Τελικά, έξυπνος γίνεσαι… δε γεννιέσαι

Η παροιμία λέει ότι «έξυπνος γεννιέσαι, δεν γίνεσαι», αλλά σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησαν ειδικοί του Κέντρου Νευροαπεικόνισης στο University College του Λονδίνου, η ευφυΐα δεν παραμένει στατική, αλλά παρουσιάζει διακυμάνσεις, ιδίως την περίοδο της εφηβείας.

Μέχρι σήμερα, υπήρχε η πεποίθηση ότι η διανοητική ικανότητα, η οποία καταγράφεται με το δείκτη IQ, δεν άλλαζε σημαντικά κατά τη διάρκεια της ζωής των ανθρώπων. Οι κλινικές δοκιμασίες που πραγματοποίησαν σε ομάδα εφήβων οι επιστήμονες όμως, υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας Κάθι Πράις, κατέδειξαν σημαντικές διαφοροποιήσεις, τόσο άνοδο του δείκτη IQ, όσο και πτώση του, σε βάθος τετραετίας.

Εκτός από τα προφορικά και γραπτά τεστ, οι έφηβοι υποβλήθηκαν σε αξονικές τομογραφίες, το 2004 και το 2008, οι οποίες επικεντρώθηκαν σε δύο μέρη του εγκεφάλου, τον αριστερό κινητικό φλοιό που συνδέεται με την ομιλία και τον πρόσθιο λοβό της παρεγκεφαλίδας, ο οποίος σχετίζεται με τις κινήσεις των άνω άκρων. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας που δημοσιεύονται στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Nature, «είναι ενθαρρυντικά για εκείνους που μπορεί να αναπτύξουν τις διανοητικές δυνατότητές τους, αλλά είναι και προειδοποίηση για όσους φαίνονται ιδιοφυίες σε νεότερη ηλικία, αλλά δε διατηρούν τις ίδιες ικανότητες όσο περνούν τα χρόνια».

Η καθηγήτρια Πράις σημείωσε ότι η έρευνα δεν επικεντρώθηκε στα αίτια των αλλαγών στο δείκτη IQ και πιθανολόγησε ότι ίσως αυτό οφείλεται στο ότι «τα παιδιά ωριμάζουν σε διαφορετική ηλικία, ενώ και η εκπαίδευση φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο».

Η έρευνα θεωρείται πρωτοποριακή, όχι μόνο διότι ανατρέπει μια εσφαλμένη εντύπωση, αλλά πολύ περισσότερο επειδή δίνει… δεύτερη ευκαιρία στα παιδιά εκείνα που θεωρούνται μέτριας διανοητικής ικανότητας. Μιλώντας στο ΒΒC ο Σεμπάστιαν Φρίστον, ένας από τους εφήβους που συμμετείχαν στην έρευνα και  σημείωσε μεγάλη απόκλιση στις μετρήσεις του IQ του, εξήγησε ότι ήταν μαθητής σε δημόσιο σχολείο και αν και στην αρχή ήταν αδύναμος στα μαθηματικά, σήμερα σπουδάζει για το διδακτορικό του στη μηχανολογία υπολογιστών: «Πιστεύω ότι η αλλαγή επήλθε όταν άρχισα να ασχολούμαι στο σχολείο με μαθήματα που με ενδιέφεραν και προκαλούσαν το ενδιαφέρον μου, οπότε όλα μου φαίνονταν πλέον ευκολότερα».

Οι επιστήμονες σκέπτονται να διευρύνουν το ηλικιακό όριο των ερευνών τους, ώστε να διαπιστώσουν αν αυτές οι διακυμάνσεις παρατηρούνται και σε μεγαλύτερη ηλικία.