Λούι Ψυχογιός: "Λέω την ιστορία εκείνων που δε μπορούν να μιλήσουν"

Εικόνες που σοκάρουν και εντυπώνονται στη μνήμη. Μια θάλασσα βαμμένη από το αίμα 22 χιλιάδων δελφινιών που θανατώθηκαν βάρβαρα με λοστούς, καμάκια και τσεκούρια. Ο «όρμος», ένα ντοκιμαντέρ που κέρδισε το Όσκαρ της κατηγορίας του το 2009, αλλά και περισσότερα από 40 ακόμα βραβεία σε κινηματογραφικά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο. Ένας σκηνοθέτης, ο ελληνικής καταγωγής Λούι Ψυχογιός, που έβαλε ως στόχο να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε και αντιμετωπίζουμε τους Ωκεανούς. «Θέλω να πω την ιστορία εκείνων που δε μπορούν να μιλήσουν, από την πλευρά των μόνιμων κατοίκων των θαλασσών, των ψαριών, των θηλαστικών και των κοραλλιών, όλων εκείνων δηλαδή που θα εξαλειφθούν μέσα στις επόμενες δεκαετίες, αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόμαστε στη θάλασσα», λέει στον «Ε.Τ.» ο κ. Ψυχογιός και συνεχίζει: «Πολλοί λένε ότι δε μπορούμε να κάνουμε τίποτα, τα συμφέροντα είναι τεράστια. Και όμως, ένας άνθρωπος μόνος του, ο Ρικ Ο’ Μπάρι, ξεκίνησε τον αγώνα για να μάθουμε όλοι μας τη σφαγή που γίνεται κάθε χρόνο στον όρμο Ταϊτζί της Ιαπωνίας. Η ομάδα μου κι εγώ απλά είπαμε την ιστορία του, αν δεν ήταν ο Ρικ, δε θα ξέραμε τίποτα. Επομένως, ο καθένας από εμάς και όλοι μαζί, μπορούμε να κάνουμε πράγματι τη διαφορά, αρκεί να το θέλουμε και να προσπαθήσουμε γι αυτό».

Προσκεκλημένος του Ευρωκοινοβουλίου πριν από μερικές μέρες, ο Λούι Ψυχογιός παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο γύρισαν τον «Όρμο», τις αντιξοότητες που αντιμετώπισαν, «δεν είμαι πλέον ευπρόσδεκτος στην Ιαπωνία», λέει χαριτολογώντας, μιλάει για τα μελλοντικά του σχέδια και απευθύνεται στους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητώντας να λάβουν επιτέλους μέτρα για την προστασία της θάλασσας. «Η αντίδραση των Ιαπώνων ήταν ότι πρόκειται για μέρος της παράδοσής τους. Πως όμως χαρακτηρίζουν «παράδοση» τη μαζική σφαγή που ξεκίνησε μόλις τη δεκαετία του 1930;» αναρωτιέται, χωρίς να περιμένει κάποια πειστική απάντηση. Και μπορεί το Όσκαρ να του άνοιξε πολλές πόρτες, αλλά ο ίδιος το βλέπει ως μέσο για να γνωστοποιήσει σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό τον τρόπο με τον οποίο φέρεται ο άνθρωπος στη φύση. «Η τραγική περίπτωση των δελφινιών της Ιαπωνίας δεν είναι δυστυχώς η εξαίρεση. Το ίδιο γίνεται και στα νησιά Φερόε, αλλά και σε άλλα σημεία του πλανήτη. Ας μην ξεχνάμε ότι τα δελφίνια, όπως και τα υπόλοιπα κητώδη, γεννήθηκαν για να είναι ελεύθερα, να διανύουν τεράστιες αποστάσεις στις θάλασσες και όχι για να φυλακίζονται σε ενυδρεία, με το πρόσχημα ότι χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς σκοπούς. Όταν όμως μιλάει το κέρδος, η φύση αντιμετωπίζεται απλά ως μια αστείρευτη πηγή πλουτισμού. Δεν είναι όμως αστείρευτη, ας μην ξεγελιόμαστε».

Οι ευρωπαϊκές θάλασσες

Οι θάλασσες της Ευρώπης, όπως σχεδόν κάθε άλλη στη Γη, αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα: Ρύπανση, υπεραλίευση, υποβάθμιση του περιβάλλοντος, είναι μερικά από αυτά. «Δυστυχώς, βρισκόμαστε μπροστά σε μια οικολογική καταστροφή με ανυπολόγιστες συνέπειες. Αν συνεχιστούν οι ίδιοι ρυθμοί, σε μερικές δεκαετίες οι θάλασσες θα μετατραπούν σε άδειες ερήμους», σημειώνει ο κ. Ψυχογιός στο περιθώριο της διημερίδας για την προστασία των κητωδών που πραγματοποιήθηκε στο Ευρωκοινοβούλιο, μετά από πρωτοβουλία του Έλληνα ευρωβουλευτή Κρίτωνα Αρσένη. Η αλιευτική πολιτική της Ε.Ε. υπαγορεύεται από τις χώρες εκείνες που διαθέτουν τεράστιους στόλους και «καθαρίζουν» ό,τι βρουν, από τη Βόρεια Θάλασσα, μέχρι τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. «Η αλιεία έχει γίνει πλέον μια βαριά βιομηχανία», λέει ο κ. Ψυχογιός. «Πως θα σας φαινόταν αν κάποια μέρα, όχι πολύ μακρινή, βλέπατε τη Μεσόγειο χωρίς ψάρια;», αναρωτιέται. «Αυτό ήδη συμβαίνει, όταν διαταράσσεται η ισορροπία και εξαφανίζονται είδη, λόγω της εντατικής αλιείας. Ακόμα περισσότερο όταν οι ίδιες οι κυβερνήσεις δεν κάνουν κάτι γι αυτό και οι πολίτες παραμένουν αδρανείς. Χρειάζεται ενημέρωση και δράση από τον καθένα από εμάς. Ας μη δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα την καταστροφή που συντελείται. Έχουμε φωνή, ας την ακούσουν αυτοί που πρέπει. Δεν πρέπει η οικονομική κρίση να χρησιμοποιείται ως άλλοθι για την καταστροφή».

Μελλοντικά σχέδια

Ο Λούι Ψυχογιός και οι συνεργάτες του έχουν ήδη ξεκινήσει να ετοιμάζουν το νέο τους ντοκιμαντέρ, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσής του το 2013. «Το επόμενο σχέδιό μας είναι να γυρίσουμε μια ταινία για παιδαγωγικούς σκοπούς, την οποία σκοπεύουμε να διανείμουμε δωρεάν σε σχολεία όλου του κόσμου. Το θέμα της θα είναι οι κοραλλιογενείς ύφαλοι και η υποβάθμισή τους από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Ήδη έχουμε ξεκινήσει τα γυρίσματα και έχοντας φωτογραφήσει πολλούς από αυτούς, μπορούμε να δούμε την καταστροφή μέρα με τη μέρα», λέει ο κ. Ψυχογιός.

Είναι όμως αισιόδοξος για το μέλλον; Χαμογελώντας, απαντάει ότι με τον «όρμο», έμαθε πολύς κόσμος για τη σφαγή των δελφινιών και αποφάσισε να κάνει κάτι για αυτό: «Αυτές τις μέρες γίνεται η ετήσια σφαγή στο Ταϊτζί, η οποία «μετρούσε» χιλιάδες νεκρά δελφίνια. Φέτος, επειδή υπήρχαν δεκάδες κάμερες, δημοσιογράφοι, αλλά και άνθρωποι οι οποίοι απλά δε μπορούσαν να κάθονται αδρανείς, οι Ιάπωνες ψαράδες αιχμαλώτιζαν εκείνα τα δελφίνια που μεταπωλούσαν σε διάφορα ενυδρεία και τα περισσότερα από τα υπόλοιπα αναγκάζονταν να τα αφήνουν ελεύθερα, δολοφονώντας πολύ λιγότερα υπό το βάρος της κατακραυγής. Είναι ένα μικρό βήμα βελτίωσης, αλλά και μια ελπίδα ότι μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα, αν το θέλουμε».

ΒΟΧ

Ποιος είναι ο Λούι Ψυχογιός

Ο ελληνικής καταγωγής Ηλίας Ψυχογιός, με τις οικογενειακές του ρίζες στην περιοχή της Σπάρτης, γεννήθηκε το 1957 στην Άιοβα των ΗΠΑ και έγινε γνωστός ως φωτογράφος του περιοδικού National Geographic για 18 χρόνια. Αυτοδύτης ο ίδιος, έχει καταδυθεί σε όλο σχεδόν τον κόσμο, απαθανατίζοντας μοναδικές υποβρύχιες σκηνές, προβάλλοντας τη μοναδικότητα της Φύσης, αλλά και την επίδραση του ανθρώπου σε αυτήν. Έχει συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους και το 2005 ίδρυσε την οργάνωση Oceanic Preservation Society (www.opsociety.org/) με στόχο την ενημέρωση της κοινής γνώμης για το θαλάσσιο περιβάλλον.

Προφίλ: Σάιμον Χάτσινς

Ένας άνθρωπος που προτιμά να στέκεται πίσω από τις… κάμερες, ο Σάιμον Χάτσινς είναι ο ειδικός του εξοπλισμού που χρησιμοποιεί ο Λούι Ψυχογιός στις αποστολές του. «Κάθε κάμερα κατασκευάζεται με γνώμονα τις ιδιαίτερες απαιτήσεις του περιβάλλοντος που θα φωτογραφήσουμε ή θα κινηματογραφήσουμε», εξηγεί. «Αν θέλουμε να ζουμάρουμε, απλά φέρνουμε το φακό πιο… κοντά στο θέμα» σημειώνει χαμογελώντας και συνεχίζει: «Δοκιμάζοντας και μαθαίνοντας από τα λάθη μας, καταφέραμε να φτιάξουμε κάμερες με ανάλυση 55 μεγκαπίξελ, όταν η συνηθισμένη κάμερα που έχουμε σπίτι δεν ξεπερνά τα 12. Κάθε φορά που ανεβαίνουμε στην επιφάνεια από κάποια κατάδυση και βλέπουμε το υλικό που τραβήξαμε, η έκπληξή μας είναι μεγάλη, γιατί διαπιστώνουμε ότι αποτυπώθηκαν στην κάμερα πράγματα που δεν τα είχαμε καν αντιληφθεί όταν είμαστε σε κατάδυση. Οι θάλασσες πρέπει να τύχουν προστασίας για τις επόμενες γενιές, αλλά και για την επιβίωση του πλανήτη μας. Δεν έχει νόημα να καταστρέφουμε χωρίς να σκεφτόμαστε το αύριο».

Πως μπορείτε να μάθετε περισσότερα και να βοηθήσετε

www.takepart.com/cove

http://www.opsociety.org/

www.thalassa-project.gr

http://www.thecovemovie.com