτική, 30 περίπου μοιρών. Η ομάδα του Αντώνη Γράφα εντόπισε δυο από τα πολυβόλα του αεροσκάφους, εκ των  οποίων το ένα βρίσκεται άθικτο στην οροφή της ατράκτου, ενώ το άλλο στην δεξιά πλευρά του πιλοτηρίου. Οι κινητήρες του αεροπλάνου βρίσκονται σε άριστη κατάσταση και το γεγονός ότι οι έλικες των κινητήρων δεν έχουν λυγίσει, συνηγορεί στην εκτίμηση ότι το συγκεκριμένο αεροσκάφος πραγματοποίησε αναγκαστική προσθαλάσσωση, λόγω έλλειψης καυσίμων. 

Η άτρακτος του αεροσκάφους έχει αλλοιωθεί με τα χρόνια και τις έντονες βενθικές επικαλύψεις. Από το μέσο της ατράκτου έως και τα πτερύγια της ουράς, η εξωτερική επένδυση έχει υποχωρήσει, καθιστώντας ορατό μόνο τον σκελετό της. Οι δύο πτέρυγες του αεροσκάφους είναι ορατές, στην θέση τους, χωρίς όμως την εξωτερική τους επένδυση. Εκτός από τον σκελετό είναι διακριτά τα ντεπόζιτα καυσίμων, τα φλοτέρ τους και οι τροχοί οι οποίοι έχουν παραμείνει σε θέση πτήσης. Τα όργανα, στο καντράν του πιλοτηρίου, έχουν παραμείνει στην θέση τους, αν και η έντονη βενθική επικάλυψη δεν τα καθιστά ιδιαίτερα ορατά.

Τεχνικά χαρακτηριστικά του αεροσκάφους:

Τύπος: Βομβαρδιστικό αεροσκάφος

Κατασκευαστής: SIAI-Marchetti

Μήκος: 16,20 μέτρα

Εκπέτασμα πτερύγων: 21,20 μέτρα

Ύψος: 4,10 μέτρα

Βάρος (άδειο): 7.610 κιλά

Μέγιστο βάρος απογείωσης: 12.500 κιλά

Κινητήρες: Τρεις ακτινοειδείς AlfaRomeo 126 RC (εννέα κυλίνδρων)

Μέγιστη ταχύτητα: 434 χιλιόμετρα την ώρα

Αυτονομία: 1.990 χιλιόμετρα

Μέγιστο ύψος: 7.000 μέτρα

Πλήρωμα: 5 άτομα

Ενδεικτικός οπλισμός: Τρία πολυβόλα των 12,7 χιλιοστών, δυο πολυβόλα των 7,7 χιλ., δυνατότητα μεταφοράς δυο τορπιλών με κεφαλές 200 κιλών έκαστη.

 

Του Δημήτρη Γκαλών, Ιστορικού Ερευνητή

«Το Savoia-Marchetti SM 79 του Πόρου αποτελεί για όλους, όσοι ασχολούνται με τα ιστορικά ναυάγια στην Ελλάδα, ένα σημαντικό σημείο αναφοράς. Ο ιδιαίτερος λόγος που το καθιστά τόσο σημαντικό, είναι το γεγονός ότι αποτελεί το πρώτο ιταλικό αεροσκάφος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το οποίο εντοπίστηκε στην ελληνική επικράτεια. Δεν πρόκειται απλά μόνο για ένα αεροσκάφος της Regia Aeronautica Italiana, αλλά πολύ περισσότερο της Aeronautica Nazionale Repubblicana, του τμήματος εκείνου το οποίο δεν υπέγραψε την ιταλική συνθηκολόγηση, αλλά προτίμησε την συνέχιση του πολέμου, στο πλευρό της παραπαίουσας γερμανικής στρατιωτικής μηχανής, έως την τελική πτώση.  Ελπίζω και εύχομαι το εύρημα αυτό να παραμείνει ως έχει, για πολλά ακόμη χρόνια, μέχρι και την τελική του απορρόφηση από τον φυσικό περίγυρο».

Η καταδυτική ομάδα 

Δύτες

Αντώνης Γράφας, κινηματογραφιστής, επικεφαλής της ομάδας

Κώστας Μυλωνάκης, υποβρύχιος φωτογράφος

Γιάννης Λιαρδάκης, δύτης

Αλέξης Τσαμουρης, δύτης

Γιάννης Μουστάκας, δύτης

Παναγιωτης Γαβριήλ δυτης

Συνεργάτες

Δημήτρης Γκαλών, ιστορικός ερευνητής

Κώστας Μυλωνάκης, υποβρύχιος φωτογράφος

«Ψαχναμε αρκετο καιρο το αεροπλανο του Πόρου αφου ακριβές στιγμα δεν ειχαμε. Ο Αλεξης Τσαμουρης, ο οποίος καταδύθηκε μαζί μου σε αυτη τη βουτια, ηταν σχεδον βεβαιος πως το ναυαγιο του αεροπλανου ηταν στο μοναδικο σημειο που δεν ειχαμε ψαξει. Αποφασισαμε να καταδυθούμε σε δυο ομαδες με υποβρυχια σκουτερ ωστε να καλυψουμε οσο περισσοτερο βυθο μπορουσαμε και συμφωνησαμε να ανοιχτουμε τοσο ωστε να βλεπει ο ενας τον αλλο. Οταν φτασαμε στο βυθο ξεκινησαμε την ερευνα και στο τριτο λεπτο ειδα το φακο του Αλεξη να μου κανει σημα απο μακρια. Απο την κινηση του φακου του καταλαβα αμεσως πως ειχε βρει το αεροπλανο που ψαχναμε. Μοναδικο το θεαμα οταν εφτασα διπλα του το επομενο λεπτο, αμεσως σηκωσα τη φωτογραφικη μηχανη και ξεκινησα την φωτογραφιση του ναυαγιου».

Αντώνης Γράφας, κινηματογραφιστής, επικεφαλής της ομάδας

«Η ερευνα για τον εντοπισμο ενος αεροσκαφους ειναι απο την φυση της πολυ δυσκολη. Ο στοχος ειναι πολυ μικρος, πολλες φορες διαλυμενος και εχει την ιδια αποτυπωση με τις ιδιομορφιες του βυθου. Η αγαπη πανω απο ολα σε αυτο που κανουμε και το ασιγαστο πεισμα μεχρι να βρουμε αυτο που ψαχνουμε μας κανει να εχουμε σχεδον παντα το ποθουμενο αποτελεσμα».