Το δέρμα του καρχαρία "οδηγός" για την αντιμετώπιση μικροβίων

Για άλλη μια φορά, η λύση βρίσκεται στη… Φύση, καθώς το αντίδοτο για τα άκρως επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία βακτήρια που ζουν και βασιλεύουν στα κινητά τηλέφωνα, τις τουαλέτες και τα πληκτρολόγια των υπολογιστών βρίσκεται στο δέρμα των καρχαριών.

Επιστήμονες και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού εστιάζουν στις ιδιότητες του δέρματος των… παρεξηγημένων ψαριών και προχωρούν σε εφαρμογές που μιμούνται τα χαρακτηριστικά τους, προκειμένου να… αποθαρρύνουν την παρουσία παθογόνων οργανισμών, οι οποίοι ευθύνονται για πληθώρα ασθενειών που οδηγούν ακόμα και στο θάνατο.

«Η επιδερμίδα των καρχαριών μοιάζει με γυαλόχαρτο και αποτελείται από μικροσκοπικές φολίδες», εξηγεί η ωκεανογράφος Κέιλι Ζάντορφ, από το πανεπιστήμιο της Φλόριντα στις ΗΠΑ και συμπληρώνει: «Εκτός από τις υδροδυναμικές του ιδιότητες, οι οποίες διευκολύνουν τους καρχαρίες να κολυμπούν πιο γρήγορα, παρατηρήσαμε ότι δεν επιτρέπουν την ανάπτυξη βλαβερών μικροοργανισμών, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τις φάλαινες ή άλλα θαλάσσια είδη. Αρχίσαμε λοιπόν να ψάχνουμε γιατί συμβαίνει αυτό, έτσι ώστε να χρησιμοποιήσουμε τα ευρήματα σε πληθώρα εφαρμογών, από την επικάλυψη πλοίων, μέχρι την κατασκευή κινητών τηλεφώνων και την καταπολέμηση ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων».

Δεδομένου ότι από ένα μόλις βακτήριο «γεννιούνται» οκτώ εκατομμύρια σε 24 μόλις ώρες, η βιομηχανία της καταπολέμησής τους παίρνει πλέον άλλο δρόμο, όπως παρατηρεί ο καθηγητής βιοϊατρικής του ίδιου πανεπιστημίου Δρ. Τόνι Μπρέναν: «Με όλα τα ήδη υπάρχοντα καθαριστικά ή αντιβιοτικά μέσα επιτυγχάνεται απολύμανση των επιφανειών κατά 99%, το 1% των βακτηρίων όμως που παραμένει μπορεί να οδηγήσει σε πολύ δυσάρεστες καταστάσεις. Επομένως, πρέπει να αλλάξουμε τη στρατηγική αντιμετώπισής τους, αξιοποιώντας τα ευρήματά μας από τη μελέτη των καρχαριών».

Ήδη υλικά που μιμούνται τις ιδιότητες του δέρματος του καρχαρία χρησιμοποιούνται για την επικάλυψη επιφανειών σε νοσοκομεία, ενώ το 2013 θα κυκλοφορήσουν, αρχικά στις ΗΠΑ, ειδικά φιλμ που θα εφαρμόζονται πάνω στα κινητά τηλέφωνα, παρεμποδίζοντας τον «αποικισμό» τους από παθογόνους οργανισμούς.

Κινητές… κοιτίδες βακτηρίων

Γρίπη, επιπεφυκίτιδες και στομαχικές διαταραχές είναι οι πιο συνηθισμένες ασθένειες που μπορεί να κολλήσει ο άνθρωπος από το κινητό του τηλέφωνο. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε η Ακαδημία Οικογενειακών Γιατρών των ΗΠΑ που μελέτησε τα είδη των οργανισμών που αναπτύσσονται χάρη στη θερμότητα που εκπέμπουν τα τηλέφωνα και την ύπαρξη λιπαρών ουσιών στις οθόνες και τα πλήκτρα των κινητών. Παρά το ότι κυκλοφορούν διάφορες καθαριστικές ουσίες, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι δεν υπάρχει προστασία 100% από τα βακτήρια και προτρέπουν τους ιδιοκτήτες κινητών να μην τα μοιράζονται με τρίτους και να φροντίζουν την ατομική τους υγιεινή, πριν χρησιμοποιήσουν το τηλέφωνό τους.

Αριθμοί

10 φορές μεγαλύτερο φορτίο βακτηρίων «φιλοξενείται» σε ένα κινητό, σε σύγκριση με ένα κάθισμα τουαλέτας.

3.000 διαφορετικά είδη μικροβίων έχουν ταυτοποιηθεί σε οθόνες κινητών.

16% των κινητών έχουν βακτήρια E coli, που προκαλούν βαριές στομαχικές διαταραχές.

4% το ποσοστό των βακτηρίων που απομακρύνεται μόνο με τη χρήση υγρού πανιού.

Καρχαρίες και άνθρωπος

Οι καρχαρίες κολυμπούν στις θάλασσες του πλανήτη εδώ και τουλάχιστον 400 εκατομμύρια χρόνια, αλλά έχουν αποκτήσει… κακή φήμη, κυρίως λόγω της παραπληροφόρησης και ταινιών όπως «τα σαγόνια του καρχαρία». Αν και οι άνθρωποι που πέφτουν θύματα θανατηφόρας επίθεσης καρχαρία δεν ξεπερνούν τις μερικές δεκάδες παγκοσμίως, περισσότεροι από 100 εκατομμύρια από τα… κακόφημα ψάρια θανατώνονται με κάθε τρόπο, για να καταλήξουν σε κάποιο εστιατόριο ασιατικής κουζίνας, ή απλά… κατά λάθος. Η εξόντωση των καρχαριών έχει δυσμενέστατες επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα, καθώς ανατρέπει λεπτές ισορροπίες της Φύσης. Πολλές ιατρικές καινοτομίες έχουν βασιστεί στη φυσιολογία των καρχαριών, ενώ οι επιστήμονες αναζητούν τους λόγους για τους οποίους οι κορυφαίοι αυτοί θηρευτές δεν παθαίνουν ποτέ καρκίνο.